Are We Seeking Christ? A sermon by St. John of Krostadt on the Feast of the Holy Apostle Andrew the First-Called, translated on Mt. Athos, November/1999
The holy Apostle of Christ, Andrew the first-called, was originally a disciple of St. John the Baptist who prepared the people to receive the Messiah. When the Saviour came out of the wilderness, the Forerunner told the people: “Behold, the Lamb of God” (John 1:36). Immediately Andrew followed after Him. Turning round and seeing him together with St. John’s other disciples, the Lord asked them: “What do ye seek?” They answered: “Master, where dost Thou dwell?” He said to them: “Come and see.”
The disciples saw where He lived and spent the day there with Him. Soon after this the Lord called Andrew and his brother Peter to follow after Him and told them that they were to become fishers of men unto the salvation of many. From that time forth, they remained with Christ; they were faithful to Him to the end and gave their very lives out of love for Him.
Dear brothers and sisters on this day I would ask you the same question: What are you seeking? Why did you come to church today? What are we all seeking in our lives? Are we seeking Christ, as He was first sought by those humble fishermen, among who was the Apostle Andrew?
What is it that people seek in life? They seek health, riches, success, acquaintances, friends, prestige, various worldly pleasures, vain knowledge… Only a few seek Christ the Saviour. Some may even think it strange to seek Christ. They say, “we call ourselves Christians after Christ, we see His holy image both in our homes and at church; we pronounce His sweetest name and hear it in God’s temple.” It appears we have no need to seek Christ. People seek that which they don’t have, that which they need. But we seem to have Christ; at least that is what we think…
It’s true, we have icons of Christ, but we do not have Christ Himself; we have His name, but only on our lips — not in our hearts; we know Him, but only in word — not in deed. Here, beloved, is a big difference; it is the same difference as between a shadow and the object which casts the shadow, It is, however, precisely with the heart that Christ is truly known, that is, in our inner man — in our soul; because Christ, as God, is Spirit, “Who is everywhere and fillest all things.”
“The kingdom of God is within You”(Luke 17:21), says the Lord. The holy Apostle Paul earnestly desired that, through faith, Christ would dwell in the hearts of Christians. He wrote: “May God grant you according to the riches of His glory, to be strengthened with might by His Spirit in the inner man, that Christ may dwell in your hearts by faith.” (Eph. 3:16-17)
We have to admit that most of us do not have Christ in our hearts. Instead, our hearts are occupied with that which is opposed to Christ — our God and Saviour, that which is opposed to our own good, which hinders the salvation of our souls. And because of this we do not lead a genuine Christian life. What is it that occupies our hearts? God “alone, Who searchest out the hearts and reins” (Ps. 7:9), sees what is in our hearts, its attachments. If the Lord granted us to see the full depths of our hearts, we would turn our eyes away in horror from such an overwhelming accumulation of filth. Let each of us look into his heart and say before the witness of our conscience what it is that occupies our hearts most of all.
Passions, sins, voluntary and involuntary — are these not our heart’s constant inhabitants? But where does Christ dwell?He dwells in pure hearts, hearts that are humble and contrite, there where He is not grieved by doubt or unbelief, by indifference towards Him Who is God and Saviour; there where men do not prefer the temporal sweetness of sin; where the idols of the passions have been chased out; where crude materiality is not preferred to the Kingdom of God; where Christians often turn their thoughts to the heavenly, as those created for heaven, for eternity; there where they seek God’s truth, where every day and every hour they are attentive to His commandments. Therein is where Christ dwells. And what does He do there? If only we knew (some, of course, do know) what He does in souls worthy of His abiding presence — what rest, comfort and joy He imparts, what paradisal bliss He gives them to experience while still on this earth…
Having once embraced Christ, the holy Apostle Andrew became entirely committed to Him, and no matter what difficulties, sorrows, misfortunes and persecutions — unavoidable in preaching the Gospel — came his way, he remained faithful to Christ, enduring everything out of love for Him, even crucifixion. It is of utmost importance that we seek after Christ and that we find Him. Without Christ, who will save us from our sins which ensnare us every day and hour, and from the eternal torments? Only the Son of God has power on earth to forgive sins; He alone has the keys to hell and death, the keys to the Kingdom of Heaven and life.
To find Christ is not difficult. He is everywhere, filling the world with Himself. God says to us through His prophet Jeremiah: “Am I a God at hand, saith the LORD, and not a God afar off?” (Jer. 23:23) As soon as He sees our hearts incline to receive His grace, He immediately enters, bringing with Him peace and comfort. “Behold, I stand at the door, and knock: if any man hear my voice, and open the door, I will come in to him, and will sup with him, and he with me” (Rev. 3:20), says the Lord. Oh, how often He converses with His faithful servants, as with true friends. Christ Himself is seeking you: if you but incline your heart toward Him, you will surely find Him.
But how are we to know if we have found Christ and are close to Him? Those close to Christ often turn to Him in prayer with faith and love; they often pronounce from their heart His sweetest name, often call upon Him for help; they often read or listen to His word with childlike simplicity and love; they seek frequent union with Him in His life-giving Mysteries; they are satisfied with whatever they have and accepting of what happens to them; they strive according to their strength to fulfill Christ’s commandments… It happens that they also experience trials which are allowed by the loving Master, in order that their hearts be cleansed of every sinful impurity. Those who desire to be with Christ must not run away from trials, but even in times of joy, they must not forsake the carrying of their cross.
My dear brothers and sisters! Seek Jesus Christ with faith and love. Do not forget that He gave His life on the Cross for our sakes, to deliver us from sin and eternal torment, and to dwell in our hearts, that we might have great joy. Do not forget, we have all been bought with the price of His blood, and we should belong to Him, as to our Redeemer.
Our days are numbered. Every stroke of the clock reminds us to seek Him Who created time and Himself stands above the measure of time. He alone is able to pluck us out from the ravaging torrent of time… Every stroke of the clock tells us: Be watchful! You now have one hour less until you must cross the threshold into life after death which knows neither days nor hours. Do not be seduced by the momentary sweetness of sin which vanishes like a dream, leaving the soul empty, ailing, anguishing; it steals away precious time and ruins it forever. Do not waste time in useless occupations or idleness. Every one of you has a God-given talent to put to use. Busy yourselves in acquiring incorruptible wealth in the Kingdom of Heaven. Take the example of the thousands who have gone before you, having attained eternal rest and joy through their ceaseless labors in this temporal life, through sweat and tears.
Make haste to uproot from yourselves sin in all its various manifestations, through the help of Christ the Saviour. Remember, man sows what he reaps (Gal. 6:7), according to the immutable law of God’s righteousness. While there is still time, therefore, let us hasten to find Christ and in faith create for Him an abode in our hearts that we not fall prey to the fire of gehenna, as it is written: “If a man abide not in me, he is cast forth as a branch, and is withered; and men gather them and cast them into the fire, and they are burned” (John 15:6). Amen.
Doxasticon St. Andrew the First-Called Apostle, Tone 8
Let us acclaim Andrew, the preacher of the Faith and servant of the Word. For he fisheth men out of the deep, holding in his hands the Rood instead of a rod; letting down its power like a fishing line, he draweth up souls from the error of the enemy, and offereth them as a wellpleasing gift unto God. O ye faithful let us ever extol him with the choir of Christ’s disciples, that he might intercede with Him to be gracious unto us in the Day of Judgment.
Kontakion St. Andrew the First-Called Apostle, Tone 2
Let us praise the divine leader and namesake of courage, first-called disciple and Peter’s kinsman. For as of old Christ called to him so he now calls to us: Come, we have found the Desired One.
Αγαπητοί μου αδελφοί και αδελφές, ανοίξτε την καρδιά σας, για να χαράξει εκεί το ’Αγιο Πνεύμα την εικόνα του Χριστού. Τότε θα γίνετε σιγά-σιγά ικανοί να έχετε μέσα σας τη χαρά και το πένθος, το θάνατο και την ανάσταση. Κοιτάξτε το μεγαλειώδες θέαμα που ο Θεός μας φανέρωσε στη δημιουργία του κόσμου, στην κατασκευή του ανθρώπου «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» Του. Εκείνο που αναζητούμε δεν περιορίζεται στη μικρή μας καθημερινή ζωή. Αναζητούμε να είμαστε με τον Θεό και να αποκτήσουμε μέσα μας τη ζωή σε όλο το πλάτος, το κοσμικό και το θείο. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία η σωτηρία του ανθρώπου είναι η θέωσή του. (Από το βιβλίο Αρχιμανδρίτου Σωφρόνιου (Σαχάρωφ), «Περί Πνεύματος και ζωής»)
Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης
«Εγώ τους εμέ φιλούντας αγαπώ, τους δε δοξάζοντάς με δοξάσω», λέγει ο Κύριος (πρβλ. Παρ. η’ 17, Α’ Βασιλ. β’ 30). Ο Θεός δοξάζεται με τους Αγίους Του και οι Άγιοι δοξάζονται από τον Θεό. Η δόξα που δίνει ο Θεός στους Αγίους είναι τόσο μεγάλη, που αν έβλεπαν οι άνθρωποι τον Άγιο όπως είναι, από την ευλάβεια και το φόβο θα έπεφταν καταγής, γιατί ο σαρκικός άνθρωπος δεν μπορεί ν᾽ αντέξη τη δόξα της ουράνιας εμφανίσεως.
Ο Κύριος έδωσε στους Αγίους τη χάρη Του κι εκείνοι Τον αγάπησαν και προσκολλήθηκαν ολοκληρωτικά σ᾽ Αυτόν, γιατί η γλυκύτητα της αγάπης του Θεού υπερνικά την αγάπη για τον κόσμο και την ομορφιά του. Κι αν έτσι γίνεται στη γη, τότε στον ουρανό οι Άγιοι είναι ακόμα πιο πολύ ενωμένοι με τον Κύριο με την αγάπη. Κι η αγάπη αυτή είναι ανείπωτα γλυκειά και εκχύνεται από το Άγιο Πνεύμα κι όλες οι επουράνιες δυνάμεις μ᾽ αυτήν τρέφονται. Ο Θεός είναι αγάπη, και το Άγιο Πνεύμα στους Αγίους είναι αγάπη.
Ω αδελφοί, σας παρακαλώ και σας ικετεύω στο όνομα της ευσπλαχνίας του Θεού: Πιστεύετε στο Ευαγγέλιο και στη μαρτυρία της Αγίας Εκκλησίας, και τότε θα γευθείτε, ήδη απ’ αυτή τη γη, τη μακαριότητα του παραδείσου. Αληθινά, η βασιλεία του Θεού είναι μέσα μας: Η αγάπη του Θεού χαρίζει στην ψυχή τον παράδεισο. Πολλοί πρίγκιπες και άρχοντες εγκατέλειψαν τους θρόνους τους, όταν γνώρισαν την αγάπη του Θεού. Κι αυτό είναι ευνόητο, γιατί η αγάπη του Θεού είναι φλογερή. Με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος η χαρά της ψυχής φτάνει ως τα δάκρυα, και τίποτα επίγειο δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί της.
Πόσο ευτυχισμένοι είμαστε εμείς οι ορθόδοξοι χριστιανοί! Τι Θεό έχουμε! Είναι αξιολύπητοι όσοι δεν γνώρισαν το Θεό. Αυτοί δεν βλέπουν το αιώνιο φως, και μετά το θάνατο πορεύονται στο αιώνιο σκοτάδι. Αυτό το ξέρουμε, γιατί το Άγιο Πνεύμα πληροφορεί μέσα στην Εκκλησία τους αγίους για το τι υπάρχει στον ουρανό και τι στον Άδη.
Ο νωθρός στην προσευχή εξετάζει με περιέργεια τα πάντα, όσα βλέπει στη γη και στον ουρανό, αλλά δεν γνωρίζει ποιος είναι ο Κύριος ούτε προσπαθεί να το μάθει. Κι όταν ακούει διδασκαλία για το Θεό, λέει:
“Μα πώς είναι δυνατό να γνωρίσουμε το Θεό; Κι εσύ από πού Τον γνωρίζεις;”. Θα σου πω: Μαρτυρεί το Άγιο Πνεύμα, Αυτό γνωρίζει και μας διδάσκει. “Αλλά μήπως το Πνεύμα είναι ορατό;”. Οι απόστολοι Το είδαν να κατεβαίνει σε πύρινες γλώσσες, κι εμείς Το αισθανόμαστε μέσα μας. Είναι γλυκύτερο από καθετί γήινο. Αυτό γεύονταν οι προφήτες και μιλούσαν στο λαό, και ο λαός τους πρόσεχε. Οι άγιοι απόστολοι έλαβαν Άγιο Πνεύμα και κήρυξαν σωτηρία στον κόσμο χωρίς να φοβούνται τίποτα, γιατί τους ενίσχυε αυτό το Πνεύμα. Ο Απόστολος Ανδρέας είπε στο ηγεμόνα των Πατρών που τον απειλούσε πως θα τον σταυρώση, αν εξακολουθή να κηρύττη• “῎Αν φοβόμουν τον Σταυρό, δεν θα τον εκήρυττα”.
Το ίδιο και όλοι οι άλλοι Απόστολοι και οι μάρτυρες και οι ασκητές πήγαιναν χαρούμενοι στο μαρτύριο και την κακοπάθεια. Γιατί το Άγιο Πνεύμα, το αγαθό και γλυκύ, έλκει την ψυχή στην αγάπη του Κυρίου. Κι έτσι η ψυχή, χάρη στη γλυκύτητα του Αγίου Πνεύματος, δεν φοβάται τα βασανιστήρια.Πολλοί άγιοι μάρτυρες γνώρισαν μέσα στα βασανιστήρια τον Κύριο και τη βοήθειά Του. Πολλοί μοναχοί αντέχουν σε μεγάλη άσκηση και σε πολλούς κόπους για χάρη του Κυρίου. Κι αυτοί γνώρισαν τον Κύριο και παλαίβουν για να νικήσουν τα πάθη και προσεύχονται για όλη την οικουμένη και η χάρη του Θεού τους εμπνέει την αγάπη για τους εχθρούς. Γιατί όποιος δεν αγαπά τους εχθρούς, αυτός δεν γνώρισε ακόμη όλο τον πλούτο της χάρης του Κυρίου, ο Οποίος πέθανε στο Σταυρό για τους εχθρούς και μας έδωσε τον Εαυτό Του ως πρότυπο και μας έδωσε την εντολή ν᾿ αγαπούμε τους εχθρούς.
Ο Κύριος είναι αγάπη. Και μας έδωσε εντολή ν᾿ αγαπούμε αλλήλους και ν᾿ αγαπούμε τους εχθρούς.και το Αγιο Πνεύμα μας διδάσκει αυτη την αγάπη.
Στην καρδιά των αγίων ζει η χάρη του Αγίου Πνεύματος, που τους κάνει συγγενείς του Θεού. Οι άγιοι νιώθουν ολοκάθαρα πως είναι πνευματικά παιδιά του ουράνιου Πατέρα, και γι’ αυτό λένε: “Πάτερ ημών…”.
Όταν ο Κύριος σε φωτίσει, τότε η ψυχή σου θα Τον αισθανθεί, θα αισθανθεί πως τη συγχώρησε και την αγαπάει. Θα το μάθεις με την πείρα σου, και η χάρη του Αγίου Πνεύματος θα μαρτυρεί στην ψυχή τη σωτηρία, και θα θέλεις τότε να διακηρύσσεις σ’ όλο τον κόσμο: “Πόσο πολύ μας αγαπάει ο Κύριος!”. Ο Απόστολος Παύλος, όσο δεν γνώριζε τον Κύριο, Τον καταδίωκε. Όταν όμως Τον γνώρισε, τότε γύρισε σ’ όλη την οικουμένη κηρύσσοντας το Χριστό.
Είναι αδύνατο ν’ αγαπήσουμε και να γνωρίσουμε τον Κύριο, αν δεν ζήσουμε σύμφωνα με τις εντολές Του. Ο άνθρωπος όμως από μόνος του είναι ανίκανος να τηρήσει τις εντο λές του Θεού. Γι’ αυτό ο Ιησούς είπε: «Αιτείτε, και δοθήσεται υμίν» (Ματθ. 7:7). Αν δεν ζητάμε, βασανίζουμε μόνοι μας τον εαυτό μας και χάνουμε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.
Οι ψυχικές συμφορές μας έρχονται από την υπερηφάνεια, ενώ τις σωματικές τις παραχωρεί πολλές φορές ο Θεός από αγάπη για μας, όπως έγινε με τον πολύαθλο Ιώβ.
Πείρα χιλιόχρονη πού παραδίδεται από γενεά σε γενεά μαρτυρεί πώς, όταν ο Θεός βλέπει την πίστη της ψυχής του αγωνιστή προς Αυτόν, όπως είδε την πίστη του Ιώβ, τότε θα τον οδηγήσει σε απρόσιτες αβύσσους και ύψη δυσανάβατα σε άλλους. Όσο πληρέστερη και ισχυρότερη είναι η πίστη και η εμπιστοσύνη του ανθρώπου στον Θεό, τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το μέτρο των δοκιμασιών και το πλήρωμα της πείρας, που μπορεί να φθάσει σε μεγάλο βαθμό. Τότε γίνεται ολοφάνερο πώς έφτασε στα όρια, πέρα από τα οποία ο άνθρωπος αδυνατεί να προχωρήσει.
Λες πως πολλοί άνθρωποι πάσχουν από πολλές δυστυχίες και από κακούς ανθρώπους. Σε παρακαλώ όμως, ταπείνωσε τον εαυτό σου κάτω από το ισχυρό χέρι του Θεού και τότε η χάρη θα σε διδάξη και θα επιθυμής και συ ο ίδιος να πάσχης για την αγάπη του Κυρίου. Να τι θα σε διδάξη το Αγιο Πνεύμα, το Οποίο γνωρίσαμε εμείς στην Εκκλησία.
Όποιος όμως κατηγορεί τους κακούς ανθρώπους, αντί να προσεύχεται γι᾿ αυτούς, αυτός δεν θα γνωρίση τη χάρη του Θεού.
Αν θέλης να μάθης πόσο μας αγαπά ο Κύριος, μίσησε τις αμαρτίες και τους κακούς λογισμούς και προσευχήσου ένθερμα μέρα και νύχτα και θα σού δώση ο Κύριος τη χάρη Του και θα γνωρίσης με το Αγιο Πνεύμα τον Κύριο και μετά θάνατον, όταν θα πας στον παράδεισο, θ᾿ αναγνωρίσης κι εκεί με το Αγιο Πνεύμα τον Κύριο, όπως τον γνώρισες στη γη.
Ο Κύριος μάς έδωσε την εντολή να αγαπάμε ο ένας τον άλλον. Αυτή είναιη αληθινή ελευθερία: η αγάπη για το Θεό και τον πλησίον. Εδώ βρίσκεται και η ελευθερία και η ισότητα. Στην κοσμική τάξη είναι αδύνατο να υπάρξει ισότητα -αυτό όμως δεν έχει σημασία για την ψυχή. Δεν μπορεί να είναι ο καθένας βασιλιάς ή άρχοντας, πατριάρχης ή ηγούμενος ή διοικητής. Μπορεί όμως ο καθένας, σε όποια τάξη κι αν ανήκει, ν’ αγαπάει το Θεό και να είναι ευάρεστος σ’ Εκείνον – κι αυτό είναι το σπουδαίο. Και όσοι αγαπούν περισσότερο το Θεό στη γη, θα έχουν περισσότερη δόξα στη Βασιλεία των ουρανών και θα είναι πιο κοντά στον Κύριο. Ο καθένας θα δοξαστεί κατά το μέτρο της αγάπης του.
Να επικαλείστε με πίστη τη Θεοτόκο και τους Αγίους. αυτοί ακούνε τις προσευχές μας και ξέρουν και τους διαλογισμούς μας.
... Ω, προσευχηθείτε για μένα όλοι οι Άγιοι, για να μάθει η ψυχή μου την ταπείνωση του Χριστού. Τη διψά η ψυχή μου, αλλά δεν κατορθώνω να την αποκτήσω και την ζητώ με δάκρυα, σαν το παιδί που ζητά τη μητέρα του, όταν τη χάσει.
Αρχιμανδρίτου Σωφρόνιου (Σαχάρωφ), Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, εκδ. Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ, Αγγλία
Απολυτίκιον Αγίου Ανδρέα Πρωτοκλητου .’Ηχος Δ’.
Ως των Αποστόλων πρωτόκλητος και του κορυφαίου Αυτάδελφος τω δεσπότη των όλων Ανδρέα ικέτευε ειρήνην τη οικουμένη δωρήσασθαι και ταις ψυχαίς ημών το μέγα έλεος.
Saint Iakovos (Jacob, James) Tsalikis of Evia Commemorated on November 22
Come unto me, all ye that labour and are heavy laden, and I will give you rest. 29 Take my yoke upon you, and learn of me; for I am meek and lowly in heart: and ye shall find rest unto your souls. 30 For my yoke is easy, and my burden is light. Matthew 11:28-30.
”Young Iakovos expressed from a young age an inclination for monastic life. He was known as the monk in the village because of his monastic practices of fasting and prayer. While still a young boy he had a visitation from Saint Paraskevi who revealed to him in detail the religious life that he would follow in his life. His fervor for the Church from a young boy was so profound that he learned by heart the whole text of the Divine Liturgy at age seven….”
Saint Iakovos said: “I, my brother, say these things to the Saint’s ears, and he opens a direct line with our Christ!”
When we put on the cassock, we begin with the goal of sanctifying our soul. Care is necessary, however. For love of the world’s honor and glory, our egotism can make us lose our soul, rather than sanctify it.
Priests’ wives must live a holy, nearly monastic life, with great reverence toward the priest, and must dress very modestly.
” Priests shouldn’t cut their hair. In Asia Minor, when priesys would comb their hair, they would put a white clth down and whatever strands of hair fell, they would gather, put them in a little bag, and when they died, they would bury it with them. Thus is because, when the Holy Spirit descends during ordination, the priest is sanctified; even his hair is sanctified.”
People are blind and do not see what takes place in church during the Divine Liturgy. Once I was serving and I could not make the Great Entrance because of what I saw. I suddenly felt someone pushing me by my shoulder and guiding me toward the holy prothesis. I thought it was the chanter. I turned around and saw a huge wing that the Archangel had laid on my shoulder, and that he was guiding me to make the Great Entrance. What amazing things take place in the altar during the Divine Liturgy! … Sometimes I cannot handle it, and so I pass out in a chair, and thus some concelebrants conclude that I have got something wrong with my health, but they do not realize what I see and hear.
When the priest cuts of the particles from the prosphora and commemorates the names of the faithful during the prothesis, and angel of the Lord descends and takes this commemoration and places it before the throne of Christ as a prayer for those commemorated.
In the beginning of 1989, the Elder Iakovos became very distressed by afflictions that befell persons he knew and loved. He received a phone call from the village of Prokopi. Father John (Vernezos), the priest in charge of the shrine of Saint John the Russian, had just come back from America where he had undergone heart surgery. In spite of all odds, the difficult by-pass operation was successful. Saint John the Russian had also been present and directed the effort! The doctor in charge acknowledged, in fact, that some power was guiding his hand.
Despite his own bad health and the bad weather – it was winter – Father Elder Iakovos visited with Father John in his house. Not only that, but upon arrival, he also asked forgiveness: “Excuse me for troubling you, but I had to come and visit the servant of the divine John the Russian!” The people in the house thought that some bodiless, weightless angel had entered the home, for his figure emitted a serene light. Seeing the incision in Father John’s leg where the veins had been removed for the by-pass, Elder Iakovos stooped – rather, fell down – and embraced Father John’s legs. Blessed Elder Iakovos, now in his latter years, had great respect for priests and thought that priests were somehow angelic.
***
He could not offer theological explanations, but by his humble demeanor he demonstrated his direct living contact with God. He never entertained any thoughts about preaching, but he was himself a living sermon. His words and counsels were plain and practical – no analyses or elaboration. He used short phrases, often elliptic, even incomplete. However, this does not mean that his words were in any way deficient. On the contrary, they possessed divine power and penetrating ability that comforted and enlightened the hearts of his listeners. The grace filling the Elder’s soul imparted in his words a divine breath that touched the human soul. Anyone who got to know him, could see in him a manifestation of God’s presence and divine energies on earth. His “teaching” was basically a recounting of the miracles and signs performed, as he said by St David and St John the Russian. It was not organized along lecture lines. Only at the end of his narration, after describing how some people had come to repent, how others had become well through the power of St David’s holy relics, would he give some special advice to each case. The Elder used to say, “My heart is like a garden.” “My heart, my child, is a garden”. He had reached such a degree of spiritual dispassion that his heart became the garden of the Holy Spirit. Despite his many illnesses and sufferings and his distress over others misfortunes, he remained joyful and cautioned everyone about depression. He knew that depression was the world’s most painful disease. His apparitions are countless. Many call upon him and the Elder hastens to help them. Many who are sick are healed and many find help in their spiritual and material problems. He comforts everyone. From The Garden of the Holy Spirit: Elder Iakovos of Evia (1920-1991)
St. Iakovos of Evia pray to God for us! Pray that we labor in the fast with joy, and let God’s light illumine our hearts. Pray that our days are filled with humility, and that we learn to love others in charity, just as God loves us. Pray that we can learn to live out our Christian vocation in all times and places, and in all circumstances.
Ο Άγιος Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης γεννήθηκε στις 5 Νοεμβρίου του 1920 στο χωριό Λιβίσι (Kayaköy – Καρμυλησσός) – Μάκρης, στην Λυκία της Μικράς Ασίας, απέναντι από τη Ρόδο. Κοιμήθηκε την ημέρα των Εισοδίων της Παναγίας, 21 Νοεμβρίου 1991 στην Ιερά Μονή του Οσίου Δαβίδ Ευβοίας.
Η οικογένεια της μητέρας του Θεοδώρας Κρεμμυδά ήταν ιερατικό γένος με επτά γενεές ιερέων και Ιερομονάχων, έναν αρχιερέα και έναν άγιο , όπως συνήθιζε να μας λέει. Ήταν γνωστοί στο Πατριαρχείο, ως ευεργέτες των σχολείων της Μάκρης , με σπουδαία εκκλησιαστική παράδοση. Ένας από αυτούς ήτο ασκητής στα Ιεροσόλυμα.
Και αργότερα θυμότανε πάντα εκείνα που του έλεγε η συγχωρεμένη η μάνα του, ότι εκεί ασκητέψανε πρόγονοι του… ο Δημήτριος με τον Ηλία γίνανε και φύλακες του Παναγίου Τάφου!
Μικρός που ήταν του άρεσε να πηγαίνει κάθε απόγευμα με τη γιαγιά και τη μητέρα του ν’ ανάβουνε τα καντηλάκια και να ακούει από τη γιαγιά του τους βίους των Αγίων και ιστορίες για τους ιερείς και μοναχούς της οικογένειάς τους, για τον Ηλία και το Δημήτριο, που έγιναν μοναχοί στον Πανάγιο Τάφο. (Απόσπασμα από το βιβλίο: Ένας άγιος Γέροντας ο μακαριστός π. ΙΑΚΩΒΟΣ, Ι. Μονής Δαβίδ Γέροντος Ευβοίας 1993.)
Όταν τα καράβια της προσφυγιάς έφτασαν το 1922 στον Πειραιά, με τους πονεμένους πρόσφυγες να παρηγορούνται με τη σκέψη ότι θα τους αγκάλιαζε η μητέρα Ελλάδα, τότε άκουσαν τους ανθρώπους του λιμανιού να βρίζουν τον Χριστό και την Παναγία: «Για τους δικούς μας ανθρώπους», έλεγε ο Γέροντας, «ήταν πρωτάκουστα ακούσματα, και όλοι φωνάξαμε•‘‘παρά να βρίζουν τον Χριστό και την Παναγία μας, καλύτερα πίσω στους Τούρκους’’». Οι κυνηγημένοι πρόσφυγες ήταν φορείς μιας άλλης παράδοσης, αυστηρής, καλογερικής. Και ο Γέροντας ένιωθε πάντοτε, ότι ήταν απόγονος αγίων ανδρών, αφού άκουε από τη μάνα του ότι καταγόταν από εφτά γενεές ιερέων. Ένας από αυτούς ήτο ασκητής στα Ιεροσόλυμα, την ίδια δε τη μάνα του Θεοδώρα ο π. Ιάκωβος τη χαρακτήριζε ως ασκήτρια. Είχε τόση αρετή η ευλογημένη αυτή γυναίκα, που προείδε τον θάνατό της πολλές μέρες πριν και τον ανακοίνωσε στα παιδιά της, για να τα προετοιμάσει. (Μητροπολίτου Μόρφου Νεοφύτου)
Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης. Παιδικές και νεανικές αναμνήσεις
Έλεγεο όσιοςΙάκωβος:Μας δίδαξαν οι γονείς μας την εκκλησία, την νηστεία, την προσευχή. Πενήντα ήμερες την μεγάλη Σαρακοστή, δεν είχαμε να φάμε, και το ψωμί ήταν λίγο δύσκολο την εποχή εκείνη, διότι εμείς ήμασταν μικρασιάτες πρόσφυγοι.
Όταν ζούσα στον κόσμο, ήμουν ευσεβής, τώρα που έγινα μοναχός δεν είμαι. Όταν ήμουν παιδί, με φώναζαν και σταύρωνα τους αρρώστους και τις ετοιμόγεννες που δυσκολεύονταν να γεννήσουν. Εγώ, με συγχωρείτε, όταν χάραξα αυτόν τον δρόμο από παιδί, δεν έδινα σημασία που μου λέγανε τα παιδιά «καλόγερο Ιάκωβο» ή ότι να! αυτό το παιδί είναι από τους παλαιούς ή ότι ο Ιάκωβος είναι ανίκανος, γι’ αυτό θα πάη στο Μοναστήρι. Εγώ είχα την κλίση μου στα ιερά.
Η μητέρα μου έτσι μας έμαθε να προσευχώμεθα και έτσι είχα μάθει και έκαμνα μετάνοιες και από παιδί και εδώ που ήρθα καλόγερος στο Μοναστήρι και το Πάσχα έκαμνα μετάνοιες.;». Και εκεί έκαμνα μετανοίας και πάντα μου άρεζε η Εκκλησία και με έβλεπε ο παπάς και μου λέει: «Ιάκωβε, δεν κάνουμε τώρα μετάνοιες, διότι ανέστη ο Κύριος». «Πάτερ μου, του λέγω, η μητέρα μου μου έμαθε να κάνω μετάνοιες και νηστείες».
Η μητέρα μου έκανε μετάνοιες, δεήσεις, προσευχές, νηστείες. Έτσι γιατρευόμασταν τότε. Από μικρό, με είχε μάθει η μαννούλα μου να τηρώ την τάξη της Εκκλησίας, νηστείες, μετάνοιες. Μικρό παιδάκι, άνοιγα (την πόρτα) χωρίς να με παίρνουν είδηση στις 12 με 1 (η ώρα) το βράδυ και πήγαινα στην ερημιά. (Άλλες φορές) έκανα «Λειτουργίες» με τα μικρά παιδάκια. Με φώναζαν «ο παπα-Ιάκωβος». Χαρά μου ήταν να πω το «Χριστός Ανέστη» και να ηχήση σ’ όλη την πλάση. Πήγαινα σε ξωκκλήσια. Άναβα τα καντήλια, τα περιποιόμουν, σκούπιζα. Είδα την αγία Παρασκευή. Ήμουν απλό παιδί. Ούτε νερό δεν έπινα χωρίς την ευχή της μητέρας μου. Πριν κοινωνήσω φίλαγα το χέρι του πατέρα, της μητέρας, (και σαν στρατιώτης) του Διοικητού μου. «Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου».
Μια φορά, μου είπε ο παπάς: «Δεν έρχεσαι, Ιάκωβε, να με βοηθήσης στις ακολουθίες σε κάτι γειτονικά χωριά;». Είχε κάτι κόλλυβα να διαβάση. «Πανιερώτατε, λέω, να ρωτήσω την μητέρα μου» –αγία γυναίκα. «Ναι, να πας», είπε. Πήγαμε τελικά σε κάτι άλλα χωριά, λειτουργήσαμε. Στον δρόμο βλέπαμε κάτι αχλαδιές και οι αχλάδες πεσμένες κάτω και τις τρώγαν τα ζώα. Είχαμε τέτοια παιδεία από τους γονείς μας, να μην πάρουμε ούτε μια αχλάδα, ας ήτανε από κάτω. «Ξέρετε τι θα πούνε;» μας λέγανε, «το «κακοαναθρεμμένο παιδί». Αν πάρης μια αχλάδα, θα πούνε «το παιδί αυτό πήρε ένα ταγάρι, ένα καλάθι»». Περνούσαμε και –παιδί τότε εγώ– ζήλευα μια αχλάδα, περνούσαν τα ζώα και τρώγανε, αλλά σκεφτόμουν «ναι, αλλά τι μου είπαν η μητέρα και ο πατέρας;» και έτσι έλεγα, «ας το στερηθώ».
Πήγαμε πόση ώρα με τα πόδια και φυσούσε αεράκι και πήρε του παπά το αντερί και φάνηκε το παντελόνι του. «Καλά, λέω, φοράει ο παπάς παντελόνι; Καλά, δεν είναι άγιος ο παπάς;», εγώ νόμιζα ότι θα ήταν δύο κόκκαλα τα πόδια του, ένας σκελετός που μόνο λειτουργάει και κοινωνάει. Του δώσαμε κάτι κορόμηλα από τα δένδρα μας και τα έφαγε ο παπάς. Λέω, «καλά αυτός δεν είναι άγιος;». (Νόμιζα ότι όλοι οι παπάδες είναι άγιοι και δεν τρώνε). Όταν πήγα κοντά στην αγία Τράπεζα, την ώρα που λειτουργούσε ο παπάς, στον Χερουβικό ύμνο άκουγα φτερουγίσματα, έβλεπα πολλά και φοβόμουν και έτρεμα. Όταν γύρισα στο σπίτι, μου λέει η μητέρα μου: – Τι είδες, Ιάκωβέ μου, εκεί που πήγες με τον παπά; είδες κανέναν άνθρωπο γνωστό; πήρες κανένα φρούτο από κάτω; – Όχι, μητέρα, δεν πήρα. – Ε! τι είδες; – Εκεί που πηγαίναμε, μητέρα, φύσηξε αέρας και είδα ότι ο παπάς φοράει παντελόνι. – Ε! καλά και αυτός άνθρωπος είναι, μου λέει, δεν θα φοράη παντελόνι; – Μητέρα, λέω, δεν είναι του Θεού άνθρωπος που ντύνεται τα Ιερά και λειτουργάει; Εγώ ακούω εκεί, λειτουργάει τα άχραντα μυστήρια και λέει «Οι τα Χερουβείμ μυστικώς εικονίζοντες…» ακούω κάτι φτερουγίσματα φρα-φρα-φρα γύρω από τον παπά στην αγία Τράπεζα. – Ναι, παιδί μου Ιάκωβε, εκεί βρίσκονται Άγγελοι και οι άγιοι Πάντες. – Ε! πώς φοράει και παντελόνι; – Ναι, παιδάκι μου, λέει, είναι παπάς του Θεού αλλά είναι και άνθρωπος. Από το βιβλίο: «Ο Γέρων Ιάκωβος (Διηγήσεις – Νουθεσίες – Μαρτυρίες)». Α’. Διηγήσεις (αποσπάσματα). Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη» 2016.
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
– Πώς μερικά μέρη, Γέροντα, έχουν καλούς ανθρώπους;
– Υπάρχουν καλοί άνθρωποι, άφησαν μια καλή σειρά και τώρα συνεχίζεται μια καλή παράδοση. Δεν είναι ότι το χώμα βγάζει καλούς ανθρώπους! Όταν ένας τόπος έχη καλή παράδοση ή κακή παράδοση, αυτό συνεχίζεται. Εκεί στην Ήπειρο ήταν κάποιο χωριό, κοντά στα αλβανικά σύνορα, που οι κάτοικοί του πήγαιναν στον Εσπερινό, στην Θεία Λειτουργία, όποτε είχε, ακόμη και στο Απόδειπνο. Και –πώς να πη κανείς;- ζούσαν τον Παράδεισο και από αυτήν την ζωή, θα πάνε και στον Παράδεισο στην άλλη ζωή. Αυτοί βοήθησαν τον εαυτό τους, βοήθησαν και την άλλη γενιά, και δημιούργησαν μια καλή συνέχεια.
Και όταν οι απόγονοί βρεθούν σε μια παράδοση καλή, συνεχίζεται μια παράδοση καλή. Στο διπλανό ακριβώς χωριό όλοι έκλεβαν. Έναν παπά έβγαλε το χωριό αυτό, και αυτός έκλεβε εικόνες από την Εκκλησία! Όχι ότι σ’ αυτό το χωριό ήταν το χώμα τέτοιο, αλλά οι άνθρωποι εκεί είχαν αυτήν την κακή συνήθεια. Άφησαν έτσι μια κακή σειρά, και αυτή η παράδοση η κακή συνεχίζεται. Θέλει πολλή δουλειά, για να έρθη εκεί μια καλή παράδοση.
Και βλέπεις, όταν κάποιος είναι κακός, προσπαθούν να αποδείξουν όλοι πως δεν είναι από τον τόπο τους• ψάχνουν για την καταγωγή του. Όταν είναι κάποιος άγιος, κοιτάνε ποιος θα προλάβη να τον κάνη δικό του! Σαν τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό• ενώ είναι Στερεοελλαδίτης, τον έβαλαν στους Ηπειρώτες Αγίους, επειδή ο πατέρας του ήταν από τα Γραμμενοχώρια της Ηπείρου• ήθελε-δεν ήθελε ο Άγιος!
Γνώρισα έναν οικογενειάρχη που, όταν μιλούσε, κουνούσε το δάκτυλό του συνέχεια και νευρικά. Μετά και τα παιδιά του, όταν μιλούσαν, κουνούσαν και εκείνα το δάκτυλό τους! Γιατί τα παιδιά παίρνουν όλες τις συνήθειες του πατέρα. Τις αντιγράφουν ακριβώς. Ο σκοπός όμως είναι να παίρνη κανείς μόνον το καλό, γιατί διαφορετικά θα διαιωνίζεται το κακό. Θυμάμαι έναν που πήγε σε ένα ιδιόρρυθμο Μοναστήρι, αλλά δεν αναπαυόταν.
Του λέει ο Γέροντάς του: «Κάθησε, τέκνον μου, θα αλλάξουν τα πράγματα». Και το «τέκνον» του του λέει: «Γέροντα, πώς θ’ αλλάξουν τα πράγματα; Ο υποτακτικός του Γερο-τάδε είναι ακριβώς όπως ο Γερο-τάδε. Ο υποτακτικός του τάδε είναι ακριβώς όπως εκείνος. Οπότε πώς θ’ αλλάξουν τα πράγματα;»
Όταν υπάρχη ένα παλιό κακό σε ένα Μοναστήρι ή σε μια συνοδία και οι υποτακτικοί δεν έχουν την καλή ανησυχία και αντιγράφουν ό,τι βρουν, τότε διαιωνίζεται μια κατάσταση κακή. Ενώ, όταν υπάρχη η καλή ανησυχία στους υποτακτικούς, τότε μπορεί να αλλάξη μια κακή κατάσταση και να γίνη καλή. Έτσι μπορεί να διαιωνισθή και το καλό και το κακό.
Αυτό που έχω καταλάβει, είναι ότι όλα αυτά που έχουμε τώρα, είτε Πατερικά είτε Τυπικά, είναι κουκολόι• δηλαδή σαν μερικά απομεινάρια που μένουν μετά τον τρύγο. Γι’ αυτό πρέπει να προσέξουμε να κρατηθή λίγη μαγιά.Έχουμε χρέος σαν Χριστιανοί και δεν έχουμε δικαίωμα να αφήσουμε μια κακή παράδοση.
Πριν από λίγα χρόνια (6) μαζεύτηκαν στην Γενεύη θεολόγοι, καθηγητές Πανεπιστημίου κ.λπ. και έκαναν Προσύνοδο. Είπαν να καταργήσουν την νηστεία των Χριστουγέννων και των Αγίων Αποστόλων και από την νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής να κόψουν κανα-δυό εβδομάδες, αφού ο κόσμος δεν τις κρατάει. Πήγαν και καθηγητές από ’δω.
Τόσο πολύ αγανάκτησα, όταν ήρθαν και μου το είπαν, που έβαλα τις φωνές: «Δεν καταλαβαίνετε τι κάνετε; Αν ένας είναι άρρωστος, δικαιούται να φάη• δεν έχει κανόνα. Αν ένας δεν είναι άρρωστος, αλλά από αδυναμία έφαγε, να πη: «Θεέ μου, να με συγχωρέσης», να ταπεινωθή, να πη ένα «ήμαρτον». Δεν θα τον κρεμάση ο Χριστός. Αν όμως δεν είναι άρρωστος, τότε να κρατήση την νηστεία. Ο αδιάφορος πάλι τρώει και δεν τον νοιάζει. Οπότε το πράγμα πάει κανονικά.
Αν οι περισσότεροι δεν κρατούν τις νηστείες, και μάλιστα χωρίς σοβαρό λόγο, και πάμε να αναπαύσουμε τους περισσότερους και να τις καταργήσουμε, πού να ξέρουμε πώς θα είναι η άλλη γενιά; Μπορεί να είναι πιο καλή και να μπορή να κρατήση τέτοια ακρίβεια! Με ποιο δικαίωμα να τα καταργήσουμε όλα αυτά, αφού το πράγμα είναι απλό;» Οι Δυτικοί έχουν μια ώρα νηστεία πριν από την Θεία Κοινωνία. Θα πάμε κι εμείς με αυτό το πνεύμα; Να ευλογούμε τις αδυναμίες μας, τις πτώσεις μας;
Δεν έχουμε δικαίωμα για τις αδυναμίες μας να κάνουμε έναν Χριστιανισμό στα μέτρα μας. Και λίγοι να είναι που μπορούν, πρέπει γι’ αυτούς να κρατηθή η τάξη. Ο άρρωστος, αν βρίσκεται σε ξένο περιβάλλον, να φάη χωρίς να τον δουν οι άλλοι, και σκανδαλισθούν. Ας πάρη λ.χ. το γιαούρτι να το φάη στο σπίτι του. Μου είπε ένας: «Αυτό είναι υποκρισία». «Γιατί δεν πας, του λέω, να αμαρτήσης στην πλατεία, για να είσαι πιο ειλικρινής;» Πώς τους τα παρουσιάζει ο διάβολος!
Κάνουμε μια Ορθοδοξία δική μας και ερμηνεύουμε έτσι και τα Πατερικά και το Ευαγγέλιο! Στην εποχή μας που υπάρχουν τόσοι μορφωμένοι έπρεπε να λάμπη η Ορθοδοξία. Εδώ ένας Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης τι έκανε! πόσους λόγους έγραψε, πόσα βιβλία, όλα τα Συναξάρια• όλες τις βιβλιοθήκες απ’ έξω τις ήξερε! Ούτε φωτοτυπικό είχε ούτε κομπιούτερ!
Όσο μπορεί κανείς να γίνη σωστός Χριστιανός. Τότε θα έχη πνευματικό αισθητήριο. Λίγο-πολύ θα πονάη και την Ορθοδοξία και την Πατρίδα του και θα αισθάνεται και την υποχρέωση που έχει ως Έλληνας. Οπότε από εκεί και πέρα, αν μάθη κάτι, ενδιαφέρεται, ανησυχεί, προσεύχεται. Αλλά να πρέπη να του λένε: «Τώρα να ενδιαφερθής γι’ αυτό, ύστερα να ενδιαφερθής για εκείνο», θα είναι σαν μια τετράγωνη ρόδα που θέλει συνέχεια σπρώξιμο, για να προχωρήση. Σκοπός είναι να σπρώχνεται από μέσα ο άνθρωπος. Τότε θα κυλάη όμορφα σαν στρόγγυλη ρόδα. Και αν γίνη σωστός Χριστιανός κανείς, σπρώχνεται από μέσα και μετά τον πληροφορεί ο Θεός πιο πολύ και από αυτόν που διαβάζει, και για περισσότερα πράγματα. Γνωρίζει όχι μόνον αυτά που γράφουν, αλλά και αυτά που σκέφτονται να γράψουν. Καταλάβατε; Έρχεται ο θείος φωτισμός και όλες τις ενέργειές του είναι φωτισμένες. Τέτοια κληρονομιά που μας έχει αφήσει ο Χριστός δεν έχουμε δικαίωμα να την εξαφανίσουμε στις μέρες μας. Θα δώσουμε λόγο στον Θεό… Οι πρώτοι Χριστιανοί τι τράβηξαν! κινδύνευε συνέχεια η ζωή τους. Τώρα τι αδιαφορία υπάρχει!… Την Ορθοδοξία μας σαν Έλληνες την οφείλουμε στον Χριστό και τους αγίους Μάρτυρες και Πατέρες της Εκκλησίας μας• και την ελευθερία μας την οφείλουμε στους ήρωες της Πατρίδας μας, που έχυσαν το αίμα τους για μας. Αυτή τη αγία κληρονομιά οφείλουμε να την τιμήσουμε και να την διατηρήσουμε και όχι να την εξαφανίσουμε στις μέρες μας. Είναι κρίμα να χαθή ένα τέτοιο έθνος! Και βλέπουμε τώρα, όπως πριν αρχίση ένας πόλεμος στέλνουν ατομικές προσκλήσεις, έτσι και ο Θεός με ατομικές προσκλήσεις μαζεύει ανθρώπους, για να κρατηθή κάτι και να σωθή το πλάσμα Του. Δεν θα αφήση ο Θεός, αλλά πρέπει και εμείς να κάνουμε ό,τι μπορούμε ανθρωπίνως και για ό,τι δεν μπορούμε να κάνουμε ανθρωπίνως, να κάνουμε προσευχή να βοηθήση ο Θεός.
Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου – Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο. Λόγοι Α΄- ΜΕΡΟΣ Β’, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3, Η ορθόδοξη παράδοση, Ι. Ησυχαστήριον ” Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος” Σουρωτή Θεσσαλονίκης
Απολυτίκιον Αγίου Γέροντος Ιακώβου του νέου Ασκητού της Μονής του Οσ. Δαυίδ. Ηχος πλ. δ’
Εν σοί Πάτερ, ακριβώς διεσώθη το κατ’ εικόνα· λαβών γαρ τον σταυρόν, ηκολούθησας τω Χριστώ και πράττων εδίδασκες, υπεροράν μεν σαρκός, παρέρχεται γαρ’ επιμελείσθαι δε ψυχής, πράγματος αθανάτου, διό και μετά Αγγέλων συναγάλλεται, όσιε Ιάκωβετο πνεύμα σου.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις Λιβισίου θείος βλαστός, χαίροις της Ευβοίας θεοδώρητος θησαυρός, χαίροις μοναζόντων επίσκεψις και σκέπη, πατέρων μέγα κλέος, θείε Ιάκωβε.
Yesterday, Monday November 27th, the Holy Synod of the Ecumenical Patriarchate approved the report of the Canonical Committee regarding the inclusion into the calendar of the Orthodox Church of the Blessed Archimandrite Iakovos Tsalikis, originally from Asia Minor, the abbot of the Monastery of David the Elder, establishing as a commemoration date on November 22 of each year.
”learn of me; for I am meek and lowly in heart” Matthew 11:29.
St. Iakovos Tsalikis of Evia a sun of love, a living incarnation of the Gospel
A vessel of grace and dwelling-place of the Holy Spirit, was Elder Iakovos Tsalikis, one of the most important and saintly personalities of our day, a great and holy Elder, a true friend of God.
He was a living incarnation of the Gospel, and his aim was sanctification. From early childhood he enjoyed praying and would go to different chapels, light the icon-lamps and pray to the saints. In one chapel in his village, he was repeatedly able to speak to Saint Paraskevi. He submitted to God’s call, which came to him when he was still a small child, denied himself and took up the Cross of Christ until his last breath. In 1951, he went to the Monastery of Saint David the Elder, where he was received in a miraculous manner by the saint himself.
He was tonsured in November 1952. As a monk he submitted without complaint and did nothing without the blessing of the abbot. He would often walk four to five hours to meet his Elder, whose obedience was as parish-priest in the small town of Limni. The violence he did to himself was his main characteristic. He didn’t give in to himself easily. He lived through unbelievable trials and temptations. The great poverty of the monastery, his freezing cell with broken blinds and cold wind and snow coming in through the gaps, the lack of the bare essentials, even of winter clothing and shoes, made his whole body shiver and he was often ill. He bore the brunt of the spiritual, invisible and also perceptible war waged by Satan, who was defeated by Iakovos’ obedience, prayer, meekness and humility. He fought his enemies with the weapons given to us by our Holy Church: fasting, vigils and prayer.
His asceticism was astonishing. He ate like a bird, according to his biographer. He slept on the ground, for two hours in twenty-four. The whole night was devoted to prayer. Regarding his struggle, he used to say: ‘I do nothing. Whatever I do, it’s God doing it. Saint David brings me up to the mark for it’.
His humility, which was legendary and inspiring, was his main characteristic. The demons which were in the possessed people who went to the monastery cursed him and said: ‘We want to destroy you, to neutralize you, to exterminate you, but we can’t because of your humility’. He always highlighted his lack of education, his inadequacies and his humbleness. It was typical of him that, when he spoke, every now and again he’d say: ‘Forgive me’. He was forever asking people’s forgiveness, which was a sign of his humble outlook. Once, when he was invited to visit the Monastery of Saint George Armas, where the abbot was the late Fr. George Kapsanis, he replied: ‘Fathers, I’m a dead dog. What will I do if I come to see you? Pollute the air?’ He always had the sense that he was a mere nothing.
And when he became abbot he always said that he wasn’t responsible for what happened in the monastery: ‘Saint David’s the abbot here’, he maintained. When he served with other priests, he went to the corner of the altar, leaving them to lead the service. When they told him: ‘This isn’t right, you’re the abbot of the monastery’, he’d reply: ‘Son, Saint David’s the abbot here’.
Although he didn’t seek office, he agreed to be ordained to the diaconate by Grigorios, the late Bishop of Halkida, on 18 December 1952. The next day he became a priest. In his address after the ordination, the bishop said: ‘And you, son, will be sanctified. Continue, with God’s power, and the Church will declare you [a saint]’. His words were prophetic. He was made abbot on 27 June, 1975, by Metropolitan Chrysostomos of Halkida, a post he held until his death.
As abbot he behaved towards the fathers and the visitors to the monastery with a surfeit of love and understanding and great discernment. His hospitality was proverbial. Typical of him was the discernment with which he approached people. He saw each person as an image of Christ and always had a good word to say to them. His comforting words, which went straight to the hearts of his listeners, became the starting-point of their repentance and spiritual life in the Church. The Elder had the gift, which he concealed, of insight and far-sight. He recognized the problem or the sin of each person and corrected them with discretion. Illumined by the Holy Spirit he would tell each person, in a few words, exactly what they needed. Saint Porfyrios said of the late Elder Iakovos: ‘Mark my words. He’s one of the most far-sighted people of our time, but he hides it to avoid being praised’.
In a letter to the Holy Monastery of Saint David, the Ecumenical Patriarch, Vartholomaios, wrote: ‘Concerning the late Elder, with his lambent personality, the same is true of him as that which Saint John Chrysostom wrote about Saint Meletios of Antioch: Not only when he taught or shone, but the mere sight of him was enough to bring the whole teaching of virtue into the souls of those looking at him’.
He lived for the Divine Liturgy, which he celebrated every day, with fear and trembling, dedicated and, literally, elevated. Young children and those with pure hearts saw him walking above the floor, or being served by holy angels. As he himself told a few people, he served together with Cherubim, Seraphim and the Saints. During the Preparation, he saw Angels of the Lord taking the portions of those being remembered and placing them before the throne of Christ, as prayers. When, because of health problems he felt weak, he would pray before the start of the Divine Liturgy and say: ‘Lord, as a man I can’t, but help me to celebrate’. After that, he said, he celebrated ‘as if he had wings’.
One of the characteristic aspects of his life was his relationship with the saints. He lived with them, talked to them and saw them. He had an impressive confidence towards them, particularly Saint David and Saint John the Russian, whom he literally considered his friends. ‘I whisper something in the ear of the Saint and he gets me a direct line to the Lord’. When he was about to have an operation at the hospital in Halkida, he prayed with faith: ‘Saint David, won’t you go by Prokopi and fetch Saint John, so you can come here and support me for the operation? I feel the need of your presence and support’. Ten minutes later the Saints appeared and, when he saw them, the Elder raised himself in bed and said to them: ‘Thank you for heeding my request and coming here to find me’.
One of his best known virtues was charity. Time and again he gave to everybody, depending on their needs. He could tell which of the visitors to the monastery were in financial difficulties. He’d ask to speak to them in private, give them money and ask them not to tell anyone. He never wanted his charitable acts to become known.
Another gift he had was that, through the prayers of Saint David, he was able to expel demons. He would read the prayers of the Church, make the sign of the Cross with the precious skull of the saint over the people who were suffering and the latter were often cleansed.
He was a wonderful spiritual guide, and through his counsel thousands of people returned to the path of Christ. He loved his children more than himself. It was during confession that you really appreciated his sanctity. He never offended or saddened anyone. He was justly known as ‘Elder Iakovos the sweet’.
He suffered a number of painful illnesses. One of his sayings was, ‘Lucifer’s been given permission to torment my body’. And ‘God’s given His consent for my flesh, which I’ve worn for seventy-odd years, to be tormented for one reason alone: that I may be humbled’. The last of the trials of his health was a heart condition which was the result of some temptation he’d undergone.
He always had the remembrance of death and of the coming judgement. Indeed, he foresaw his death. He asked an Athonite hierodeacon whom he had confessed on the morning of November 21, the last day of his earthly life, to remain at the monastery until the afternoon, in order to dress him. While he was confessing, he stood up and said: ‘Get up, son. The Mother of God, Saint David, Saint John the Russian and Saint Iakovos have just come into the cell’. ‘What are they here for, Elder?’ ‘To take me, son’. At that very moment, his knees gave way and he collapsed. As he’d foretold, he departed ‘like a little bird’. With a breath like that of a bird, he departed this world on the day of the Entry of the Mother of God. He made his own entry into the kingdom of God. It was 4:17 in the afternoon.
His body remained supple and warm, and the shout which escaped the lips of thousands of people: ‘Saint! You’re a saint’, bore witness to the feelings of the faithful concerning the late Elder Iakovos. Now, after his blessed demise, he intercedes for everyone at the throne of God, with special and exceptional confidence. Hundreds of the faithful can confirm that he’s been a benefactor to them.
Alexandros Christodoulou
Apolytikion St.Elder Iakovos of Evia in the Plagal of the Fourth Tone
In thee the image was preserved with exactness, O Father; for taking up thy cross, thou didst follow Christ, and by thy deeds thou didst teach us to overlook the flesh, for it passeth away, but to attend to the soul since it is immortal. Wherefore, O righteous Iakovus, thy spirit rejoiceth with the Angels.
Apolytikion to St. Iakovos Abbot of the Holy Monastery of St. David (+1991) Plagal of the First Tone. (written by Charalampos Bousias)
The prototype of discernment and modesty, the wonderworking leader of the Monastery of David the venerable, who plowed and sowed love in the hardened hearts of the God-bearing people, O Father Iakovos. Do not neglect to intercede with Christ on behalf of those who call upon you in faith.
Blessed St. Fr. Iakovos of Evia pray to God for us! May each of us learn humility and charity, and live as beacons of Christ’s light to the world. May we each learn to be “Fools for Christ” in our own lives, and shed the trappings of the world to embrace a spiritual manner of living with poverty of spirit and perseverance of heart. Amen.
Through the prayers of our Father blessed St. Iakovos of Evia, of all the ascetic Fathers and all the saints, O Lord of compassion and hope, have mercy on us and save us!
Χθες 27 Νοεμβρίου 2017, αγιοκατατάχθηκε ο πιο ευγενικός, ο πιο ταπεινός, ο πιο πατρικός Γέροντας του κόσμου όλου, ο Άγιος Γέροντας Ιάκωβος της Ευβοίας. Απέραντη ευγνωμοσύνη και τεράστιες ευχαριστίες στον Θεό μας για το δώρο Του να μας χαρίσει έναν τέτοιον πνευματικό πατέρα, έναν τόσο φωτεινό και ουράνιο άνθρωπο!
‘‘μάθετε απ᾿ εμού, ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών·”Ματθ. 11:29
Ο Άγιος γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης, ο σύγχρονος γέροντας της Εύβοιας Μητροπολίτου Μόρφου Νεοφύτου*
Ο Γέρο-Ιάκωβος εγεννήθη το 1920 στα ματωμένα χώματα της Μικράς Ασίας, εις το Λιβίσι της Μάκρης, απέναντι από τη γειτονική μας νήσο Ρόδο-Καστελλόριζο.
Ένεκεν αυτής της γειτονίας, ένιωθε πάντοτε μια ιδιαίτερη αγάπη για την Κύπρο. Η μάνα του Θεοδώρα, όταν ήθελε να παρακαλέσει την Παναγία, εγύριζε κατά τα βουνά του Κύκκου και φώναζε: «Παναγία του Κύκκου μου. Φύλαγε τα παιδιά του κόσμου και τα δικά μου». Αυτή τη σχέση της μάνας του με την Παναγία του Κύκκου, με την Κύπρο, θα την κληρονομήσει ο Γέροντας μαζί με όλη τη μικρασιατική παράδοση και θα τη μεταφέρει πρόσφυγας το 1922 στη βόρεια Εύβοια.
Όταν τα καράβια της προσφυγιάς έφτασαν το 1922 στον Πειραιά, με τους πονεμένους πρόσφυγες να παρηγορούνται με τη σκέψη ότι θα τους αγκάλιαζε η μητέρα Ελλάδα, τότε άκουσαν τους ανθρώπους του λιμανιού να βρίζουν τον Χριστό και την Παναγία: «Για τους δικούς μας ανθρώπους», έλεγε ο Γέροντας, «ήταν πρωτάκουστα ακούσματα, και όλοι φωνάξαμε•‘‘παρά να βρίζουν τον Χριστό και την Παναγία μας, καλύτερα πίσω στους Τούρκους’’». Οι κυνηγημένοι πρόσφυγες ήταν φορείς μιας άλλης παράδοσης, αυστηρής, καλογερικής. Και ο Γέροντας ένιωθε πάντοτε, ότι ήταν απόγονος αγίων ανδρών, αφού άκουε από τη μάνα του ότι καταγόταν από εφτά γενεές ιερέων. Ένας από αυτούς ήτο ασκητής στα Ιεροσόλυμα, την ίδια δε τη μάνα του Θεοδώρα ο π. Ιάκωβος τη χαρακτήριζε ως ασκήτρια. Είχε τόση αρετή η ευλογημένη αυτή γυναίκα, που προείδε τον θάνατό της πολλές μέρες πριν και τον ανακοίνωσε στα παιδιά της, για να τα προετοιμάσει.
Την προσφυγική οικογένεια του Τσαλίκη τη δέχτηκαν τα φιλόξενα χώματα της βορείου Ευβοίας, συγκεκριμένα το χωριό Φαράκλα. Εκεί έμαθε τα πρώτα γράμματα στο δημοτικό σχολείο του χωριού, τα οποία ήσαν και τα τελευταία. Δεν συνέχισε ο Γέροντας στο γυμνάσιο. Ο πατέρας του, ένεκεν της φτώχειας, που είχαν τότε, τον έβγαλε από το σχολείο και τον έπαιρνε μαζί του στα κτίσματα, για να τον βοηθά.
Ο Γέροντας Ιάκωβος και η αγία Παρασκευή
Τα βράδια, όταν όλοι κοιμόντουσαν στο σπίτι, έβγαινε κρυφά και πήγαινε σε ένα ξωκκλήσι του χωριού, για να προσευχηθεί, στην Αγία Παρασκευή. Εκεί έκανε πολλές μετάνοιες, όπως τον συνήθισε η μάνα του Θεοδώρα, και προσευχόταν για ώρες πολλές. Μετά γύριζε στο σπίτι, χωρίς να καταλαβαίνει κανείς τίποτα.
Ένα βράδυ εκεί στο ξωκκλήσι, που γονατιστός ο μικρός Ιάκωβος προσευχόταν, είδε μια σκιά μέσα στο ιερό. Αυτός φοβήθηκε και το πρωί το είπε στη μάνα του. Η διακριτική κυρία Δωρούλα του λέει: «Μη φοβάσαι, Ιακωβάκο μου, το ράσο του παπά θα είναι και το φεγγάρι του κάνει σκιά.» Έτσι διασκέδασε το λογισμό του Ιακωβάκου της.Το βράδυ πήγε πάλι ο μικρός Ιάκωβος στο ξωκκλήσι για τον κανόνα του. Όταν τέλειωσε και εξερχόταν από το ταπεινό ξωκκλήσι, είδε κάτω από ένα μεγάλο δένδρο μια ψηλή μαυροφορεμένη γυναίκα να του κάνει νόημα να την πλησιάσει.
Πήγε κοντά της και τον ρωτά:
«Τι θέλεις, Ιάκωβέ μου, να σου χαρίσω για τις τόσες προσευχές, που κάνεις στο σπίτι μου;»
«Ποια είσαι εσύ, καλή μου κυρία;»
«Εγώ είμαι η αγία Παρασκευή και ό,τι μου ζητήσεις θα στο δώσω.»
«Εγώ είμαι μικρός και δεν ξέρω τι θέλω, θα ρωτήσω όμως τη μάνα μου και ό,τι μου πει θα στο ζητήσω.»
Το πρωί λέει στην ευλογημένη μάνα: «Μάνα, ψες έξω από το ξωκκλήσι είδα την αγία Παρασκευή και μου είπε, ό,τι της ζητήσω θα μου το δώσει. Τι να της ζητήσω, μάνα;» Άνοιξε τότε η μάνα τα δυο της χέρια διάπλατα, σαν να ’θελε να χωρέσουν όλον τον ουρανό, και έκραξε φωνή μεγάλη: «Την τύχη μου, αγία Παρασκευή, να μου δώσεις, την τύχη μου.»
Την επομένη ο μικρός Ιάκωβος επανέλαβε, σαν γνήσιος υποτακτικός, τα λόγια της γερόντισσάς του στην αγία. Η αγία Παρασκευή, στην απλοϊκή απάντηση της μάνας Θεοδώρας απάντησε προφητικά: «Θα σου δώσω εγώ τύχη, να τη ζηλέψουν πολλοί.»
Έλεγε αργότερα σ’ εμάς ο Γέροντας: «Και μήπως ψέματα μου είπε, παιδάκι μου, η αγία Παρασκευή; Μικρή τύχη μου έδωκε; Με έκαμε ιερέα των μυστηρίων του Θεού!» Και θυμόταν και μας διηγιόταν με το ιδιαίτερο γεροντικό του χιούμορ. «Όταν λειτουργούσε ο παπάς του χωριού, την ώρα, που οι ψάλτες έψαλλαν, ‘‘Οι τα Χερουβείμ μυστικώς εικονίζοντες’’, εγώ άκουα φτερουγίσματα γύρω από την Αγία Τράπεζα. Ο παπάς ενόμιζα ότι δεν έχει σώμα. Είναι άγγελος. Έλεγα έχει δυο κόκαλα στους ώμους, σαν κρεμάστρα, και κρέμονται τα ράσα απ’ εκεί.»
Έτσι έβλεπαν την ιερωσύνη τα παιδικά μάτια της ψυχής του, και έτσι στ’ αλήθεια τα θεία πράγματα είναι. Έβλεπε τον παπά, σαν επίγειο άγγελο, που λειτουργεί με τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ. Από μικρός απόκτησε χερουβικούς οφθαλμούς, να θεωρεί τα επουράνια μυστήρια.
Όταν μια μέρα ο παπάς του χωριού τον πήρε μαζί του στα μελίσσια, που είχε στο δάσος, κάπου πιάστηκαν τα ράσα του παπά και φάνηκε το παντελόνι από κάτω από το αντερί. Τότε για πρώτη φορά άρχισε να υποψιάζεται ότι και ο παπάς είναι άνθρωπος, «σάρκα φορών και τον κόσμο οικών».
Στο χωριό γιατρός τα χρόνια εκείνα δεν υπήρχε. Υπήρχε όμως ο πατήρ Ιάκωβος. Από τον καιρό, που ήτο δεκαπενταετής, όλοι οι κάτοικοι του χωριού έβλεπαν ότι ο Ιάκωβος του Τσαλίκη ήταν άνθρωπος του Θεού, σκεύος εκλογής, γι’ αυτό και τον φώναζαν, πάτερ Ιάκωβε. Όποιος αρρώσταινε, καλούσαν τον πατέρα Ιάκωβο, του διάβαζε μια ευχή και γινόταν καλά. Πολλές γυναίκες, που είχαν δυσκολίες στη γέννα, καλούσαν τον πατέρα Ιάκωβο να κάνει προσευχή, και αυτές αμέσως γεννούσαν. Έτσι μια μέρα ο παπάς του χωριού κάλεσε τον πατέρα Ιάκωβο, που ήτο τότε δώδεκα ή δεκατριών ετών, να διαβάσει την ετοιμόγεννη παπαδιά. «Επήρα και εγώ μια παλαιά εκκλησιαστική φυλλάδα προσευχών, που είχα, και με μεγάλη ντροπή γονάτισα σε μια γωνιά και έκανα την προσευχή για την παπαδιά.» Μόλις βγήκε ο Ιάκωβος από την πόρτα, η παπαδιά γέννησε το Βαγγελάκη.
Η μάνα του Γέροντα, Θεοδώρα
Η μητέρα του Θεοδώρα «διετήρει πάντα τα ρήματα ταύτα εν τη καρδία αυτής», και βλέποντας αυτά τα σημεία στον Ιάκωβό της, αντελήφθη ότι το παιδί αυτό έχει ιερά αποστολή να επιτελέσει. Η μάνα του Γέροντα δεν ήτο μια οποιαδήποτε συνηθισμένη γυναίκα του λαού. Ο ίδιος ο Γέροντας την αποκαλούσε ασκήτρια. Περνούσε τη ζωή της με υπομονή στις θλίψεις, συνεχή νηστεία, αδιάλειπτη προσευχή, χαμαικοιτία. Μικρασιάτισσα. Γυναίκα της Ανατολής. Για τον π. Ιάκωβο ήτο η Γερόντισσά του, κι υποτασσόταν σ’ αυτή μέχρι την κοίμησή της. Μια μέρα βροχερή της είπε: «Μάνα πάλι βρέχει!» Και η αυστηρή Γερόντισσα του απάντησε επιτιμητικά: «Παιδί μου, Θεός είναι, ό,τι θέλει κάνει.»
Η μάνα Θεοδώρα προείδε το θάνατό της πολλές μέρες πριν και προετοίμασε τα παιδιά της, για να μη λυπηθούν υπερβαλλόντως. Παρ’ όλα αυτά, ο ευαίσθητος π. Ιάκωβος κόντεψε να ξεψυχήσει και αυτός πάνω στον τάφο της αγίας μητέρας του. Ένεκεν αυτής του της στάσεως στον θάνατο της μάνας του, πάντα μας τόνιζε να είμεθα εγκρατείς στις θλίψεις και ότι η υπερβολική στενοχωρία ή λύπη είναι αμαρτία.
Το 1952, αφού υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, ο Γέροντας πήγε στο μοναστήρι του Οσίου Δαβίδ, όπου έμεινε επί τριάντα εννέα έτη, δηλαδή μέχρι της κοιμήσεώς του.Είχε ήδη περάσει το τριακοστό έτος της ηλικίας ο Γέροντας, όταν έφτασε στο μοναστήρι του Οσίου Δαβίδ. Εδώ έμελλε να επιτελέσει την ιερά αποστολή του, κατά τα προφητικά λόγια της μάνας Θεοδώρας.
Στην είσοδο της μονής τον περίμενε ο ίδιος ο όσιος Δαβίδ. Όπως η αγία Παρασκευή υποσχέθηκε στο μικρό Ιακωβάκο μία ουράνια τύχη, έτσι και τώρα ο μέγας Γέροντας Δαβίδ υποδεχόταν τον αρτιγέννητο Γέρο-Ιάκωβο με την υπόσχεση: «Αν φυλάξεις ακτημοσύνη, παρθενία και υπακοή, παραμένοντας άχρι τέλους στη μονή, θα σε προσκυνήσουν αρχιερείς, οι πατριάρχες θα σε ευλαβούνται, πλούτος πολύς θα περάσει από μπροστά σου, αλλά δεν θα τον αγγίξεις.»
Αυτή η πρώτη συνομιλία με τον όσιο Δαβίδ έμοιαζε με ακολουθία κουράς, όπου ο Γέροντας εισάγει τον υποτακτικό στον μυστικό κήπο της βασιλείας του Θεού. Ο όσιος Δαβίδ θα είναι πλέον ο Γέροντας του πατρός Ιακώβου, όπως άλλοτε η μάνα του Θεοδώρα. Εξάλλου έτσι ήταν και είναι γνωστός ο όσιος σ’ όλη την Εύβοια: Ο Γέροντας. Και το μοναστήρι του, η μονή του Οσίου Δαβίδ του Γέροντος.
Η μονή είναι κτισμένη τον 16ο αιώνα, ένα αιώνα καρποφόρο για την Εκκλησία, παρόλα τα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ο αιώνας αυτός προσέφερε πολλούς αγίους, τον άγιο Γεράσιμο, τον όσιο Διονύσιο τον εν Ολύμπω, τον άγιο Τιμόθεο, κτήτορα της μονής Πεντέλης, την οσιομάρτυρα Φιλοθέη την Αθηναία, τον όσιο Δαβίδ και άλλους, οι οποίοι έκτισαν μοναστήρια, απ’ όπου αντλούσε ο λαός του Θεού πίστη και ελπίδα.
Ο Γέροντας Ιάκωβος στο μοναστήρι του Οσίου Δαβίδ
Το 1952, έτος, που ο π. Ιάκωβος εισήλθε στη μονή του Οσίου Δαβίδ του Γέροντος, το μοναστήρι ήτο ένα ετοιμόρροπο κτίριο, που επιζητούσε τον ανακαινιστή του. Έμεναν τότε στη μονή δύο τρεις αμόναχοι μοναχοί, ιδιορρυθμίτες, που δεν είδαν με καλό μάτι τον νέο μικρασιάτη καλόγερο. Του έδωσαν ένα ανώγειο κελί με τρύπιο πάτωμα, όπου στο ισόγειό του έβαζαν τα γίδια της μονής. Σ’ αυτό το περιβάλλον έζησε την αρχή της καλογερικής του ζωής, μόνος με το Μόνο Θεό, προσευχόμενος νυχθημερόν, ως επίγειος άγγελος, προσφέροντας τη λογική λατρεία, έχοντας τα άλογα ζώα στο ισόγειο. Τις καθημερινές Ακολουθίες στο καθολικό της μονής τις κάνει με τον ευλαβή και απλοϊκό μοναχό π. Ευθύμιο.
Στα νότια της μονής και σε απόσταση είκοσι λεπτών οδοιπορικώς, πλάι σε χαράδρα, μέσα σε βράχο, βρίσκεται ένα μικρό σπήλαιο, γνωστό ως ασκητήριο του Οσίου Δαβίδ. Σ’ αυτό ο όσιος Δαβίδ παρέμενε όλη τη βδομάδα, και το Σάββατο ανέβαινε στη μονή να λειτουργηθεί και να δώσει τις σοφές συμβουλές του. Αυτό το ασκητήριο στην τωρινή εποχή μας, όπου εψυχράνθη ο ζήλος των πολλών, δεχόταν τα βράδια ένα νεαρό επισκέπτη, ένα νέο ευχέτη, να δέεται υπέρ της σωτηρίας του σύμπαντος κόσμου. Ως γνήσιος υποτακτικός του Γέροντος οσίου Δαβίδ, ακολουθεί το παράδειγμά του, νηστεύων, αγρυπνών, προσευχόμενος «εν σπηλαίοις και όρεσι και ταις οπαίς της γης».
Ο Γέροντας προσεύχεται στο ασκητήριο του Οσίου Δαβίδ
Όπως τότε ο μικρός Ιάκωβος πήγαινε κρυφά από τους δικούς του στο ταπεινό ξωκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, έτσι και τώρα μυστικά, όταν οι λίγοι της μονής κοιμόντουσαν, αυτός επήγαινε στο αγιασμένο ασκητήριο του Οσίου Δαβίδ για τη νυχτερινή του προσευχή.
Έλεγε ο Γέροντας: «Τότε, παιδί μου, δεν υπήρχε δρόμος, ένα στενό μονοπάτι ήτο, και εμείς, μακριά από τον κόσμο, δεν είχαμε τον τρόπο μας να κινηθούμε τη νύχτα. Ούτε ένα φανάρι δεν είχαμε. Τόσο πόθο όμως είχα να πηγαίνω τα βράδια στο ασκητήριο του αγίου μας, και ας είμαι εκ φύσεως δειλός, που τολμούσα να πάω. Καθ’ οδόν όμως, αφού δεν έβλεπα, έπεφτα μέσα σε αυλάκια και χαράδρες και έτσι ήτο αδύνατο να φτάσω. Τότε παρακάλεσα: ‘‘Θεέ μου, φώτισέ μου τον δρόμο να φτάσω στο ασκητήριο.’’ Και ο καλός Θεός άκουσε το αίτημά μου. Από τα πολλά άστρα του ουρανού, μου έδωσε κι εμένα ένα. Αυτό πήγαινε μπροστά και μού ᾽φεγγε τον δρόμο. Εγώ, από πίσω του. Έτσι έφτανα στο ασκητήριο. Εκεί, ‘‘ελθών ο αστήρ, έστη επάνω του σπηλαίο’’• έκανα την προσευχή μου και μετά πάλιν μπροστά ο αστέρας μου φέγγει μέχρι την πόρτα της μονής. Οι πατέρες εκάθευδον και τίποτα δεν καταλάβαιναν από όλα αυτά.»
Ένα βράδυ εκεί στο ασκητήριο οι δαίμονες, στην προσπάθειά τους να εκφοβίσουν τον Γέροντα, για να εμποδίσουν τις πυρφόρες αναβάσεις του στον ουρανό, μετασχηματίσθηκαν σε ένα σμήνος από σκορπιούς. Τον περικύκλωσαν από όλες τις πλευρές, ακόμη κι από την οροφή του σπηλαίου κρεμόντουσαν, σαν τσαμπιά από σταφύλι. Ο Γέροντας, επικαλούμενος τις πρεσβείες του οσίου Δαβίδ και πιστεύοντας ακράδαντα στην αψευδή δωρεά του Κυρίου στους μαθητές του, που τους έδωσε την εξουσία «του πατείν επάνω όφεων και σκορπίων», διέλυσε τις μηχανές και φαντασίες του νοερού εχθρού.
Αυτά είναι μερικά περιστατικά, ενδεικτικά των ασκητικών αγώνων του Γέροντα, που τον αναδεικνύουν εφάμιλλο συνεχιστή των παλαιών οσίων του Γεροντικού και της ερήμου.
Τα χρόνια περνούσαν, οι παλαιοί πατέρες της μονής απήρχοντο εκ του κόσμου τούτου, και δύο νέοι μοναχοί έρχονται βοηθοί του Γέροντος στην αναστήλωση της μονής, αναστήλωση πνευματική και κτιριακή. Το 1962 ήρθε στη μονή ο π. Κύριλλος και αργότερα, μετά τον θάνατο της συζύγου του, ο π. Σεραφείμ. Το 1975 ο Γέροντας χειροθετεῖται ηγούμενος και πνευματικός. Η πνευματική πατρότης στο πρόσωπο του π. Ιακώβου δεν ήτο ψιλός τίτλος, αλλά χάρισμα του Αγίου Πνεύματος, που το γευόταν κάθε πονεμένη ψυχή, όταν τον πλησίαζε, και ξεδιψούσε τη δίψα της. Η μονή επί των ημερών του διπλασιάζεται κτιριακά με ξενώνες, τραπεζαρία για τους προσκυνητές, καμπαναριό κλπ., ενώ ταυτόχρονα ο ναός ευπρεπίστηκε έτσι, που να ξαναβρεί η μονή το αρχέγονο κάλλος της.
Το μοναστήρι του Οσίου Δαβίδ
Η φήμη της μονής, για τα θαύματα του οσίου Δαβίδ, τον αγιασμένο ηγούμενό της, και την αβραμιαία φιλοξενία των πατέρων της ξεπερνά τα όρια της Εύβοιας. Γίνεται πανελλήνιο προσκύνημα, πανορθόδοξη αναφορά του αιώνα μας. Από όλα τα μέρη της Ελλάδας φτάνουν προσκυνητές, για να αποθέσουν στο πετραχήλι του Γέροντα τον πόνο και τις αμαρτίες τους. Πολλές φορές έκπληκτοι ακούαμε από τον διορατικό Γέροντα την αμαρτία ή το πρόβλημά μας, πριν ακόμα το εκφράσουμε. Ο προσεκτικός προσκυνητής θα έπρεπε να αντιληφθεί, ότι οι διάφορες διηγήσεις του Γέροντα – ιστορίες της μάνας του από τη Μικρά Ασία και της κατοπινής μοναχικής του ζωής – τον αφορούσαν προσωπικά. Ο Γέροντας, ως γνήσιος ανατολίτης, που ήτο, μιλούσε και φώτιζε τις πικραμένες ψυχές με ιστορίες και παραβολές, για να ακούγονται γλυκύτερα οι ιαματικές του συμβουλές. Στην τράπεζα, στην κουζίνα, στη μεγάλη αυλή της μονής, παντού και πάντοτε είχε κάτι να διηγηθεί από τη ζωή του. Και αυτό το κάτι συχνά αφορούσε τη δική μας ζωή. Όλα αυτά τα διηγιόταν με ιδιαίτερη χάρη, αφού τον χαρίτωνε το Άγιο Πνεύμα, με απαράμιλλη παραστατικότητα, με τις ανάλογες κινήσεις και φωνές, που απαιτούσε η κάθε διήγηση. Είχε μιμητική ικανότητα, που τον καθιστούσε χάρμα ακοής και οφθαλμών.
Ο φιλακόλουθος Γέροντας Ιάκωβος
Αυτός ήτο ο Γέρο-Ιάκωβος πριν την Ακολουθία, απλούς και χαριέστατος. Μέσα στον ναό, στη λατρεία, γινόταν άλλος άνθρωπος. Επίγειος άγγελος, «συλλειτουργών», όπως ο ίδιος έλεγε, «με Χερουβίμ και Σεραφίμ». Χωρίς να είναι ιδιαίτερα ψηλός, έδινε την αίσθηση ενός μεγαλοπρεπούς άρχοντα, που με ύφος υψηλού κηρύγματος κατά την ανάγνωση του εξάψαλμου και ευαγγελίου αναγγέλλει την παρουσία του Κυρίου στην κάθε Λειτουργία. Ήταν, όπως λέμε, μεγαλοπρεπής εν απλότητι.
Κατά τη διάρκεια των Ακολουθιών του συνέβαιναν πολλά πνευματικά γεγονότα, τα οποία μετά μας διηγείτο. Όταν εμνημόνευε στην προσκομιδή, έβλεπε πολλές φορές τις ψυχές των παλαιών πατέρων της μονής να ζητούν τις προσευχές του. Πόση θλίψη είχε, όταν μας περιέγραψε αργότερα τη μετά θάνατο κατάσταση μερικών εξ αυτών.
Όταν εκάλυπταν τα Τίμια Δώρα ευλαβείς ιερείς την ώρα, που έθεταν τον αστερίσκο επάνω του αμνού, έβλεπε ένα φωτοειδή αστέρα επάνω από το κεφάλι του ιερουργούντος ιερέως. Κατά τη διάρκεια της Λειτουργίας την περισσότερη ώρα, όταν το επέτρεπε η στιγμή, ήτο γονυπετής.
Εντύπωση προκαλούσε η άμεση σχέση, που είχε με τον όσιο Δαβίδ. Όταν κάποτε οι κάτοικοι του χωριού Λιβανάτες ήρθαν, για να πάρουν την κάρα του οσίου στο χωριό τους με σκοπό να κάνουν παράκληση για να βρέξει εκείνη την άνυδρη χρονιά, ο Γέροντας πήγε μπροστά στην εικόνα του οσίου και του μίλησε, μάλλον τον διέταξε μετά παρρησίας: «Γέρο, ήρθαν οι χωριανοί σου να σε πάνε στους Λιβανάτες για την ανομβρία. Σε παρακαλώ τώρα, που θα πάμε, να μπουμπουνίσεις. Πρόσεξε, μη με προσβάλεις!» Και ο όσιος Δαβίδ τον άκουσε αμέσως. Μετά την παράκληση, άρχισαν δυνατές βροχές. Αυτή την άμεση σχέση, που είχε με τον όσιο Δαβίδ, την περιέγραφε σανμία τηλεφωνική κλήση: «Εγώ, παιδί, τα λέγω στο αυτί του αγίου, και αυτός ανοίγει γραμμή με τον Χριστό μας!»
Ο όσιος Δαβίδ εξεπλήρωσε στο ακέραιο τις υποσχέσεις, που έδωκε στον Γέροντα, όταν πρωτοεισερχόταν στη μονή. Πατριάρχες και αρχιερείς εξομολογήθηκαν κοντά του και ζητούσαν τις αποτελεσματικές ευχές του. Ο μακαριστός οικουμενικός πατριάρχης Δημήτριος του έστειλε επιστολές και ο νυν πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος τον επισκέφθηκε. Ο Αλεξανδρείας Νικόλαος επίσης. Οι ένδοξοι της γης μπροστά του εταπεινώθησαν, όπως ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας Ανδρέας Παπανδρέου, όταν συναντήθηκαν σε νοσοκομείο των Αθηνών. Ο ταπεινός Ιακωβάκος, που δεν πήγε γυμνάσιο, για να βοηθά τον φτωχό πατέρα του στα κτίσματα, έγινε διαχειριστής πολλών εκατομμυρίων δραχμών. Κατά το προφητικό λόγιο του οσίου Δαβίδ, δεν τα άγγιξε τα χρήματα. Τα πήρε, για να τα σκορπίσει, ως άλλος Ιωάννης Ελεήμων, σε φτωχούς και άπορους. Αυτό όμως, που πλούσια έδωσε σ’ εμάς τους φτωχούς τότε φοιτητές, είναι η ζωντανή πίστη ότι –όπως τακτικά ο ίδιος ομολογούσε– «ζει Κύριος ο Θεός μου», ποιών στις δύσκολες μέρες μας στο πρόσωπο του αγιασμένου θεράποντα Του ένδοξά τε και εξαίσια.
Ήταν τέτοιας θέρμης η ζέση της πίστεώς του, που το Πάσχα πήγαινε στο κοιμητήριο της μονής και έλεγε, «Χριστός Ανέστη» στους κεκοιμημένους πατέρες, τα δε Χριστούγεννα η ευαίσθητη καρδία του συνέχιζε τον εορτασμό και την πανήγυρη της ημέρας μέσα στο γειτονικό δάσος. Εκεί όλως τυχαία και ξαφνικά ακούσαμε φωνή να ψάλλει: «Χριστός γεννάται δοξάσατε, Χριστός εξ ουρανών απαντήσατε… Άσατε τω Κυρίω πάσα η γη…». Ήταν η φωνή του Γέροντα, που έψαλλε με τα χέρια αναπεπταμένα στον εορτάζοντα ουρανό ανάμεσα στα γέρικα πλατάνια, ενώ σμήνος πουλιών συνεόρταζε τριγύρω του.
Αυτές τις καταβασίες έψαλλε την ημέρα των Εισοδίων της Παναγίας κατά το παρελθόν έτος 1991. Μετά εξομολόγησε τον αδελφό Γεννάδιο και τον παρεκάλεσε να μείνει, γιατί «το απόγευμα θα χρειαστεί», όπως είπε, «να τον αλλάξει». Πράγματι το απόγευμα εκοιμήθη, για να κάνει μαζί με τα Εισόδια της Θεοτόκου τη δική του είσοδο στον εορτάζοντα ουρανό.
Ο Γέροντας Πορφύριος, που ετοίμαζε εκείνες τις μέρες τη δική του έξοδο από αυτό τον κόσμο, είπε: «Εκοιμήθη ο Γέρο-Ιάκωβος, ένας από τους μεγαλύτερους αγίους του αιώνα μας. Είχε μέγα διορατικό και προορατικό χάρισμα, το οποίο έκρυβε επιμελώς, για να μη δοξάζεται.»
Κύριε Παντοκράτορ, ο Θεός των πατέρων ημών Ιακώβου και Πορφυρίου, «γένου ίλεως επί ταις αμαρτίας ημών, και ελέησον ημάς».
* Το παρόν κείμενο του Μητροπολίτου Μόρφου Νεοφύτου, πνευματικού τέκνου του οσιακής μνήμης Γέροντος Ιακώβου, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό «Ὀρθόδοξη Μαρτυρία» του Συλλόγου «Φίλοι τοῦ Ἁγίου Ὄρους» της Κύπρου. Το κείμενο συνέγραψε ο Μητροπολίτης Μόρφου, όταν ήταν ακόμη διάκονος στην ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου του Κοντού, στη Λάρνακα. Αποτελεί στην ουσία το πρώτο δημοσιευμένο κείμενο, που αναφέρεται στον βίο του Γέροντος Ιακώβου. Το κείμενο γράφτηκε τό 1992, λίγους μήνες μετά την κοίμηση του Γέροντος Ιακώβου.
Επιμνημόσυνος Λόγος του Μητροπολίτη Μόρφου Νεοφύτου στο Μνημόσυνο του Γέροντος Ιακώβου που έγινε στον Όσιο Δαυίδ στις 20 Νοεμβρίου 2011
Απολυτίκιον Αγίου Γέροντος Ιακώβου του νέου Ασκητού της Μονής του Οσ. Δαυίδ. Ηχος πλ. δ’
Εν σοί Πάτερ, ακριβώς διεσώθη το κατ’ εικόνα· λαβών γαρ τον σταυρόν, ηκολούθησας τω Χριστώ και πράττων εδίδασκες, υπεροράν μεν σαρκός, παρέρχεται γαρ’ επιμελείσθαι δε ψυχής, πράγματος αθανάτου, διό και μετά Αγγέλων συναγάλλεται, όσιε Ιάκωβε το πνεύμα σου.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις Λιβισίου θείος βλαστός, χαίροις της Ευβοίας θεοδώρητος θησαυρός, χαίροις μοναζόντων επίσκεψις και σκέπη, πατέρων μέγα κλέος, θείε Ιάκωβε.
Χθες 27 Νοεμβρίου 2017, αγιοκατατάχθηκε ο πιο ευγενικός, ο πιο ταπεινός, ο πιο πατρικός Γέροντας του κόσμου όλου, ο Άγιος Γέροντας Ιάκωβος της Ευβοίας. Απέραντη ευγνωμοσύνη και τεράστιες ευχαριστίες στον Θεό μας για το δώρο Του να μας χαρίσει έναν τέτοιον πνευματικό πατέρα, έναν τόσο φωτεινό και ουράνιο άνθρωπο!
‘‘μάθετε απ᾿ εμού, ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταίς ψυχαίς υμών·”Ματθ. 11:29
Ο στάρετς παπα-Ιάκωβος Τατιάνας Γκορίτσεβα
Οι στάρετς είναι πραγματικοί ιατροί. Δεν προφέρουν ποτέ μάταια λόγια στοργικά, δίνουν ένα φάρμακο, συχνά πικρό, αλλά πάντοτε αποτελεσματικό. Κανένας δεν φεύγει από έναν στάρετς, με απελπισία, ούτε με θλίψη. Φεύγει από κοντά του παρηγορημένος, μ’ ένα ακτινοβόλο και ξανανοιωμένο πρόσωπο. Δεν είναι μόνον η πνευματική σοφία που επιδρά, αλλά και η δύναμη της προσευχής τους, η δύναμη της θετικής και άμεσης αγάπης που γίνεται αισθητή αμέσως από τον καθένα, όπως επίσης και η απεριόριστη εμπιστοσύνη που τους δίνει ο λαός. Χιλιάδες άνθρωποι στην Ρωσία ζουν με την ανάμνηση της συνομιλίας τους μ’ έναν στάρετς και με τις συμβουλές που τους έδωσε.
Ο στάρετς είναι μια εικόνα του Θεού.Ακόμα και μια φορά να τον δη κανείς, καταλαβαίνει ότι δεν είναι πια δυνατόν να ζήσει όπως πριν, ότι εις το εξής ολόκληρη η ύπαρξη θα εκτιμάται σε σχέση μ’ αυτή την ομορφιά, μ’ αυτό το φως της χάριτος. Η αγιότητα στους στάρετς γίνεται μια απαίτηση κι ένα κάλεσμα.
Η φίλη μου είπε μια φορά: «Εάν ο στάρετς Ιάκωβος είναι έτσι, τότε πως πρέπει να είναι ο Χριστός!». Ένα τεράστιο πλήθος, ανθρώπων ακολουθούσε τον παπα-Ιάκωβο που λουζόταν από το φως της αγάπης όπου κι αν εμφανιζόταν. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η ταπείνωση. Ο στάρετς Ιάκωβος λέει συχνά για τον εαυτό του: «Είμαι ένα χαλάκι όπου οι άνθρωποι σκουπίζουν τα πόδια τους».
Ο στάρετς ήταν πολύ οικτίρμων. Θυμάμαι πως μια φορά μετά την ακολουθία στην εκκλησία της κοιμήσεως, είχαμε σχηματίσει μια μεγάλη ουρά περιμένοντας να δεχτούμε την αγία του ευλογία και να του φιλήσουμε το χέρι. Εκείνη τη στιγμή μπήκε ένας άνδρας στην εκκλησία. Ήταν ένας γνωστός μου, που μόλις είχε έρθει στο Πετσόρι με το λεωφορείο. Εγώ ήξερα καλά τη δύσκολη ζωή του. Μόλις είχε τραβηχτεί από έναν κόσμο όπου άφηνε άλυτα δράματα στην οικογένεια του και στη δουλειά του. Το νέο και κουρασμένο πρόσωπο του Νικόλα είχε την έκφραση μιας καταστροφής. Έμοιαζε χαμένος. Μεγάλη ήταν η αντίθεση αυτού του προσώπου και των άλλων που ήσαν ήρεμοι και ειρηνικοί μετά από μια μεγάλη ακολουθία. Ο Νικόλαος, αναποφάσιστος, πιάνει θέση στην άκρη της ουράς για να ζητήσει ευλογία από τον στάρετς, αλλά ο ίδιος ο στάρετς τον προσέχει αμέσως, τον πλησιάζει, τον αγκαλιάζει (είναι η πρώτη φορά που τον βλέπει), τον φιλά στο μέτωπο, στα μάγουλα, στο λαιμό. Μόνον μια μητέρα μπορεί να χαϊδέψει έτσι ένα παιδί της που υποφέρει. Ο στάρετς ρωτά το Νικόλα από που ήρθε και πότε θα μπορέσει να περάσει για εξομολόγηση. Όταν θυμάμαι αυτή τη σκηνή, η απαίδευτη καρδιά μου μου φαίνεται πέτρινη, χονδροειδής. Στη συνέχεια είχα, εγώ η ίδια την εμπειρία της αγάπης του στάρετς.
Μετά από μια συνομιλία μαζί του αποκόμισα μια αίσθηση συμφιλιώσεως χωρίς όρια, με ολόκληρο τον κόσμο, με τους ανθρώπους, τα ζώα, τις πέτρες. Δεν είναι τυχαίο το ότι ονομάζουμε το Άγιο Πνεύμα Παράκλητο: που παρηγορεί. Ακριβώς εκείνη τη στιγμή ήταν μαζί μας το Άγιο Πνεύμα.
Η αγάπη του ήταν συγχρόνως μεγαλειώδης, τρυφερή και τόσο δυνατή, που δεν φοβόμουν καθόλου να του τα πω όλα ειλικρινά. Με τα λόγια έδινε την εντύπωση ότι στέκεται με σεβασμό μπροστά σε κάθε μικρό χορταράκι.
«Κάθε άνθρωπος θα διανύσει τον δικό του δρόμο προς τον Θεό. Πρέπει να δώσεις στον καθένα σύμφωνα με τα μέτρα του», έλεγε.
Απόσπασμα από το βιβλίο: Τατιάνας Γκορίτσεβα, Είναι επικίνδυνο να μιλάς για τον Θεό, Μετάφραση Μαρία Λαγουρού, εκδ.ΤΗΝΟΣ
Μεγαλυνάριον
Χαίροις Λιβισίου θείος βλαστός, χαίροις της Ευβοίας θεοδώρητος θησαυρός, χαίροις μοναζόντων επίσκεψις και σκέπη, πατέρων μέγα κλέος, θείε Ιάκωβε.
Απολυτίκιον Οσίου Ιακώβου της Ευβοίας.Ήχος πλ. α΄. Τον συνάναρχον Λόγον. (Ποιήμα του Υμνογράφου Χαραλάμπους Μπούσια)
Διοράσεως έκτυπον και σεμνότητος, Μονής Δαβίδ του οσίου θαυματουργέ προεστώς, ο αρότρω γεωργήσας της αγάπης σου κεχερσωμένας του λαού, θεοφόρητε ψυχάς, Ιάκωβε πάτερ, άρτι μη ελλείπης Χριστώ πρεσβεύων υπέρ ημών των σε καλούντων πιστώς.
A New Saint of the Church. Elder Iakovos Tsalikis of Evia Canonized Today
God is wondrous among His Saints! May we have his blessing!
Elder Iakovos Tsalikis of Evia has been canonized by the Ecumenical Patriarchate, during the session of the Holy Synod Today,on Monday November 27th, 2017. the Holy Synod approved the report of the Canonical Committee regarding the inclusion into the calendar of the Orthodox Church of the Blessed Archimandrite Iakovos Tsalikis, originally from Asia Minor, the abbot of the Monastery of David the Elder, establishing as a commemoration date on November 22 of each year.Saint Iakovos had already been accepted as a Saint from the faithful and it was a matter of time for his canonization.
”Come unto me, all ye that labour and are heavy laden, and I will give you rest. 29 Take my yoke upon you, and learn of me; for I am meek and lowly in heart: and ye shall find rest unto your souls. 30 For my yoke is easy, and my burden is light.” Matthew 11:28-30.
Apolytikion to St. Iakovos Abbot of the Holy Monastery of St. David (+1991) Plagal of the First Tone. (written by Charalampos Bousias)
The prototype of discernment and modesty, the wonderworking leader of the Monastery of David the venerable, who plowed and sowed love in the hardened hearts of the God-bearing people, O Father Iakovos. Do not neglect to intercede with Christ on behalf of those who call upon you in faith.
Apolytikion St.Elder Iakovos of Evia in the Plagal of the Fourth Tone
In thee the image was preserved with exactness, O Father; for taking up thy cross, thou didst follow Christ, and by thy deeds thou didst teach us to overlook the flesh, for it passeth away, but to attend to the soul since it is immortal. Wherefore, O righteous Iakovus, thy spirit rejoiceth with the Angels.
Αγιοκατατάχθηκε σήμερα, Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2017 ο πιο ευγενικός και ο πιο ταπεινός Γέροντας, ο Άγιος Γέροντας Ιάκωβος της Ευβοίας. Αυτός που κάθε νύχτα συλλειτουργούσε και ζούσε με την Αγία Τριάδα. Ο φίλος του οσίου Δαυίδ και του αγίου Ιωάννου του Ρώσου.
Ανακοινωθέν (27/11/2017)
Συνήλθεν, υπό την προεδρίαν της Α. Θ. Παναγιότητος, η Αγία και Ιερά Σύνοδος εις την τακτικήν συνεδρίαν αυτής σήμερον, Δευτέραν, 27ην Νοεμβρίου 2017, προς εξέτασιν των εν τη ημερησία διατάξει αναγεγραμμένων θεμάτων.
Κατ᾿ αυτήν, η Αγία και Ιερά Σύνοδος ομοφώνως αποδεχθείσα εισήγησιν της Κανονικής Επιτροπής ανέγραψεν εις το Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας τον μακαριστόν Αρχιμανδρίτην Ιάκωβον Τσαλίκην, εκ Λιβισίου Μικράς Ασίας, Ηγούμενον της εν Β. Ευβοία Ιεράς Μονής Οσίου Δαυίβ του Γέροντος, της μνήμης αυτού ορισθείσης διά την 22αν Νοεμβρίου εκάστου έτους.
Εν τοις Πατριαρχείοις, τη 27η Νοεμβρίου 2017 Εκ της Αρχιγραμματείας της Αγίας και Ιεράς Συνόδου
It’s true, we have icons of Christ, but we do not have Christ Himself; we have His name, but only on our lips — not in our hearts; we know Him, but only in word — not in deed. Here, beloved, is a big difference; it is the same difference as between a shadow and the object which casts the shadow, It is, however, precisely with the heart that Christ is truly known, that is, in our inner man — in our soul; because Christ, as God, is Spirit, “Who is everywhere and fillest all things.”
My dear brothers and sisters! Seek Jesus Christ with faith and love. Do not forget that He gave His life on the Cross for our sakes, to deliver us from sin and eternal torment, and to dwell in our hearts, that we might have great joy. Do not forget, we have all been bought with the price of His blood, and we should belong to Him, as to our Redeemer.
iconandlight 