Παύλος Πατριάρχης Σερβίας
Εκοιμήθη στις 15 Νοεμβρίου 2009
«Μόνον Συ, Κύριε, γνωρίζεις τι χρειάζεται εις ημάς»
Η προσευχή του Πατριάρχου Σερβίας Παύλου.
«Πριν αρχίσετε να κρίνετε την ζωή μου, πάρτε τα παπούτσια μου και πηγαίνετε στο δρόμο μου!
Περπατήστε στους δρόμους, στους λόφους και στις κοιλάδες. Νιώστε τον πόνο και την ευτυχία.
Περάστε από τα χρόνια που πέρασα, πέστε πάνω στη κάθε πέτρα που βρήκα στο δρόμο.
Σηκωθείτε και συνεχίστε πάλι με τον ίδιο τρόπο, όπως και εγώ! Και τότε μπορείτε να με κρίνετε.» Παύλος της Σερβίας
«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών έστιν η βασιλεία των ουρανών». Η πτωχεία του πνεύματος είναι ο πιο άγιος λογισμός, που μπορεί να έχει ο άνθρωπος! Είναι η συναίσθηση της πτωχείας μας μπρος στο μεγαλείο του Θεού… ο σοφός Σολομών, λέγει: «Σε σένα έχω την ελπίδα, Θεέ μου! Χωρίς εσένα ούτε η καρδιά μου αντέχει, ούτε το λογικό μου με σώζει». Αυτό σημαίνει πτωχεία πνεύματος. Να μην έχεις την εμπιστοσύνη σου στο θέλημα σου. Αλλά στο νόμο και στο θέλημα του Θεού. Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Η ΑΓΙΟΤΗΤΑ δεν διαφημίζεται, αλλά φαίνεται. Δεν διατυμπανίζεται, αλλά εκπέμπεται με μυστικό τρόπο. Δεν περιγράφεται, αλλά βιώνεται. Όσοι είχαν την ευλογία να συναντήσουν τον Πατριάρχη Σερβίας Παύλο, είχαν την «αγαθή τύχη» να πάρουν στίγματα από την αγιότητα του ανθρώπου και από την όψη αλλά και από το λόγο του ανθρώπου. Πριν μερικά χρόνια διοργανώθηκαν στην Πάτμο μεγάλοι εορτασμοί για την συμπλήρωση 1900 χρόνων από τη συγγραφή της Αποκάλυψης από τον Ιωάννη τον Θεολόγο, στους οποίους συμμετείχαν εκκλησιαστικοί και πολιτικοί ταγοί από όλον τον κόσμο. Ωστόσο, αυτός που τράβηξε τα βλέμματα και το ενδιαφέρον των περισσότερων δημοσιογράφων, ήταν ο ταπεινός Πατριάρχης Σερβίας Παύλος. Καθημερινώς τελούσε Θεία Λειτουργία, γεγονός το οποίο αποτελούσε αιτία συνωστισμού εκατοντάδων πιστών, οι οποίοι έτρεχαν για να πάρουν την ευλογία του. Ένα άλλο, ασήμαντο μεν, συγκλονιστικό δε γεγονός, ήταν ο τρόπος που λάμβανε το πρωινό του, ύστερα από την Πανηγυρική Θεία Λειτουργία, για την κορύφωση των εορτασμών. Στο τραπέζι κάθονταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, Πατριάρχες, Αρχιεπίσκοποι, Επίσκοποι, πολιτικοί και ανάμεσά τους ο Πατριάρχης Παύλος. Οι δημοσιογράφοι και οι κάμερες συνωστίζονταν για να καλύψουν το γεγονός. Ο μόνος που ήταν ατάραχος, μέσα στη φασαρία που προκαλούσε ο συνωστισμός λόγω των συνεργείων, ήταν ο Πατριάρχης Παύλος, ο οποίος βουτούσε ένα κουλουράκι μέσα στο τσάι του. Η όψη του ατάραχη και το πρόσωπό του μειλίχιο, εξέπεμπε αυτό που καλείται αγιότητα.
ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΕΣ μέρες του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία, ο Πατριάρχης Παύλος κλήθηκε να στηρίξει τους πιστούς και να ορθώσει λόγο αληθείας, σε ένα περιβάλλον ψέματος, κακίας και σκοτωμών… ο ασκητικότατος Πατριάρχης έλεγε μεταξύ άλλων και ένα σερβικό, άκρως ορθόδοξο ρητό: «Ηρωισμός είναι το να υπερασπίζομαι τον εαυτό μου από τους εχθρούς μου, ενώ τιμιότητα είναι το να υπερασπίζομαι τον εχθρό μου από τον εαυτό μου». Χωρίς εθνικισμούς, χωρίς μεγαλοστομίες και χωρίς φόβο, ακόμη και την ώρα που ήταν γεμάτοι οι δρόμοι με αγγελτήρια θανάτων, ανθρώπων που σκοτώθηκαν στον πόλεμο, τολμούσε να προβάλλει την ουσία που θέλει «τα του Θεού τω Θεώ και τα του Καίσαρος τω Καίσαρι». ‘Αλλο ο ηρωισμός, ο οποίος απαιτεί πόλεμο, σκοτωμούς, πονηριά και σίγουρα θυσίες. Και άλλο η τιμιότητα, η οποία απαιτεί αγιότητα βίου, θέλει αγάπη, η οποία αγγίζει και τους εχθρούς και τελικά φθάνει μέχρι και την αυτοθυσία. ‘Αλλο το κράτος και η εξουσία, τα οποία είναι καλά, μόνο όταν περιορίζονται στη ρύθμιση της κοινωνικής ζωής και προσφέρουν ασφάλεια. Και άλλο εν Χριστώ ζωή, η οποία χωρίς κανόνες και νόρμες, χωρίς θρησκευτικές καταπιέσεις, αλλά με μόνη δύναμη την αγάπη, οδηγεί τον άνθρωπο στον παράδεισο και την αληθινή ευτυχία. (”Πολίτης”- 20/09/2009)
***
Ήταν άγιος! Ένας άγιος ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Ο μακαριστός Πατριάρχης της Σερβίας Παύλος ήταν… πολύ πάνω από τα συνηθισμένα μέτρα. Ήταν άγιος! Ένας άγιος ΑΝΘΡΩΠΟΣ (με κεφαλαία βέβαια γράμματα). Θα περάσουν αιώνες για να ξαναφανεί στον κόσμο μας τέτοια μορφή! Διότι ο αοίδιμος Πατριάρχης μπόρεσε να συνδυάσει κατά τέλειο τρόπο τα πιο δύσκολα στοιχεία στην κρίσιμη εποχή που είχε την πνευματική ευθύνη της Εκκλησίας της Σερβίας: Να κρατηθεί δηλαδή πάνω από τους φανατισμούς και τις εθνικές εχθρότητες, χωρίς όμως να προδώσει τον λαό του. Στήριξε με πόνο και δάκρυ τον δοκιμαζόμενο σκληρά λαό του, δεν παρασύρθηκε όμως σε εχθρότητα και εμπάθεια προς τους άλλους λαούς. Φάνηκε ΤΕΛΕΙΟΣ!
..Με εξέπληξαν οδυνηρά όσα εναντίον του γράφηκαν.. Αν το ΝΑΤΟ πολεμούσε μόνο με βόμβες απεμπλουτισμένου ουρανίου, θα είχε σπάσει προ πολλού τα μούτρα του. Τον κύριο πόλεμο τον διεξάγει εφαρμόζοντας το δόγμα του Γκαίμπελς: «Λέτε, λέτε ψέματα! Στο τέλος κάτι θα μείνει!». Η πρωτοφανής χειραγώγηση των ΜΜΕ είναι σήμερα η τρομακτικότερη βόμβα που απειλεί τον πλανήτη).
Ο μακαριστός Πατριάρχης της Σερβίας Παύλος υποστήριζε την άμεση κατάπαυση του φρικτού πολέμου, ο οποίος «δεν πρόκειται να αφήσει νικητάς, αλλά μόνον ηττημένους».
Κανένας θρησκευτικός λόγος, διακήρυττε, δεν μπορεί να δικαιολογήσει σφαγές ανθρώπων. «Για έναν Ορθόδοξο χριστιανό είναι χίλιες φορές καλύτερα να σκοτωθεί ως χριστιανός, παρά να σκοτώσει και να γίνει δολοφόνος!».
Απαντώντας σε κατηγορίες ότι η Ορθόδοξη Σερβική Εκκλησία υπεστήριξε τον πόλεμο στο όνομα της Μεγάλης Σερβίας η οποία κατέρρευσε, ο Μακαριώτατος εδήλωσε: «Η Εκκλησία μας δεν θα δεχόταν ποτέ, ούτε στο όνομα Μεγάλης ούτε στο όνομα Μικρής Σερβίας να εγκατασταθούν στρατόπεδα εξοντώσεως ανθρώπων».
Για τον πόλεμο στη Βοσνία Ερζεγοβίνη ο Πατριάρχης εδήλωσε κατηγορηματικά: «Είμεθα όλοι υπεύθυνοι: και οι Σέρβοι και οι Κροάτες και οι Μουσουλμάνοι. Και οι κυβερνήσεις των άλλων ευρωπαϊκών χωρών έχουν επίσης ευθύνες σ’ αυτήν την τραγωδία». Πριν εκραγή ο πόλεμος όλες οι εθνότητες και οι θρησκείες ζούσαν ειρηνικά και αδελφωμένα… Αυτός ήταν ο μέγας Πατριάρχης Παύλος! Υπήρξε ο μόνος που ήταν τόσο ξεκάθαρος, τόσο κρυστάλλινος, τόσο ακέραιος και ασυμβίβαστος! Αληθινός! Όπως ήταν όλη η ζωή του: Εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο πτωχείας, απλότητας, αγάπης. Ένας γνήσιος μαθητής του Χριστού. Αληθινός Επίσκοπος. Που μπροστά του αποδεικνυόμαστε πολύ μεγάλοι νάνοι… Όλοι μας. (Στ. Μποζοβίτης )
***
Ο μακαριστός Πατριάρχης της Σερβίας Παύλος έλεγε: «Μερικοί με κατηγόρησαν ότι ξεσηκώνω τον σερβικό λαό στην καταστροφή, στην δυστυχία αυτήν και στον πόλεμο, απλά και μόνον για να επικρατήσει η Μεγάλη Σερβία. Εγώ, όμως, τους είπα ˗ το επαναλαμβάνω τώρα σε όλους ˗ ότι, εάν θα έπρεπε να επικρατήσει η Μεγάλη Σερβία με κάποιο έγκλημα, με ανθρώπινο τίμημα, εγώ δεν θα το δεχόμουν. Δεν θα δεχόμουν με αυτό το τίμημα να επικρατήσει ούτε η Μικρά Σερβία. Για μας είναι καλλίτερα να εξαφανισθούμε ως άνθρωποι, παρά να παραμείνουμε, να επιβιώσουμε βιολογικά ως κακούργοι και απάνθρωποι».
Κατά τη δύσκολη περίοδο του πολέμου, μετά από μια συνάντηση στο Πατριαρχείο, κατά την οποία έπρεπε να ληφθούν σοβαρές αποφάσεις, ο Πατριάρχης αστειευόμενος άρχισε να λέει στους παρευρισκομένους:
–Εσείς πιστεύετε πως θα γλυτώσετε εύκολα από εμένα, Πιστεύετε πως είμαι αδύνατος και εύθραυστος… Αλλά δεν με ξέρετε καλά…
Τότε σηκώθηκε και έφερε μερικές σέρβικες εφημερίδες οι οποίες μέσω φωτομοντάζ τον παρουσίαζαν ως σούπερμαν με βόμβες και πυρομαχικά στη μέση.
Συμπωματικά εκείνη τη στιγμή μπήκε ο διάσημος φωτορεπόρτερ Vican Vicznovic. Για να βγάλει την επιθυμητή φωτογραφεία, απευθυνόμενος στο Πατριάρχη είπε: ( είναι ένα παιχνίδι με τις λέξεις στα σέρβικα)
Vasa svelosti – η Αγιοσύνη σας
Vasa svetlosti – η Εκλαμπρότητα σας
Οπότε ο Πατριάρχης του απαντάει:
– «Αφού είμαι τόσο λαμπρός (φωτεινός ) τότε τι σου χρειάζεται το φλάς;
«Δεν επιλέξαμε τη χώρα που γεννηθήκαμε, ούτε το λαό που μας γέννησε ούτε τον χρόνο που γεννηθήκαμε αλλά επιλέγουμε ένα πράγμα: να είμαστε άνθρωποι ή όχι.»
«Είναι αδύνατο να μετατρέψουμε τη γη σε παράδεισο, είναι απαραίτητο να αποτρέψουμε να μετατραπεί σε κόλαση.»
«Η αιτία του κάθε κακού βρίσκεται μέσα μας. Βλάπτοντας τους άλλους, διαπράττετε ένα έγκλημα στην δική σας ψυχή!»
«Σε τί θα ωφεληθεί ο άνθρωπος, αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο, αλλά χάσει την ψυχή του; (Ματθαίος 16:26). “. Τόσο το παρόν όσο και το μέλλον μπορούν να οικοδομηθούν μόνο στην αλήθεια, την αλήθεια και την ελευθερία. »
«Πάντα και σε κάθε περίπτωση, ακόμα και στις πιο δύσκολες, θα πρέπει να έχετε κατά νου το ιερό δίδαγμα του Χριστού: «Όλα όσα θέλετε να σας κάνουν οι άλλοι άνθρωποι, αυτά να τους κάνετε κι εσείς» (Κατά Ματθαίον 7:12.).»
«Η γη του Θεού είναι αρκετά μεγάλη, Αν ζούμε ως άνθρωποι του Θεού, θα υπάρξει χώρος για όλα τα έθνη στα Βαλκάνια και στον κόσμο. Αν ομοιωθούμε με τον Κάιν, τότε ολόκληρη η γη θα είναι πολύ μικρή ακόμη και για δύο άτομα. Ο κακός Κάιν σκότωσε τον αδελφό του αν και υπήρχαν τέσσερις άνθρωποι σε όλη τη γη.»
«Καλύτερα να χάσουμε το κεφάλι μας, παρά να χάσουμε την ψυχή μας».
«….Μακάρι με τη Χάρη του Τρισυποστατου Κυρίου να παραμείνουμε δικοί Του, αγκυροβολημένοι σε καθετί άγιο κι επαινετό και αγαθό, κι έτσι να σταθούμε και στους αδελφούς μας, που τον καιρό αυτό αγωνίζονται και πεθαίνουν. Το ίδιο να ευχηθούμε και για τους εχθρούς μας, να κρατήσουν την ανθρωπιά τους, να αντιληφθούν τι κάνουν, να πάψουν την εχθρότητα, διότι αποτελεί κακό και για μας και για εκείνους…»
Όλοι άκουσαν τους λόγους αυτούς, όμως πολλοί δεν θέλησαν να υπακούσουν. Μεταξύ αυτών και εκείνοι, οι οποίοι στην γενέτειρά του (σημερινή Κροατία), κατά την διάρκεια του πολέμου του ‘90, κατεδάφισαν τον Ορθόδοξο ναόν μόνον και μόνον επειδή σ’ αυτόν βαπτίσθηκε ο Πατριάρχης των Σέρβων! Τούτο συνέβη, ενώ σε ακτίνα 40 χιλιομέτρων από τον ναό δεν γίνονταν καν μάχες.
Από τότε που εξελέγη Πατριάρχης, λειτουργούσε κάθε μέρα! Η εκλογή του συνέπεσε με την πιο τραγική περίοδο της ιστορίας της Σερβίας, τότε που ο φρικτός πόλεμος κατέστρεφε την άλλοτε ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Τότε ακριβώς έδειξε την αγιότητά του. Συνέπασχε με τον μαρτυρικό λαό της καταφανώς αδικούμενης Σερβίας, αλλά ποτέ δεν παρασύρθηκε και μάλιστα καταδίκαζε έντονα κάθε ακραίο εθνικισμό.
«Κάτω από τον ήλιο υπάρχει αρκετός χώρος για όλους», έλεγε και τόνιζε: «Την ειρήνη τη χρειάζονται εξίσου όλοι οι άνθρωποι· όπως εμείς, το ίδιο και οι εχθροί μας».
«Έχουμε υποχρέωση και στην πλέον δύσκολη κατάσταση να συμπεριφερώμεθα ως άνθρωποι. Δεν υπάρχει», φώναζε, «συμφέρον ούτε εθνικό ούτε προσωπικό που θα μπορούσε να αποτελεί δικαιολογία του να μην είμαστε άνθρωποι»! Η φράση μάλιστα αυτή, που συχνά επανελάμβανε, «να είμαστε άνθρωποι», γέμισαν τα αυτιά ακόμη και των μικρών παιδιών, τα οποία χαϊδευτικά τον ονομάζουν : «Ο Παύλος, να είμαστε άνθρωποι »!
***
«Ο Πατριάρχης μας αγαπά την αδιάλειπτη προσευχή…»
Γνώρισα για πρώτη φορά τον άξιο αυτό λευίτη στο πλοίο που μας μετέφερε στην Πάτμο για τους εορτασμούς της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου το 1995… Ο μακαριστός Πατριάρχης Παύλος καθώς ανέβηκε στο πλοίο ρώτησε να μάθει την ώρα που θα φθάναμε στην Πάτμο… Στη συνέχεια απευθύνθηκε στον ελληνομαθή Επίσκοπο που τον συνόδευε και του είπε να φροντίσει να βρεθεί ιερός ναός προκειμένου να τελέσει τη Θεία Λειτουργία, το πρωί που θα φθάναμε στην Πάτμο. Μου έκανε εντύπωση η ταπεινοφροσύνη και το γεγονός πως κάτι ψιθύριζε συνεχώς καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησης. Πίστεψα τότε ο ανόητος πως μπορεί να ήταν απόρροια κάποιας ασθένειας. Και χωρίς να το πολυσκεφθώ ρώτησα τον συνοδό του Επίσκοπο τι ψιθυρίζει. Εκείνος με κοίταξε με απορία-ίσως ξαφνιάστηκε από την ηλίθια ερώτησή μου- και είπε: «Ο Πατριάρχης μας αγαπά την αδιάλειπτη προσευχή…». ..Κατέβηκε από το πλοίο στις πέντε το πρωί και πήγε στο Κάθισμα της Παναγίας της Κουμάνας για να λειτουργήσει! Ο μακαριστός Πατριάρχης Παύλος διέφερε κατά πολύ από τους υπολοίπους ρασοφόρους μας που μετείχαν στον εορτασμό. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας στο αρχονταρίκι της Μονής κατάφερα, έστω και για λίγο και συζήτησα μαζί του, παρουσία και του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου. «Πρόκειται για άριστο λευίτη και αγνό, ταπεινό άνθρωπο» μου ψιθύρισε χαμηλοφώνως ο κ. Αναστάσιος. Εκείνος σαν να το άκουσε. Έσκυψε το κεφάλι σαν μικρό παιδί από ντροπή και απομακρύνθηκε πιθανόν ενοχλημένος από τον έπαινο…
Η δεύτερη συνάντηση με τον καλό αυτό Πατριάρχη έγινε το Σεπτέμβριο του 2001 στο βομβαρδισμένο Βελιγράδι με την ευκαιρία της επίσκεψης του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χριστοδούλου. Μιλήσαμε για λίγο στην αίθουσα του Πατριαρχείου σε δεξίωση υποδοχής. Τον έβλεπα πως τέτοιες εκδηλώσεις δεν του ταιριάζουν. Διέκρινα την αμηχανία του. Ήταν έξω από τα νερά του… Πήρα την ευχή του και στήθηκα δίπλα του για μία αναμνηστική φωτογραφία. Στο πρόγραμμα αναγραφόταν δείπνο στο ξενοδοχείο και θεώρησα πως εκεί θα ήταν η καλύτερη ευκαιρία να του μιλήσω. Όμως, ήμουν άτυχος, γιατί δεν ήρθε. Ο Επίσκοπος Ειρηναίος που τον εκπροσώπησε μου αποκάλυψε πως ο μακαριστός λειτουργεί καθημερινά στον νεόκτιστο τότε ναό του Αγίου Σάββα και γι’ αυτό δεν τρώει τα βράδια.
Τον ρώτησα που βρίσκεται ο ναός. Την άλλη μέρα το πρωί ξέφυγα από την αποστολή και πήγα στον ιερό ναό. Δέκα περίπου πιστοί βρισκόμασταν μέσα σ’ αυτόν συμπεριλαμβανομένων του Πατριάρχη Παύλου και ενός διακόνου. Λειτουργούσε ως απλός ιερέας και όχι ως Επίσκοπος. Κήρυξε το λόγο στους πιστούς κοινώνησε δυό -τρεις εξ αυτών και μοίρασε το αντίδωρο. Αν και μεγάλος ο ναός ένιωσα βιώματα που μόνο στο Άγιο Όρος έχω ζήσει. Με αναγνώρισε μόλις με είδε και μου χαμογέλασε. Πήρα την ευχή του σιωπηλός και έφυγα ικανοποιημένος. Ένιωθα ευνοούμενος γιατί πήρα μέσω του παραδείγματός του την καλύτερη συνέντευξη. Η ταπεινή άγια παρουσία του μιλούσε απ’ ευθείας στην καρδιά και έδινε απαντήσεις σε πάγια ερωτήματα της ψυχής. (Διονύσης Μακρής «Στύλος Ορθοδοξίας» Νοέμβριος 2009)
Σηκωνόταν πολύ νωρίς και λειτουργούσε κάθε μέρα προσευχόμενος για όλο το σερβικό λαό. Όλη η Σερβία βρίσκονταν στην μικρή καρδιά του. Ήταν μικρός στο ύψος, αλλά γίγαντας στο πνεύμα, είχε εύθραυστους ώμους, αλλά σε αυτούς τους ώμους έφερε ολόκληρο το έθνος, είχε λεπτά δάχτυλα, αλλά με αυτά τα δάχτυλα ενωμένα μαζί, χτυπούσε τις λεγεώνες των δαιμόνων. Φορούσε ένα ελαφρύ ράσο, αλλά κάτω από αυτό το ράσο κρύβονταν η ψυχή ενός γενναίου ασκητή.
Οι άνθρωποι έλεγαν: “Αυτός είναι ο Άγγελος μας, ο οποίος με τα φτερά του μας προστατεύει από τις δυνάμεις του κακού”.
Αποχαιρετώντας την ”καρδιά” της Σερβίας. Πατριάρχη Σερβίας Παύλο
https://iconandlight.wordpress.com/2014/11/15/%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%87%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B5%CF%84%CF%8E%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%B9%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%83%CE%B5%CF%81%CE%B2%CE%AF%CE%B1/
Η δύναμη της πίστης και της προσευχής του Αγίου Γερμανού της Αλάσκας.
https://iconandlight.wordpress.com/2018/08/08/24729/
Ήχος πλ. α.’ Χαίροις, ασκητικών.
Χαίροις, ησυχαστών καλλονή, της νήσου Σπρούς θεοειδές ενδιαίτημα, Αλάσκας σεπτός οικήτωρ και φωτιστής, Γερμανέ, ιεραποστόλων εύχος πάντιμον· Βορρά γαρ την έρημον, ασκητά χριστομίμητε, πολίσας Μάνδραν Βαλαάμ Νέαν έκτισας, ην ανέδειξας Ορθοδόξου φρονήματος λίκνον και εργαστήριον περίλαμπρον νήψεως και προσευχής αενάου· διό νυν μνήμην την θείαν σου συν τοις Αλεούτοις και Αμερικής τοις δήμοις πιστών γεραίρομεν.
iconandlight 