Συναξάριον
Τη αγία και μεγάλη Δευτέρα, μνείαν ποιούμεθα του μακαρίου Ιωσήφ του Παγκάλου, και της υπό του Κυρίου καταραθείσης και ξηρανθείσης Συκής.
Στίχοι εις τον Πάγκαλον Ιωσήφ
Σώφρων Ιωσήφ, δίκαιος κράτωρ ώφθη,
Και σιτοδότης, ω καλών θημωνία!
Έτεροι, εις την ξηρανθείσαν Συκήν
Την συναγωγήν, συκήν Χριστός, Εβραίων,
Καρπών άμοιρον πνευματικών εικάζων,
Αρά ξηραίει· ης φύγωμεν το πάθος.
Ομιλία
για τον Ιωσήφ
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Και καταλιπών τα ιμάτια αυτού εν ταις χερσίν αυτής έφυγε και εξήλθε έξω (Γένεση 39:12).
Ο αθώος και αγνός Ιωσήφ υπέμεινε δύο μεγάλους και δύσκολους πειρασμούς και τους ξεπέρασε: τον πειρασμό του κακού φθόνου από τους εξ αίματος αδελφούς του και τον πειρασμό του πάθους της μοιχείας από την Αιγυπτία γυναίκα.
Η ζηλοφθονία τον πούλησε ως σκλάβο και το πάθος της μοιχείας τον οδήγησε, αθώο στη φυλακή. Αυτός όμως και στις δύο περιπτώσεις ανταπέδωσε με καλό το κακό που του έκαναν: έδωσε τροφή στους πεινασμένους αδελφούς του και έσωσε τη ζωή, τον θρόνο και τον λαό του φοβισμένου Φαραώ. Οι αδελφοί του σκέφθηκαν να τον σκοτώσουν, αλλά ο Θεός τον έσωσε. Η μοιχός γυναίκα σκέφθηκε να τον καταστρέψει, αλλά ο Θεός τον έσωσε. Ο Θεός τον εξήγαγε από τη σκλαβιά και τη φυλακή και τον στεφάνωσε με δόξα και απεριόριστη εξουσία. Αυτόν που οι μοχθηροί αδελφοί του θα είχαν σκοτώσει με ένα χτύπημα και που η ισχυρή σύζυγος του Πετιφρή θα τον είχε συντρίψει σε μια στιγμή, ο Θεός τον έκανε κύριο, απεριόριστα κυρίαρχο στις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων και τον μοναδικό σιτοδότη των πεινασμένων αδελφών του. Τέτοιο είναι το θαυμαστό έλεος του Θεού προς τους δικαίους! Ο Κύριος ξέρει πώς να σώζει και να δοξάζει τους αθώους και τους αγνούς. Στο μεγαλείο της ζωής του Ιωσήφ, βλέπουμε το μεγαλείο του ελέους του Θεού!
Αδελφοί μου, υπάρχει ένα μάτι που δεν κοιμάται ποτέ. Ας προσκολληθούμε στον Θεό και ας μην φοβόμαστε κανέναν. Ας είμαστε αθώοι και αγνοί και ας μην φοβόμαστε το κακό, τη συκοφαντία ή τη φυλακή, ούτε τους χλευασμούς ή τις κακοτυχίες. Αντίθετα, ας χαίρουμε όταν όλα αυτά μας συμβαίνουν λόγω της αθωότητάς μας και της αγνότητας. Ας χαίρουμε και ας περιμένουμε με πίστη την αποκάλυψη των θαυμασίων του Θεού προς εμάς. Σε κάθε καταιγίδα, ας περιμένουμε πρώτα τη βροντή της δικαιοσύνης του Θεού – και μετά την ηρεμία.
Ω, ανεξιχνίαστε Κύριε, Συ που μυστικά αλλά άγρυπνα συνοδεύεις τους δικαίους εν καιρώ δουλείας και φυλακής, και φανερώνεις το έλεός Σου στον δικό σου χρόνο, βοήθησε μας να είμαστε αθώοι και αγνοί.
Σοι πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Αχρίδος»
http://prologue.orthodox.cn/December15.htm
***
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Αν βάλουμε, έστω μιαν αρχή, με σταθερή απόφαση να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές του Θεού, δεν χρειάζεται πλέον να φοβόμαστε πόσο μπορεί να μας αδικήσει οποιοσδήποτε άνθρωπος. Διότι, όποιος αληθινά αρχίζει να ζει σύμφωνα με τον Νόμο του Θεού, βρίσκει ότι καθετί που παθαίνει από άλλους ανθρώπους είναι προς το συμφέρον του και προς δόξαν του Θεού!
Ιδιαιτέρως μάλιστα, δεν πρέπει κανείς να φοβάται μήπως αναγκαστεί να μετακινηθεί από έναν τόπο που αγαπά σε άλλον που δεν επιθυμεί. Αν μας συμβεί τέτοια περίπτωση, αντί να πέσουμε σε άκαρπη μεμψιμοιρία και μάταιο φόβο, καλύτερα ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ποιο είναι το θέλημα του Θεού για μας.
Τι κακό έπαθε ο Ιωσήφ από τις φθονερές πράξεις των αδελφών του; Μήπως δεν δοξάστηκε τελικά, μετά από την ακούσια αναχώρηση του στην Αίγυπτο; Δεν σωθήκαν από την πείνα οι αδελφοί του και δεν δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες για όλα τα μετέπειτα θαυμαστά που εργάστηκε ο Θεός δια του Μωυσή στην Αίγυπτο και στην έρημο;
Οι ειδωλολάτρες και οι αιρετικοί εξόριζαν συχνά τους ορθοδόξους χριστιανούς σε περιοχές βαρβαρικών λαών. Όμως τι πέτυχαν με αυτό; Μήπως κατέστρεψαν την Ορθοδοξία; Όχι! Μάλλον την ενδυνάμωσαν έτι περισσότερο, την εδραίωσαν στις ψυχές των διωκομένων χριστιανών και τη διέδωσαν ευρύτερα, ανάμεσα στους βαρβαρικούς λαούς.
Ο φαύλος αιρετικός Λούκιος εξόρισε τον αοίδιμο Μακάριο, μαζί με αρκετούς ακόμη Ταβεννησιους συνασκητες του, από την Αίγυπτο, σε ένα νησί όπου όλος ο πληθυσμός προσκυνούσε τα είδωλα. Μολαταύτα, με τα διδάγματα και το παράδειγμα των αγίων αυτών πατέρων, ολόκληρος ο πληθυσμός του νησιού έσπευσε να βαπτιστεί. Χαρακτηριστικό είναι ότι το νησί αυτό αργότερα ονομάστηκε «Νησί της Μετανοίας».
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Αχρίδος», Σεπτέμβριος
***Άγιος Παΐσιος o Αγιορείτης
«Για να πάη κανείς στον γλυκό Παράδεισο, πρέπει να φάη πολλά πικρά εδώ, να έχη το διαβατήριο των δοκιμασιών στο χέρι».
– Γέροντα, πώς να βλέπουμε αυτόν που μας αδικεί;
– Πώς να τον βλέπουμε; Σαν έναν μεγάλο ευεργέτη μας, που μας κάνει καταθέσεις στο Ταμιευτήριο του Θεού. Μας κάνει πλούσιους αιώνια. Μικρό πράγμα είναι αυτό; Τον ευεργέτη μας δεν τον αγαπούμε; Δεν του εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας; Έτσι και αυτόν που μας αδικεί να τον αγαπούμε και να τον ευγνωμονούμε, γιατί μας ευεργετεί αιώνια. Οι άδικοι αδικούνται αιώνια, ενώ όσοι δέχονται με χαρά την αδικία δικαιώνονται αιώνια.
Ένας ευλαβής οικογενειάρχης δοκίμασε πολλές αδικίες στην δουλειά του. είχε όμως πολλή καλωσύνη και όλα τα υπέμεινε χωρίς να γογγύση. Ήρθε κάποτε στο Καλύβι και μου τα είπε. Μετά με ρωτάει: “Τι με συμβουλεύεις να κάνω;” “Έτσι να κάνεις, του λέω, να αποβλέπης στην θεία δικαιοσύνη και στην θεία ανταπόδοση και να υπομένης. Τίποτε δεν πάει χαμένο. Με αυτόν τον τρόπο αποταμιεύεις στο Ταμιευτήριο του Θεού. Στην άλλη ζωή σίγουρα θα έχης να λάβης γι’ αυτήν την δοκιμασία που περνάς. Αλλά να ξέρης, ο Καλός Θεός και σ’ αυτήν την ζωή αμείβει τον αδικημένο. Άν όχι πάντοτε τον ίδιο, οπωσδήποτε τα παιδιά του. Ξέρει ο Θεός. Έχει πρόνοια για το πλάσμα Του.” Άμα κάνη κανείς υπομονή, έρχονται τα πράγματα στην θέση τους. Τα οικονομάει ο Θεός. Χρειάζεται όμως υπομονή χωρίς λογική. Αφού ο Θεός βλέπει, παρακολουθεί, να παραδίνεται εν λευκώ στον Θεό. Βλέπεις, ο Ιωσήφ (2) δεν μίλησε, όταν τον πούλησαν οι αδελφοί του για δούλο. Μπορούσε να πη: “Είμαι αδελφός τους”. Δεν μίλησε όμως, και μετά μίλησε ο Θεός και τον έκανε βασιλιά. Άμα όμως κανείς δεν κάνη υπομονή, είναι βάσανο. Από ‘κει και πέρα θέλει να του έρχωνται τα πράγματα όπως του ταιριάζει, όπως αναπαύεται. Και ανάπαυση φυσικά δεν βρίσκει και ούτε του έρχονται όλα έτσι όπως τα θέλει. … Τον δίκαιο άνθρωπο συνήθως οι άλλοι τον σπρώχνουν στην τελευταία θέση ή ακόμη του παίρνουν και την θέση. Τον αδικούν, τον πατούν -”πατούν επί πτωμάτων”, έτσι δεν λέγεται; Αλλά, όσο οι άνθρωποι τον σπρώχνουν προς τα κάτω, τόσο ο Θεός τον ανεβάζει προς τα άνω σαν τον φελλό. Θέλει όμως πάρα πολλή υπομονή. Η υπομονή ξεκαθαρίζει πολλά πράγματα….
Εάν κανείς αδικηθή σ’ αυτήν την ζωή από ανθρώπους ή από δαίμονες, δεν ανησυχεί ο Θεός, γιατί κέρδος προξενείται στην ψυχή. Πολλές φορές όμως λέμε ότι μας αδικούν, ενώ στην ουσία αδικούμε εμείς. Εδώ θέλει προσοχή να πιάνουμε τον εαυτό μας.
Μεγάλη υπόθεση να έχει ο άνθρωπος την ευλογία του Θεού! Πλούτος είναι! Ό,τι έχει ευλογία, στέκει, δεν γκρεμίζεται. Ό,τι δεν έχει ευλογία, δεν στέκει. Η αδικία είναι μεγάλη αμαρτία. Όλες οι αμαρτίες έχουν ελαφρυντικά, η αδικία δεν έχει. Μαζεύει οργή Θεού. Φοβερό!
2) Βλ. Γεν. 37, 20 κ.ε.
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Α’. μέρος Α,κεφ.4,Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο, εκδ. Ί. Ήσυχαστ. Εύαγγελ. Ιωάννης ό Θεολόγος, Σουρωτή Θεσ/κης 1999
– Γέροντα, όταν με αδικούν, η καρδιά μου σκληραίνει.
– Για να μη σκληραίνη, ποτέ να μη σκέφτεσαι ότι φταίει ή πόσο φταίει ο άλλος που σε αδικεί, αλλά πόσο φταις εσύ. Βλέπεις, όταν οι άνθρωποι μαλώνουν μεταξύ τους, όλοι τους λένε ότι έχουν δίκαιο, μόνον που παίρνουν περισσότερο δίκαιο άπ’ όσο δικαιούνται, γι’ αυτό και διαφωνούν συνέχεια. Πηγαίνουν στην αστυνομία π.χ., και ο καθένας λέει: ¨με έδειρε ο τάδε – δεν λέει πόσο τον έδειρε αυτός! – και του κάνει μήνυση…. Ο καλός δοκιμάζεται στα χέρια των κακών, περνάει από τα λανάρια..
Ανώτερη αγάπη έχει ο άνθρωπος που σηκώνει ταπεινά το σφάλμα του συνανθρώπου του, παρά εκείνος που σηκώνει τον βαρύ τουρβά του συνοδοιπόρου του.
Δέξου την αδικία σαν μεγάλη ευλογία, γιατί αποταμιεύεις απ΄αυτήν ουράνια ευλογία. Μην επιδιώκεις όμως να σε αδικούν, γιατί αυτό κρύβει κακότητα ευγενική.
Στην πνευματική ζωή είναι ανάποδα τα πράγματα. Άμα κρατάς εσύ το άσχημο, τότε νιώθεις όμορφα. Άμα το δίνης στον άλλον, τότε νιώθεις άσχημα. Όταν δέχεσαι την αδικία και δικαιολογείς τον πλησίον σου, δέχεσαι τον πολυαδικημένο Χριστό στην καρδιά σου. Τότε ο Χριστός μένει με το ενοικιοστάσιο μέσα σου και σε γεμίζει με ειρήνη και αγαλλίαση. Για δοκιμάστε, βρε παιδιά, να ζήσετε αυτήν την χαρά! Να μάθετε να χαίρεσθε με αυτήν την πνευματική χαρά, όχι με την κοσμική. Πάσχα θα έχετε τότε κάθε μέρα. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από την χαρά πού νιώθεις, όταν δέχεσαι την αδικία. Ξέρετε πόσο χαίρομαι, όταν κάποιος με πει πλανεμένο; ¨Δόξα Σοι ό θεός, λέω, από αυτό έχω μισθό, ενώ, αν με πουν άγιο, χρωστάω. Γλυκύτερο πράγμα από την αδικία δεν υπάρχει!
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη φωτιά από το εσωτερικό κάψιμο της ψυχής, από τη συνείδηση. Τη βασανίζει και την τρώει συνέχεια με το σαράκι σε τούτη τη ζωή και πιο πολύ φυσικά θα την τρώει στην άλλη ζωή, την αιώνια, «ο ακοίμητος σκώληξ», αν δεν μετανοήσει ο άνθρωπος σ’ αυτή τη ζωή και δεν επιστρέψει τις αδικίες του στου συνανθρώπους του, έστω και με την αγαθή του προαίρεση, σε περίπτωση που δεν μπορεί με άλλο τρόπο. Ο άνθρωπος που σου ζητάει ειλικρινή συγχώρεση, όταν σφάλει, να τον συγχωρείς, κάθε φορά που σφάλλει, με καλοσύνη να τον αγαπάς και από κοντά. Τον δε πονηρό που σου ζητάει δήθεν συγχώρεση, για να κάνη την δουλειά του και συνέχεια να σε μπλέκει στις υποθέσεις του, που βλάπτουν ψυχικά και άλλους ανθρώπους, συγχώρεσε τον εβδομήντα επτά φορές μαζεμένες και στο εξής να τον αγαπάς από μακριά και να εύχεσαι γι΄αυτόν.
Δέξου την αδικία με χαρά, όταν δε σε βλάπτει ψυχικά. Όσο περισσότερο πνευματικός είναι ο άνθρωπος, τόσο λιγότερα δικαιώματα έχει σ΄αυτή την ζωή, διότι τα δικαιώματα του δικαίου τα φυλάει ο Χριστός στην ουράνια ζωή.
Αν σκεφτόμασταν ότι ο πιο αδικημένος είναι ο Χριστός, θα δεχόμασταν με χαρά την αδικία. Ενώ ήταν Θεός, κατέβηκε στην γη από πολλή αγάπη και κλείσθηκε εννιά μήνες στην κοιλιά της Παναγίας…. Γι΄ αυτό οι αδικημένοι είναι τα πιο αγαπημένα παιδιά του Θεού. Γιατί ως αδικημένοι έχουν στην καρδιά τους τον αδικημένο Χριστό και αγάλλονται στην εξορία και στην φυλακή σαν να βρίσκωνται στον Παράδεισο, διότι, όπου Χριστός εκεί Παράδεισος.
Ο Θεός δεν επιτρέπει να γίνει κανένα κακό, αν δεν πρόκειται απ’ αυτό να βγει κάποιο μεγάλο καλό ή τουλάχιστο να εμποδισθεί ένα μεγαλύτερο κακό.
Οι δίκαιοι έχουν θλίψεις σ’ αυτόν τον κόσμο…
Αγαπίου Μοναχού του Κρητός
Μη παραζήλου εν πονηρευομένοις, μηδέ ζήλου τους ποιούντας την ανομίαν. Ότι ωσεί χόρτος ταχύ αποξηρανθήσεται , λέει ο προφήτης Δαβίδ. Πολλές αδικίες και ανομίες γίνονται σήμερα στον κόσμο. Και αυτοί που τις πράττουν φαίνονται να έχουν ευτυχία και μακαριότητα. Αντίθετα, οι ευλαβείς και ενάρετοι φαίνονται να έχουν διάφορες θλίψεις και βάσανα. Όμως, μην απορείς με αυτό, άνθρωπε, και ζηλεύεις τον πονηρό και προτιμάς το μέρος των αμαρτωλών νομίζοντας ότι τάχα αυτοί είναι καλότυχοι· γιατί τους αγαπά ο κόσμος και τους δίνει πρόσκαιρο πλούτο και μακαριότητα. Σχετικά με αυτό απορούσε και ο προφήτης Αββακούμ και έλεγε: «Γιατί, Κύριε, οι ασεβείς καταδυναστεύουν τους δικαίους και εσύ δεν τους βοηθάς;» Το ίδιο έλεγε και ο προφήτης Ιερεμίας και άλλοι: «Γιατί, Κύριε, έχουν οι άνομοι τόση ευτυχία στη ζωή τους; Από πού αποκτάει τόσα αγαθά κάποιος που ζει κακώς;» Αυτά είπαν οι προφήτες, όχι επειδή δεν ήξεραν ότι είναι δίκαιες οι κρίσεις του Θεού αλλά για να μας φανερώσουν πόση διαφορά υπάρχει ανάμεσα στη σοφία του Θεού και σε τούτη την ανθρώπινη, η οποία δεν μπορεί να κατανοήσει την πάνσοφη οικονομία του Πανάγαθου, ο οποίος δε δίνει θλίψεις στους ανόμους εδώ, για να τους κολάσει αιώνια, και παιδεύει περισσότερο αυτούς που αγαπά, για να τιμηθούν πιο πολύ στην ουράνια Βασιλεία και να λάβουν ανώτερο στέφανο. Τα βόδια που σχεδιάζουν να τα σφάξουν στο σφαγείο τα αφήνουν και βόσκουν όπου θέλουν, για να παχύνουν, τα εργατικά, όμως, που τα φυλάνε για δουλειά, τα κρατάνε κοντά τους και τα βασανίζουν.
Έτσι και ο Θεός, αφήνει στη ζωή τούτη και παχαίνουν οι μοχθηροί με τις ηδονές της σάρκας και τις απολαύσεις, γιατί είναι προορισμένοι για την αιώνια κόλαση· όμως, τους δίκαιους τους πειράζει και τους βασανίζει, για να τους έχει παντοτινά στο ουράνιο παλάτι του. Τα κάρπιμα δέντρα, που δίνουν όφελος και κέρδος, τα ραβδίζουν οι άνθρωποι κάθε χρόνο και τα μαστιγώνουν και τα κλαδεύουν, για να βγάλουν καρπό· τα άκαρπα όμως, που δε δίνουν καμία ωφέλεια, αν και δε τα ραβδίζουν, όπως τα εύκαρπα, αλλ ‘ όμως, όταν μεγαλώσουν, τα κόβουν και τα ξεριζώνουν εντελώς, και τα καίνε επειδή είναι άχρηστα. Έτσι και οι ενάρετοι, που δίνουν όφελος με τα έργα τους, έχουν στον κόσμο θλίψεις και μάστιγες· αντίθετα, τους αμαρτωλούς δεν τους τιμωρεί εδώ ο δίκαιος Κριτής, αλλά τους φυλάει για να τους κάψει αργότερα στο πυρ της κολάσεως. Λέει το βιβλίο των «Βασιλειών» ότι τις πέτρες με τις όποιες έχτιζαν το Ναό του Σολομώντος τις πελεκούσαν και τις λέπταιναν έξω από τον Ναό και αφού τις έφτιαχναν και τις έκαναν ίσιες με πολλή επιμέλεια, τις τοποθετούσαν στη θέση τους χωρίς πρόβλημα και χωρίς να χτυπάνε και να έχουν φύρα ούτε χρειάζονταν άλλο εργαλείο. Έτσι ακριβώς, και όσοι πρόκειται να τοποθετηθούν ως πολύτιμοι λίθοι στη θεία οικοδομή της επουράνιας Ιερουσαλήμ είναι ανάγκη να πελεκηθούν εδώ έξω σε τούτο τον κόσμο με σφυριές τιμωριών και θλίψεων γιατί σε κείνο τον θειο οίκο δεν υπάρχει καμία θλίψη ή σύγχυση ή πείνα ή δίψα ή τιμωρία ή βάσανο, όπως λέει ο Ιωάννης στην Αποκάλυψη. Αυτή, λοιπόν, είναι η αιτία για την οποία αφήνει τους φίλους του και πάσχουν εδώ διάφορες θλίψεις, με τις οποίες πρέπει να έχουμε μεγάλη χαρά όταν έρχονται, να τις υποδεχόμαστε ως δώρο και χάρισμα και ως γιατρειά που μας στέλνει με πολλή αγάπη ο Πατέρας μας ο ουράνιος.
Εάν ο Κύριος, όταν ήθελε ο Πέτρος να εμποδίσει το Πάθος του με τη μάχαιρα, τον καταδίκασε λέγοντας: «Βάλε τη μάχαιρα στη θήκη. Το ποτήριο που μου έδωσε ο Πατήρ δεν θέλεις να το πιω;» , ονομάζοντας ποτήριο σταλμένο από τον Πατέρα τους εμπαιγμούς, τις τιμωρίες και το θάνατο που έμελλε να πάθει για τη σωτηρία μας, γιατί να μην πούμε και εμείς το ίδιο και να μην πιστεύουμε ότι όλες οι θλίψεις και οι συμφορές που μας έρχονται είναι θεραπευτικό ποτήριο και γιατρειές που μας στέλνει ο επουράνιος ιατρός με πατρική αγάπη για τη σωτηρία μας; Να, λοιπόν, χριστιανέ, μια παρηγοριά που μπορείς να έχεις πιστεύοντας ότι όλες οι θλίψεις, είτε έλθουν από επήρεια δαιμόνων είτε από ανθρώπους είτε από κάποια άλλη περίσταση, είναι μια ωφέλιμη θεραπεία που σου στέλνει ο ουράνιος Πατέρας για να καθαριστεί η ψυχή σου· και αν αισθάνεσαι πικρότητα στη γεύση, όταν το πίνεις, μην απελπιστείς, γιατί η πικρότητα αυτή θα σου φέρει την ποθούμενη υγεία, όπως τα φάρμακα και τα γιατρικά του σώματος, που φτιάχνουν οι γιατροί, είναι άνοστα και πικρότατα. Πολλές φορές μάλιστα βγάζουν και αίμα, και καίνε και κόβουν τα άχρηστα και μολυσμένα μέλη και τα αφαιρούν, και όλα αυτά προκαλούν πολύ πόνο και οδύνη στον πάσχοντα, αλλά τα υπομένει με καρτερία γνωρίζοντας ότι έτσι θα αποκτήσει την υγεία που ποθεί- έτσι και όλες οι θλίψεις και οι συμφορές που μας έρχονται σε τούτη τη ζωή είναι γιατρειές πνευματικές που στέλνονται από τον ουράνιο γιατρό για την ωφέλεια της ψυχής μας.
Αυτό προτύπωνε η χολή εκείνη που έβαλε στα μάτια του ο Τωβίτ και με την οποία απέκτησε το φως του. Με την πικρία των θλίψεων λυτρώνεται ο αμαρτωλός από την ψυχική τυφλότητα, σύμφωνα με τον μέγα Γρηγόριο, που λέει ότι τα μάτια που είναι τυφλωμένα από την αμαρτία φωτίζονται με την τιμωρία.
Όταν έριξαν τον Ιωσήφ οι αδελφοί του στο ξεροπήγαδο, δεν συναισθάνθηκαν το βάρος της αμαρτίας τους μέχρι που έστειλε ο Θεός τη μεγάλη θλίψη, και τότε ομολόγησαν: «Δικαίως τα παθαίνουμε όλα αυτά για την αμαρτία που κάναμε εναντίον του αδελφού μας». Βλέπεις πόση ωφέλεια δίνει η θλίψη, που φωτίζει τους τυφλούς και δίνει σύνεση στους ανόητους; Δεν ήθελε ο Πέτρος να του νίψει τα πόδια ο Κύριος, γιατί δεν καταλάβαινε τότε την πάνσοφη γνώμη του δασκάλου του, όπως του είπε: « Εκείνο που κάνω εγώ εσύ δεν το καταλαβαίνεις τώρα, αλλά ύστερα θα το καταλάβεις». Όταν όμως του είπε ότι εάν δεν του πλύνει τα πόδια δεν θα είναι μαζί του, σταμάτησε με πολύ φόβο και του τα έπλυνε. Έτσι και συ, δε γνωρίζεις τώρα την αιτία γιατί σε πλένει ο Κύριος με τα ύδατα των θλίψεων, αλλά όταν θα δεις τη λαμπρότητα που θα πάρει η ψυχή σου από τούτον το νιπτήρα των θλίψεων, θα ευχαριστείς το Δεσπότη, γιατί εάν δεν σε ένιπτε, δε θα ήσουνα μαζί του στη Βασιλεία του…
Έτσι και ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος, ξέροντας ότι ήταν θεϊκή απόφαση να πάθει εκείνο που του έκαναν οι αδελφοί του, δε σκανδαλίστηκε καθόλου ούτε προσπάθησε να αμυνθεί σ’ αυτούς. Οι φιλόσαρκοι και ατελείς άνθρωποι, που εξαιτίας της μικροψυχίας τους, δεν έχουν ποτέ ειρήνη, δε γνωρίζουν την ωφέλεια της θλίψεως..
Ο ευγνώμων χριστιανός δεν κοιτάζει ποτέ εκείνον που τον θλίβει, αλλά ζητάει βοήθεια από το Θεό … Και αν δει ότι ο Σταυρός και η θλίψη αυξάνει περισσότερο, την υποδέχεται με ευλάβεια γνωρίζοντας ότι αυτή είναι ο Κύριος. Τον ευχαριστεί για την αγία του βοήθεια και έτσι την ελαφραίνει πολύ και μένει νικητής και τροπαιούχος και απολαμβάνει μισθό αναρίθμητο. Ω θαυμαστής και αήττητης δύναμης του Σταυρού, και μακάριος όποιος τον γνωρίζει και τον υποδέχεται ευχαρίστως, επειδή είναι σταλμένος από προσώπου Κυρίου για τη σωτηρία του.
Αγαπίου Μοναχού του Κρητός, Αμαρτωλών Σωτηρία, εκδ. Γνόφος, Αθήνα 2009, σελ. 128-132.
Ταις του παγκάλου Ιωσήφ πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς. Αμήν.
Ο Ιωσήφ δεν μίλησε, όταν τον πούλησαν οι αδελφοί του για δούλο, και μετά μίλησε ο Θεός και τον έκανε βασιλιά. Τον δίκαιο συνήθως οι άλλοι τον αδικούν, τον πατούν. Αλλά, όσο οι άνθρωποι τον σπρώχνουν προς τα κάτω, τόσο ο Θεός τον ανεβάζει προς τα άνω. Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
https://iconandlight.wordpress.com/2020/04/12/42770/
Ο πάγκαλος Ιωσήφ δοκιμάστηκε για να πραγματοποιηθούν τα μεγάλα σχέδια του Θεού. Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
https://iconandlight.wordpress.com/2016/11/12/%CE%BF-%CF%80%CE%AC%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%B9%CF%89%CF%83%CE%AE%CF%86-%CE%B4%CE%BF%CE%BA%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BD%CE%B1-%CF%80%CF%81/Τροπάριον
Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός και μακάριος ο δούλος, ον ευρήσει γρηγορούντα·ανάξιος δε πάλιν, ον ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε ούν ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθής, ίνα μη τω θανάτω παραδοθής, και της Βασιλείας έξω κλεισθής· αλλά ανάνηψον κράζουσα· Άγιος, άγιος, άγιος ει ο Θεός ημών, προστασίαις των ασωμάτων, σώσον ημάς.
Κοντάκιον Ήχος πλ. δ’
Ως απαρχάς
Ο Ιακώβ ωδύρετο, του Ιωσήφ την στέρησιν, και ο γενναίος εκάθητο άρματι, ως βασιλεύς τιμώμενος, της Αιγυπτίας γαρ τότε ταίς ηδοναίς μη δουλεύσας, αντεδοξάζετο παρά του βλέποντος τας των ανθρώπων καρδίας, και νέμοντος στέφος άφθαρτον.
Ο Οίκος
Επί τω οδυρμώ νυν προσθήσωμεν οδυρμόν, και εκχέωμεν δάκρυα, μετά τού Ιακώβ συγκοπτόμενοι, Ιωσήφ τον αοίδιμον και σώφρονα, τον δουλωθέντα μεν τω σώματι, την ψυχήν δε αδούλωτον συντηρούντα, και Αιγύπτου παντός κυριεύσαντα. Ο Θεός γάρ παρέχει τοις δούλοις αυτού, στέφος άφθαρτον.
Ωδή α’ Ήχος πλ. δ’ Τω συντρίψαντι
Την εικόνα του Δεσπότου, υπογράφων Ιωσήφ, λάκκω κατατίθεται, απεμπολείται υπό των συγγόνων, πάντα υπομένει ο αοίδιμος, εις τύπον όντως Χριστού.
Ωδή θ’ Αλλότριον των μητέρων
Επείνασε των ανθρώπων την σωτηρίαν, ζωής υπάρχων άρτος, ο Χριστός και Θεός, μου, ως συκήν δε προφθάσας, την άκαρπον συναγωγήν, φύλλοις κομώσαν νομικοίς αυτήν, ως είδε κατηράσατο.
Ήχος α’
Ερχόμενος ο Κύριος, προς το εκούσιον Πάθος, τοις Αποστόλοις έλεγεν εν τη οδώ. Ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα, και παραδοθήσεται ο Υιός τού ανθρώπου, καθώς γέγραπται περί αυτού. Δεύτε ούν και ημείς, κεκαθαρμέναις διανοίαις, συμπορευθώμεν αυτώ, και συσταυρωθώμεν, και νεκρωθώμεν δι’ αυτόν, ταίς τού βίου ηδοναίς, ίνα και συζήσωμεν αυτώ, και ακούσωμεν βοώντος αυτού, ουκέτι εις την επίγειον Ιερουσαλήμ, διά το παθείν, αλλά αναβαίνω προς τον Πατέρά μου, και Πατέρα υμών, και Θεόν μου, και Θεόν υμών, και συνανυψώ υμάς εις την άνω Ιερουσαλήμ, εν τη Βασιλεία των ουρανών.
Απόστιχα. Ἦχος πλ. α’
Κύριε, τα τελεώτατα φρονείν τους οικείους παιδεύων Μαθητάς, μη ομοιούσθαι τοις έθνεσιν έλεγες, εις το κατάρχειν των ελαχιστοτέρων· ουχ ούτω γαρ έσται υμίν τοις εμοίς Μαθηταίς, ότι πτωχός θέλων υπάρχω· ο πρώτος ούν υμών, έστω πάντων διάκονος, ο δε άρχων, ως ο αρχόμενος, ο προκριθείς δε ως ο έσχατος· και γαρ ελήλυθα αυτός τω πτωχεύσαντι Αδάμ διακονήσαι, και λύτρον δούναι αντί πολλών, την ψυχήν, των βοώντων μοι· Δόξα σοι.
Τη Κυριακή των Βαΐων Εσπέρας: Ακολουθία του Νυμφίου,
(Όρθρος της Αγίας και Μεγάλης Δευτέρας)
http://graeca.mrezha.net/glt/texts/Tri/t92.htm
http://graeca.mrezha.net/glt/
ΓΕΝΕΣΙΣ
https://orthodoxoiorizontes.gr/Palaia_Diathikh/Genesis/Genesis.htm
https://orthodoxoiorizontes.gr/Palaia_Diathikh/Genesis/Genesis_kef.37-41.htm#Kef.37
Τω την άβατον Βυζαντινά και Αραβικά
ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΟΥ ΟΡΘΡΟΥ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ ΣΕ ΗΧΟ Β’
ΨΑΛΛΕΤΑΙ ΤΟ ΕΣΠΕΡΑΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ.
https://www.youtube.com/watch?v=K0sFQzoMsg0
π. Ευάγγελος Παπανικολάου «Ο πάγκαλος Ιωσήφ και το Μυστήριο του Σταυρού»