Holy Apostle and Evangelist John the Theologian (2nd century) Righteous Gideon, Judge of Israel (c. 1307 BC) Five Consecrated Virgins Thecla, Mariamne, Martha, Mary, and Ennatha of Persia, who were beheaded by Paul their presbyter.(4th century) Martyr Widow (Cyra) Saint Nilus the Younger, of Rossano, Calabria, founder of the monastery of Grottaferrata (Crypta-Ferrata) (1005) Venerable John the Cave-Dweller, ascetic of Sia, Cyprus, Wonderworker New Hieromartyrs John, Archpriest of Voronezh, and John, Priest of Arzamas.
Commemorated on September 26
Verses. Father’s beloved Word you stand beside, Beloved more than all of the Disciples. Passed on the twenty sixth day unto God the child of the thunder.
First Sunday of Luke ‘The Miraculous Catch of Fish‘(St. Luke 5:1-11)
Hymn of Praise CHRIST THE LORD AS A FISHERMAN by Saint Nikolai Velimirovič
A wonderful Fisherman, O Christ the Lord, You are, Throughout the entire world, the nets You spread, For pure pearls You trawl from the waters deep, Invisible net, by the Spirit woven, Woven with love, moistened with tears, By angelic hands, everywhere upheld. Everyone to whom a mother gave birth and by the Spirit reared, Most beautiful souls all, that the world can give. All that into the numbers of Your rich catch entered, All that Your silk net caught. When nets from the sea of life, You raise Nothing will remain except the muddy scum. O, Fisherman, Most Wonderful, of pure pearls, And we sinners, Your pearls, at one time were, Now, from Your Throne, we are far away, Under the sediment of dark passions, covered are we, But, may Your net also us, to seize, From Your countenance, we will shine as the stars. “Prolog from Ochrid”, by St Nikolai Velimirovich) http://prologue.orthodox.cn/March22.htm
Prayers by the Lake St. Nikolai Velimirovich, Bishop of Ochrid Poem XVII (17)
How tedious to me are the counsels of human leaders and wise men–oh how tedious they seem to me–ever since Your wisdom caused my heart and mind to tremble, Holy God.
Those whom the dark desires of the heart are dragging into the abyss do not believe in Your light. There are no obstacles for a stone while it is rolling down a hill. The higher the steep slope and the deeper the abyss — the swifter and more unrestrained is the rolling of the stone.
One dark desire lures another with its success; and that one hires yet another, until all that is good in a person withers, and all that is evil gushes out in a torrential flood–until, along with everything else, all that the Holy Spirit has built is washed away, both inside and out;
Until the scorners of the light begin to scorn themselves and their teachers;
Until the sweetest sweets begin to choke them with their stench;
Until all the material goods, for which they killed neighbours and razed cities, begin to mock their monstrosity.
Then they stealthily lift their eyes toward heaven, and through the dung of their profaned and putrid existence, they cry out: “Holy God!”
How it irritates me like a burning arrow to hear men boasting of their power, ever since I came to know of Your powerful hand, Holy Mighty!
They build towers of stone and say: “We are better builders than your God.” But I ask them: “Did you, or your fathers, build the stars?”
They discover light inside the earth, and boast: “We know more than your God.” But I ask them: “Who buried the light beneath the earth for you to discover?”
They fly through the air and arrogantly say: “By ourselves we have created wings for ourselves, where is your God?” But I ask them: “Who gave you the idea of wings and flying if not the birds, which you did not create?”
Yet see what happens when You open their eyes to their own frailty! When irrational creatures show them their monstrous power; when their mind becomes filled with wonder at the starry towers, that stand in space without pillars or foundations; when their heart becomes filled with fear of their own frailty and insanity–then, in shame and humility, they stretch out their arms toward You and cry: “Holy Mighty!”
How it saddens me to see people overrating this life, ever since I tasted the sweetness of Your immortality, Holy Immortal!
The shortsighted see only this life, and say: “This is the only life there is, and we shall make it immortal by means of our deeds among men.” But I tell them: “If your beginning is like a river, then it must have a source; if it is like a tree, it must have its root, if it is like a beam of light, it must come from some sun.” And again I tell them: “So, you intend to establish your immortality among mortals? Try starting a fire in water!”
But when they look death in the face, they are left speechless, and torment seizes their heart. When they smell the flesh of their dead brides; when they leave the empty faces of their friends in the grave; when they place their hands on their sons’ chests that have grown cold; when they realize that even kings are not able to buy off death with their crowns, nor heroes with their mighty deeds, nor wise men with their wisdom–then they feel the icy wind of death breathing down their necks too, and they fall down on their knees and bow their heads over their toppled pride, and pray to You: “Holy Immortal, have mercy on us!” http://www.sv-luka.org/praylake/pl17.htm
This apostle was wholly permeated by love for his neighbor. His entire life was a life of love. At the end of his life, the holy Apostle limited his preaching to the brief exhortation: Children, love one another! When asked why he repeated one and the same thing over and over, the holy Apostle replied, “This is the command of the Lord, and if you fulfill it, it is sufficient.”
Scripture readings for the feast are the following: At Vespers: I John 3:21-4:6, I John 4:11-18, I John 4:20-5:5. At the Matins: John 21:15-25. At the Divine Liturgy: I John 4:12-19; John 19:25-27, 21:24-25.
Hymns of the Saint Apolytikion of the Saint John the Theologian (Second Tone)
Beloved Apostle of Christ our God, hasten to deliver a people without defense. He who permitted you to recline upon His bosom, accepts you on bended knee before Him. Beseech Him, O Theologian, to dispel the persistent cloud of nations, asking for us peace and great mercy.
Glory. Tone 4. By Vyzantios.
As you leant on the breast of the Teacher Christ at the Lord’s supper, beloved Disciple, you learnt there ineffable things, and you thundered to all the heavenly utterance: In the beginning was the Word, and the Word was with God and the Word was God; the true light that enlightens every one who comes into the world, Christ God, and the Saviour of our souls.
Tone 8. The Wisdom and Word.
You were named son of divine thunder, for you deafened the ears of the impious, and more sweetly than a trumpet you made the incarnation of the Word sound in upright hearts. As a true friend you leant on his breast; from which you drew out the deep of knowledge, all-wise Apostle John, and proclaimed to all the One who is with the Father without beginning. Intercede with Christ God to bestow forgiveness of faults on those who celebrate with love your holy memory.
Kathisma. Tone 8. The Wisdom and Word.
Having abandoned the deep of fishing, O all-praised, you caught all the nations like fishes with the rod of the Cross; for as Christ had said to you, you were named a fisher of men, catching them for true religion; therefore you sowed the knowledge of the Word of God and made Patmos and Ephesus fruitful by your words. Theologian, Apostle, intercede with Christ God to bestow forgiveness of faults on those who feast with love your holy memory.
The Ikos.
To learn wholly the high secrets of heaven, to investigate the depths of the sea is rash and beyond comprehension; as therefore it is wholly impossible to number all the stars and the sand on the sea shore, so it is to tell the graces of the Theologian, with so many crowns Christ has garlanded the one he loved; the one who leant on his breast and feasted with him at the mystical supper, as Theologian and friend of Christ.
Gospel: Luke 5 : 1 – 11
So it was, as the multitude pressed about Him to hear the word of God, that He stood by the Lake of Gennesaret, 2 and saw two boats standing by the lake; but the fishermen had gone from them and were washing their nets. 3 Then He got into one of the boats, which was Simon’s, and asked him to put out a little from the land. And He sat down and taught the multitudes from the boat. 4 When He had stopped speaking, He said to Simon, “Launch out into the deep and let down your nets for a catch.”5 But Simon answered and said to Him, “Master, we have toiled all night and caught nothing; nevertheless at Your word I will let down the net.” 6 And when they had done this, they caught a great number of fish, and their net was breaking. 7 So they signaled to their partners in the other boat to come and help them. And they came and filled both the boats, so that they began to sink.8 When Simon Peter saw it, he fell down at Jesus’ knees, saying, “Depart from me, for I am a sinful man, O Lord!”9 For he and all who were with him were astonished at the catch of fish which they had taken; 10 and so also were James and John, the sons of Zebedee, who were partners with Simon. And Jesus said to Simon, “Do not be afraid. From now on you will catch men.” 11 So when they had brought their boats to land, they forsook all and followed Him.
Ευφροσύνη Αλεξανδρείας , και ο πατέρας τηςΌσιος Παφνούτιος ο Αιγύπτιος (5ος αιώνας) Άγιοι Παύλος, Ταττή και τα παιδιά τους Σαβινιανός, Μάξιμος, Ρούφος και Ευγένιος στην Δαμασκό Άγιος Παφνούτιος ο Ιεροσολυμήτης, Ιερομάρτυρας, ο αναχωρητής, ιεραπόστολος Νείλου Αιγύπτου και οι μετ’ αυτού 546 μοναχοί οσιομάρτυρες στα Τέντυρα του Νείλου στην Άνω Αίγυπτο (303) Άγιος Σέργιος του Ραντονέζ (1392) Αρσένιος ο Μέγας, Καθολικός της Γεωργίας (887) Ευφροσύνη του Σούζνταλ (1250 Δοσιθέα η έγκλειστη, των Σπηλαίων του Κιέβου, η οδηγήσασα τον οσ. Σεραφείμ του Σάρωφ (1776) Ανάμνησις του μεγάλου σεισμού, εν ή τελείται η εν τω αέρι αρπαγή του παιδός” επί βασιλείας του Θεοδοσίου του Β’ και του θαύματος του τρισαγίου. (410)
Εορτάζουν στις 25 Σεπτεμβρίου
Στίχοι Το θήλυ κρύπτεις ανδρικώς Ευφροσύνη, Και κρυπτά τον βλέποντα Δεσπότην βλέπεις. Εικάδα Ευφροσύνη κατά πέμπτην πότμον υπέστη.
Στίχοι Σέργιος ο μέγας εν πατράσι Ρωσσίας, εκ γης μεταστάς, συγχορεύει Αγγέλοις.
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Ομεγαλύτερος θησαυρός κάθε επικράτειας είναι οι αγιασμένοι και καλοί άνθρωποι που ζουν ς’ αυτήν.Συγκρινόμενος με αυτόν τον θησαυρό, κάθε άλλος πλούτος είναι ένα τίποτα.Θεοσεβείς χριστιανοί αυτοκράτορες θεωρούσαν τους αγίους ανθρώπους, που βρίσκονταν μέσα στα όρια της αυτοκρατορίας τους ως τη μεγαλύτερη ευλογία του Θεού. Ο άγιος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Μέγας είπε κάποτε: «Ευχαριστώ τον Κύριο Ιησού Χριστό που στις ημέρες μου υπάρχουν τρείς θείοι λύχνοι: ο όσιος Αββάς Αντώνιος, ο Αββάς Ελώνιος και ο Αββάς Εύχιος».
Πριν από την κρίσιμη για τους Ρώσους, μάχη του Κουλίκοβο, ο ευλαβής πρίγκιπας Δημήτριος Ντονσκόι, πήγε στο δάσος του Ραντονέζ, με τους βασικούς συνεργάτες και δούκες του, για να βρουν τον Άγιο Σέργιο του Ραντονέζ και να τον ικετεύσουν να μεσιτεύει με τις προσευχές του προς τον Θεό. Δηλαδη ο πρίγκιπας προετοίμαζε μεν το στρατό του για έναν απελευθερωτικό πόλεμο από τους Τατάρους, αλλά ανέθετε όμως την μεγαλύτερη ελπίδα του στις προσευχές ενός αγίου ανθρώπου μάλλον, παρά στον τεράστιο στρατό και τα πολλά όπλα. Πηγή: Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Ο πρόλογος της Αχρίδος: πνευματικό ημερολόγιο, εκδ. Άθως http://prologue.orthodox.cn/January26.htm
Το 1380, ο μέγας ηγεμών της Μόσχας άγιος Δημήτριος Ιβάνοβιτς (βλ. 19 Μαΐ), προτού αντιμετωπίση τον χαγάνο (δηλαδή τον αρχηγό των Τατάρων/Μογγόλων) Μαμάη, που είχε αποφασίσει να κατακυριεύση την γη της Ρωσίας, πήγε να συμβουλευθή τον όσιο. Εκείνος του προείπε την νίκη, τον ευλόγησε και του έδωσε ως συντρόφους δύο από τους μοναχούς του. Η αναμέτρησις των Ρώσων με την απειράριθμη ταταρική στρατιά έγινε στην πεδιάδα του Κουλίκοβο, νοτίως του ποταμού Όκα, στις 8 Σεπτεμβρίου 1380. Κατά την διάρκεια της μάχης ο όσιος προσευχόταν στην λαύρα του με τους αδελφούς. Με τους διορατικούς οφθαλμούς του έβλεπε την αισία έκβασι των μαχών και έως την τελική κατατρόπωσι του εχθρού πληροφορούσε τους αδελφούς, κατονόμαζε ένα-ένα τους πεσόντας και προσευχόταν για την ανάπαυσι της ψυχής τους. Η περίφημη αυτή νίκη του Κουλίκοβο απετέλεσε την απαρχή της απελευθερώσεως της Ρωσίας από τον ταταρικό ζυγό και έπαιξε καθοριστικό ρόλο για το μέλλον της χώρας. Πηγή: “Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, υπό ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου, εκδ. Ίνδικτος (τόμος πρώτος – Σεπτέμβριος, σ. 275-281)
***
Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου
Να γίνετε ραντάρ, γιατί και τα πράγματα ζορίζουν. Θα διοργανώσουμε ένα συνεργείο προσευχής. Να κάνετε πόλεμο με το κομποσχοίνι. Με πόνο να γίνεται η προσευχή. Ξέρετε τί δύναμη έχει τότε η προσευχή; Πολύ πληγώνομαι, όταν βλέπω μοναχούς να ενεργούν ανθρωπίνως και όχι με την προσευχή δια μέσου του Θεού στα δυσκολοκατόρθωτα ανθρωπίνως. Ο Θεός μπορεί όλα να τα τακτοποιήση.
Μην ξεχνάτε ότι περνούμε δύσκολους καιρούς και χρειάζεται πολλή προσευχή. Να θυμάστε την μεγάλη ανάγκη που έχει ο κόσμος σήμερα και την μεγάλη απαίτηση που έχει ο Θεός από μας για προσευχή. Να εύχεσθε για την γενική εξωφρενική κατάσταση όλου του κόσμου, να λυπηθή ο Χριστός τα πλάσματά Του, γιατί βαδίζουν στην καταστροφή. Να επέμβη θεϊκά στην εξωφρενική εποχή που ζούμε, γιατί ο κόσμος οδηγείται στην σύγχυση, στην τρέλλα και στο αδιέξοδο. Μας κάλεσε ο Θεός να κάνουμε προσευχή για τον κόσμο, που έχει τόσα προβλήματα! Οι καημένοι δεν προλαβαίνουν έναν σταυρό να κάνουν. Εάν εμείς οι μοναχοί δεν κάνουμε προσευχή, ποιοί θα κάνουν;
Πρέπει να βοηθήσουμε με την προσευχή τον κόσμο όλο, να μην κάνη ο διάβολος ό,τι θέλει. Έχει αποκτήσει δικαιώματα ο διάβολος. Όχι ότι τον αφήνει ο Θεός, αλλά δεν θέλει να παραβιάση το αυτεξούσιο. Γι᾿ αυτό εμείς να βοηθήσουμε με την προσευχή. Όταν πονάη κανείς για την σημερινή κατάσταση που επικρατεί στον κόσμο και προσεύχεται, τότε βοηθιούνται οι άνθρωποι, χωρίς να παραβιάζεται το αυτεξούσιο.
Τα πράγματα προχωρούν τακ-τάκ. Τί μας περιμένει δεν ξέρουμε. Όλη αυτή η κατάσταση που επικρατεί, το δείχνει. Γι’ αυτό, για έναν λόγο παραπάνω τώρα, πρέπει να στηριχθούμε πιο πολύ στην προσευχή και να πολεμήσουμε το κακό με την προσευχή. Η μόνη λύση αυτή είναι. Να παρακαλούμε τον Θεό να λυπηθή τα πλάσματα Του – αν και δεν είμαστε για να μας λυπηθή. Δεν θα βρεθή άκρη. Καθένας ό,τι του λέει ο λογισμός θα κάνη. Θα γίνη αυτό που λέει ο Άγιος Κοσμάς: «Θα περπατάς ώρα, για να βρής άνθρωπο” και όσοι ζήσουν, θα τρώνε με χρυσά κουτάλια». Μερικοί βέβαια έχουν τον λογισμό: «Αφού οι προφητείες θα εκπληρωθούν οπωσδήποτε, τί θα ωφελήση η προσευχή;». Ο Θεός βλέπει ότι έτσι θα εξελιχθούν τα πράγματα, αλλά εμείς κάνουμε προσευχή, για να είναι πιο ανώδυνο ένα κακό και να μην πάρη έκταση. Γι’ αυτό λέει και στο Ευαγγέλιο ότι για τους εκλεκτούς θα κολοβωθούν οι ημέρες. Σε έναν πόλεμο λ.χ. με την δύναμη της προσευχής γίνεται ένα θαύμα, σώζονται περισσότεροι, υπάρχουν λιγώτερα θύματα, οπότε βοηθιούνται πνευματικά οι άνθρωποι, πιστεύουν και αλλοιώνονται με την καλή έννοια. Τα πράγματα είναι σοβαρά. Και μέχρι τώρα που δεν τινάχθηκε ο κόσμος στον αέρα, θαύμα είναι. Ο Θεός να βάλη το χέρι Του, γιατί όλος ο κόσμος εξαρτάται από τρία-τέσσερα άτομα. Κρέμεται η τύχη του κόσμου στα χέρια μερικών παλαβών. Λέει μιά παροιμία: «Τα άλογα κλωτσούν και τα κοτόπουλα ψοφούν». Έτσι είναι. Τα μεγάλα κράτη όταν πιάνωνται, τα μικρά τα καημένα αδικούνται. Κλωτσιούνται τα μεγάλα και καταστρέφονται τα μικρά. Χρειάζεται πολλή προσευχή, πολλή προσευχή, για να φωτίση ο Θεός τους μεγάλους, γιατί, αν θέλουν, μπορούν να καταστρέψουν τον κόσμο. Ξέρει ο Θεός πολύ εύκολα και σ’ αυτούς να δώση λίγη φώτιση. Αν ο Θεός φωτίση, βγάζει ένας μιά διαταγή και αλλάζουν όλα. Τώρα ο αγώνας θα είναι πνευματικός… Όχι ότι πρέπει να χαίρεται κανείς γι’ αυτήν την κατάσταση πού περιμένουμε, άλλα να χαίρεται, γιατί θα αγωνισθή για τον Χριστό… θα δώσουμε εξετάσεις γιά τον Χριστό. … Ναμην υπάρχη φόβος.Να χαιρώμαστε πού η μάχη είναι πνευματική.Να στηριχθήτε ακόμη περισσότερο στον Θεό. Όταν εσείς θα είστε ώριμες πνευματικά, ξέρετε τί θα είστε; Οχυρό. Όχι μόνο γιά εδώ, αλλά θα μπορήτε να βοηθάτε και πιό πέρα.
Από το βιβλίο του Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου – «Πνευματική αφύπνιση», Λόγοι Β’, Ι. Ησυχαστήριον ” Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος” Σουρωτή Θεσσαλονίκης
Εν σοί Μήτερ ακριβώς διεσώθη το κατ’ εικόνα, λαβούσα γάρ τον Σταυρόν, ηκολούθησας τω Χριστώ και πράττουσα εδίδασκες, υπεροράν μεν σαρκός, παρέρχεται γάρ, επιμελείσθαι δε ψυχής, πράγματος αθανάτου, διό και μετά Αγγέλων συναγάλλεται, Οσία Ευφροσύνη, το πνεύμά σου.
Απολυτίκιον Αγίου Σεργίου του Ραντονέζ. Ήχος πλ. δ΄. Ταίς των δακρύων.
Εν τη ψυχή σου τον Χριστόν, από νεότητος εδέξω μακάριε, τας δε του κόσμου ηδονάς αποβαλών, εν ερήμοις κατώκησας, και τέκνα εν υπακοή της ταπεινοφροσύνης, καρπόν συ εξήνθησας, Σέργιε Πατήρ ημών Όσιε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Απολυτίκιον Οσίου Δοσιθέου του Ερημίτου του Κιέβου Ήχος δʹ. Ταχὺ προκατάλαβε.
Θεώ εκ νεότητος, οσιωθεισα σεμνή, ως δόσις ουράνιος, τη Εκκλησίᾳ Χριστού, εφάνης Δοσίθεε· σχήμα γὰρ εναλλάξας, και το φρόνημα άμα, ηθλησας εν σπηλαίω, μέχρι τέλους ανδρείως· διὸ και νυν σε τιμώμεν, Κιέβου το καύχημα!
Εξαποστειλάριον Εν πνεύματι τω Ιερώ
Τον άρχοντα διέλαθες, της αισχύνης και τούτον, εν φιλοσόφω σχήματι, εναπέδειξας άνουν, παρθένος ούσα την ψυχήν, και το σώμα γέγονας, ανήρ φρονήσει και πίστει, Ευφροσύνη Οσία, των παρθένων καλλονή, μοναζουσών ωραιότης.
Δόξα. Ήχος γ΄. Την ωραιότητα.
Σοφίαν Όσιε, έχων την ένθεον, πάντα επίγεια, σοφώς κατέλιπες, αγώσι δε βίου τον σον, εν πλείστοις εξετέλεσας, όθεν αναδέδειξαι, οικητήριον έντιμον, πάσης αγιότητος, εν ευχαίς και δεήσεσι, Κυρίω προσεγγίζων, Ον αίτησαι, σώσαι τους σε ανευφημούντας.
Venerable Mother Euphrosyne, nun, of Alexandria (445) and Paphnutius her father. Martyr Paphnutius and 546 companions in Egypt (3rd c.). Commemoration of the earthquake in Constantinople in 447, when a boy was lifted to heaven and heard the “Trisagion”. Martyrs Paul and Tatta and their children Sabinian, Maximus, Rufus, and Eugene of Damascus Venerable Mother Euphrosyne of Suzdal (1250). St. Sergius of Radonezh the Wonderworker (1392). St. Arsenius the Great, Catholicos of Georgia (887). Venerable Dosithea the Recluse of Kiev (1776).
Commemorated on September 25
Hymn of Praise The Venerable Sergius of Radonezh by Saint Nikolai Velimirovič
An example of prayerful meekness From his youth, holy Sergius Loved God and God’s beauty, And instilled serenity and goodness in himself. He filled the wilderness with ceaseless prayer, And transformed the forest into a holy place of God. He cared not for worldly vanity, Nor was he ever angered. He was utterly quiet and meek with everyone, Yet not meek toward the wicked adversary. With the foe of God, the father of all lies, Who seeks to devour the souls of men, Sergius bravely waged a bitter struggle, Tireless and powerful unto the final victory. Thus the elder reposed, but the saint remained As a fiery pillar for the Russian people, Beseeching God for every blessing And bringing blessings down from heaven to his people. Holy Sergius, do not cease to shine, Do not cease to pray to the Most-high God For the good of the Church, for the good of Russia, In the glory of Christ, O Saint Sergius! The Prologue from Ohrid: Lives of Saints by Saint Nikolai Velimirovič http://prologue.orthodox.cn/September25.htm
Saint Nikolai Velimirovič
The greatest treasure of any realm is the saintly and good men who live in it. Compared to this wealth, all other wealth is as nothing. Devout Christian emperors considered holy men in their realms as the greatest of God’s blessing. The holy Emperor Constantine the Great spoke: “I give thanks to the Lord Jesus Christ that in my days there exist three divine lights: Blessed Abba Anthony, Abba Elenius and Abba Euchius.”
Before the battle of Kulikovo, crucial for the Russians, the devout Prince Dimitri of Don, with his chief assistants and dukes, went to the forest of Radonez to seek out the Venerable Sergius and implored his intercession before God. Even though the prince prepared his army for a liberating war against the Tartars, somehow, he placed greater hope in the prayers of one holy man than in a vast army and many weapons. The Prologue from Ohrid: Lives of Saints by Saint Nikolai Velimirovič http://prologue.orthodox.cn/January26.htm
***
Saint Sergius of Radonezh by St. Nikolai Velimirovič
Asaint does not shine outwardly. All of his riches are within, in his soul. A peasant came from afar to the monastery to see St. Sergius. When he asked the monks for the abbot, they told him he was working in the garden. The peasant went to the garden, and there saw a man in poor, ragged clothes, digging like any other peasant on a farm. The peasant returned to the monastery dissatisfied, thinking that the monks had made fun of him. So, to make things clear, he asked again for the glorious holy father, Sergius. Just then, Sergius returned to the monastery, and welcomed the peasant, serving him at the table. The saint saw into the heart of his guest, and knew the low opinion he had of his appearance. He consoled him by promising that he would see Sergius in a little while. A prince and his boyars then arrived at the monastery, and they all bowed low to St. Sergius, and asked his blessing. The monks then removed the peasant from the room in order to make room for the new guests. In amazement the peasant looked on from a distance, to see that the one he had sought had been nearby all the time. The peasant rebuked himself for his ignorance, and was greatly ashamed. When the prince departed, the peasant quickly approached the saint, fell at his feet and began to beg his forgiveness. The great saint embraced him and said to him: “Do not grieve, my son, for you are the only one who knew the truth about me, considering me to be nothing-while others were deluded, taking me for something great.” The Prologue from Ohrid: Lives of Saints by Saint Nikolai Velimirovič http://livingorthodoxfaith.blogspot.gr/2010/04/prologue-september-25-october-8.html
***
AGreek bishop, a contemporary of St. Sergius, doubted the many reports he had heard concerning the saint’s sanctity and said: “Can there be such a lamp in this land and in these latter times?” Desiring to see for himself, he set out for St. Sergius’ monastery, but “no sooner had he seen the Saint when he was struck blind. The Saint took him by the hand to his cell, and there the bishop confessed his unbelief and begged with tears for healing. The Saint touched his eyes and healed him, exhorting him not to come tempting the simple monks again. The bishop, now enlightened, spoke loudly everywhere about having seen a true man of God, a heavenly man and earthly Angel.”
Over and over he reminded his monks: “God’s grace cannot be given without trials; after tribulation comes joy. Multitudes flocked to him, wishing to be part of this growing family of monks. When dissensions arose, the Saint did not enter into them, preferring, as when the monks would not accept correction, to be silent rather than participate in any strife.
***
St. Sergius and Russia
Arumour spread that Khan Mamai was raising a large army as a punishment for our sins and that with all his heathen Tatar hordes he would invade Russian soil. Very great fear prevailed amongst the people at hearing this report. The puissant and reigning prince, who held the sceptre of all Russia, great Dimitry having a great faith in the saint, came to ask him if he counselled him to go against the heathen in battle. The saint, bestowing on him his blessing, and strengthened by prayer, said to him: “It behoveth you, Lord, to have a care for the lives of the flock committed to you by God. Go forth against the heathen; and upheld by the strong arm of God, conquer; and return to your country sound in health, and glorify God with loud praise.” The grand duke replied, “If indeed God assist me, Father, I will build a monastery to the Immaculate Theotokos.” And with the saint’s blessing he hurriedly went on his way.
Assembling all his armies, he marched against the heathen Tatars to meet them on the field of battle at Kulikova, where the rivers of Don and Nepryadva meet. Prince Dimitry and his generals, upon seeing the multitudes of the Horde, began to doubt of obtaining victory. The generals were perplexed, not knowing what to do, when of a sudden, a courier from the Monastery of the Holy Trinity arrived in all haste with a message from the saint stating: “Be in no doubt, Prince Dimitry; go forward with faith and confront the enemy’s ferocity; and fear not, for God will be on your side.” Forthwith, the Grand Duke Dimitry and all his armies, were filled with a spirit of temerity; and went into battle against the pagans. They fought, and many fell, but God was with them and helped the great and invincible Dimitry, who vanquished the ungodly Tatars.
In that same hour the saint, with his brethren, was engaged before God in prayer for victory over the pagan Hordes. Within an hour of the final defeat of the ungodly, the saint, who was a seer, announced to the brotherhood what had happened, the victory, the courage of the Grand Duke Dimitry, and the names, too, of those who had died at the hands of the pagans; and he made intercession for them to all-merciful God.
The Grand Duke Dimitry returned to his country with great joy in his heart, and hastened to visit the holy, venerable Sergius. Rendering thanks for the prayers of the saint and of the brotherhood, he gave a rich offering to the monastery and, in fulfilment of his vow, expressed his wish to build at once the monastery of the Immaculate Theotokos.
After searching for a favourable place, venerable Sergius fixed upon one by the banks of the river Dubenka, and with the consent of the grand duke a church to the Dormition of our Blessed Virgin Theotokos was established by St. Sergius. As abbot, the saint appointed one of his followers, Sabbas by name, a man of exceeding great virtue.
A community was formed, and many brethren joined it. Once again the Grand Duke Dimitry entreated St. Sergius to come to Kolomna, to consecrate a site for the building of a monastery to be dedicated to the Holy Theophany of our Lord.
It was the saint’s custom to go everywhere on foot. Obedient to the grand duke, he went to Kolomna, consecrated the site, and a church was erected and, at the grand duke’s request, he sent him one of his disciples for the founding of the monastery, a priest-monk, Gregory, a devout man and of great virtue. In time a stone church was built, which is standing to this day.
Another time the illustrious Prince Vladimir begged St. Sergius, likewise, to come to his part of the country, to the town of Serpukhov, and consecrate a place by the river Nar, and dedicate a church to the Conception of the Theotokos. Once again the saint obeyed the request. This god-fearing prince also begged him to send one of his disciples, Afanasii by name. Although the saint found it hard to grant this request, love prevailed, and he consented. Afanasii being a man of rare virtue, exceedingly learned in Holy Scriptures-many valuable writings by his hand bear witness to him to the present day-the saint loved him dearly. To him the saint entrusted the founding of the monastery, and the forming of the community. Aided by the prayers of the saint, the monastery was built, wonderful and beautiful, and named “On the Heights.”
But why pursue further the saint’s planting of ecclesiastical fruit? It is well known how many monasteries were founded by God’s own chosen servant. And, offspring of his offspring, burning bright as stars, they are everywhere radiating a serene and wondrous life, and a blessing to all. (From The Life of our Venerable Father Amongst the Saints St. Sergius of Radonezh)
In thee, O Mother, that which was created according to the image of God was manifestly saved; for, accepting thy cross, thou didst follow after Christ; and, praying, thou didst learn to disdain the flesh, for thou didst transcend it, and to care for thy soul as a thing immortal. Wherefore, thy soul rejoiceth with the angels, O venerable Euphrosyne.
Troparion to the saint Sergius, in Tone IV:
As a virtuous ascetic athlete, and true warrior of Christ our God * fighting fiercely the good fight against the passions during this earthly life, * laboring in song, vigil and fasting thou wast an example to thy disciples. * Wherefore, the Holy Spirit made His abode in thee * Whose activity adorned thee with radiant beauty: * Since thou hast great boldness towards the Holy Trinity * remember thy flock wisely gathered by thee * and forget not as thou didst promise to visit thy children, O holy Father Sergius
Apolytikion of saint Dositheos the hermit of Kiev – Tone 4
From thy youth, O modest one, consecrated to God, thou didst prove to be as a gift from Heaven to the Church of Christ, o Dositheos. Having changed thine appearance, and with it thy spirit, thou didst struggle manfully unto the end in a cave. Wherefore do we honor thee, thou boast of Kiev!
At “O Lord, I have cried”, the Stichera, in Tone VI:
O holy Father Sergius, * thou hast been shown forth as a physician of both our souls and bodies, * gushing forth streams of healing to the ailing; * and adorned with the gift of prophecy, * thou didst speak of future things as though they were in the present, * by thy prayer thou didst arm the Prince such that he conquered the barbarians * those who boasted that they would destroy thy Fatherland, * but their own bodies fell dead near hell, as was meet, * through a plague from God that struck them down, * as narrated of old in the psalms, O Saint Sergius. (Ps. 105:29:50)
ODE IX The 1st Canon to the Saint: Irmos: Heaven stood amazed and the ends of the earth astounded: * for God hath appeared to mankind in bodily form, * and thy womb hath become far wider than the heavens. * Wherefore, O Theotokos , * the ranks of Angels and of humans magnify thee.
Thou, filled with the manifestation of spiritual radiance, hast appeared as a lamp lighting front afar, and shining the light of reason upon us, thou hast shown thyself to be the habitation of the most divine Trinity.
Christ gave thee, wise Sergius, to the land of Russia, a great teacher indeed who directed the land of his birth in the right direction, pouring forth teachings sweeter than honey from which as from a vessel we faithful draw.
Having conquered the soul-destroying passions, thou, as a true shepherd, hast tended the reasonable flock of Christ, ever reading it with the grace of the Spirit as with flowers from paradise.
Σύναξη της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας στα Κύθηρα Σύναξη της Παναγίας της Φιλερήμου ή «των Χαρίτων» Αγία Θέκλα η Ισαπόστολος, μαθήτρια Απ. Παύλου, ερημήτρια στο όρος Καλαμωνος Σελευκείας Μ. Ασίας, από Ικόνιο Μ. Ασίας (1ος αἰ.) Όσιος Κόπρις ερημίτης της Μονής του Αγ. Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου (530) Ανδόχιος πρεσβύτερος και Θύρσος διάκονος, μαθητές Αγ. Πολυκάρπου Σμύρνης και Φήλιξ ιερομάρτυρες στη Γαλλία, από Σμύρνης Μ. Ασίας (2ος αἰ.) Αγία Πέρση και Κόλμαν Επίσκ. Cloyne Ιρλανδίας, από Cork Ιρλανδίας (600) Δωροθέα του ΚασίνΡωσίας (6/2 & 24/9, +1629) Άγιος Στέφανος Β΄ Νεμάνια ο Πρωτοστεφής, βασιλιάς των Σέρβων, μετονομασθείς Σίμων κατά το Μοναχικό Σχήμα (1224) και Βλαδισλάβος Β΄ βασιλιάς Σερβίας και ιδρυτής Μονής Μιλέσεβο Σερβίας, υιός αγ. Συμεών/Στεφάνου Α΄ Νεμάνια του Πρωτοστεφούς (1243) και Δαβίδ Νεμάνιτσα, ιδρυτής και μοναχός στη Μονή Μπροντάρεβο Σερβίας, κατά κόσμον Δημήτριος Νεμάνιτσα πρίγκιπας Σερβίας, μετονομασθής Δαβίδ κατά το Μοναχικό Σχήμα, ανηψιός Αγ. Σίμωνος/Στεφάνου Β΄ Νεμάνια του Πρωτοστεφούς (13ος αἰ.) Ανάμνησι της πρώτης αφίξεως των Ορθοδόξων ιεραποστόλων στην Αμερική κατά το έτος 1794απ’ τους Αγίους Γερμανό, Ιωάσαφ, Ιουβενάλιο, Στέφανο τον αδελφό του, Μακάριο, Ιωάσαφ κλπ. (1794) και Πέτρος ο Αλεούτος (1815) Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης (1938)
Ο Άγιος Σιλουανός μέχρι να γίνει δοχείο της Χάριτος του Χριστού και να πληρωθεί Πνεύματος Αγίου πέρασε δια πυρός και σιδήρου: θλίψεις, απόγνωση, βίωσε το σκοτάδι της κολάσεως, βρέθηκε στα έγκατα του Άδη! Όταν έφτασε στα όρια της θλίψεως και το εξέφρασε με το να πει στον Θεό ότι είναι αδυσώπητος, τότε γεύτηκε και τη χάρη ως «πυρ καταναλίσκον» στην καρδιά του από τη στιγμή που είδε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό και του είπε τον κορυφαίο λόγο «Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι». Από τότε έκαιγε μέσα του ο άσβεστος πόθος, ο θείος έρωτας γι’ Αυτόν.
Η ευχή του Ιησού έκαιγε αδιαλείπτως στην ψυχή του, αφού του δόθηκε για τον ανδρείο αγώνα του από την ίδια τη Θεοτόκο! Πλέον τα δάκρυα έτρεχαν ασταμάτητα για όλο τον κόσμο και η καρδιά του πονούσε για όλη την κτίση, που ζούσε μακριά από τον Ποιητή και δημιουργό της. Η προσευχή του με πόνο βαθύ έβγαινε προς τον Θεό και έλεγε: «Δέομαι ουν σου Κύριε, ίνα γνωρίσωσίν Σε εν πνεύματι Αγίω πάντες οι λαοί της γης». Γι’ αυτό άλλωστε αγαπήθηκε πολύ ο Άγιος Σιλουανός από όλα σχεδόν τα έθνη και έγινε Παγκόσμιος Άγιος στις ψυχές όλων. Λίγες γραμμές δεν μπορούν να περιγράψουν τις αρετές ενός γίγαντα Αγίου….
***
ΟΆγιος Σιλουανός έλεγε για τον πατέρα του: “Εγώ εις το μέτρον του πατρός μου δεν έφθασα. Εκείνος ήτο εντελώς αγράμματος και το “Πάτερ ημών” εισέτι απήγγελλεν εσφαλμένως έμαθεν αυτό έξ ακοής εν τω ναώ, αλλ’ ήτο πράος και σοφός άνθρωπος”.
Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης θυμάται με πολλή συγκίνηση την φράση του πατέρα του σε μια παιδική του απροσεξία, και τον τρυφερό τρόπο με τον οποίο τον διόρθωσε. Του είπε με ιλαρότητα: «Πού ήσουν χθες παιδί μου; Με πονούσε η καρδιά μου».
Και σε μια άλλη περίπτωση: Κάποτε θέριζαν στο χωράφι και ήταν η σειρά του νεαρού Συμεών (του μετέπειτα αγίου Σιλουανού) να μαγειρέψη. Ξέχασε ότι ήταν Παρασκευή και μαγείρεψε χοιρινό κρέας από το οποίο έφαγαν όλοι. Μετά από έξι μήνες, μια γιορτινή μέρα, ο πατέρας του του είπε μειδιώντας με πραότητα : «Θυμάσαι, παιδί μου, που μου έβρασες χοιρινό κρέας στο χωράφι; Ήταν Παρασκευή, ξέρεις, και το έτρωγα σαν να ήταν πτώμα». Και ο Συμεών του είπε· «Και γιατί δεν μου το είπες τότε, πατέρα;». «Δεν ήθελα να σε συγχύσω, παιδί μου», απάντησε ο πατέρας του. Το περιστατικό αυτό το διηγείτο πολύ αργότερα ο άγιος Σιλουανός στον Άγιον Όρος και έλεγε· «Να, τέτοιον Γέροντα ήθελα να έχω. Ποτέ του δεν θύμωνε και ήταν πάντοτε μετρημένος και ήσυχος. Σκεφθείτε, έκανε υπομονή μισό χρόνο και βρήκε την κατάλληλη στιγμή, ώστε να με διορθώσει και να μην με συγχύσει»!
***
.. Τι ευαισθησία είχε αυτός ο άνθρωπος! Αυτό φαίνεται καθαρά στην αναφορά που κάνω όταν περιγράφω την επίσκεψη του π. Διαδόχου, όπου έλαβε χώρα μία συζήτηση πάρα πολύ ενδιαφέρουσα ανάμεσα σε έναν από τους πνευματικούς πατέρες του μοναστηριού και τον Σιλουανό. Ο πνευματικός αυτός πατέρας, έχοντας διαβάσει κάποια πράγματα από μία εφημερίδα, απευθυνόμενος στον Σιλουανό τον ρώτησε: – Τι νομίζετε γι’ αυτό το θέμα, πάτερ Σιλουανέ; – Πάτερ, γνωρίζετε ότι δεν μου αρέσει να διαβάζω εφημερίδες. – Γιατί; – Διότι δεν επιφέρουν παρά μόνο ταραχή στην πνευματική μου κατάσταση. – Σε μένα συμβαίνει το αντίθετο! Εδώ στην έρημο που είμαστε εμείς λησμονούμε τον κόσμο, λοιπόν, όταν διαβάζω εφημερίδες. Θυμάμαι τον κόσμο και προσεύχομαι γι’ αυτόν στη Λειτουργία, στην προσευχή μου, στό κελί κλπ. Και ο Σιλουανός απάντησε: – Αλλά όταν κάποιος προσεύχεται τη νύχτα για τον κόσμο, το αισθάνεται αυτό καλύτερα παρά από τις εφημερίδες.Με την προσευχή γνωρίζει κανείς και την κατάσταση του κόσμου και τις ανάγκες του. Ο Γέροντας λέει ότι ο νους ενός πνευματικού είναι όπως ένας αετός που από ψηλά βλέπει τον κόσμο μέσα στο σκοτάδι της νύχτας. (Αγίου Σωφρονίου Σαχάρωφ, Οικοδομώντας το ναό του Θεού, τόμος Α, σελ. 211)
***
Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ – Όταν ήμουν στην Ιερά Μονή Παντελεήμονος στο Άγιον Όρος και ζούσε ο Γέρων Σιλουανός, φιλούσα νοερώς ακόμη και το χώμα που πατούσε. Τέτοια βαθειά ευλάβεια είχα για το πρόσωπό του.
«Διαβάστε προσεκτικά τον Σιλουανό, για να μη χάνετε την οδό».Όσους έρχονται εδώ τους ικετεύω: Αφομοιώστε το πνεύμα τού πατέρα μας Σιλουανού! Τότε θα σας επισκιάσει το άκτιστο φώς, και στο φώς αυτό θά δείτε τη θεία απειρότητα και θα αντιληφτείτε ότι είναι αδύνατον να περιοριστεί ο Χριστός σε οποιοδήποτε άλλο πλαίσιο, πέρα από εκείνο τού απολύτου Θεού, του Δημιουργού του κόσμου, του ουρανού και της γης».
***
Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης
Μετά την εμπειρία των βασάνων του άδη, μετά την υπόδειξη του Θεού «κράτα τον νου σου στον άδη», ήταν ιδιαίτερα χαρακτηριστική για τον γέροντα Σιλουανό η προσευχή για τους νεκρούς, που «υπάρχουν εν βασάνοις». Προσευχόταν επίσης για τους ζωντανούς και τις μέλλουσες γενεές.
Θυμόμαστε τη συνομιλία του με κάποιον ερημίτη, ο οποίος έλεγε: -Ο Θεός θα τιμωρήσει όλους τους αθέους. Θα καίγονται στο πυρ το αιώνιο. Προφανώς η ιδέα πως οι άθεοι θα τιμωρούνταν στο αιώνιο πυρ τού προκαλούσε ικανοποίηση, κατά το ψαλμικό: «Εὐφρανθήσεται δίκαιος, ὅταν ἴδῃ ἐκδίκησιν» (Ψαλμ. νγ’, 11-12)*. Με ολοφάνερη συγκίνηση ο Γέροντας απήντησε: –Πες μου, όμως, σε παρακαλώ, αν σε βάλουν στον παράδεισο και δεις από εκεί πως κάποιος καίγεται στις φλόγες του άδη, θα μπορούσες τάχα να έχεις ανάπαυση; -Αλλά τι μπορεί να γίνει; Αυτοί οι ίδιοι φταίνε, λέει εκείνος. Τότε ο γέροντας είπε με θλιμμένο βλέμμα: –Η αγάπη δεν μπορεί να το υποφέρει… Πρέπει να προσευχόμαστε για όλους. Και πράγματι εκείνος προσευχόταν για όλους. Ήταν παράξενο γι’ αυτόν να προσεύχεται μόνο για τον εαυτό του· «πάντες γὰρ ἥμαρτον καὶ ὑστεροῦνται τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ» (Ρωμ. γ’ 23). Γι’ αυτόν που είδε, στο μέτρο που του δόθηκε, τη δόξα του Θεού που βίωσε τη στέρησή της, ακόμη και η σκέψη της στερήσεως αυτής έγινε αβάστακτη. Η ψυχή του «έλειωνε» στη σκέψη ότι πολλοί άνθρωποι ζουν, χωρίς να γνωρίζουν τον Θεό και την αγάπη Του, και προσευχόταν εκτενώς να γνωρίσουν όλοι τον Θεό και ο Κύριος, κατά την άφατή Του αγάπη, να δώσει να Τον γνωρίσουν με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος.
***
Έτυχε να πατήσω μια μύγα, χωρίς να υπάρχη ανάγκη, κι εκείνη η κακόμοιρη έσερνε στη γη τα χυμένα της εντόσθια· και για τη σκληρότητά μου προς την κτίση, και το θυμάμαι αυτό μέχρι σήμερα. Μιαν άλλη φορά εμφανίστηκαν στον εξώστη του καταστήματος νυχτερίδες κι εγώ τους έριξα βραστό νερό και γι αυτό έχυσα πάλι πολλά δάκρυα, κι από τότε δεν προσβάλλω ποτέ την κτίση.
Το Πνεύμα του Θεού διδάσκει την ψυχή ν’ αγαπά όλα τα ζωντανά, έτσι που δεν θέλει ούτε ένα πράσινο φύλλο να κόψη ούτε να πατήση ένα αγριολούλουδο. Έτσι το Άγιο Πνεύμα διδάσκει την αγάπη για όλα και η ψυχή συμπάσχει με κάθε ύπαρξη, αγαπά ακόμα και τους εχθρούς και λυπάται ακόμα και τα δαιμόνια, γιατί εξέπεσαν από το αγαθό.
Πρέπει να συμπάσχει η καρδιά μας και όχι μόνο τον άνθρωπο να αγαπούμε, αλλά να συμπονούμε και κάθε πλάσμα, κάθε κτίσμα του Θεού. Να, ένα πράσινο φύλλο στο δέντρο, κι εσύ το έκοψες χωρίς λόγο. Αν και δεν είναι αμαρτία, όμως, πώς να το πω, προκαλεί τον οίκτο∙ η καρδιά που έμαθε να αγαπά λυπάται και το φύλλο, και όλη την κτίση. Και ο άνθρωπος είναι μεγάλο δημιούργημα! Αν βλέπεις ότι παραπλανήθηκε και θα καταστραφεί, προσευχήσου γι’ αυτόν και κλάψε, αν μπορείς, αλλιώς, στέναξε τουλάχιστον γι’ αυτόν ενώπιον του Θεού. Και την ψυχή που ζει έτσι την αγαπά ο Κύριος, γιατί έγινε όμοια με Αυτόν.
***
Μου δόθηκε το ακόλουθο βίωμα: Όταν έχασε η ψυχή μου την ταπείνωση, έγινα ευέξαπτος. Θυμόμουν όμως την ταπείνωση τού Χριστού και την διψούσα. Άρχισα λοιπόν με το πένθος της μετανοίας και ικέτευα τον Θεό να με συγχωρέση και να με καθαρίση από το πνεύμα της υπεροψίας, χαρίζοντας μου την άγια ειρήνη Του. Κι όταν η ψυχή μου μίσησε τις αμαρτίες, τότε με δίδαξε το Άγιο Πνεύμα την αδιάλειπτη προσευχή και την αγάπη. Και ξέροντας πόσο αγαπά ο Κύριος το λαό Του, ιδίως τους νεκρούς, έχυνα κάθε βράδυ δάκρυα γι’ αυτούς. Πονούσε η καρδιά μου, που στερούνται οι άνθρωποι από τέτοιο σπλαχνικό Θεό.
Και μια φορά είπα στον πνευματικό: Λυπάμαι όσους υποφέρουν στον άδη και κλαίω κάθε νύχτα γι’ αυτούς και τόσο καταπονείται η ψυχή μου, ώστε λυπάμαι ακόμα και για τους δαίμονες. Και ο πνευματικός μου απάντησε πως μια τέτοια προσευχή προέρχεται από την Χάρη τού Θεού . Ένας ασκητής με ρώτησε «Κλαίς για τις αμαρτίες σου ;» Του λέω «Μάλλον λίγο, οδύρομαι όμως πολύ για τους νεκρούς». Τότε μου λέει εκείνος : «Κλαίγε για τον εαυτό σου, όσο για τούς άλλους θα τούς ελεήση ο Κύριος. Έτσι είπε ο ηγούμενος Μακάριος ». Υπάκουσα κι άρχισα να κάνω όπως μού είπε, έπαψα να κλαίω για τους νεκρούς , αλλά τότε σταμάτησαν τα δάκρυα και για μένα τον ίδιο. Μίλησα γι αυτό το θέμα σ΄έναν άλλον ασκητή που είχε το χάρισμα των δακρύων . Αγαπούσε να σκέφτεται πώς ο Κύριος, ο Βασιλιάς τής Δόξας, έπαθε τόσα πολλά για μας κι έχυνε άφθονα δάκρυα κάθε μέρα. Ρώτησα αυτόν τον ασκητή: «Θα ήταν καλό να προσεύχομαι για τους νεκρούς ; » Στέναξε και μού είπε : «Εγώ αν ήταν δυνατόν, θα έβγαζα όλους από τον άδη, και μόνο τότε θ΄αναπαυόταν και θα χαιρόταν η ψυχή μου». Και συγχρόνως έκανε μια χειρονομία σαν αν μάζευε στάχυα να θερίση, κι από τα μάτια του έτρεχαν δάκρυα. Από τότε έπαψα πια να αναχαιτίζω τα δάκρυα στις προσευχές μου για τους νεκρούς και μού ξανάρθαν τα δάκρυα και οδυρόμουν πολύ προσευχόμενος γι΄αυτούς. ( Αρχιμ. Σωφρονίου (Σαχάρωφ), Ο γέροντας Σιλουανός ο Αθωνίτης, εκδ. Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, 1978)
***
Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης Μητροπ. Αντωνίου του Σουρόζ
Για πολύ καιρό ο Γέροντας Σιλουανός ήταν οικονόμος, υπεύθυνος στα εργαστήρια του μοναστηριού. Σ’ αυτά εργάζονταν κυρίως νεαροί Ρώσοι χωρικοί, που συνήθιζαν να έρχονται στο Όρος για ένα ή δύο χρόνια για να κερδίσουν εργαζόμενοι λίγα χρήματα. Κυριολεκτικά, δεκάρα, δεκάρα τα μάζευαν για να γυρίσουν στα χωριά τους με λίγα χρήματα μήπως και μπορέσουν να βοηθήσουν την οικογένεια τους, να κτίσουν κάποια καλύβα ή ν’ αγοράσουν σιτηρά για να αρχίσουν κάποια καλλιέργεια.
Μια μέρα, οι μοναχοί, που ήταν υπεύθυνοι σε άλλα εργαστήρια στο μοναστήρι, ρώτησαν: «Πάτερ Σιλουανέ, πως συμβαίνει οι άνθρωποι που εργάζονται στα δικά σου εργαστήρια να δουλεύουν τόσο καλά αφού ποτέ δεν τους επιβλέπεις, ενώ εμείς ξοδεύουμε τον καιρό μας να τους παρακολουθούμε και παρόλα αυτά εκείνοι διαρκώς προσπαθούν να μας εξαπατήσουν;»
Ο Γέροντας Σιλουανός απάντησε:
«Δεν ξέρω. Μπορώ όμως να σας πω τι κάνω σχετικά μ’ αυτό. Έρχομαι το πρωί στο εργαστήρι, αφού προηγουμένως έχω προσευχηθεί για όλους αυτούς τους ανθρώπους. Έρχομαι με την καρδιά μου γεμάτη στοργή και αγάπη γι’ αυτούς, και όταν μπαίνω στο εργαστήρι, η ψυχή μου κλαίει από αγάπη για όλους αυτούς τους ανθρώπους.
Κατόπιν δίνω τις δουλειές που θα κάνει ο καθένας όλη τη μέρα και όσο αυτοί εργάζονται εγώ προσεύχομαι γι’ αυτούς. Μπαίνω στο κελί μου και αρχίζω να προσεύχομαι για τον καθένα ατομικά. Στέκομαι μπροστά στο Θεό και λέω: «Ω, Κύριε, θυμήσου το Νικόλαο. Είναι νέος, μόλις είκοσι χρόνων. Άφησε στο χωριό του, τη γυναίκα του, πιο νέα απ’ αυτόν και το πρώτο τους παιδί. Ξέρεις τη δυστυχία που υπάρχει εκεί για ν’ αναγκαστεί να τους αφήσει και να έρθει εδώ. Δεν θα μπορούσαν να ζήσουν με τη δουλειά του στην πατρίδα. Προστάτεψε τους τώρα που αυτός απουσιάζει. Γίνου η ασπίδα τους εναντίον κάθε κακού. Δώσε στον ίδιο θάρρος να αγωνιστεί στη διάρκεια αυτού του χρόνου εδώ και να γυρίσει πίσω, να τους συναντήσει με χαρά και με πολύ θάρρος ν’ αντιμετωπίσει τις δυσκολίες».
Ο Γέροντας Σιλουανός συνέχισε:
«Στην αρχή προσευχόμουνα με δάκρυα συμπάθειας για το Νικόλαο, τη νεαρή σύζυγο του και το μικρό παιδί τους. Αλλα καθώς συνέχιζα να προσεύχομαι η αίσθηση της θείας Παρουσίας άρχιζε να αυξάνεται μέσα μου και σε κάποια στιγμή αυξήθηκε τόσο ώστε έχασα την αίσθηση του Νικολάου, της συζύγου του, του παιδιού τους, έπαψα να μιλώ για τις ανάγκες του και των συγχωριανών του και αισθανόμουνα μόνο το Θεό. Βυθιζόμουνα στην αίσθηση της θείας Παρουσίας όλο και περισσότερο μέχρις ότου, ξαφνικά, μέσα στο κέντρο αυτής της Παρουσίας, συνάντησα τη θεία αγάπη να κρατάει το Νικόλαο, τη γυναίκα του και το παιδί τους. Τώρα πια προσευχόμουνα με την αγάπη του Θεού για όλους αυτούς, αλλά και πάλι μπήκα πιο βαθιά σ’ αυτή την παρουσία και πάλι βρήκα τη θεία αγάπη».
«Έτσι περνώ τις μέρες μου», συνέχισε ο Γέροντας, «προσευχόμενος για τον καθένα από αυτούς τους ανθρώπους με τη σειρά για τον ένα μετά τον άλλον. Όταν τελειώσει η μέρα πηγαίνω να τους συναντήσω, τους λέω λίγα λόγια, προσευχόμαστε μαζί και, αυτοί μεν, πάνε να ξεκουραστούν, εγώ δε γυρίζω στο κελί μου να ολοκληρώσω τον κανόνα μου». Από το βιβλίο: «Μάθε να προσεύχεσαι» Αρχιεπισκόπου Anthony Bloom. Εκδ. Η Έλαφος, σελ.121-122. 2009
«Άνθρωπος μεγάλης αγάπης» Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
«Για τον εξαίσιο αυτό μοναχό μπορώ μόνο να πω: Ήταν γλυκειά ψυχή. Δεν αισθάνθηκα μόνο εγώ τη γλυκειά αυτή ψυχή, αλλά και κάθε προσκυνητής του Άθω που έτυχε να συναντηθεί μαζί του. Ο Σιλουανός ήταν υψηλός, μεγαλόσωμος, με μεγάλη μαύρη γενειάδα και η εξωτερική του όψη δεν προδιέθετε αμέσως ευνοϊκά όποιον δεν τον γνώριζε. Αρκούσε, όμως, μια συνομιλία, για να αγαπήσεις αυτό τον άνθρωπο… Μιλούσε για την άμετρη αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο και ενέπνεε τον αμαρτωλό στο να κατακρίνει μόνος του αυστηρά τον εαυτό του».
«Αυτός ο θαυμάσιος ασκητής ήταν απλός μοναχός, αλλά πλούσιος σε αγάπη για τον Θεό και τον πλησίον. Πολλοί μοναχοί από όλα τα σημεία του Αγίου Όρους κατέφευγαν σε αυτόν για συμβουλή, αλλά ιδιαιτέρως τον αγαπούσαν οι Σέρβοι μοναχοί του Χιλανδαρίου και του «Ασκηταριού του Αγίου Σάββα».
«Κι εμένα με βοήθησε πολύ πνευματικώς ο πατήρ Σιλουανός. Αισθανόμουν ότι η προσευχή του με δυνάμωνε. Κάθε φορά που βρισκόμουν στο Άγιο Όρος έσπευδα να τον δω».
Ο Γέροντας Σιλουανός ήταν και δικός μου δάσκαλος.Μιά φορά τον ρώτησα: – «Πάτερ Σιλουανέ, μήπως αυτός ο πολύς κόσμος φέρνει ταραχή στον νου σας και στην προσευχή σας; Δεν θα ήταν καλύτερα για σας να πάτε σ’ ένα Ασκητήριο στα Καρούλια και εκεί να ζείτε μέσα στην ειρήνη, όπως ο π. Αρτέμιος, ο π. Δωρόθεος και ο π. Καλλίνικος; Είτε να ζείτε σ’ ένα απομονωμένο σπήλαιο, όπως ο π. Γοργόνιος;» – «Εγώ ζω στο σπήλαιο», μου απάντησε ο π. Σιλουανός. «Το σώμα μου είναι το σπήλαιο της ψυχής μου. Και η ψυχή μου είναι σπήλαιο του Αγίου Πνεύματος. Και εγώ αγαπώ τον Λαό του Θεού και τον διακονώ, χωρίς να βγαίνω από το σπήλαιό μου».
Παρά την προθυμία του να διακονεί τον κάθε ένα και την θαυμαστή μετριοφροσύνη και την πρόθυμη φιλοστοργία του, μιλούσε για τον Θεό με εξαίρετο ενθουσιασμό και με την παρρησία που θα μιλούσε κάποιος για ένα φίλο του: «Εγώ γνωρίζω τον Θεό. Αυτός είναι φιλόστοργος, αγαθός, ταχύς εις βοήθειαν». Όταν τα έλεγε αυτά ο Γέροντας, κάποιος μοναχός, ο π. Θεοφάνης, τα άκουγε με φόβο και σκεπτόταν ότι ο Σιλουανός είχε χάσει το φόβο του Θεού. Αργότερα όμως, όταν διάβασε τα συγγράμματα του π. Σιλουανού, ο π. Θεοφάνης άλλαξε γνώμη και είπε: «Ο π. Σιλουανός προχώρησε και έφθασε στα μέτρα των Πατέρων της Εκκλησίας».
Εγώ νομίζω ότι τα κείμενα του πατρός Σιλουανού θα έπρεπε να πάρουν θέση ανάμεσα στα βιβλία της ψυχολογίας. Αν και για κανένα άλλο λόγο, τουλάχιστον για να επιβεβαιώσουν ότι (ο συγγραφέας τους) ήταν ένας πνευματικός πολεμιστής του 20ου αιώνος και για να επικυρώσουν όσα εδίδαξαν και έγραψαν δοξασμένοι Πατέρες της Εκκλησίας.
Υπάρχει και κάτι καινούριο ανάμεσα στις διδαχές του πατρός Σιλουανού: «Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι». Εκφράζει (με τον λόγο αυτό) μία παρότρυνση και υπόμνηση κατά της μελαγχολίας και της ακηδίας. Εγώ προσωπικά ποτέ δεν άκουσα τέτοια λόγια.
Σπουδαία είναι και η άλλη έκφρασις: «Η αγάπη είναι ανώτερη από τη γνώση (γνωσιολογία)». Αυτή είναι η καθημερινή και θεμελιώδης διδασκαλία του αγίου Σιλουανού.
Με την αγάπη του, που συνοδευόταν από την μετά δακρύων προσευχή του, συγχωρούσε τις αμαρτίες των αμαρτωλών, στήριζε τους αδυνάτους, διόρθωνε αυτούς που έκαναν πονηρά έργα, θεράπευε τους αρρώστους, ειρήνευε τους ανέμους. Στο μοναστήρι έκανε κοπιαστική εργασία. Είχε την αποθήκη με τα βαριά αντικείμενα.
Κάποτε του είπα ότι οι Ρώσοι μοναχοί βρίσκονταν σε μεγάλη ταραχή, λόγω της τυραννίας των μπολσεβίκων στην ρωσική εκκλησία του Θεού. Τότε αυτός απήντησε: «Και εγώ στην αρχή είχα ταραχή γι’ αυτό το θέμα. Μετά όμως από πολλή προσευχή μου ήρθαν οι εξής λογισμοί: “Ο Κύριος αγαπά ανέκφραστα όλους”.Εκείνος γνωρίζει τα σχέδια όλων και τον καιρό του καθενός. Ο Κύριος επέτρεψε τον διωγμό στον ρωσικό λαό για κάποιο μελλοντικό καλό. Εγώ δεν μπορώ να το καταλάβω ούτε να το σταματήσω. Αυτά λέω στους αδελφούς που έχουν ταραχή: “Εσείς μπορείτε να βοηθήσετε την Ρωσία μόνο με την προσευχή και την αγάπη. Μου μένει μόνο η προσευχή και η αγάπη. Ο θυμός και οι κραυγές εναντίον των άθεων δεν διορθώνουν τα πράγματα”».
«Και υπάρχουν ακόμη και άλλα πολλά που έτυχε να ακούσω από τον πατέρα Σιλουανό, καθώς και άλλα που άκουσα γι αυτόν από άλλους. Αλλά ποιος θα μπορούσε να τα απαριθμήσει και να τα καταγράψει; Το βιβλίο της ζωής του γράφτηκε ολόκληρο με τα μαργαριτάρια της σοφίας και το χρυσό της αγάπης. Είναι τεράστιο, άφθαρτο βιβλίο. Τώρα κλείστηκε και με τα χέρια του φύλακα αγγέλου του παρουσιάσθηκε στον αιώνιο και δίκαιο κριτή. Και ο αιώνιος και δίκαιος Κριτής θα πει στην ψυχή που τόσο Τον αγάπησε στη γη: Πιστέ Μου δούλε, Σιλουανέ, είσελθε στη χαρά του Κυρίου Σου. Αμήν. Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, επίσκοπος Αχρίδος Πηγή: περιοδικό Πρωτάτον, Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2007
***
Ο άγιος Παίσιος γράφει στον βίο του παπα-Τυχωνα: Πιστεύω ότι είναι ευχαριστημένος και ο παπα – Τυχών και δεν θα παραπονεθή, όπως παραπονέθηκε σ’ αυτόν ο φίλος του Γερο- Σιλουανός, όταν είχε γράψει για πρώτη φορά τον Βίο του ο πατήρ Σωφρόνιος. Είχε παρουσιασθή τότε ο Γερο- Σιλουανός στον παπα- Τύχωνα και του είπε: -Αυτός ο ευλογημένος πατήρ Σωφρόνιος πολλά εγκώμια μου έγραψε, δεν το ήθελα. Γι’ αυτό φυσικά είναι και Άγιοι. Επειδή απέφευγαν την ανθρώπινη δόξα, τους δόξασε ο Θεός.
Απολυτίκιον αγ. Σιλουανού του Αθωνίτου. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Κήρυξ δέδοσαι, τη οικουμένη, συ γλυκύτατος, εν θεολόγοις, της του Χριστού αγάπης τρισόλβιε• τον Ταπεινόν γαρ και Πράον εώρακας, και την Εκείνου καρδίαν κατέμαθες. Όθεν άπαντες, Σιλουανέ ελλαμπόμενοι, τοις θεογλώσσοις ρήμασι, δοξάζομεν το Πνεύμα το δοξάσαν σε.
Ήχος πλ. α’. Χαίροις ασκητικών.
Χαίροις, ο συναφθείς τω Χριστώ, τη ενεργεία δωρεών των της Χάριτος, την άρσιν αυτής μη φέρων, ουδόλως Σιλουανέ, ην ζωήν σου έγνως αψευδέστατα, ευχήν εργαζόμενος, μέχρις αίματος Όσιε, κλαυθμόν ωσαύτως, υπέρ πάσης της κτίσεως, εξαιρέτως δε των νεκρών ω φιλόψυχε, πρόβλημα εις διήγησιν, ο βίος σου πρόκειται, ημίν μακάριε ότι, αέρα άλλον του Πνεύματος, ανέπνεις ημείς δε, ταίς του βίου πραγματείαις, εγκυλινδούμεθα.
Ήχος β’. Ότε εκ του ξύλου σε.
Δος μοι, την του Πνεύματος χαράν, δος μοι της αγάπης ω Πάτερ, την τελειότητα, δος την επιπόθησιν, του γλυκυτάτου Χριστού, αρετών την πληρότητα, ταπείνωσιν θείαν, ίνα πνευματέμφορος, όλως δοξάζω σε, Όρους του Αγίου η δόξα, και της Εκκλησίας το στόμα, ω Σιλουανέ θεομακάριστε.
Μεγαλυνάρια.
Τον της μετανοίας καθηγητήν, και φωτός ακτίστου, απλανέστατον μυητήν, Πνεύματος Αγίου, διδάσκαλον και οίκον, Σιλουανόν εν ύμνοις, ανευφημήσωμεν.
Έσπειρας εν δάκρυσι δαψιλώς, Πάτερ θεοφόρε, όθεν δράγματα νυν κρατών, αρετών των θείων, χορήγει τοις αιτούσι, Σιλουανέ θεόφρον, καρπούς της Χάριτος.
Πνεύμα το Πανάγιον σαίς ευχαίς, εγκαίνισον Πάτερ, τοις τιμώσί σε ευλαβώς, και τον κόσμον πάντα, αξίωσον πλησθήναι, της γνώσεως Κυρίου, μακαριώτατε.
Ιδιόμελον εκ της Λιτής Ήχος πλ. β΄.
Φως άκτιστον, Ενέργειαν και Δόξαν και Έλλαμψιν Θεού έδειξας Σωφρόνιε, ώσπερ πολλοί των Αγίων, ων πολίτευμα έσχηκας και απόλιδας Μοναχούς εμόρφωσας δωρεάν και πάσι λαοίς θύρας μετανοίας ευκόλους ηνέωξας, εξάγων πολλούς φυλακών σκοτεινών δαιμονίων παθών και πικρών ανομιών· έρχου ημίν πάτερ μετά Σιλουανού πατρός σου θαυμαστού και μετά Αγίων πολλών Ανατολών και Δυσμών νουθετών ημάς πενθείν, κακοπαθείν και πάσχειν υπέρ Χριστού και δαίμονας εκτρίβειν πολλαχώς και μη δειλιάν Χριστώ συσταυρούσθαι και Αναστάσεως Χάριν προσδοκάν, Χριστώ ημάς συνεχομένους και Αγίοις Πάσι φιλιουμένους, μεθ’ ων εύχου άδου λυτρωθήναι και πολίτας ουρανών γενηθήναι ημάς εις τους αιώνας.
Ο Όσιος Σωφρόνιος Σαχάρωφ του Έσσεξ ομιλεί γιά τον Άγιο Σιλουανό !
Ομιλεί ο Μητροπολίτης Αντώνιος Σουρόζ (Anthony Bloom Metropolitan of Sourozh), και αναφέρει διάφορα περιστατικά που βίωσε σαν παιδί ο Άγιος Σιλουανός.
Icon of the Most Holy Theotokos “Of the Myrtle Tree” / “Myrtidiotissa”of Kythera (14th century) Protomartyr and Equal-to-the-Apostles Thekla of Iconium(1st century) Saint Persa (Persis, Persida) Venerable Coprius of Palestine, monk (530) Saints Andochius, Thyrsus and Felix,marytrs in Gaul (2nd century) Saints Stephen the First-Crowned (in monasticism Simon) (1224), David (13th century),and StephenVladislav (after 1264) of Serbia Venerable Dorothea, Schema-Nun of Kashin (1629) Arrival in America of the first Orthodox Mission, in Kodiak(1794): Sts. Herman of Alaska (1837), Juvenaly Protomartyr of America (1796), Joasaph, Makary, Stephen (1799), Innocent, Yakov and New Martyr Peter (Cungagnaq) the Aleut(1815) Saint Silouan the Athonite (1938)
Commemorated on September 24
Verses. He saved you, Thekla, when he rent the rock, He at whose passion once the rocks were rent. ‘Twas on the twenty fourth day that a rock enfolded great Thekla.
Upon the repose of Starets Silouan in 1938, Vladika NikolajVelimirovich wrote an obituary about the starets (who would be glorified in future years). This obituary could just as well be used to refer to him and his own life. After outlining many details and after calling the starets a man of great love, and after giving many examples, he continued : There is only one thing to be said about this marvellous monk — that he was a soul filled with sweetness. I am not the only one to have felt this sweetness — every other pilgrim to Mt. Athos who encountered him felt the same […] He could speak of God’s measureless love for mankind, and bring sinners to judge themselves severely […] This admirable ascetic was a simple monk but rich in love for God and his neighbour [..] And for me, too, Father Silouan was of great spiritual help. I would feel myself fortified by his prayers. On each of my visits to the Holy Mountain I would make haste to see him [..] There is much, much more that I heard either from Father Silouan himself or about him from other people. But who could put it all together and write it all down ? The book of his life is adorned with pearls of wisdom and the gold of love. It is an immense and imperishable book. Now it is closed and submitted by the hands of his guardian angel to the eternal and righteous Judge. And the eternal and righteous Judge will say to the soul who so loved Him on earth, ‘Enter into the joy of Thy Lord, My true and faithful servant, Silouan’.
Love Is Higher Than Knowledge By St. Nikolai Velimirovich
When someone visits the Holy Mountain and sees the humble monks, they could think this is a lazy life without purpose. It seems so, when one sees things from the outside. This is because few people can understand the fearsome and uninterrupted war undertaken within the souls of the monks.
This war is almost supernatural, invisible and (conducted) not only against the demonic powers of the rulers of darkness, but for beginners it is also against the flesh, that is, against lusts and passions.
Elder Silouan was my teacher. Once I asked him: “Father Silouan, perhaps these many people bring disturbance to your mind and your prayer? Would it not be better for you to go to a hermitage in Karoulia and live there in peace, like Fr. Artemios, Fr. Dositheos and Fr. Kallinikos? Or you can live in a remote cave like Fr. Gorgonios?” Fr. Silouan responded to me: “I live in a cave. My body is a cave for my soul and my soul is a cave for the Holy Spirit. And I love the people of God and minister to them, without coming out of my cave.”
Despite his willingness to minister to everyone and his admirable modesty and willingness of affection, he spoke about God with extraordinary excitement and the boldness of someone speaking about a friend: “I know God. He is affectionate, good and quick to help.” When the Elder said this, a certain monk, Fr. Theophanes, listened with fear and thought Fr. Silouan had lost the fear of God. But later, when he read the writings of Fr. Silouan, he changed his mind and said: “Fr. Silouan went towards and reached the measure of the Fathers of the Church.”
I think the texts of Father Silouan should take their place among the books of psychology. If for no other reason, at least to confirm that (their author) was a spiritual warrior of the 20th century and to validate what the glorious Fathers of the Church taught and wrote.
There is something new among the teachings of Fr. Silouan: “Keep your mind in Hades and despair not.” These words express a motivation and reminder against melancholy and sloth. I personally never heard such words.
Important is the other expression: “Love is higher than knowledge (epistemology).” This is the daily and fundamental teaching of St. Silouan.
With his love, which was tied together with his tears in prayer, he forgave the sins of sinners, upheld the weak, corrected those who did evil works, healed the sick, and pacified the winds. In the monastery he did backbreaking work. He had the warehouse with the heavy objects.
Once I told him that the Russian monks were in great turmoil, because of the tyranny of the Bolsheviks in the Russian Church of God. He then replied: “I also in the beginning had turmoil over this issue. However, after much prayer the following thoughts came to me: the Lord loves all inexpressibly. He knows everyone’s plans and the time of each.The Lord allowed the persecution of the Russian people for some future good. I cannot understand it nor stop it. I am left only with prayer and love. I say these things to the brothers who have turmoil: You can only help Russia with prayer and love.Anger and cries against the atheists will not correct things.” Source: Protaton, October – December 2007. Translated by John Sanidopoulos.
***
St. Nikolai Velimirovic “The Voice of Orthodoxy”
In early 1930, Bishop Nikolaj participated in the Pan-Orthodox Conference held at Vatopedi Monastery on the Holy Mountain. It can be said that Bishop Nikolaj was the Voice of Orthodoxy during this time. He was able to lead pious Orthodox Greeks, Serbs, Russians, and Bulgarians to transcend any nationalistic tendencies which might threaten the bond of love and the unity of spirit amongst them. Perhaps more importantly, by his ability to distil the true Holy Orthodox Tradition from all the local Orthodox Church traditions and customs, the venerable bishop was able to present to Western Christians in a precise and comprehensive manner the true and eternal Faith of the One, Holy, Catholic and Apostolic Church. While Vladika Nikolaj was present for a time on the Holy Mountain (Athos),he went to visit the Russian monastery of Saint Panteleimon (as he always did) so that he could visit Starets Silouan. On this occasion, it had been arranged that the monk Sophrony (Sakharov) would be ordained to the Holy Diaconate. This ordination took place in the “Old Russikon”, which is a distance of an hour’s walk from the main monastery. Father Sophrony recalled that Starets Silouan walked the whole way together with Bishop Nikolaj. Father Sophrony later recalled that Vladika Nikolaj caused some embarrassment to Starets Silouan at the main monastery when Vladika arrived at the monastery’s bookshop where Starets Silouan served an obedience at that time. Vladika ordered many books. He asked the starets to help him put all the books into his bag, and the starets had to handle every book. During this process, Starets Silouan pointed to the book of the homilies of Saint Macarios, and he said : “Here is a great Father. His homilies are full of grace”. Then Vladika Nikolaj replied : “Nowadays, there are also Fathers equal to Saint Makarios“. Starets Silouan felt extremely uncomfortable to understand that Vladika had been referring to him. “Serbia in Light and Darkness” (1916), St. Nikolai Velimirovic http://www.gutenberg.org/files/19871/19871-h/19871-h.htm
***
A hermit declared with evident satisfaction that “God will punish all atheists. They will burn in everlasting fire.” Obviously upset, the Staretz [St Silouan] said: “Tell me, supposing you went to paradise, and there you looked down and saw someone burning in hell fire, would you feel happy?” “It can’t be helped. It would be their own fault,” said the hermit. The Staretz [St Silouan] answered him in a sorrowful countenance: “Love could not bear that,” he said. “We must pray for all.” * The Monk of Mount Athos by Elder Sophrony Sakharov
Troparion St Silouan the Athonite Tone 1:
By prayer didst thou receive Christ for thy teacher in the way of humility; and the Spirit bare witness to salvation in thy heart; wherefore all peoples called unto hope rejoice this day of thy memorial. O sacred Father Silouan, pray unto Christ our God for the salvation of our souls.
Apolytikion. Tone 4.
O Jesu, your lamb cries aloud: O my Bridegroom, I long for you; and seeking you I struggle, and I am crucified and buried with you in your baptism; and I suffer for your sake, that I may reign with you; and I die for you, that I may live in you; but as a spotless victim now accept one who with longing is slain for you. Through her prayers, as you are merciful, save our souls!
Troparion, in Tone IV:
Taught by the words of Paul, O Thecla, bride of God, and confirmed through faith by Peter, O divinely called one, thou wast shown to be the protomartyr and first sufferer among women. Thou didst enter the flame as it were a place abloom with flowers, and the wild beasts and bulls stood in awe of thee, for thou didst arm thyself with the Cross. Wherefore, O most lauded one, entreat Christ, that our souls be saved.
Troparion of the New Martyrs, in Tone 4:
Today Alaska rejoices and America celebrates / For the New World has been sanctified by martyrdom. / Kodiak echoes with songs of thanksgiving; / Iliámna and Kenai observe the festival of faith. / The apostle and martyr Juvenaly is glorified / And Peter the Aleut is exalted by his voluntary sacrifice, / In their devotion and love for the Lord / They willingly endured persecution and death for the Truth. /// Now in the kingdom of heaven they intercede for our souls.
Metropolitan Anthony Bloom – Elder Silouan (St Silouan the Athonite)
Σύλληψις του τιμίου Προφήτου Προδρόμου και Bαπτιστού Iωάννου Λίνος ο Απόστολος, απ’ τους 70 Αποστόλους, 1ος Επίσκοπος Ρώμης [Β΄ Τιμ 4, 21] (23/9, 5/11 και 26/11, +79) Ξανθίππη μαθ. Απ. Παύλου και Πολυξένη μαθ. Απ. Ανδρέα, αυτάδελφες Ισαπόστολοι Ισπανίας και Ῥεβέκκα (109) Ραΐς η δωδεκάχρονη παρθενομάρτυς από Τάμμαν Αιγύπτου και οι συν αυτή μάρτυρες στην Αλεξάνδρεια Αιγύπτου (5/3, 5/9 και 23/9, +3ος αι.) Άγιοι Mάρτυρες Aνδρέαςλόγχη τελειούται, Iωάννης ξίφει τελειούται, και οι υιοί του Αντώνιος/Αντωνίνος και Πέτρος, μάρτυρες τα μέλη εκκοπέντες τελειούνται στην Αφρική, από Συρακουσών Σικελίας Ιταλιάς [υπό Μουσουλμάνων] (886) Νικόλαος ο παντοπώλης, ο Καρπενησιώτης, νεομάρτυς στην Κωνσταντινούπολι (1672) Ιωάννης ο Βραχωρίτης, νεομάρτυς στο Βραχώρι Αγρινίου, από Κόνιτσα, Τούρκος πρώην μουσουλμάνος δερβίσης (1814) Ευπραξία οσία ηγουμένη της Παλαιάς Μονής της Ladoga Ρωσίας (1823) Ιερώνυμος της Μονής των Νήσων Solovets της Λευκής Θάλασσας της Ρωσίας (1847)
Η Σύλληψις του Αγίου Iωάννη Προδρόμου και Bαπτιστού αγίου Νικολάου Velimirovich
Την ημέρα αυτή εορτάζουμε το έλεος, το θαύμα και τη σοφία του Θεού: το έλεος Του προς τους ευσεβείς και δικαιους γονείς του Αγίου Ιωάννη, τον υπέργηρο Ζαχαρία και την υπερήλικη Ελισάβετ, οι οποίοι σε όλη τους τη ζωή προσεύχονταν και ικέτευαν τον Θεό να τους χαρίσει ένα παιδί, το θαύμα Του της συλλήψεως του Ιωάννη στην μήτρα της γηραλέας Ελισάβετ, και την σοφία Του στη απονομή της σωτηρίας στον άνθρωπο. Ο Θεός είχε ένα εξαιρετικά υψηλό σκοπό για τον Ιωάννη, δηλαδή να είναι αυτός ο Προφήτης και Πρόδρομος του Χριστού, του Σωτήρος του κόσμου. Ο Θεός μέσω των αγγέλων Του, ανήγγειλε τις γέννησεις: του Ισαάκ στην άτεκνη Σάρα, του Σαμψών στην άτεκνη σύζυγο του Μανωε και του Ιωάννη του Προδρόμου στους άτεκνους Ζαχαρία και Ελισάβετ. Για τους οποίους είχε ιδιαίτερο σχέδιο ο Θεός και προείπε τις γεννήσεις τους, δια των αγγέλων Του . Πώς ήταν δυνατόν να γεννηθούν παιδιά από υπερήλικους γονείς; Αν κάποιος είναι περίεργος να το μάθει, ας μην ζητήσει απαντήσεις από ανθρώπους, γιατί οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν, ούτε από τους φυσικούς νόμους, γιατί αυτό είναι πέρα από τους φυσικούς νόμους. Μάλλον ας στρέψει το βλέμμα του στη δύναμη του Παντοδύναμου Θεού, ο οποίος, εκ του μηδενός, δημιούργησε όλον τον κόσμοκαι ο οποίος δεν χρειαζόταν κανέναν γονέα, ούτε ηλικιωμένους ούτε νέους για τη δημιουργία του πρώτου ανθρώπου, του Αδάμ. Αντί να δείχνουμε περιέργεια, ας ευχαριστήσουμε τον Θεό, ο οποίος μας αποκαλύπτει συχνά τη δύναμη, το έλεος και τη σοφία Του με τρόπους έξω από τους φυσικούς νόμους, στους οποίους θα ήμασταν εγκλωβισμένοι, χωρίς αυτά τα ιδιαίτερα θαύματα του Θεού, και θα πέφταμε σε απόγνωση και λήθη του Θεού. Ο Πρόλογος της Αχρίδος, αγίου Νικολάου Velimirovich http://prologue.orthodox.cn/September23.htm
***
Ύμνος Στην αγία μάρτυρα Ραΐδα αγίου Νικολάου Velimirovich
Η καλλιπάρθενος Ραΐδα, πήγε να φέρει νερό και δεν επέστρεψε πια στη μητέρα της, – αλλά πήγε στον Κύριο. Η Ραΐς, διψούσε για το εκούσιο μαρτύριο, για εκείνη, ο Κύριος Ιησούς Χριστός ήταν πιο πολύτιμος κι από τη μητέρα της.
Ένα πλοίο, γεμάτο με μάρτυρες, έτοιμο ήταν να αναχωρήσει, «Συλλάβετε κι εμένα!» φώναξε η Ραΐς: «Κι εγώ είμαι δούλη του Χριστού, για μένα ο Χριστός είναι το παν! Και, επιθυμώ να γίνω όργανο του ύμνου Του, Ένας ύμνος βασανιστηρίων και δεινών, για χάρη της αλήθειας, Ω, δεχτείτε με, την Ραΐδα, αφήστε με να χαθώ ». Η Ραΐς χάθηκε για τον Θεό της, και, έγινε κληρονόμος της αιωνίου ζωής. Δια πρεσβειών της, Κύριε, σώσε και μας! Ύμνος και ευχαριστία στην Αγία Ραΐδα και δόξα στον Θεό! Ο Πρόλογος της Αχριδος, αγίου Νικολάου Velimirovich http://prologue.orthodox.cn/September23.htm
Η πρώην ου τίκτουσα, στείρα ευφράνθητι, ιδού γαρ συνέλαβες, Ηλίου λύχνον σαφώς, φωτίζειν τον μέλλοντα, πάσαν την οικουμένην, αβλεψίαν νοσούσαν, χόρευε Ζαχαρία, εκβοών παρρησία, Προφήτης του Υψίστου εστίν, ο μέλλων τίκτεσθαι.
Απολυτίκιον Ήχος πλ. α´. Τον συνάναρχον Λόγον.
Αποστόλων ταις τρίβοις ακολουθήσασαι, υμών τον βίον εν έργοις, φιλαδελφείας καλώς, και αγάπης ακραιφνούς εδαπανήσατε, σώφρον Ξανθίππη θαυμαστή, και οσίων παμφαές, ωράισμα Πολυξένη· και νυν Χριστόν δυσωπείτε, υπέρ ημών σεμναί αυτάδελφοι.
Απολυτίκιον Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.
Της Κονίτσης τον γόνον, Βραχωρίου το καύχημα, και Χριστού οπλίτην τον νέον, Ιωάννην τιμήσωμεν· εκ ρίζης γαρ δυσώδους προελθών, ενήθλησε λαμπρώς υπέρ Χριστού, και κινδύνων εξαιτείται απαλλαγήν, τοις προς αυτόν κραυγάζουσιν· δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω χορηγούντι διά σου, ημίν παθών εκλύτρωσιν.
Ήχος δ’ Ο εξ υψίστου κληθείς
Ιερατεύων ο θείος Ζαχαρίας, και ένδον γενόμενος, τού θειοτάτου ναού, και του λαού τα αιτήματα, προσαναφέρων, τω ευεργέτη και πανοικτίρμονι, θειότατον Άγγελον, είδε βοώντα αυτώ, Η προσευχή και η δέησις, σου εισηκούσθη, θάρσει πρεσβύτα, και μη απίστει μοι, έξεις γάρ παίδα θείον Πρόδρομον, γεννητοίς γυναικών υπερέχοντα, Ηλιού εν δυνάμει, του Χριστού προπορευσόμενον.
Κάθισμα Ήχος δ’ Ταχύ προκατάλαβε
Τρυγών η φιλέρημος, ο ιερός Βαπτιστής, κηρύξας μετάνοιαν, και φανερώσας Χριστόν, γενόμενον άνθρωπον, πάντων αμαρτανόντων, εγεννήθη προστάτης, πάσι χειμαζομένοις, βοηθών αενάως, αυτού ταις ικεσίαις Χριστέ, σώσον τον κόσμον σου.
Δόξα… Και νυν… Ήχος πλ. δ’
Η Ελισάβετ συνέλαβε τον Πρόδρομον της χάριτος, η δέ Παρθένος τον Κύριον της δόξης, ησπάσαντο αλλήλας αι μητέρες, και το βρέφος εσκίρτησεν, ένδοθεν γάρ ο δούλος ήνει τον Δεσπότην, θαυμάσασα η μήτηρ του Προδρόμου, ήρξατο βοάν, Πόθεν μοι τούτο, ίνα η Μήτηρ του Κυρίου μου έλθη προς με; ίνα σώση λαόν απεγνωσμένον, ο έχων το μέγα έλεος.
Ιδιόμελον εκ της Λιτής Ήχος β´.
Υπεριπτάμεναι των γηίνων ουρανίω φρονήματι, προς ασκητικούς εχωρήσατε αγώνας, Ξανθίππη και Πολυξένη· νεκρώσασαι γαρ την σάρκα συντόνω ασκήσει, τον νούν επτερώσατε γεγηθυίαι προς τον Κύριον, των εφετών το ακρότατον· Αυτόν ούν και ημάς αξιώσατε ιδείν εν πόλω, τον δοξάζοντα τους επομένους Αυτώ, εν αγάπη και δικαιοσύνη.
Ήχος γ´. Την ωραιότητα.
Ιχνηλατήσασαι, κλειναί ασκήτριαι, τα κατορθώματα, και τα παλαίσματα, των αποστόλων αρετής εδείχθητε μυροθήκαι, και αυτών εφάμιλλοι, εν τοις τρόποις γενόμενοι, Πολυξένη πάντιμε και Ξανθίππη ειλήφατε, στεφάνους ουρανόθεν και χάριν, θείαι υπέρ ημών πρεσβεύειν.
Conception of the Forerunner and Baptist John Venerable Xanthippa and Polyxena the sisters of Spain (109), disciples of the Apostles Martyr Rhaïs of Alexandria (308) Venerable Adamnan, abbot of Iona, biographer of St. Columba (704) Martyrs Andrew, John, Peter, and Antoninus of Syracuse, martyred in Africa (886) New-Martyr John of Brachorion, formerly a Muslim (+ 1814). New Martyr Nicholas Pantopolis,the Grocer at Constantinople (1672) Repose of Abbess St Eupraxia of Old Ladoga Convent (1823) New Hieromartyr John priest (1937). Myrrh-streaming Iveron Icon of the Theotokos “Hawaiian” (2007)
Commemorated on September 23
Verses Archangel’s message to a Prophet was: Prophet you will beget and more than that.
Verses Longing to see God’s beauty Raпs gave The beauty of her flesh up to the sword.
Verses To be their fellows Angel choirs now take Xanthippe and Polyxena her kin.
The Conception of Saint John the Baptist
On this day the mercy, miracles and wisdom of God are celebrated: His mercy toward the devout and righteous parents of St. John, the aged Zacharias and Elizabeth, who all their lives had wished for and begged a child from God; His miracle, that of John’s conception in the aged womb of Elizabeth;His wisdom, in the dispensation of man’s salvation. God had an especially great intention for John: namely, that he be the Prophet and Forerunner of Christ the Lord, the Savior of the world. Through His angels, God announced the births of Isaac to the childless Sarah, Samson to the childless wife of Manoah, and John the Forerunner to the childless Zacharias and Elizabeth. All of these were those for whom He had special intentions, and he foretold their birth through his angels. How could children be born of aged parents? If someone desires to understand this, he should not ask men about it, for men do not know; nor should he study natural law, for this is beyond natural law. Rather, he should turn his gaze upon the power of the Almighty God, Who created the whole world from nothing, and Who needed no parents-old or young-for the creation of the first man, Adam. Instead of being curious, let us give thanks to God, Who often reveals His power, mercy and wisdom to us in ways that are beyond natural law-in which we would be imprisoned without these special miracles of God, and would fall into despair and forgetfulness of God. The Prologue from Ohrid: Lives of Saints by Saint Nikolai Velimirovič http://livingorthodoxfaith.blogspot.com/2010/04/prologue-september-23-october-6.html
***
Hymn of Praise The Holy female Martyr Iraida St. Nikolai Velimirovich
Iraida, virtuous virgin, water went to fetch To her mother, did not return anymore – went to the Lord. Willingly, Iraida, tortures sought, For to her, Christ the Lord was more precious than her mother. A boat, full of martyrs, about ready to depart, “Receive me also!” Iraida quickly said: “I, too, am a servant of Christ, for me Christ is everything, And, a musical string of His hymn, I desire to be, A hymn of torturing and suffering, for the sake of truth, O receive Iraida, let her perish.” And, for her God, Iraida perished, And, of life eternal, an inheritor she became. By her prayers, now also saves us, Holy Iraida, thanks be to you and to God be glory! From The Prologue From Ochrid by Bishop Nikolai Velimirovich http://prologue.orthodox.cn/September23.htm
Troparion, in Tone IV—
Make merry, O barren woman, who before wast unable to bear a child! For, lo! thou hast manifestly conceived the lamp of the Sun, who will enlighten all the world, which suffereth from blindness. Dance thou, O Zechariah, crying out with boldness: He who will be born is the prophet of the Most High!
Apolytikion of Conception of the Forerunner Fourth Tone
Rejoice, O thou barren one who hadst not borne until now; for lo, in all truth thou hast conceived the lamp of the Sun, and he shall send forth his light over all the earth, which is afflicted with blindness. Dance, O Zacharias, and cry out with great boldness: The one to be born is the blest Prophet of God Most High.
“HAWAIIAN” Myrrh-streaming Iveron Ikon of the Theotokos Troparion — Tone 6
From thy Holy Icon, O Lady Theotokos, blessed myrrh has flowed abundantly./ Thou hast thereby consoled those, in exile, faithful/ unto thee, and hast enlightened the unbelievers by/ thy Son’s light. / Therefore O Lady, with tears we bow down to thee./ Be merciful to us in the hour of judgment./ Lest having received thy mercy we be punished as those who have been contemptuous of it./ But grant us// through thy prayers to bring forth spiritual fruit, and save our souls
Xanthippe and Polyxene and REBECCA Apolytikion ― Plagal Tone 1
You followed in the footsteps of the Apostles, by your life through good works of brotherly love, distributing pure love, wondrous Xanthippe, and the venerable all-radiant beauty Polyxene, and now you entreat Christ, revered sisters, on our behalf.
Tone IV: Spec. Mel: “Called from on high…”—
While the godly Zechariah was officiating as priest within the most divine temple, offering up the petitions of the people to the most compassionate Benefactor, he beheld a most divine angel, who cried out to him: “Thy supplication and entreaty have been heard! Be of good cheer, O elder, and disbelieve not; for thou shalt have a child, the Forerunner of God, the greatest of all born of women, who, with the power of Elijah, will go before Christ!” Twice
Tone IV: Spec. Mel: “Go thou quickly before…”—
The dove that loveth the wilderness, the sacred Forerunner, who preached repentance and showed Christ to have become man, the intercessor for all sinners, hath been born, ever helping all who are tempest-tossed. By his supplications, O Christ, save Thou Thy world.
Ode VIII Irmos: From the flame didst Thou pour forth dew upon the venerable ones, and didst consume the sacrifice of the righteous one with water; for Thou, O Christ, dost do all things soever Thou desirest. Thee do we exalt supremely for all ages!
The friend of the Bridegroom is prepared; the voice of the Word receiveth his beginning; the great warrior of the King of all is now nourished in the womb of the barren one.
A husbandman hath come forth to tend barren hearts; an axe is already forged to fell the passions; an honorable bullock is nurtured on abstinence: the great Forerunner. Be glad, O ye people!
Glory…, Now and ever…, in Tone VI—
Elizabeth conceived the Forerunner of grace, and the Virgin conceived the Lord of glory. When both mothers embraced in greeting, the babe of the one leapt up, for the servant within her was praising his Master. Marvelling, the mother of the Forerunner began to cry out: “Why is this granted to me, that the Mother of my Lord should come to me?” May He that hath great mercy save His despairing people.
Φωκά ιερομάρτυρος του Θαυματουργού επισκόπου Σινώπης (117) και Φωκά του κηπουρού, μάρτυρος εν Σινώπη (320). Κοσμά του Ζωγραφίτου, της Μονής Ζωγράφου Αγ. Όρους (1323) Είκοσι εξ μοναχών-μαρτύρων της Μονής Ζωγράφου των υπό των Λατίνων μαρτυρησάντων (1276). Ιωνά του πρεσβυτέρου Σαββαΐτου, πατρός των αγίων Θεοφάνους του υμνογράφου και Θεοδώρου του Γραπτού (9ος αιών). Μαυρικίου λεγεωναρίου και των 6.600 στρατιώτων μάρτυρωνστο Saint Moritz Ελβετίας (287) Οσίας Παρασκευής Ιβάνοβνα του Ντιβέγιεβο (Πάσας του Σάρωφ), της δια Χριστόν Σαλής (+1915 )
Εορτάζουν στις 22 Σεπτεμβρίου
Κοίμηση Βασιλείου Κριβοσέϊν Αρχιεπισκόπου Βρυξελλών και Βελγίου (1900 – 22 Σεπτεμβρίου 1985), συμμοναστής του αγίου Σωφρονίου του Έσσεξ στην ιερά μονή Αγίου Παντελεήμονος Ο Άγιος Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξγεννήθηκε στην Μόσχα στις 22 Σεπτεμβρίου του 1896, 04.00 η ώρα το πρωί.
Ήταν το δεύτερο παιδί μιας οικογένειας με άλλα εννέα αδέλφια. Πέθανε όμως τελευταίος απ’ όλα τ’ αδέλφια του. Βαφτίστηκε στην εκκλησία του Σωτήρα και πήρε το όνομα Σέργιος, ονομαζόταν Σέργιος Σιμόνοβιτς Σαχάρωφ. Από την παιδική του ηλικία έδειχνε μια σπάνια ικανότητα στην προσευχή. Όπως ο ίδιος θυμάται, την πρώτη του εμπειρία από τη θεωρία του ακτίστου φωτός συνέβη στην παιδική του ηλικία. Σχετικά με την μητέρα του γέροντα Σωφρονίου, Αικατερίνη, είναι χαρακτηριστικό το ακόλουθο γεγονός:
Μία ημέρα ο Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης βγαίνοντας από τον ναό την είδε και χωρίς να την γνωρίζει την έδειξε με το δάχτυλο και είπε στους παρευρισκόμενους: «Να μία ευλαβής γυναίκα, να μία αγία ψυχή …»
***
Ομιλία Για τους μωρούς που είναι σοφότεροι του κόσμου Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
ἡμεῖς μωροὶ διὰ Χριστόν (Α Κορ. 4:10)
Τάδε λέγει ο μεγάλος Απόστολος Παύλος που στην αρχή τον καθοδηγούσε η κοσμική σοφία, η οποία είναι ενάντια στον Χριστό, έως ότου αναγνώρισε το ψεύδος και την παρακμή της σοφίας του κόσμου τούτου και το φως και τη σταθερότητα, το αναλλοίωτον της σοφίας του Χριστού. Γι’ αυτό ο άγιος Απόστολος δεν οργίστηκε με τον κόσμο, επειδή τον χαρακτήριζαν «ανόητο για χάρη του Χριστού». Αψηφώντας τον κόσμο, δεν δίσταζε να ονομάζεται έτσι.
Δεν έχει καμία αξία για εμάς πώς μας βλέπει ο κόσμος ή μας χαρακτηρίζει. Ωστόσο, είναι σημαντικό για μας, – εξαιρετικά σημαντικό- πώς οι άγιοι άγγελοι θα μας δουν στους ουρανούς και θα μας χαρακτηρίσουν όταν, μετά το θάνατο, τους συναντήσουμε. Αυτό έχει ζωτική σημασία και όλα τα άλλα είναι ένα τίποτα.
Είτε είμαστε ανόητοι για τον κόσμο εξαιτίας του Χριστού , είτε είμαστε ανόητοι για τον Χριστό λόγω του κόσμου. Ω πόσο φευγαλέος είναι ο ήχος μιας λέξης του κόσμου! Αν ο κόσμος μας αποκαλεί «ανόητους», ο κόσμος θα πεθάνει και ο λόγος του θα πεθάνει! Ποια είναι λοιπόν η αξία του λόγου του; Αλλά αν οι αθάνατοι ουράνιοι πολίτες μας λένε «ανόητους», αυτός ο χαρακτηρισμός δεν θα πεθάνει, αλλά θα μείνει σ’ εμάς ως αιώνια καταδίκη.
Όποιος δεν πιστεύει στον ζωντανό Θεό, ούτε στην αιώνια ζωή, ούτε στην ενσάρκωση του Κυρίου Χριστού, ούτε στην Ανάσταση του Χριστού ούτε στην αλήθεια του Ευαγγελίου ούτε στο αιώνιο έλεος και τη δικαιοσύνη του Θεού – γιατί μας εκπλήσσει εάν αυτός ο άνθρωπος θα θεωρήσει ανόητο και τρελό κάποιον που πιστεύει σε όλα αυτά;
Είθε όλοι εμείς, που είμαστε βαπτισμένοι με το Σημείο του Σταυρού, όχι μόνο να υπομένουμε εύκολα, αλλά και με ευχαρίστηση να δεχόμαστε το όνομα «ανόητος» για χάρη του Χριστού!Ας σκιρτούμε και ας χαιρόμαστε, όταν αυτοί που δεν πιστεύουν μας αποκαλούν έτσι, γιατί αυτό σημαίνει ότι είμαστε κοντά στον Χριστό και μακριά από αυτούς που δεν πιστεύουν. Ας χαιρόμαστε και ας σκιρτούμε και ας επαναλαμβάνουμε με δυνατή ηχώ στα αυτιά του κόσμου: ναι, ναι, πράγματι είμαστε ανόητοι για χάρη του Χριστού!
Πάνσοφε Κύριε, ενισχύσε μας με τη δύναμή Σου, ώστε να μην φοβόμαστε τον άπιστο κόσμο όταν μας χτυπά με μαστίγια ή όταν μας προσβάλλει με λόγια για χάρη Σου.
Τους ανθρώπους του καιρού μας τους έπληξε κάποια φοβερή ασθένεια, η πνευματική αχρωματοψία (δαλτωνισμός). Βλέπουν στο χρώμα το διαμετρικά αντίθετο προς την αυθεντική πραγματικότητα. Βλέποντας λοιπόν το «πράσινο» στη θέση του «κόκκινου», είναι βέβαιοι ότι βλέπουν όπως πρέπει, και άρχισαν να θεωρούν τους φυσιολογικούς ανθρώπους ως «άρρωστους» και «παράφρονες».
Η χιλιόχρονη πείρα της ιστορίας απέδειξε ολοφάνερα ότι κάθε εκβιασμός διαρκεί κάποιο περιορισμένο διάστημα, ωσότου συσσωρευθεί η ενέργεια της αντεκδικήσεως. Τόσες αυτοκρατορίες ήδη έχουν ανατραπεί· τέτοιες που θεωρούσαν τη θέση τους απρόσβλητη.Έχει ειπωθεί ένας αληθινός λόγος: «Οι λαβόντες μάχαιραν εν μαχαίρα αποθανούνται», και ακόμη ότι θα λάβει εκδίκηση κάθε αίμα ανθρώπου που θα χυθεί επάνω στη γη. Έτσι, η αρχαία εντολή «ου φονεύσεις» παρέμεινε ανεκπλήρωτη κατά τη διάρκεια των αιώνων που παρήλθαν. Και να η αντιμισθία γι’ αυτό.
«Χωρίς Εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» .Όταν λοιπόν οι άνθρωποι παραβλέπουν τον λόγο αυτό, τότε όλες οι προσπάθειές τους αποβλέπουν στο να δημιουργήσουν καλύτερη, όπως τους φαίνεται, ζωή· το αποτέλεσμα όμως της δημιουργίας τους είναι ασήμαντο και ανιαρό μέχρι θανάτου. Το ανθρώπινο πνεύμα δεν μπορεί να χωρέσει σε τόσο ασφυκτικά πλαίσια· πρέπει [να διαρήξει τα δεσμά], να διαλύσει [τα πάντα από οργή και αντίδραση] για να συνειδητοποιήσουμε ότι παρ’ όλα αυτά είμαστε άνθρωποι· είμαστε άνθρωποι, όχι μαριονέτες. Τώρα βλέπουμε ότι παντού καταστρέφονται και διαλύονται τα πάντα χωρίς νόημα…
Μ’ εμένα συνέβαινε το εξής: Από τη θεωρία αυτών που διαδραματίζονται στον κόσμο, η ψυχή μου ερχόταν σε φοβερά ολέθρια αμηχανία. Έφευγε το έδαφος κάτω από τα πόδια μου. Ολόκληρη η ύπαρξή μου συντριβόταν οδυνηρά. Και όταν μπροστά στα μάτια μου το παράλογο όλων των ανθρωπίνων ενεργειών έφτανε στα άκρα, τότε στην ψυχή μου γεννιόταν με παράδοξον τρόπο η βεβαιότητα για το αναπόφευκτο της αιώνιας νίκης της Συνέσεως και της Αλήθειας.
Τώρα παρατηρείται διωγμός των Ορθοδόξων σε όλο τον κόσμο.Και πώς προκαλούμε το μίσος αυτό; Εμείς φοβόμαστε «και μύγα να προσβάλουμε». Μας μισούν όμως περισσότερο από ό,τι τους εγκληματίες. Και αυτό δεν είναι καθόλου φαντασία, όπως γνωρίζουμε από την πείρα μας. Αλλά «ας μη ταράσσεται η καρδιά σας, πιστεύετε στον Θεό, πιστεύετε στον Χριστό» (Ιωάν. 14.1) και συνεχίστε τη ζωή αυτή. Αυτός είπε: «Όπως μίσησαν εμένα άδικα (Ιωάν. 15,25), έτσι θα μισήσουν και εσάς για το όνομά μου» (Μαρκ. 13,13). Συνεπώς, μη χάνετε τη βασική θεωρία: της ζωής χωρίς αμαρτία!
Η Οσία Παρασκευή Ιβάνοβνα (Πάσα του Σάρωφ), η δια Χριστόν Σαλή, ξεχείλισε το φλυτζάνι του Τσάρου Νικολάου Β΄ με ζάχαρη, για να δείξει τους πειρασμούς που τον περίμεναν. https://iconandlight.wordpress.com/2018/09/21/25293/
Απολυτίκιον οσίας Παρασκευής-Πάσας του Σάρωφ Ήχος πλ. δ’
Εν σοι Μήτερ, ακριβώς διεσώθη το κατ’ εικόνα• λαβούσα γαρ τον Σταυρόν, ηκολούθισας τω Χριστώ, και πράττουσα εδίδασκες, υπεροράν μεν σαρκός, παρέρχεται γαρ• επιμελείσθαι δε ψυχής, πράγματος αθανάτου• διό και μετά Αγγέλων συναγάλλεται, οσία Παρασκευή, το πνεύμα σου.
Στιχηρά ιδιόμελα. Ήχος α´.
Θαρσείτω τοίνυν λαός του Θεού και γαρ Αυτός πολεμήσει και αναλώσει τω Πνεύματι Αυτού εχθρούς παντοίους˙ ιδού γαρ δέδωκεν ημίν Αγίων δήμους εσχάτοις, καλόν ποιμένα, διδάσκαλον φιλοσόφους υπερβάντα, μετανοίας οδηγόν, και ελαφρού φορτίου ασκήσεως τύπον Χριστομιμήτου, Ορθοδοξίας εκφάντορα, ελλαμπόμενον Φωτί ακτίστω και δαιμόνων παραφρόνων καταγελώντα και κατασκώπτοντα ατάκτους πονηρούς κολάσεσι τετηρημένους αλγεινώς˙ κεφαλάς ανακύψατε τέκνα πάμπολλα Θεού, ότι εγγίζει απολύτρωσις ημών και Σωφρονίω συν Αγίοις ακολουθούντες, Χριστόν ευρήσωμεν σώζοντα ημάς τους ευφροσύνως μέλποντας σώφρονα Σωφρόνιον ακάματον και μη κεκμηκότα οδίτην Βασιλεία Θεού˙ ευδοκούντα εν ασθενείαις σώματος και πόνοις πνεύματος, μοναχόν τέλειον εν Άθω και προεστώτα Μοναχών θεοδίδακτον εν γη βρεττανική συν κόσμώ των Δυσμών, εν οις ανατέταλκε Φως θεογνωσίας πάσι τοις λαοίς˙ διό και χαίροντες αναβοώμεν˙ Σωφρόνιε, εύχου υπέρ των ψυχών ημών.
Ήχος βαρύς.
Εγγιζούσης κρίσεως εσχάτης Χριστού Σωφρόνιε και Παρουσίας Δευτέρας Αυτού, ετοίμαζε ημάς ευχαίς σου γρηγορούντας, νήφοντας, μεταγνόντας και αίροντας ελαφρόν φορτίον των δικαιωμάτων Θεού, άπερ πάσης αδικίας χωρίζουσιν ημάς˙ ώσπερ συ αφανώς έζης και επόνεις φερεπόνως, παρώθει ημάς μιμείσθαί σε ασκήσει, και μη εκακκείν εν προσευχαίς και δος ημίν γευθήναι Πνεύματι ότι χρηστός ο Κύριος˙ Ούπερ στέρησιν φοβείσθαι εντύπωσον ημίν και αίτει Αυτώ σωθήναι ημάς.
Hieromartyr Phocas, Bishop of Sinope, Wonderworker (117) Martyr Phocas the Gardener, of Sinope (320) Saint Peter of Constantinople, tax collector in Africa (6th century) Martyrs Maurice and the Theban Legion, including the officers Candidus and Exuperius, at Agaunum, Gaul (c. 287) Venerable 26 Martyrs of Zographou Monastery, Mount Athos, martyred by the Latins (1284) Venerable Cosmas, Desert-dweller of Zographou, Mt. Athos (1323) Blessed Parasceva (“Pasha of Sarov”), Fool-for-Christ, of Diveyevo Monastery (1915) Icon of the Most Holy Theotokos “She Who Is Quick to Hear” (14th century) Repose of Abbot Innocent of Valaam Monastery (1828) Repose of Archbishop Basil Krivoshein of Brusselsand Belgium (1900-22 September 1985) Saint Sophrony (Sakharov) of Essex the Athonite was born on September 22, 1896
Commemorated on September 22
Saint Nikolai Velimirovič
It is not of any value to us how the world is going to regard or call us. However, it is important, and extremely important, how the holy angels in the heavens will regard and call us when, after death, we meet with them. This is of crucial importance and everything else is nothing.
O, may every one of us who cross ourselves with the Sign of the Cross not only find it easy to endure but with satisfaction receive the name “fool” for Christ’s sake! Let us rejoice and be glad if the non-believers call us such, for that means that we are close to Christ and far away from the non-believers. Let us rejoice and be glad and repeat with a powerful echo in the ears of the world: yes, yes, indeed we are fools for Christ’s sake! O Lord Most-wise, strengthen us by Your power that we not fear the non-believing world neither when they lash us with whips nor when they insult us with words for Your sake.
***
The Prophetic Ministry of the Word of God in Saint Sophrony Archimandrite Zacharias Zacharou
Christ is the miracle that astounds us. He is the sign of God for all generations until the end of times, for in His Person every impasse has found its solution. During His earthly life, ‘He lived the tragedy of the whole mankind, and yet tragedy found no place in Him.’[1] On the contrary, before His utter humiliation, He granted peace to His disciples.
In the Person of Christ was revealed the inapproachable and eternal God, but also the true man, as God had conceived him before the foundation of the world in the bosom of the Holy Trinity in His wondrous and pre-eternal Council. In His Person all things were fulfilled, for He is ‘the way, the truth and the life’.[2]
By extension, as imitations of Christ, all the Saints can also be said to be the signs of God for their generation, who give a solution ‘not of this world’ to the problems it is confronted with, be they philosophical, psychological or theological. They live in a natural way ‘the tragedy of mankind, and at the same time the peace of Christ’.[3]
‘A man shall approach and the heart is deep.’[4] It is difficult to speak about the Saints, because the man who still lives in the confines of the visible world cannot even imagine the depths of the heart of a holy Christian, the pain of his repentance and love, the infinite expanse that his prayer traverses like lightning, the freedom of his spirit.
Saint Sophrony’s earthly life lasted almost one century, but his spiritual life is unfathomable. As he himself writes about his attempt to depict the figure of his own Elder, Saint Silouan: ‘Anyone who has ever given himself over with a pure heart to contemplation of his inner self knows how impossible it is to detect the spiritual processes of the heart, because in its profundity the heart touches upon that state of being where there are no processes. But now in writing this profile I find myself faced with just such a task – portraying the evolution of a great ascetic striver.’[5]
Likewise, we cannot speak about Saint Sophrony without diminishing his greatness. Yet, by the command of the Spirit and against his own desire to live in such a way as not ‘to be seen of men’,[6] he did leave us his writings. And the best way to know the spiritual portrait of this holy man is to read his books. Every paragraph is the fruit of his prayer and the Elder is fully present in his words.
Saint Sophrony received the great blessing to rejoice in the vision of the uncreated Light when he was but an infant, yet from the first years of his youth he also felt very acutely the absurdity and vanity of temporary life. His intellectual erring on the alien paths of transcendental meditation was interrupted by the saving Sinaitic revelation that God brought before his eyes: ‘I AM THAT I AM.’[7] In his repentance he ‘would pray like one demented, weeping copious tears, afflicted to his very bones.’[8] The cry of his prayer reached back ‘to the source of the world’s tragedy’.[9]
Elder Sophrony ‘ardently loved Jesus Christ, God our Creator and Saviour’, and, ‘without fail’, according to his own words, he experienced ‘two states of being that would seem to be diametrically opposed: descent into hell (of repentance and love) and ascent into heaven’.[10]
Until the end of his life, he spoke with infinite gratitude about his Father in God Saint Silouan, whom he called ‘the most important event of his life’,[11] the greatest blessing, and he attributed every gift from on high to his prayers. He considered that the purpose of his life and his greatest task was to minister unto the word of his Elder.[12]
Saint Sophrony lived among us with great simplicity. He was warm and loving, but you could not forget for one instant the Christ-like otherness of his soul. He had a different mind, different feelings, different thoughts. Every contact with him was an opening of life. When he opened his mouth it was as if he snatched the word from God and brought it down to earth. Rather, he was incarnating the word of God in his own life. As he himself confesses: ‘His words, like fire, were imparted to my mind and heart, and I learned to see things from His perspective, because His word became my life.’[13]
Certainly, when we say that the Elder was a man of the word of God, we do not mean that he spoke about the word of God, but that he was a bearer of the quickening power of the personal God. The divine word resounded like a harp in his heart whether he was awake or asleep. In other words, he was the bearer of the word which is born in the heart through prayer and which regenerates man when it visits him, whilst when he imparts it to the others, it informs them with grace.[14] It transforms and renews them, showing unto them the ways of salvation.
We often witnessed miracles in his presence, sometimes amazing ones. However, he would never seek for them, neither would he pay much heed to them. He would pray for the ill, because he had compassion on people and desired their pain to ease, but his prayer had as its main target the heart of his neighbour. He knew that the greatest miracle in all the created world is the union of man’s heart with the Spirit of God. For this reason, he was consumed by the desire to minister this union of the temporary and earthly existence of man with the Light of the eternity of God.
He emphasised the importance of calling upon the Name of the Lord Jesus so that the impasse of human tragedy may be be overcome and that man may be born in the eternal Kingdom. He says about himself: ‘When the pain of the heart reaches the limits of physical endurance, the invocation of the Name of Jesus Christ brings the peace that keeps man alive.’[15] He ‘tormented’ with fiery prayer everything he did or said.
He also gave the greatest importance to the Divine Liturgy, whose celebration enraptured and inspired him. He said that in our times, when it is no longer possible to find favourable conditions for hesychastic life, if we celebrate the Divine Liturgy with attention, fear and the appropriate preparation, it brings the same results at the level of the spirit, the same sanctification as the prayer of the heart. For this reason he was mindful to impart to his monks and to all those who asked for his help, his love for the Divine Sacrament and the knowledge of a deeper approach to it.
Just as Moses desired to see the whole people of God prophesy, so also Saint Sophrony longed to impart to those around him the breath of the Holy Spirit, the inspiration of an artist. He even said that the Christian must be an artist in his spiritual life. As the artists are possessed by the object of their art and strive to find the perfect expression for their inspiration, so the Christian should be possessed by Christ and strive to refine his relationship with Him, running ‘that he may apprehend that for which also he is apprehended.’[16]
For some, the neighbour becomes a hindrance, for others even hell, whilst for our holy Fathers Silouan and Sophrony, the brother was their life. God enlarged their heart to embrace heaven and earth, just as Christ spread His holy hands on the Cross to embrace all people.
As a conclusion, we will quote the words of the Saint:
‘A single saint is an extraordinarily precious phenomenon for all mankind. By the mere fact of their existence – unknown, maybe, to the world but known to God – the saints draw down on the world, on all humanity, a great benediction from God… Thanks to these saints – whom the world does not know of – the course of historical, even of cosmic events, is changed. So then, every saint is a phenomenon of cosmic character, whose significance passes beyond the bounds of earthly history into the sphere of eternity. The saints are the salt of the earth, its raison d’etre. They are the fruit that preserve the earth. But when the earth ceases to produce saints, the strength that safeguards it from catastrophe will fail.’[17]
This is why Elder Sophrony considered as a sign of authentic and holy life the prayer for the whole world, wherein the man of God, enlarged by the grace of the Holy Spirit, brings to God every soul that came into being from the foundation of the world and that will be born until the end of the world.
Another criterion of genuine and holy life for Saint Sophrony, was love and prayer for enemies. This phenomenon demonstrates the presence of the Holy Spirit, without Whose grace such a virtue cannot exist in this world.
Saint Sophrony gives witness that love for enemies is the token of the presence of the Holy Spirit and of the truth of God, which justifies the ephemeral existence of man and leads him into the unfading life that reigns in the bosom of the Holy Trinity, of the Father and of the Son and of the Holy Spirit.
[1] Archimandrite Sophrony (Sakharov), Περὶ Προσευχῆς (On Prayer) Ἱερὰ Μονὴ Τιμίου Προδρόμου, Ἔσσεξ Ἀγγλίας 1993, p. 90. [2] Cf. John 14:6. [3] Archimandrite Sophrony (Sakharov), Τὸ μυστήριο τῆς χριστιανικῆς ζωῆς (The Mystery of Christian Life), Ἱερὰ Μονὴ Τιμίου Προδρόμου, Ἔσσεξ Ἀγγλίας 2006, pp. 416-417. [4] Ps. 63:7 LXX. [5] Archimandrite Sophrony (Sakharov), Saint Silouan the Athonite, trans. Rosemary Edmonds, (Tolleshunt Knights, Essex: Stavropegic Monastery of St John the Baptist, 1991), p. 10. [6] Matt. 6:5. [7] Exod. 3:14. [8] Archimandrite Sophrony (Sakharov), We Shall See Him as He Is, trans. Rosemary Edmonds, (Tolleshunt Knights, Essex: Stavropegic Monastery of St John the Baptist, 2004), p. 33. [9] Ibid., p. 81. [10] Ibid., p. 137. [11] Cf. ibid., p. 105. [12] He expressed himself in this way in a letter yet unpublished. [13] Τὸ μυστήριο τῆς χριστιανικῆς ζωῆς (The Mystery of Christian Life), p. 416. [14] Cf. Eph. 4:29. [15] Τὸ μυστήριο τῆς χριστιανικῆς ζωῆς (The Mystery of Christian Life), p. 417. [16] Cf. Phil. 3:12. [17] Saint Silouan the Athonite, p. 223.
O Holy and God-bearing Father Sophrony, pray to Christ our God that we too may receive the Heavenly Light of Christ’s Eternal Kingdom!
Blessed Parasceva Ivanovna “Pasha of Sarov,” of Diveyevo, pray to God for us! Pray that we labor in the fast with joy, and let God’s light illumine our hearts. Pray that our days are filled with humility, and that we learn to love others in charity, just as God loves us. Pray that we can learn to live out our Christian vocation in all times and places, and in all circumstances. Pray that we can learn to be “Fools for Christ” in our own lives…
Apolytikion (Plagal of the Fourth Tone)
In thee the image was preserved with exactness, O Mother;for taking up thy cross, thou didst follow Christ,and by thy deeds thou didst teach us to overlookthe flesh,for it passeth away, but to attend to the soul since it is immortal.Wherefore, O righteous Parasceva, thy spirit rejoiceth with the Angels.
The Troparion, In Tone I:
Having heard the voice of Thine Apostle Paul, saying: * We are foolish for Christ’s sake, * Thy servant Parasceva, O Christ God, * did love the life of the foolish for Thy sake on earth. * Wherefore in venerating her memory * we entreat Thee, O Lord, to save our souls.
For the Vespers Aposticha the Stichera. In Tone II: Spec. Mel.: O House of Ophrah.
A temple and abode of the Most Holy Spirit wast thou, * O most wise Parasceva; * wherefore also make us who honor thy holy memory * temples of the same Spirit.
Stichos: The righteous shall be glad in the Lord, and shall hope in Him. Thy life like the sun shines forth in the hearts of the faithful, * emitting miracles; * wherefore illumine with the never-fading light * us also who honor thine all-honorable memory.
Stichos: The righteous man shall flourish like a palm-tree; like a cedar in Lebanon shall he be multiplied. Cease not making supplication on behalf of us thy servants, * so near unto thee, * since thou Parasceva, hast enlightened us with thy spiritual life, * that we all may joyfully honor thy honorable memory.
Απόδοσις της εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού Προφήτης Ιωνάς (9ος αι. π.Χ.) Κοδράτος Απόστολοςο εν Μαγνησία επίσκοπος Aθηνων έξ (6) μάρτυρες, υπασπιστές/σταυλίτες του αυτοκράτορος Μαξιμιανού (298) Ευσέβιος, Ζήνων και Νέσταβος, αυτάδελφοιμάρτυρες στην Γάζα (361) και αγία Βούσιρις και Νέστωρ μάρτυρες στη Γάζα (361), Βάσσα μάρτυςστην Τύρο Λιβάνου (? αι.) Υπάτιος επίσκοπος Εφέσου και Ανδρέας πρεσβύτερος, ομολογητές υπέρ των Ι. Εικόνων, ιερομάρτυρες στην Εφέσο, από Λυδίας Μ. Ασίας (730-735) Iσάκιος και Μελέτιος επίσκοποι Σίτη (Σίτης) Kύπρου Πρίσκος Mάρτυς της Φρυγίας Ιωνάς ο Σαββαΐτης,πατέρας Θεοδώρου και Θεοφάνη των Γραπτών, (9ος αι.) Ιωσήφ του Ζαονίκιεφ της Vologda Ρωσίας (1612) Πλάτων (Αϊβαζίδης), Ιερομάρτυς Αμασείας (1921) Ιωάννης (Μαϊσουράτζε) (1957) και Γεώργιος (Μχεΐτζε)(1960) της μονής Μπετάνια, Ομολογητές της Γεωργίας Εύρεση του ιερού λειψάνου του Αγίου Δημητρίου του Ροστόφ (1752)
Εορτάζουν στις 21 Σεπτεμβρίου
Στίχοι Από προσώπου του Θεού φεύγεις πάλαι, Νυν δε πρόσωπον, Ιωνά τούτου βλέπεις.
Ύμνος στον Άγιο Προφήτη Ιωνά Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Η Νινευή! Η Νινευή αντηχεί απο την αμαρτία της και ο Θεός στέλνει τον Ιωνά να θεραπεύσει όλη την πόλη. Ο Ιωνάς δεν θέλει και φεύγει από προσωπου του Θεού!
Ω, πού θα πας, Ιωνά, πως να κρυφτείς από τον Ύψιστο; Ο Ιωνάς κοιμάται, κοιμάται και η καταιγίδα εξεγείρεται. Ο Θεός κινείται αργά, αλλά θα σε βρει εν καίρω. Ρίχνεται στα κύματα, καταπίνεται από τη φάλαινα, “Από ποιον έφυγα;” αναρωτιέται ο Ιωνάς: “Έφυγα από Αυτόν, από τον οποίο κανένας δεν μπορεί να κρυφτεί!” Ο Θεός παιδεύει τον Ιωνά, όμως τον διασώζει και, με την πρόνοιά Του, τον δοξάζει για πάντα.
Ιωνά, δεν θέλεις να μιλήσεις στους Νινευίτες, αλλά με την τιμωρία σου θα προφητεύσεις τον Αθάνατο Χριστό!
Δεν θέλεις να προφητεύσεις με λόγια; Τότε, πρέπει με πράξεις, να προφητεύσεις τον Χριστό και τον θάνατο και την Ανάσταση του σώματος! Τα έργα σου, θεουργέ Ιωνά, δεν θα σβήσουν στον χρόνο ο Χριστός, ο Κύριος θα μιλήσει για σένα στους ανθρώπους, πως, μέσα από σένα, το έλεος του Ζώντος Θεού, έμελε να αποκαλυφθεί, δια του οποίου εσύ και η Νινευή θα σωθείτε. Μέσα από σένα η δύναμις της μετανοίας θα αποκαλυφθεί, η δύναμη της μετάνοιας και η συγχώρεση του Θεού. Εσύ Ιωνα λυπήθηκες για την κολοκύνθη αλλά ο Θεός λυπήθηκε τους ανθρώπους. Βοηθήσέ μας να μετανοήσουμε, Θεέ, και σώσε μας από την αιώνια καταδίκη! http://prologue.orthodox.cn/September22.htm
***
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς:
Το βάδισμα της ανθρωπότητας διά μέσου της Ιστορίας είναι ένα μακρινό ταξίδι. Σ’ αυτό το μακρινό ταξίδι, η ανθρωπότητα «λερώνεται» και «σκονίζεται» πάντα με την ίδια σκόνη και «πλένεται» πάντα με το ίδιο νερό. Η σκόνη είναι η αμαρτία και το νερό είναι η μετάνοια.
Μελετήστε τις ζωές των μεγάλων Αγίων και Πατέρων της Εκκλησίας και θα ανακαλύψετε πως στην αρχή της Αγιότητάς τους, μετανόησαν. Χωρίς Μετάνοια, δεν υπάρχει χριστιανισμός. Όπως το παράθυρο του σπιτιού, χρησιμοποιείται για δυο ανάγκες: για να βγει από αυτό ο ακάθαρτος αέρας και να μπει ο καθαρός, έτσι και με τη Μετάνοια εξέρχεται από τον άνθρωπο το κακό πνεύμα και εισέρχεται το Άγιο Πνεύμα!
ΟΘεός επιτιμά και ο Θεός πάλι ευδοκεί σε αγαλλίαση. Μία σκέψη μετανοίας μας αρκεί για να κατευνάσει την οργή του Θεού·διότι ο Θεός δεν οργίζεται με τους ανθρώπους όπως οργίζεται ένας που εχθρεύεται, αλλά η οργή Του προς τους ανθρώπους είναι όπως του πατέρα προς τα παιδιά του. Η οργή Του είναι στιγμιαία ενώ το έλεός Του άπειρο και αιώνιο.
Προτείνω λοιπόν, σε όλους, και σε εμένα και σε εσένα την μετάνοια. Επειδή όλες οι μέρες μας πάνω στην γη είναι μέρες πριν τον θάνατό μας. Και γι’ αυτό τον λόγο οι προφήτες και οι διδάσκαλοι της πίστεως και της καλοσύνης, ακούραστα καλούσαν σε μετάνοια όλους τους ανθρώπους. Γιατί ο θάνατος έχει το δικό του ρολόι, το οποίο δεν συμφωνεί με το ρολόι των ανθρώπων. Όταν εμείς λέμε για κάποιον πως είναι νωρίς, ο θάνατος λέει: «ήρθε η ώρα». Όταν όμως λέμε: «ήρθε η ώρα», εκείνος απαντά: «είναι νωρίς».
Όπου υπάρχουν άνθρωποι, υπάρχει και αμαρτία. Ίδιες είναι οι αμαρτίες και σήμερα, όπως ήταν και πριν δύο χιλιάδες χρόνια, ίδιο είναι το φάρμακο για όλες τις αμαρτίες: η μετάνοια! Το φάρμακο –πρώτο και βασικό φάρμακο– για όλες τις αμαρτίες είναι η μετάνοια! Η μετάνοια είναι η πρώτη πνευματική ιατρική, που παρέχεται στον ασθενή για την αμαρτία! .
ΟΧριστός είναι κοντά στον καθένα από εσάς, είναι πιο κοντά και από τον αέρα που εισέρχεται στους πνεύμονές σας, είναι πιο κοντά και από το αίμα στην καρδιά σας. Σταθείτε μπροστά Του έχοντας ντροπή και «ξεπλύνετε» την ψυχή σας με μετάνοια και θα τον δείτε! («Ὁμιλίες καὶ Μελέτη γιὰ τὰ σύμβολα καὶ σημεῖα», ἐκδ. “Ὀρθόδοξος Κυψέλη”, Θεσ/νίκη 2014, σελ. 67 ἑπ. )
Πολυεύσπλαχνε Κύριε, βοήθησέ μας να μετανοήσουμε, προτού πεθάνουμε, για να μπορούμε να ζούμε αιώνια!
***
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Αν βάλουμε, έστω μιαν αρχή, με σταθερή απόφαση να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές του Θεού, δεν χρειάζεται πλέον να φοβόμαστε πόσο μπορεί να μας αδικήσει οποιοσδήποτε άνθρωπος. Διότι, όποιος αληθινά αρχίζει να ζει σύμφωνα με τον Νόμο του Θεού, βρίσκει ότι καθετί που παθαίνει από άλλους ανθρώπους είναι προς το συμφέρον του και προς δόξαν του Θεού! Ιδιαιτέρως μάλιστα, δεν πρέπει κανείς να φοβάται μήπως αναγκαστεί να μετακινηθεί από έναν τόπο που αγαπά σε άλλον που δεν επιθυμεί.Αν μας συμβεί τέτοια περίπτωση, αντί να πέσουμε σε άκαρπη μεμψιμοιρία και μάταιο φόβο, καλύτερα ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ποιο είναι το θέλημα του Θεού για μας. Τι κακό έπαθε ο Ιωσήφ από τις φθονερές πράξεις των αδελφών του; Μήπως δεν δοξάστηκε τελικά, μετά από την ακούσια αναχώρηση του στην Αίγυπτο; Δεν σωθήκαν από την πείνα οι αδελφοί του και δεν δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες για όλα τα μετέπειτα θαυμαστά που εργάστηκε ο Θεός δια του Μωυσή στην Αίγυπτο και στην έρημο; Οι ειδωλολάτρες και οι αιρετικοί εξόριζαν συχνά τους ορθοδόξους χριστιανούς σε περιοχές βαρβαρικών λαών. Όμως τι πέτυχαν με αυτό; Μήπως κατέστρεψαν την Ορθοδοξία; Όχι! Μάλλον την ενδυνάμωσαν έτι περισσότερο, την εδραίωσαν στις ψυχές των διωκομένων χριστιανών και τη διέδωσαν ευρύτερα, ανάμεσα στους βαρβαρικούς λαούς. Ο φαύλος αιρετικός Λούκιος εξόρισε τον αοίδιμο άγιο Μακάριο, μαζί με αρκετούς ακόμη Ταβεννησιους συνασκητες του, από την Αίγυπτο, σε ένα νησί όπου όλος ο πληθυσμός προσκυνούσε τα είδωλα. Μολαταύτα, με τα διδάγματα και τα παραδείγματα των αγίων αυτών πατέρων, ολόκληρος ο πληθυσμός του νησιού έσπευσε να βαπτιστεί. Χαρακτηριστικό είναι ότι το νησί αυτό αργότερα ονομάστηκε ‘’Νησί της Μετανοίας’’. ( Ο Πρόλογος της Αχριδος)
***
Άγιος Παΐσιος o Αγιορείτης
«Για να πάη κανείς στον γλυκό Παράδεισο, πρέπει να φάη πολλά πικρά εδώ, να έχη το διαβατήριο των δοκιμασιών στο χέρι».
Ο Θεός δεν επιτρέπει να γίνει κανένα κακό, αν δεν πρόκειται απ’ αυτό να βγει κάποιο μεγάλο καλό ή τουλάχιστο να εμποδισθεί ένα μεγαλύτερο κακό.
Άγιος Γαβριήλ ο δια Χριστόν Σαλός και οι Άγιοι Ιωάννης και Γεώργιος της μονής Μπετάνια της Γεωργίας
Τους ταπεινούς η οποιαδήποτε δοκιμασία δεν θα τους κλυδωνίσει. Ο Θεός τους έδωσε Χάρη. Σε όλους τους ανθρώπους να φέρεστε με ταπεινοφροσύνη, αγάπη και καλοσύνη, Αρετές χωρίς τις οποίες κανείς δεν θα μπει στη Βασιλεία των Ουρανών.
Ο π. Γαβριήλ συχνά παρακαλούσε τον Θεό να τον προστατεύει από τον πειρασμό, όπως αναφέρεται και στην Κυριακή προσευχή, «μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν», αλλά ταυτόχρονα ζητούσε από τον Κύριο να τον δυναμώνει στις δοκιμασίες για να τελειοποιείται η πίστη του. Με αυτόν τον τρόπο οι άγιοι αισθάνονται ότι ο Θεός δεν τους εγκαταλείπει. Ο ίδιος έλεγε χαρακτηριστικά: «Αν δεν πέσεις, πώς θα σηκωθείς; Κι αν δεν ταπεινωθείς, πώς θα υψωθείς;».
Γυρίζοντας από το Μπατούμι ο π. Γαβριήλ ξαναπήγε στο ναό Σιόνι. Ποθούσε να ζει τη μοναχική ζωή. Γι’ αυτόν το λόγο, ύστερα από αίτημά του, τον έστειλαν στη μονή Μπετάνια, όπου εγκαταβίωναν δύο ιερομόναχοι, ο π. Ιωάννης Μαϊσουράτζε και ο ηγούμενος π. Ιωάννης – Γεώργιος Μχεΐτζε. Διηγείται ο άγιος: «Ο π. Ιωάννης – Γεώργιος ήταν ο Γέροντάς μου, ο οποίος είχε το χάρισμα της νοεράς προσευχής. Εκεί καλλιεργούσαμε ό,τι μας ήταν απαραίτητο. Έρχονταν και άνθρωποι πιστοί και μας βοηθούσαν. Ο π. Ιωάννης – Γεώργιος ήταν ένας άγιος πατέρας. Του είχε εμφανιστεί και η ίδια η κυρία Θεοτόκος για να τον γιατρέψει από πόνους στα πλευρά. Διέθετε ακόμη και το προφητικό χάρισμα, με το οποίο βοήθησε πολλούς ανθρώπους να βρουν το δρόμο τους. σε εμένα είχε πει: ¨Μόλις πεθάνω, θα περάσεις μεγάλες δοκιμασίες. Δεν θα σε αφήσουν εδώ. Θα σε διώξουν¨».
Ο π. Γαβριήλ με πολλή αγάπη και ταπείνωση διακονούσε τους δύο πατέρες. «Προσπαθούσα να τους προλάβω σε όλα. Ήταν άγιοι και δεν ήθελα οι καθημερινές μέριμνες να τους αποσπούν από την προσευχή», έλεγε ο ίδιος αργότερα. Επειδή την εποχή εκείνη απαγορευόταν να λειτουργούν οι εκκλησίες, οι άγιοι πατέρες τελούσαν τους γάμους και τις βαπτίσεις στα απόμερα μονοπάτια του δάσους που περιέβαλλε το μοναστήρι. Με τη χάρη του Θεού προγνώριζαν ποιος και για ποιο λόγο θα πήγαινε εκεί και προφυλάσσονταν έτσι από όσους είχαν κακές προθέσεις.
Την αγάπη που είχαν οι δύο ιερομόναχοι αναμεταξύ τους δεν στάθηκε δυνατόν να την καταλύσει ούτε ο θάνατος. Όταν ο π. Ιωάννης Μαϊσουράτζε κοιμήθηκε, ο ηγούμενος πήγε στον τάφο του και αναφώνησε: «Χριστός ανέστη!».Μέσα από το μνήμα του τότε ακούστηκε: «Αληθώς ανέστη!». Πέντε χρόνια μετά κοιμήθηκε και ο ηγούμενος. Ο π. Γαβριήλ τον κοινώνησε και στάθηκε στο πλευρό του μέχρι την τελευταία του πνοή. Διηγείται ο Γέροντας:
«Προσευχόμουν όταν άκουσα μέσα μου μια φωνή: ¨Γρήγορα, πήγαινε στην Μπετάνια¨. Αυτή η φράση επαναλήφθηκε τρεις φορές. Σταμάτησα την προσευχή, ντύθηκα, πήρα το ραβδί μου και ξεκίνησα. Καθ’ οδόν αγόρασα λίγο ψωμί και μη συναντώντας κανένα διερχόμενο αυτοκίνητο συνέχισα με τα πόδια. Περπατώντας μέσα στο δάσος, κάποια δύναμη με έσπρωχνε: ¨Μη σταματάς, πήγαινε γρήγορα!¨. Άρχισε να βραδιάζει όταν έφτασα στο μοναστήρι. Ο ηγούμενος με υποδέχτηκε λέγοντάς μου: ¨Εγώ, παιδί μου, προσευχόμουν να ‘ρθεις γρήγορα, για να μου διαβάσεις την ευχή για τους ψυχορραγούντες¨.
Παρότι ο π. Ιωάννης ήταν για πολύ καιρό ασθενής, δεν έμοιαζε με ετοιμοθάνατος. Με περίμενε όρθιος. Και η όψη του ήταν πιο ιλαρή από την τελευταία φορά που τον είχα δει. Μόλις έβαλα το ψωμί στο τραπέζι, το ευλόγησε και μου είπε:
-Κουράστηκες πολύ από το δρόμο. Φάε λίγο να δυναμώσεις. Τότε τεμάχισε το ψωμί, πήρε και εκείνος λίγο, και συμπλήρωσε:
-Είναι το τελευταίο μου δείπνο. Ο Θεός θα βοηθήσει και η δική σου ζωή θα συνεχιστεί.
–Αν φύγετε κι εσείς, δεν θα υπάρχει πια ο μοναχισμός, απάντησα εγώ.
–Ούτε από μένα άρχισε, ούτε σε μένα τελειώνει ο μοναχισμός,μου αποκρίθηκε με αγάπη ο π. Ιωάννης. Και συνέχισε: – Ήρθε η ώρα να πάω κοντά στον πνευματικό μου αδελφό, και θέλω να με θάψουν δίπλα του. Υποφέραμε μαζί πολλά βάσανα και διωγμούς. Σήμερα ανοίγει ο δρόμος για να είμαστε και πάλι μαζί.
Είχε βραδιάσει. Ο ηγούμενος μου ζήτησε να ανάψω μερικά κεριά και αφού πήρε το Μικρό Ευχολόγιο, το άνοιξε στη σελίδα με τις ευχές για τους ψυχορραγούντες. Με παρακάλεσε να τις διαβάσω. Άρχισα να κλαίω και να τον ικετεύω:
-Πάτερ, άφησέ με να πεθάνω εγώ για σένα.
-Δεν καταλαβαίνεις τι λες και τι μου ζητάς, μου είπε.
Είχα πέσει στα γόνατά του και τα δάκρυά μου έτρεχαν από τα μάτια μου ποταμός. Τότε σηκώθηκε όρθιος και με εορταστική διάθεση άρχισε να εκφωνεί ο ίδιος τις ευχές, όπως ο επίσκοπος όταν λειτουργεί. Δεν μπορούσα να τον ακούω και συνέχισα εγώ να τις διαβάζω. Μόλις τελείωσα, μου είπε με αγάπη:
-Γι’ αυτό σε φώναξα, παιδί μου. Θέλω να είσαι κοντά μου στην τελευταία μου πνοή. Έπειτα από μικρή παύση πρόσθεσε: – Κάθισε δίπλα μου με το κομποσκοίνι σου και λέγε την ευχή.
Αμίλητοι και οι δύο προσευχόμασταν, όταν ύστερα από λίγο με ρώτησε:
-Βλέπεις πόσοι μοναχοί ήρθαν στο κελί;
Κατάλαβα ότι έβλεπε τους μοναχούς που υπηρέτησαν στη μονή κατά τους περασμένους αιώνες και είχαν ταφεί εκεί. Και συνέχισε:
-Θα σου εξομολογηθώ ένα όραμά μου, αλλά θα το κρατήσεις μυστικό. Δεν θέλω να το μάθει κανείς άλλος.
Μου το αποκάλυψε κι η καρδιά μου γέμισε φόβο και τρόμο. Μου επανέλαβε πολλές φορές να το κρατήσω μέσα μου καλά κρυμμένο. Σεβάστηκα την επιθυμία του. Τα κεριά είχαν σβήσει. Πήγα και άναψα άλλα. Όταν γύρισα, πρόσεξα ότι είχε πέσει το κομποσκοίνι του. Το σήκωσα και το ξανάβαλα στο χέρι του. Με παρακάλεσε να προσεύχομαι δυνατά για να με ακούει κι εκείνος. Έλεγα την ευχή όταν ο π. Ιωάννης ταράχτηκε σύγκορμος, ενώ το πρόσωπό του πλημμύρισε από χαρά. ¨Ο αδελφός μου, ο π. Ιωάννης, ήρθε σε μένα!Και μαζί του…¨. Δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τη φράση κι έγειρε το κεφάλι του. Τον πλησίασα και έσκυψα κοντά του. Είχε πεθάνει.
Όλη τη νύχτα προσευχόμουν. Το πρωί ήλθαν και άλλοι, όσοι πληροφορήθηκαν τον θάνατο του αγαπημένου μας πνευματικού. Την εξόδιο ακολουθία του τέλεσε ο πατριάρχης Εφραίμ, ο οποίος παρακαλούσε με λυγμούς: ¨Πάτερ Ιωάννη, όταν θα είσαι μπροστά στον Παντοκράτορα, να μας μνημονεύεις και να προσεύχεσαι για μας¨.
Μαζί με άλλους προσκυνητές έμεινα στην Μπετάνια και κάθε μέρα προσευχόμουν στον Θεό για την ψυχή του πνευματικού μου. Για την ακρίβεια, προσευχόμουν και για τους δύο αυτούς σπουδαίους και αγίους ιερομονάχους, των οποίων τα μνήματα βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο. Ο π. Ιωάννης μου άφησε ευλογία το κομποσκοίνι του. Όταν ανοίξουν τον τάφο του, ο άγιος Γέροντάς μου θα βρεθεί αναλλοίωτος, όπως ακριβώς τον ενταφίασα, με το Ευαγγέλιο τοποθετημένο στην καρδιά του».
Μετά το θάνατο του π. Ιωάννη, το 1960, άρχισαν πάλι οι πειρασμοί και οι σκληρές δοκιμασίες για τον π. Γαβριήλ. Το καθεστώς απαγόρευσε τη λειτουργία του μοναστηριού, για να το μετατρέψει σε μουσείο. Έτσι ο άγιος υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει οριστικά τον προσφιλή του τόπο, αφήνοντας τη μισή του ζωή εκεί, όπως έλεγε αργότερα χαρακτηριστικά ο ίδιος. (Από το βιβλίο: Μαλχάζι Τζινόρια, Ο Άγιος Γαβριήλ ο Διά Χριστόν σαλός και Ομολογητής, 1929-1995, μτφρ. Νάνα Μερκβιλάτζε, Αθήνα 2013)
Σώσον Κύριε τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου, νίκας τοις Βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος και το σον φυλάττων διά του Σταυρού σου πολίτευμα. Εκ τρίτου
Σάλπιγξ εύηχος, θείων κριμάτων, κόσμω πέφηνας, αναφωνούσα, Ιωνά τοις Νινευίταις μετάνοιαν και συσχεθείς εν τω κήτει προέγραψας, την του Σωτήρος τριήμερον έγερσιν όθεν πρέσβευε, δοθήναι τοις σε γεραίρουσι, πταισμάτων ιλασμόν και μέγα έλεος.
Απολυτίκιον Ήχος α’. Του λίθου σφραγισθέντος.
Σοφίας ταις ακτίσι φαιδρύνας σου τον βίον, είλκυσας του Πνεύματος, μάκαρ, την πυρίπνοον χάριν και ηύγασας δόγματα ζωής, Κορδάτε, ως απόστολος Χριστού· διά τούτο ως φωστήρα σε απλανή γεραίροντες εκβοώμεν· δόξα τω δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου πάσιν ιάματα.
Απολυτίκιον αγίου Πλάτωνος Αμασείας. Ήχος πλ. α . Τον συνάναρχον Λόγον
Υπ’ ανόμων της Άγαρ υιών σκαιότατα, απηωρήθης εσχάτως, δια την πίστιν Χριστού, Αμασείας Πρωτοσύγκελλε στερρόψυχε, Πλάτων οφθείς υπογραμμός, πολιτείας ακραιφνούς, και γνώμων ευθύς ανδρείας· διο σε πάντες τιμώντες, τας σας θερμάς ευχάς αιτούμεθα.
Ήχος πλ. α’ Χαίροις ασκητικών
Χαίροις ο ζωηφόρος Σταυρός, της ευσεβείας το αήττητον τρόπαιον, η θυρα τού Παραδείσου, ο των πιστών στηριγμός, το της’ Εκκλησίας περιτείχισμα, δι’ ού εξηφάνισται, η φθορά και κατήργηται, και κατεπόθη, τού θανάτου η δύναμις, και υψώθημεν, από γης προς ουράνια, Όπλον ακαταμάχητον, δαιμόνων αντίπαλε, δόξα Μαρτύρων Οσίων, ως αληθώς εγκαλλώπισμα, λιμήν σωτηρίας, ο δωρούμενος τω κόσμω το μέγα έλεος.
Χαίροις, ο πλάνων Αγαρηνών, κινήσας μήνιν εν εσχάτοις τοις έτεσι, και συν τω Σαμψούντος δήμω, τω ευσεβεί φυλακήν, υπομείνας Πλάτων θεοδόξαστε, αγχόνην και θάνατον, δια πίστιν Ορθόδοξον, ημών την θείαν· όθεν πάντες σε μέλποντες, τας αόκνους σου, προσευχάς εξαιτούμεθα, μάκαρ προς τον ουράνιον, Πατέρα και Κύριον, ημών ως αν επομβρίση, πιστοίς σωτήρια νάματα, και άρση καρδίας, τας ημών κεχερσωμένας, αρότρω πίστεως.
Ήχος πλ.δ΄. Ω! του παραδόξου θαύματος.
Το του Δεσπότου φιλάνθρωπον, επεγνωκώς Ιωνά, ότι πάντα μετέρχεται, τα επιτηδεύματα, προς σωτηρίαν βροτών, μη υπακούσας Αυτού εντάλματι, του μεταβήναι Θαρσείς ηθέλησας· όθεν τριήμερος, εις κοιλίαν κέκλεισαι κήτους λαβών, πείραν αυτοβούλου σου, παρακοής θαυμαστώς.