Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων Αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας
Εορτάζει στις 12 Νοεμβρίου
Κάποτε όταν ήμουν μόλις δεκαπέντε χρονών, διηγείται ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων, είδα μια νύχτα στον ύπνο μου μια ωραιότατη κοπέλα, τόσο πανέμορφη που δεν μπορώ να περιγράψω την ομορφιά της.
Με πλησίασε και με ξύπνησε. Την ξαναβλέπω κοντά μου. Έλαμπε ολόκληρη από ένα ωραιότατο παράδοξο φως. Δεν ήταν όνειρο, ήταν μια ζωντανή πραγματικότητα.
-Ποια είσαι, τη ρωτάω. Από που έρχεσαι, τι θέλεις; Μου χαμογέλασε και με πολύ γλυκειά φωνή μου είπε:
–Είμαι η ευσπλαχνία, η ελεημοσύνη, η αγάπη. Και αμέσως εξαφανίστηκε.
Το θείο αυτό όραμα με απασχόλησε όλη τη νύχτα. Το πρωί σηκώθηκα, ντύθηκα καλά, γιατί έκανε δυνατό κρύο, ήταν χειμώνας, και κατευθύνθηκα προς την εκκλησία για την πρωϊνή ακολουθία και Θεία Λειτουργία. Καθώς προχωρούσα, παρόλο που ήταν πολύ πρωί και με πολύ κρύο συνάντησα στο δρόμο έναν ζητιάνο. Έτρεμε από το κρύο. Έβγαλα αμέσως το ζεστό μανδύα που φορούσα, τον τύλιξα τον ζητιάνο και συνέχισα το δρόμο μου. Λίγο πριν φθάσω στην εκκλησία συνάντησα έναν άνδρα ωραιότατο, και όλως παραδόξως ντυμένο στα λευκά.
-Φίλε, μου είπε, σου προσφέρω αυτό το δώρο.
Και μου έδωσε ένα βαλάντιο γεμάτο νομίσματα χρυσά. Το πήρα με απορία. Και παρά την ανεξήγητη χαρά που ένοιωσα, σκέφτηκα ότι δεν έπρεπε να τα δεχτώ, αφού δεν τα είχα ανάγκη. Έτσι γύρισα για να επιστρέψω το βαλάντιο. Ο άγνωστος όμως δωρεοδότης είχε εξαφανιστεί. Και τότε φωτίστηκα και κατάλαβα.
Όση ελεημοσύνη δίνεις στον πλησίον σου για την αγάπη του Θεού, αυτή επιστρέφεται εκατονταπλάσια, για να συνεχίζεις το έργο της αγάπης. Από τότε απεφάσισα, να είμαι αδιακρίτως ελεήμων. Και να αφοσιωθώ στην εξυπηρέτηση των φτωχών και δεινοπαθούντων μέχρι το τέλος της ζωής μου. Ανεξάρτητα αν μερικοί απ’ αυτούς, το εκμεταλλεύονταν αυτό.
Γι’ αυτό και πήρε το όνομα, ο Άγιος αυτός, «Ελεήμων». Ελεούσε αδιακρίτως. Αυτά μας διηγείται.
***
Η κοσμική εξουσία προσπαθεί να αρπάξει τον θησαυρό της Εκκλησίας
Βλέποντας ο ηγεμόνας της Αλεξανδρείας Νικήτας Πατρίκιος, ότι ο Πατριάρχης έδινε όλα τα χρήματα της Εκκλησίας στους φτωχούς και παρακινούμενος από κακούς ανθρώπους, ήλθε στο Πατριαρχείο και ζήτησε από το Πατριάρχη να του δώσει τον θησαυρό της Εκκλησίας, γιατί ήταν καλλίτερα να ξοδεύεται για το Κράτος, παρά να τον διασκορπάει άσκοπα αυτός. Ο Άγιος καθόλου δεν ταράχθηκε, αλλά του είπε:
—Είναι προτιμότερο να δίδονται στον επουράνιο Βασιλέα και όχι στον επίγειο, γιατί είναι ιεροσυλία κάτι τέτοιο. Του είπε δε να κάνη, όπως νομίζει, καλλίτερα.
Τότε ο άρχοντος έδωσε διαταγή στους ανθρώπους του και επήραν τα χρήματα όλα, άφησαν δε μόνον εκατό λίτρες χρυσού για τα απαραίτητα έξοδα. Ενώ όμως κατέβαιναν από το Πατριαρχείο συναντήθηκαν με κάποιους ανθρώπους, που βάσταζαν δοχεία γεμάτα .μέλι. Το έστελναν από την Αφρική στον Άγιο. Όταν είδε ο Πατρίκιος το αγνό μέλι, ζήτησε από τον Ιωάννη να του στείλει λίγο, γιατί το χρειαζόταν.
Οι απεσταλμένοι, όταν έφθασαν στον Άγιο και παρέδωσαν τα δοχεία του τα άνοιξαν την ίδια στιγμή, βρήκαν αντί για μέλι σε όλα τα δοχεία χρυσό. Αυτό το Θαύμα, όταν είδε ο Πατριάρχης έστειλε στον Πατρίκιο ένα δοχείο με ένα γράμμα, στο οποίο του διηγιόταν το θαύμα, που είχε γίνει. Όταν λοιπόν, έφθασαν οι απεσταλμένοι του Αγίου, βρήκαν τον άρχοντα στην τράπεζα, που γευμάτιζε.
Ο Πατρίκιος βλέποντας, ότι του έστειλε μόνον ένα δοχείο εξοργίστηκε. Ανοίγοντας όμως το δοχείο βρήκε την επιστολή εκείνη του Αγίου. Την διάβασε προσεκτικά. Θαύμασε και την ίδια ώρα μετανόησε για την πράξη του. Άφησε αμέσως το γεύμα του και επήρε όσα χρήματα είχε αρπάξει και τριακόσιες ακόμη χρυσές λίτρες ιδικές του και τα έφερε στον Πατριάρχη. Ζητούσε εκεί με δάκρυα: και ψυχική συντριβή να τον συγχωρήσει. Ο Άγιος θαύμασε πολύ την μετάνοια του Πατρικίου και έκτοτε έγιναν πνευματικοί αδελφοί…
***
Κάποιος ξένος, που είχε αντιληφθεί την πολλή καλοσύνη του αγίου Ιωάννου, σκέφτηκε να δοκιμάσει εκείνον που ήταν ανώτερος από κάθε δοκιμασία. Ντύθηκε λοιπόν με κουρέλια και πλησίασε τον άγιο την ώρα που πήγαινε στο νοσοκομείο, γιατί συνήθιζε να επισκέπτεται τους αρρώστους δύο και τρεις φορές την εβδομάδα.
–Ελέησέ με, δέσποτα, τον αιχμάλωτο! του είπε θρηνητικά.
Ο άγιος πρόσταξε τον ταμία του να του δώσει έξι νομίσματα.
Μόλις τα πήρε ο ξένος, έτρεξε, άλλαξε ρούχα και παρουσιάστηκε σε άλλο σημείο του δρόμου, ξαναζητώντας ελεημοσύνη. Ο άγιος είπε πάλι να του δώσουν. Ο ταμίας όμως, που τον αναγνώρισε, έσκυψε στο αυτί του μεγάλου Ιωάννου και του έκανε γνωστό, πως ο ζητιάνος εκείνος ήταν ο ίδιος, που λίγο πριν είχε πάρει τα έξι νομίσματα. Μα ο άγιος δεν επηρεάστηκε απ’ αυτό, και είπε να τον ελεήσει για δεύτερη φορά.
Όταν ο ξένος παρουσιάστηκε υποκριτικά και για τρίτη φορά για να πάρει ελεημοσύνη, ο ταμίας σκούντησε τον πατριάρχη, για να του δείξει πως είναι ο ίδιος. Τότε εκείνος είπε.
–Δώσ’ του δώδεκα νομίσματα, πρόσταξε, μην τυχόν είναι ο ίδιος ο Κύριος μου και με δοκιμάζει.
***
Κάποια άλλη φορά, ενώ βρισκόταν καθ’ οδόν προς την Εκκλησία των αγίων Αναργύρων Κύρου και Ιωάννου, συνάντησε μια χήρα ενδεή και ταλαίπωρη, η οποία άρχισε να του αφηγείται αναλυτικά την κακοπάθειά της. Οι συνοδοί του πατριάρχη βαρέθηκαν ν’ ακούν τα εκτενή παράπονα της γυναίκας και τον προέτρεπαν να σπεύσει στην Εκκλησία για την Ακολουθία, λέγοντάς του ότι μπορούσε και αργότερα ν’ ακούσει την ιστορία της γυναίκας. όμως ο Ιωάννης είπε:
«Και πώς θα ακούσει ο Θεός εμένα, εάν δεν ακούσω εγώ εκείνη;». Δεν έφυγε ο άγιος, μέχρι που η αναξιοπαθούσα διηγήθηκε ως το τέλος την ιστορία της. Από το βιβλίο: «Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Πνευματικό ημερολόγιο, Ο Πρόλογος της Αχρίδος, Νοέμβριος»
***
Όταν ο μακάριος (Ιωάννης) δίδασκε τους πιστούς για την αποφυγή της ιεροκατηγορίας, πρόσθετε και την αξιοθαύμαστη εκείνη ρήση του αοίδιμου βασιλιά (αγίου) Κωνσταντίνου, ο οποίος, όταν στη σύνοδο της Νίκαιας του έδωσαν λίβελους με κατηγορίες εναντίον ορισμένων επισκόπων, δεν τους δέχθηκε, λέγοντας: ““Αν συναντούσα επίσκοπο ή μοναχό να πορνεύει, θα έβγαζα τη χλαμύδα μου και θα την έριχνα πάνω του, για να μην τον δει κανένα μάτι”.
-Γνώριζε καλά ο βασιλιάς, (σχολίαζε ο άγιος Ιωάννης), ότι τα ελαττώματα αυτών των ανθρώπων, (επισκόπων και μοναχών), όταν φανερώνονται στους πολλούς, όχι μόνο την καταφρόνηση προκαλούν όσων είναι άξια σεβασμού και τιμής, (δηλαδή του αρχιερατικού αξιώματος και του μοναχικού σχήματος), αλλά και στην αμαρτία παρακινούν και προφάσεις προσφέρουν (στους άλλους ανθρώπους).
– Οι άνθρωποι, (έλεγε άλλοτε ο άγιος Ιωάννης), είναι σχεδόν πάντα πρόθυμοι να δώσουν πίστη στις υπόνοιες, και μάλιστα όταν οι ‘ίδιοι είναι κακοήθεις και μοχθηροί, οπότε μπορούν να έχουν από τον εαυτό τους (και τις δικές τους πράξεις) τις αφορμές για να πιστεύουν (στις υπόνοιες). “Έτσι παίρνοντας ευθύς σαν πιο άμεσο μάρτυρα τον ‘ίδιο τους τον εαυτό, κατηγορούν τους άλλους εύκολα – από τη μια επειδή τους αρέσει να καταπιάνονται με τέτοιες σκέψεις και συζητήσεις, κι από την άλλη επειδή επιθυμούν να έχουν και άλλους ομοίους τους στις κακίες, και να ξεφεύγουν έτσι βιαστικά από τις τύψεις της συνειδήσεως τους.
Κάποια φορά ένας φτωχός που σώθηκε από κινδύνους χάρις στην έγκαιρη παρέμβαση του Ιωάννη, για να του δείξει την ευγνωμοσύνη του, έσκυψε και του φίλησε το πόδι, ονομάζοντας τον “σωτήρα” του!
Μα ο άγιος ακούοντας τα λόγια του ταράχθηκε. Και του είπε:
– Σώπα! Ούτε σταυρώθηκα για σένα. Ούτε το αίμα μου έχυσα! Ένας είναι ο Σωτήρας μας: ο Χριστός!... Εγώ απλώς ακολουθώ τις εντολές Του!...
Απολυτίκιον Αγίου Ιωάννου του ελεήμονος. Ηχος πλ. δ’.
Εν τη υπομονή σου εκτήσω ον μισθόν σου Πάτερ, Όσιε, ταις προσευχαίς αδιαλείπτως εγκαρτερήσας, τους πτωχούς αγαπήσας, και τούτοις επαρκέσας. Αλλά πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, Ιωάννη Ελεήμων μακάριε, σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Ελεημοσύνη είναι να δέχεσαι τον άνθρωπο να καθίσει δίπλα σου, χωρίς να τον απομακρύνεις με τον λογισμό σου. Γέρων Αρσένιος Παπατσιώκ
iconandlight 