Μαρία η Αιγυπτία, ερημίτρια στην έρημο της Παλαιστίνης, από Αλεξάνδρεια Αιγύπτου (527-565)
Ερμής και Θεοδώρα αυτάδελφοι μάρτυρες εκ Ρώμης (121)
Μελίτων Επίσκ. Σάρδεων Μ. Ασίας (177)
Αλέξανδρος, Διονύσιος, Ινγενιανή, Πάκερος, Παρθένιος και Σατουρνίνος εν Θεσσαλονίκη
Αχάζ ο δίκαιος
Βασιλείδης/Βασιλίς και Γερόντιος, μάρτυρες (3ος αι.) και Πολύνικος μάρτυς
Μακάριος ηγούμενος της Μονής του Αγ. Ιω. Θεολόγου, της επιλεγομένης Πελεκητής στην Προύσα Μ. Ασίας (830)
Ευλόγιος ο προφήτης, ο διά Χριστόν σαλός της Γεωργίας (12ος – 13ος αιών )
Ιωάννης (Σκιαβτέλι) ο Φιλόσοφος της Γεωργίας (12ος – 13ος αιών )
Γερόντιος ο Κανονάρχης της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου (14ο αιών)
Βαρσανούφιος, Στάρετς της Όπτινα Ρωσίας (1913)
Μιχαήλ ο διά Χριστόν σαλός, νεομάρτυς στη Ρωσία (1931)
Μακάριος Επίσκοπος, ιερομάρτυς στη Μονή Ρωμανού της Λέζνα Ρωσίας (1944)
Εορτάζουν την 1η Απριλίου
Στίχοι
Απήρε πνεύμα, σάρξ απερρύη πάλαι.
Τον όστινον γη κρύπτε νεκρόν Μαρίας.
Πρώτη Απριλίου Μαρίη θάνεν εύχος ερήμου.
Δίπλα στους εχθρούς της Εκκλησίας φυτρώνουν αναμφίβολα και οι φίλοι της. Άς μην είναι πολλοί είναι δυνατοί, γιατί κατέχουν την αλήθεια. Αυτοί, υψώνοντας το ανάστημά τους, θα υπερασπίσουν τα ιερά και τα όσια… άγιος Ονούφριος (Γκαγκαλιούκ) του Κούρσκ
Ο άγιος Ιερομάρτυς Ονούφριος (Γκαγκαλιούκ),
αρχιεπίσκοπος Κούρσκ και Ομπογιάνου (1889-1938)(1 Ιουνίου )
Το καλοκαίρι του 1914 ο αδελφός του π. Ονούφριου Ανδρέας, πού έμενε στην πατρίδα τους, το Λούμπλιν, ήρθε στην Πετρούπολη, χίλια χιλιόμετρα περίπου μακριά, για να τον δει. Δεν είχε φτάσει καλά-καλά στην πρωτεύουσα, όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Αμέσως πήρε τηλεγραφική εντολή να επιστρέψει στο Λούμπλιν και να παρουσιαστεί στην τοπική στρατιωτική μονάδα. Αποχαιρετώντας τον αδελφό του ο π. Ονούφριος, με έκπληξη και λύπη παρατήρησε ότι αυτός δεν φορούσε σταυρό. Αμέσως έβγαλε από τον λαιμό του τον δικό του σταυρό και τον πέρασε στον λαιμό του Ανδρέα.
– Να φοράς πάντοτε αυτόν τον σταυρό, του είπε, και να πιστεύεις ότι μπορεί να σε σώσει από τον θάνατο.
Ό Ανδρέας γύρισε ζωντανός και ακέραιος από τον πόλεμο.
Αργότερα, το 1919, και ενώ ο εμφύλιος πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη, δούλευε σ’ ένα εργοστάσιο έξω από την πόλη Τσερκάσι της Ουκρανίας. Κάποια μέρα έφτασε στο εργοστάσιο μια έφιππη περίπολος πέντε Κοζάκων του Κουμπάν. Αφού έπιασαν τον Εβραίο επιστάτη του εργοστασίου, άρχισαν να τον κακοποιούν απάνθρωπα. Ο Ανδρέας τούς πλησίασε θαρρετά και με φανερή αγανάκτηση τούς είπε:
– Σταματήστε να χτυπάτε τον σύντροφό μας!
Ακούγοντας τη λέξη “σύντροφος”, ο επικεφαλής της περιπόλου έγινε έξαλλος και άρχισε να μαστιγώνει αλύπητα τον Ανδρέα με το καμουτσίκι του. “Υστέρα πέταξε το καμουτσίκι και για κάμποση ώρα τον χτυπούσε με τις γροθιές. Τέλος, τράβηξε το πιστόλι του και πυροβόλησε τον Εβραίο. Τον σκότωσε με την πρώτη πιστόλια. “Υστέρα πυροβόλησε τον Ανδρέα, αλλά αστόχησε. Ξαναπυροβόλησε. Και πάλι αστόχησε, όπως και την τρίτη και την τέταρτη φορά. Αφού ξόδεψε όλες του τις σφαίρες μάταια, πρόσταξε τούς τέσσερις άνδρες του να εκτελέσουν τον Ανδρέα.
Στο μεταξύ, από τα γρονθοκοπήματα το πουκάμισο του Ανδρέα είχε σκιστεί και ο σταυρός, πού του είχε δώσει ο π. Ονούφριος, φάνηκε κρεμασμένος στον λαιμό του. Οι Κοζάκοι, στρέφοντας τα όπλα τους εναντίον του, είδαν τον σταυρό, πού την ώρα εκείνη έλαμψε κάτω από τις ακτίνες του ήλιου. Πυροβόλησαν σχεδόν ταυτόχρονα. Καμιά σφαίρα δεν βρήκε τον Ανδρέα. Συγκλονισμένοι, κατέβασαν τα όπλα. Ο επικεφαλής τούς πρόσταξε να πυροβολήσουν άλλη μια φορά. Αρνήθηκαν, λέγοντας:
– Δεν θα σκοτώσουμε έναν ορθόδοξο, πού φοράει σταυρό στο στήθος. Είναι φανερό πώς αυτός ο σταυρός τον φυλάει από τις σφαίρες μας.
Ανέβηκαν στ’ άλογά τους κι έφυγαν. “Έτσι, έσωσε τον Ανδρέα από τον θάνατο ο σταυρός του αδελφού του.
Άγιοι κατάδικοι: Ρώσοι ιερομάρτυρες και ομολογητές του 20ου αι.. Ηγούμενος Δαμασκηνός (Ορλόφσκι). Ιερά Μονή Παρακλήτου. Αθήνα, 2014
***
Κάνε το σταυρό σου και περιφρόνησε το διάβολο
Άγιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης
Κάνε το σταυρό σου και περιφρόνησε το διάβολο. Άφησέ τον αυτόν, μου έλεγε ο π. Πορφύριος για το διάβολο. Μην του δίνεις σημασία. Όσο του δίνεις σημασία, τόσο περισσότερο σε πλησιάζει. Αν θέλεις να τον διώξεις, να τον απομακρύνεις από κοντά σου, πάψε να του δίνεις σημασία. Περιφρόνησέ τον. Μόνο η περιφρόνηση του αξίζει. Από τη στιγμή που θα αρχίσει να την εισπράττει, θα αρχίσει και θα υποχωρεί. Μέχρι που, τελικά, θα τραπεί σε φυγή. Η περιφρόνηση αποτελεί το δεύτερο όπλο, μετά τον Τίμιο Σταυρό, κατά του διαβόλου! Και τον μεν Τίμιο Σταυρό τον φοβάται και, κυριολεκτικά, τον τρέμει και τρέπεται σε άτακτη φυγή. Την δε περιφρόνηση δεν την αντέχει. Γιατί είναι υπερόπτης και σκάει από το κακό του! Εξάλλου, αυτή η υπεροψία ήταν αιτία να εκπέσει και να γίνει αυτό που έγινε. Εισέπραξε την τιμωρία του… (Γέροντος Πορφυρίου Ιερομονάχου, «Ανθολόγιο Συμβουλών», εκδ. Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος, Μήλεσι – Αττικής).
***
Η οσία Μαρία η Αιγυπτία, υπόδειγμα μετανοίας.
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Τον βίο της θαυμαστής αυτής οσίας έγραψε ο άγιος Σωφρόνιος, Πατριάρχης Ιεροσολύμων.
Κάποτε, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ένας ιερομόναχος, ο Γέρων Ζωσιμάς, αποσύρθηκε μέσα στην έρημο πέραν του Ιορδάνου. Οδοιπορούσε επί είκοσι ημέρες, χωρίς να δει ψυχή, όταν, ξαφνικά, μια ανθρώπινη φιγούρα με ζαρωμένο γυμνό σώμα και κατάλευκα σαν χιόνι μαλλιά πέρασε φευγαλέα από μπροστά του κι έγινε άφαντη. Ο Γέροντας έτρεχε ξοπίσω της για αρκετή ώρα, μέχρι που η φιγούρα στάθηκε σε ένα ρυάκι και τον κάλεσε με το όνομά του: «Αββά Ζωσιμά», του είπε, «συγχώρεσέ με χάριν του Κυρίου· δεν μπορώ να εμφανιστώ σε σένα, διότι είμαι μια γυναίκα γυμνή».
Ο Ζωσιμάς της πέταξε το εξώρασό του κι εκείνη τυλίχτηκε μ’ αυτό και εμφανίστηκε μπροστά του. Στο άκουσμα του ονόματός του, από το στόμα της άγνωστης γυναίκας, ο Γέροντας φοβήθηκε. Ύστερα από παρατεταμένη επιμονή του, η γυναίκα διηγήθηκε την ιστορία της.
Γεννήθηκε στην Αίγυπτο και σε ηλικία μόλις δώδεκα ετών άρχισε να ζει ακόλαστο βίο στην Αλεξάνδρεια επί δεκαεπτά χρόνια ακολουθούσε διεστραμμένο τρόπο ζωής. Η Μαρία, οιστρηλατημένη απ’ το σαρκικό πάθος της πορνείας, ακολούθησε κάποιους νέους και επιβιβάστηκε σε ένα πλοίο με προορισμό τα Ιεροσόλυμα. Φθάνοντας στην Αγία Πόλη, θέλησε να επισκεφθεί την εκκλησία για να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό. Όμως μια αόρατη δύναμη την εμπόδιζε να εισέλθει στον Ναό της Αναστάσεως. Έντρομη, τότε, στήλωσε το βλέμμα της στην εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου στον νάρθηκα και προσευχήθηκε θερμά να της επιτραπεί να ασπαστεί τον Τίμιο Σταυρό, ομολογώντας την αμαρτωλότητά της και εμπιστευόμενη τα βήματά της στην Πανάχραντο Θεοτόκο.
Τότε πράγματι, της επετράπη η είσοδος μέσα στην εκκλησία. Αφού προσκύνησε τον Σταυρό, επέστρεψε στον νάρθηκα γονάτισε μπροστά στην εικόνα και ευχαρίστησε θερμά τη Θεοτόκο. Την ίδια στιγμή άκουσε μια φωνή να της λέει: «Εάν περάσεις τον Ιορδάνη, θα βρεις την αληθινή ειρήνη!». Η Μαρία βγήκε και, αφού αγόρασε τρία καρβέλια ψωμί, ξεκίνησε για τον Ιορδάνη ποταμό.
Την επομένη μετέλαβε των Αχράντων Μυστηρίων στο μοναστήρι του αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή και πέρασε τον Ιορδάνη πόταμο. Παρέμεινε σαράντα οκτώ χρόνια στην έρημο ολομόναχη, υπομένοντας αγόγγυστα πολλές δοκιμασίες, με ακρότατη άσκηση, «πυκτεύουσα», παλεύοντας με τα άλογα πάθη της και τους εμπαθείς λογισμούς σαν με άγρια θηρία. Τρεφόταν μόνο με αγριόχορτα.
Αφού τελείωσε την αφήγησή της, στάθηκε όρθια σε στάση προσευχής· τότε ο Ζωσιμάς την είδε να αιωρείται πάνω από το έδαφος. Η Μαρία τον παρακάλεσε να έλθει ξανά τον επόμενο χρόνο να της φέρει τη Θεία Ευχαριστία· εκεί, στις όχθες του Ιορδάνη, θα ερχόταν να τον συναντήσει για να κοινωνήσει.
Πράγματι, ένα χρόνο αργότερα, ο αββάς Ζωσιμάς κατέφθασε με τη Θεία Κοινωνία στις όχθες του Ιορδάνη· ήταν ήδη βράδυ. Έμεινε να αναρωτιέται πώς εκείνη θα διέσχιζε τον Ιορδάνη ποταμό; Τότε, μέσα στο φεγγαρόφωτο διέκρινε τη μορφή της να πλησιάζει το ποτάμι, να κάνει το σημείο του Σταυρού επάνω του και κατόπιν να βαδίζει επάνω στο νερό σαν να ήταν ξηρά! Αφού την κοινώνησε, η οσία τον παρακάλεσε να ξανάρθει μετά από ένα χρόνο στην ίδια εκείνη πηγή όπου συναντήθηκαν την πρώτη φορά.
Ο καιρός πέρασε, ο αββάς επέστρεψε σ’ εκείνο το σημείο και ανακάλυψε εκεί το άψυχο σώμα της. Πάνω απ’ το κεφάλι της ήταν γραμμένο στην άμμο: «Αββά Ζωσιμά, θάψε εδώ το σώμα της ταπεινής Μαρίας, απόδος χουν εις χουν. Απεβίωσα την 1η Απριλίου, το ίδιο βράδυ του σωτηρίου μαρτυρίου του Χριστού, αφού κοινώνησα των Αχράντων Μυστηρίων». Από την επιγραφή αυτή πληροφορήθηκε για πρώτη φορά ο Ζωσιμάς το όνομα της οσίας και ερμήνευσε το άλλο φοβερό θαύμα που είχε συντελεστεί: το γεγονός ότι τον προηγούμενο χρόνο, όταν της μετέδωσε τη Θεία Κοινωνία, εκείνη είχε φθάσει μέσα σε λίγες ώρες το ίδιο βράδυ στο σημείο συνάντησής τους, ενώ εκείνος πεζοπορούσε είκοσι ημέρες για να μεταβεί εκεί. Ο άγιος Ζωσιμάς έθαψε το σώμα της μεγάλης αυτής οσίας, της Μαρίας της Αιγύπτιας. Επιστρέφοντας στο μοναστήρι του, διηγήθηκε όλο τον βίο της και τα θαύματα στα οποία ο ίδιος υπήρξε αυτόπτης μάρτυς.
Έτσι δοξάζει ο Κύριός μας τους μετανοημένους αμαρτωλούς. Η οσία Μαρία μνημονεύεται επίσης την Ε΄ Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η Εκκλησία την έχει ως υπόδειγμα μετανοίας για τους πιστούς, τις ημέρες αυτές της αγίας Νηστείας. Αναπαύθηκε περί το έτος 530.
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Πρόλογος της Αχρίδος», Απρίλιος, εκδ. ΑθωςΑπολυτίκιον της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας
Ήχος πλ. δ’
Εν σοι Μήτερ ακριβώς διεσώθη το κατ᾽ εικόνα· λαβούσα γαρ τον σταυρόν, ηκολούθησας τω Χριστώ, και πράττουσα εδίδασκες, υπεροράν μεν σαρκός, παρέρχεται γαρ· επιμελείσθαι δε ψυχής, πράγματος αθανάτoυ· διό και μετά Αγγέλων συναγάλλεται, Οσία Μαρία το πνεύμά σου.
Ήχος πλ. β’ Όλην αποθέμενοι
Σε μεν διεκώλυε, της των σεπτών εποπτίας, μολυσμών των πρότερον, το επισυρόμενον μιαντήριον, η δε σή αίσθησις, και των σοί θεόφρον, πεπραγμένων, η συνείδησις, την προς τα κρείττονα, σοί επιστροφήν ενειργάσατο, Εικόνι γαρ προσβλέψασα, της ευλογημένης θεόπαιδος, πάντων καταγνούσα, πταισμάτων σου πανεύφημε των πριν, εν παρρησία το τίμιον, Ξύλον προσεκύνησας.
Τόπους προσκυνήσασα, περιχαρώς τούς αγίους, αρετής εφόδιον, σωτηριωδέστατον, ένθεν γέγονας, και σφοδρώς έδραμες την καλήν πορείαν, και το ρείθρον εκπεράσασα, το Ιορδάνειον, το τού Βαπτιστού ενδιαίτημα, προθύμως κατεσκήνωσας, και την των παθών αγριότητα, διά πολιτείας, ημαύρωσας λεπτύνασα σαρκός, εν παρρησία αείμνηστε, Μήτερ τα οιδήματα.
Δόξα… Ήχος δ’
Εθαυματούργησε Χριστέ, του Σταυρού σου η δύναμις, ότι και η πρώην Πόρνη ασκητικόν αγώνα ηγωνίσατο, όθεν και το ασθενές απορριψαμένη, γενναίως αντέστη κατά τού διαβόλου, διό και το βραβείον της νίκης κομισαμένη, πρεσβεύει υπέρ των ψυχών ημών.
Ωδή γ’ Ο Ειρμός
«Εν πέτρα με της πίστεως στερεώσας, επλάτυνας τό στόμα μου επ’ εχθρούς μου, ηυφράνθη γαρ το πνεύμά μου εν τω ψάλλειν, Ουκ έστιν άγιος ώς ο Θεός ημών, καί Ουκ έστι δίκαιος πλήν σου Κύριε».
Επτερώθης τω πόθω τω υπερθέω, και δόξης φθειρομένης απορραγείσα, προσήγγισας κραυγάζουσα τω Δεσπότη, Ουκ έστιν άγιος ως ο Θεός ημών, και Ουκ έστι δίκαιος πλην σου Κύριε.
Τω ξύλω προσελθούσα της αμαρτίας, και γνώσιν μυηθείσα θανατηφόρον, προσέδραμες τω Ξύλω τω ζωηφόρω, Χριστώ κραυγάζουσα, Συ ει Θεός ημών, και Ουκ έστι δίκαιος πλην σου Κύριε.
Ηράσθης της αρρήτου φωτοχυσίας, και πάντων των προσκαίρων υπεριδούσα, ανέδραμες προς άυλον θεωρίαν, εν πίστει κράζουσα, Σύ εί Θεός ημών, και Ουκ έστι δίκαιος πλήν σου Κύριε.
Ωδή δ’ Ο Ειρμός
«Υμνώ σε, ακοήν γαρ Κύριε, εισακήκοα και εξέστην, έως εμού ήκεις γάρ, εμέ ζητών τόν πλανηθέντα, διό την πολλήν σου αγαθότητα, την εις εμέ δοξάζω πολυέλεε».
Ρωσθείσα, σωτηρίω χάριτι, και την θείαν και φωτοφόρον, κατιδούσα έλλαμψιν, τα όμματα και την καρδίαν, Σταυρώ τω πανσέπτω προσεπέλασας, και σωτηρίας ένθεν εκοινώνησας.
Εξαποστειλάριον της Οσίας
Ο ουρανόν τοις άστροις
Υπόδειγμα μετανοίας σε έχοντες πανοσία Μαρία Χριστόν δυσώπει, εν τω καιρώ της Νηστείας, τούτο ημίν δωρηθήναι, όπως εν πίστει και πόθω, σε άσμασιν ευφημώμεν.
Η οσία της μετανοίας, Μαρία η Αιγυπτία (Κυριακὴ Ε΄ Νηστείων 2.4.2017)
Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου
το σπήλαιο της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας που βρίσκεται ένα χιλιόμετρο από την Ιερά Μονή του Αγίου Γερασίμου του Ιορδανίτου