Αποτομή της Τιμίας Κεφαλής του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου και Βαπτιστού
Εορτάζει την 29η Αυγούστου
«Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η Βασιλεία των Ουρανών» και «ποιήσατε καρπούς αξίους της μετανοίας»
Aν ποθήσουμε να ακολουθήσουμε τα ίχνη του Ιωάννη του Προδρόμου, θα ζήσουμε αιώνια. Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά
άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς
Σήμερα είναι μια μικρή Μεγάλη Παρασκευή, μια δεύτερη Μεγάλη Παρασκευή. Γιατί σήμερα ο μεγαλύτερος άνδρας μεταξύ εκείνων που γεννήθηκε από γυναίκα, Ιωάννης, ο Πρόδρομος και Βαπτιστής του Κυρίου, θανατώνεται. Την Μεγάλη Παρασκευή, οι άνθρωποι θανατώνουν τον Θεό, σταυρώνουν τον Θεό. Στη σημερινή αγία μεγάλη γιορτή, οι άνθρωποι θανατώνουν τον μέγιστο όλων των ανθρώπων. Δεν είμαι εγώ που επέλεξε να χρησιμοποιήσει την έκφραση «τον μείζονα.» Τι είναι ο επαίνος μου για τον μεγάλο και ένδοξο Πρόδρομο του Κυρίου, τον οποίο ο Κύριος επαίνεσε περισσότερο από οποιονδήποτε μεταξύ των ανθρώπων, περισσότερο από όλους, από τους Αποστόλους, τους Αγγέλους, τους Προφήτες, τους δικαίους, τους Σοφούς; Από τον Κύριο ειπώθηκε γι ‘αυτόν: ουκ εγήγερται εν γεννητοίς γυναικών μείζων Ιωάννου του βαπτιστού … (Ματθ. 11,11). Σε όλη τη Δημιουργία, δεν υπάρχει κανένας μεγαλύτερος επαίνος.
Αυτός είναι ο λόγος που σήμερα είναι μια μικρή Μεγάλη Παρασκευή. Σκεφτείτε: οι παράλογοι άνθρωποι σκοτώνουν τον μεγαλύτερο των δικαίων…. Σκεφτείτε: τι κάνουν οι αντίπαλοι του Χριστού, ακόμη και σήμερα εξακολουθούν να φωνάζουν. “Σταυρώστε Τον, σταυρώσον Αυτόν; !”
Τι είναι αυτό; Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτός ο κόσμος έχει γίνει ένα τρελοκομείο! Οι άνθρωποι δεν θέλουν το Θεό, δεν θέλουν τον μεγαλύτερο Δίκαιο όλου του κόσμου. Ποιόν θέλουν; Ποιόν προτιμούν; Ποιόν ορίζουν στη θέση του Χριστού; Με ποιόν θα αντικαταστήσετε τον Αγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή; Με τον εαυτό σας ;! Ω σκώροι! Ω, μικροσκοπικά έντομα θνητά! Ναι, όταν οι άνθρωποι τρελαθούν από την υπερηφάνεια, όταν από την εγωιστική υπερηφάνεια χάνουν την λογική τους, δεν έχουν ανάγκη από τον Θεό, δεν έχουν ανάγκη από την αλήθεια του Θεού. Οι ίδιοι δηλώνουν ότι είναι θεοί. Παρουσιάζουν το μικροπρεπή, ρηχό, ψευδή ομοίωμα της αλήθειας ως τη μεγάλη και σωτήρια αλήθεια. Ανακηρύσσουν ακόμα, την ελάχιστη γήινη, δική τους ανάπηρη δικαιοσύνη ως την μέγιστη δικαιοσύνη: δεν μας χρειάζεται η Δικαιοσύνη του Χριστού, δεν θέλουμε την Δικαιοσύνη του Θεού.... Ναι, οι άνθρωποι τυφλοί στην διάνοια και το πνεύμα δεν βλέπουν και δεν θέλουν να δουν, ότι ο άνθρωπος, ο αληθινός άνθρωπος, δεν μπορεί να τα καταφέρει χωρίς τον Θεό. Γιατί; Επειδή αυτός ο κόσμος είναι γεμάτος από Ηρώδεις, γεμάτος Φαρισαίους. Ο Ηρώδης απαίτησε την κεφαλή του Ιωάννη του Βαπτιστή, οι Ηρώδεις απαιτούν τα κεφάλια όλων των δικαίων του κόσμου….
Ο Τίμιος Πρόδρομος έλαβε επίσης τη μαρτυρία του Κυρίου στο γεγονός ότι ήταν ο μεγαλύτερος από όλους που γεννήθηκαν από γυναίκα, επειδή έγινε ο πρώτος από όλους τους Αγίους Μάρτυρες της Καινής Διαθήκης. Δείτε πώς έκανε για την αλήθεια του Θεού σε αυτό τον κόσμο! Υπέφερε χαρούμενα! Κατ ‘αρχήν οι ύμνοι και οι προσευχές της ημέρας λένε ότι πήγε με πανηγυρισμούς στον θάνατό του, και ότι υπέστη πανηγυριζωντας. Έτσι, έγινε το πρώτο παράδειγμα και πηγή έμπνευσης για όλους τους Αγίους Μάρτυρες της Καινής Διαθήκης..
Πώς αλλιώς, αδελφοί και αδελφές, μπορούμε να εξηγήσουμε τη παν-χαρά του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου, ενώ έχοντας το σώμα του τσακισμένο: τα οστά του να έχουν σπάσει στο τροχό, αυτός φώναζε με χαρά εν Κυρίω, ότι μπορούσε να Τον δη, μπορούσε να δη τους Αγγέλους του Θεού, να κάθονται γύρω του, και οι άγγελοι να σταματούν τον τροχό. Δείτε τι χαρά [βίωσε] κατά τη διάρκεια αυτών των φοβερών βασανιστηρίων! Ο πρώτος που αποκαλύπτει την αγία χαρά του μαρτυρίου ήταν ο Άγιος Ιωάννης, ο Πρόδρομος και Βαπτιστής του Κυρίου…..
***
Φώτης Κόντογλου
Οι άνθρωποι, αν τους βρίσεις ή λογοφέρεις μαζί τους, ή γράψεις γι’αυτούς κακό, έρχεται ώρα που μπορεί να σου το συχωρέσουν. (Δεν βαριέσαι, αδελφέ, ξέχασέ τα).
Κείνο που δεν θα σου συχωρέσουνε ποτέ και για το οποίο θα σε μισήσουνε, είναι να ζεις κατά τέτοιον τρόπο, που να ντρέπονται εκείνοι για τη δική τους τη ζωή, νά’ναι η ζωή σου σαν ένας έλεγχος της δικής τους.
«Σε μια εποχή καθολικής εξαπάτησης, το να λες την αλήθεια είναι μία επαναστατική πράξη» Τζωρτζ Όργουελ
«Ω της ερήμου εσύ μονάκριβε,
σαν ποιο τραγούδι να σου ψάλλω,
το στόμα της Αλήθειας σ’ έκραξε
των γεννητών τον πιο μεγάλο».
Βερίτης
Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και ένδοξος Βαπτιστής του Κυρίου είναι ο περισσότερο τιμώμενος Άγιος στην Ορθόδοξη Ιερά Παράδοση, μετά την Υπεραγία Θεοτόκο και θεωρείται ο προστάτης του Ορθόδοξου μοναχισμού και αρχηγός του μοναχικού τάγματος, λόγω και της άσκησής του στην έρημο. Είναι ο προφήτης που εμφανίζεται μετά από μακρόχρονη παύση της προφητείας. Πέντε αιώνες περίπου είχαν περάσει από την εμφάνιση του τελευταίου προφήτου του Μαλαχία. «Λιμός του ακούσαι τον λόγον Κυρίου» είχε πέσει. Η μεγαλύτερη τιμωρία και αποδοκιμασία του Θεού. Ο λαός διψούσε για προφητικό κήρυγμα και για προφητική καθοδήγηση και γι’ αυτό πλημμύρισαν από κόσμο οι όχθες του Ιορδάνου όταν εμφανίσθηκε.
Το μαρτυρικό του τέλος
Η εμφάνιση, ο ασκητικός βίος του, τα κηρύγματα και οι βαπτίσεις μετάνοιας προκάλεσαν την προσοχή του Συνεδρίου των Εβραίων που έστειλε ανθρώπους για να δει τι συνέβαινε, οι οποίοι έλαβαν ως απάντηση «φωνή βοώντος εν τη ερήμω, ευθύνατε την οδόν Κυρίου».
Όπως ήταν φυσικό, τα λόγια του Προδρόμου ενοχλούσαν τις διεφθαρμένες συνειδήσεις των Φαρισαίων καθώς και του Ηρώδη που τον στηλίτευε συνέχεια για την παράνομη συμβίωσή του με την σύζυγο του αδελφού του Ηρώδη Φιλίππου, την Ηρωδιάδα.
Ο Ηρώδης φυλάκισε τον Άγιο Ιωάννη αλλά δεν ήθελε να τον θανατώσει γιατί ήξερε ότι είχε δίκιο, αλλά εκτός αυτού φοβόταν και τον λαό που αγαπούσε τον βαπτιστή τους. Στα γενέθλιά του ζήτησε από την κόρη της Ηρωδιάδας, τη Σαλώμη, η οποία ήταν ελαφρών ηθών, να του χορέψει και της υποσχέθηκε με όρκο να της δώσει ό,τι του ζητήσει. Η Ηρωδιάδα, η μητέρα της, που μισούσε τον Ιωάννη, βρήκε τότε την ευκαιρία που αναζητούσε όπου προέτρεψε τότε την κόρη της να ζητήσει το κεφάλι του προφήτη Ιωάννη μέσα σ΄ ένα πινάκιο (πιάτο).
Όταν ήρθε η κεφαλή του Τίμιου Προδρόμου μπροστά της, ζήτησε αυτό το τρισάθλιο και ελεεινό γύναιο, να τρυπήσουν τη γλώσσα του Ιωάννη με μια βελόνα. Καταλαβαίνεται πόσο μισούσε η αθλιότητα της τον Βαπτιστή για τις αλήθειες που ξεστόμιζε. Η γλώσσα έκανε ένα σπάσιμο και ακούστηκε ξανά η φωνή του Βαπτιστή που είπε δυνατά «μετανοείτε». Μέχρι την τελευταία στιγμή, ακόμα και μετά τον Θάνατο του, προειδοποιούσε ο Άγιος Ιωάννης και Τίμιος Πρόδρομος, ο Βαπτιστής του Σωτήρα μας να μετανοούμε.
Ο ένδοξος Πρόδρομος του Σωτήρος, θα παραμένει στους αιώνες υπόδειγμα σε όλους όσους θέλουν να υπηρετούν την αλήθεια και να αγωνίζονται κατά της διαφθοράς, ανεξάρτητα από κινδύνους και θυσίες.
Ο Τίμιος Πρόδρομος δεν προετοίμασε μόνο τον δρόμο του Κυρίου στη γη αλλά και στον Άδη. Ο Άγιος Ιωάννης πήγε στον Άδη και εκεί δίδαξε και προφήτεψε και πάλι τον ερχομό του Σωτήρα μας.
Ο Άγιος Ιωάννης θα είναι ο Αρχάγγελος ταξιάρχης στη θέση του έκπτωτου εωσφόρου. Το τάγμα που θα αντικαταστήσει η ανθρωπότητα. Για τον λόγο αυτό βλέπουμε σε κάποιες εικόνες του να έχει φτερά και να κρατάει το πινάκιο με την κεφαλήν του επάνω σε αυτό.
Το φρικτό τέλος των σφαγιαστών του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου
Ο Θεός τιμώρησε τους σφαγείς του Προφήτου. Το τέλος των υπευθύνων, για την αποκεφάλιση του Ιωάννου ήτανε σκληρό.
Ο Ηρώδης Αντίπας (ή Αντύπας ή Αντίπατρος), που τα Ευαγγέλια τον ονομάζουν απλώς Ηρώδη, γιος του εξίσου διαβόητου Ηρώδη του Μεγάλου, ήταν τετράρχης Γαλιλαίας και Περαίας, ήταν αυτός που χαρακτήρισε ο Χριστός «αλώπεκα» (αλεπού-Λουκ.13:31 ) λόγω της παμπόνηρης πανουργίας του, προειδοποιώντας τους μαθητές του να τον προσέχουν ιδιαιτέρως. Στα Ευαγγέλια αναφέρεται κυρίως για τη συμμετοχή του στη φυλάκιση και εκτέλεση του Ιωάννη του Βαπτιστή (Μάρκ.6:14-28) και για τη σύντομη συνάντησή του με τον Ιησού, όταν ο Πιλάτος τον έστειλε σ’ αυτόν για να δικαστεί. Ο Ηρώδης, που πολλές φορές είχε εκφράσει την επιθυμία να δει τον Ιησού, του υπέβαλε ένα σωρό ερωτήσεις στις οποίες όμως ο Χριστός δεν απάντησε. Τότε ο Ηρώδης εξοργίστηκε και τον έδιωξε, αφού προηγουμένως τον χλεύασε και τον ειρωνεύτηκε και διέταξε να παραδοθεί στον Πιλάτο για να τον δικάσει (Λουκάς 23:6-12). Έμεινε στην εξουσία μέχρι το 37 μ.Χ. Τι το ήθελε όμως! Η ζωή του ήτανε μαρτυρική. Μαστίζεται αλύπητα από τους δριμείς ελέγχους της συνειδήσεως, είχε συνεχώς εφιάλτες από τους οποίους καταδιωκόταν παντού σαν τον πρώτο φονιά της ιστορίας, τον Κάιν. Μάταια αγωνίζεται ο ταλαίπωρος Ηρώδης, η πονηρή αλεπού, να πνίξει τη φωνή της συνειδήσεως. Δεν πέρασαν πολλά χρόνια άλλωστε και ο βασιλιάς της Αραβίας Αρέτας, που θεώρησε μεγάλη προσβολή την αποπομπή της κόρης του από τον Ηρώδη, στράφηκε με όλες τις δυνάμεις του εναντίον των δυνάμεων του τετράρχη, τον οποίο κατανίκησε ολοσχερώς. Αργότερα, όταν ο αδελφός της Ηρωδιάδας, Ηρώδης Αγρίππας, ονομάστηκε από τη Ρώμη βασιλιάς, εξανάγκασε τον άντρα της να πάει στη Ρώμη και να επιδιώξει να πάρει κι αυτός τον ίδιο τίτλο. Ο Αυτοκράτορας της Ρώμης Καλιγούλας, όμως τον καθαίρεσε και τον έστειλε εξορία στο Λούγδουνο (τη σημερινή Λυών) στην Γαλλία κι αργότερα στην Ισπανία. Εκεί στην εξορία υποφέρανε πολύ. Άσημοι πλέον κι άδοξοι, χωρίς ίχνος από καλοπέραση και πολυτέλεια, βρήκανε το αμαρτωλό τέλος τους. Ο ρωμαίος αυτοκράτορας τον τιμώρησε για την υπέρμετρη φιλοδοξία του, αφού καθ’ υπαγόρευση της πανταχού παρούσας γυναίκας του είχε αξιώσει να χριστεί βασιλιάς.
Αλλά και η τύχη της Σαλώμης, της μιαράς κόρης κι άσεμνης χορεύτριας, που ζήτησε ψυχρά κι αναίσθητα την κεφαλή του Προδρόμου επί πίνακι ήτανε πολύ χειρότερη. Η Σαλώμη είχε πρώτα σύζυγο τον Φίλιππο, Τετράρχη της Ιτουραίας και της Τριχωνίδας, και κατόπιν τον Αριστόβουλο, γιο του Ηρώδη, βασιλιά της Χαλκίδας της Συρίας.
Όπως διηγείται ο Νικηφόρος Κάλλιστος στην Εκκλησιαστική Ιστορία, η Σαλώμη βρήκε τραγικό τέλος, ίδιο σχεδόν με το τέλος του Προδρόμου. Της κόπηκε κι αυτής το κεφάλι. Και να πώς:
Η Σαλώμη δεν μπορούσε να ησυχάσει από τα αισθήματα ενοχής που την έπνιγαν και για το λόγο αυτό επιδόθηκε σε ταξίδια μακρινά. Μια μέρα, σε ένα από τα ταξίδια αυτά, που έκανε σε καιρό χειμώνα, ενώ περνούσε πάνω από ένα παγωμένο ποταμό, για να πάει στην αντίπερα όχθη «πεζεύουσα», ο πάγος έσπασε κάτω από τα πόδια της. Τότε το σώμα της βούλιαξε με ορμή προς τα κάτω στα παγωμένα νερά, σαν να άνοιξε η γη να την καταπιεί. Και στο απότομο αυτό πέσιμο, ενώ το σώμα της βυθίστηκε, το κεφάλι της κρατήθηκε από κοφτερές πλάκες του παγωμένου ποταμού. Ο πάγος σαν κοφτερό μαχαίρι έκοψε το κεφάλι της στο λαιμό! Όλοι δηλαδή οι θεατές θυμήθηκαν τότε την κεφαλή του Ιωάννου, που είχε ζητήσει «επί πίνακι» και κατάλαβαν το γιατί πέθανε και η ίδια κατά τον τρόπο αυτό, βρίσκοντας κατά τα έργα της. Για το λόγο αυτό άλλωστε είναι γραμμένο στην Ιερή Αποκάλυψη ότι «τα έργα αυτών ακολουθεί μετ’ αυτών» (14, 13), ενώ και από τον Απόστολο Παύλο σημειώθηκε θεόπνευστα ότι ο Θεός «αποδώσει εκάστω κατά τα έργα αυτού» (Ρωμ. 2, 6).
Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του καθ’ όλο το έτος στις εξής ημερομηνίες:
– Την Σύλληψή του την 23η Σεπτεμβρίου,
– Την Γέννησή του την 24η Ιουνίου,
– Την Αποτομή της Κεφαλής του την 29η Αυγούστου (τότε πανηγυρίζουν τα περισσότερα μοναστήρια του Προδρόμου),
– Την Α’ και Β’ Εύρεση της Κεφαλής του την 24η Φεβρουαρίου,
– Την Γ’ Εύρεση της την 25η Μαΐου και
– Την Σύναξη του μετά τα Θεοφάνεια την 7η Ιανουαρίου.
Ο Ιωάννης έγινε οδηγητική στήλη για κάθε αρετή. Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά
https://iconandlight.wordpress.com/2015/08/28/%ce%bf-%ce%b9%cf%89%ce%ac%ce%bd%ce%bd%ce%b7%cf%82-%ce%ad%ce%b3%ce%b9%ce%bd%ce%b5-%ce%bf%ce%b4%ce%b7%ce%b3%ce%b7%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%83%cf%84%ce%ae%ce%bb%ce%b7-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%ce%ba%ce%ac/
Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, προστάτης του αγγελικού σχήματος
https://iconandlight.wordpress.com/2018/01/07/20142/
Ω της ερήμου εσύ, μονάκριβε…. Γ. Βερίτης
https://iconandlight.wordpress.com/2017/08/29/%cf%89-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b5%cf%81%ce%ae%ce%bc%ce%bf%cf%85-%ce%b5%cf%83%cf%8d-%ce%bc%ce%bf%ce%bd%ce%ac%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%b2%ce%b5-%ce%b3-%ce%b2%ce%b5%cf%81%ce%af%cf%84%ce%b7%cf%82/
Απολυτίκιον του Τιμίου Προδρόμου. Ήχος β΄
Μνήμη δικαίου μετ΄ εγκωμίων, σοί δε αρκέσει η μαρτυρία του Κυρίου, Πρόδρομε, ανεδείχθης γαρ όντως και προφητών σεβασμιώτερος, ότι και εν ρείθροις βαπτίσαι κατηξιώθεις τον κηρυττόμενον. Όθεν της αληθείας υπεραθλήσας, χαίρων ευηγγελίσω και τοις εν άδη Θεόν φανερωθέντα εν σαρκί, τον αίροντα την αμαρτίαν του κόσμου, και παρέχοντα ημίν το μέγα έλεος.
Στιχηρά Ιδιόμελα Ήχος πλ. β’
Ιωάννου Μοναχού
Γενεθλίων τελουμένων, του αναιδεστάτου Ηρώδου, της ασελγούς ορχηστρίδος, επληρούτο η διάθεσις του όρκου· του γαρ Προδρόμου η κεφαλή αποτμηθείσα, ως οψώνιον εφέρετο, επί πίνακι τοις ανακειμένοις. Ω συμποσίου μισητού, ανοσιουργήματος και μιαιοφονίας πλήρους! Αλλ’ ημείς τον Βαπτιστήν, ως εν γεννητοίς γυναικών μείζονα, επαξίως τιμώντες μακαρίζομεν.
Ήχος πλ. β’
Ωρχήσατο η μαθήτρια, του παμπονήρου διαβόλου, και την κεφαλήν σου Πρόδρομε, μισθόν αφείλετο. Ω συμποσίου πλήρους αιμάτων! Είθε μη ώμοσας Ηρώδη άνομε, ψεύδους έκγονε, ει δε και ώμοσας, μη ευώρκησας· κρείττον γαρ ψευσάμενον ζωής επιτυχείν, και μη αληθεύσαντα, την κάραν του Προδρόμου αποτεμείν. Αλλ’ ημείς τον Βαπτιστήν, ως εν γεννητοίς γυναικών μείζονα, επαξίως τιμώντες μακαρίζομεν.
Ήχος β’
Της μετανοίας ο κήρυξ, Ιωάννη Βαπτιστά, εκτμηθείς σου την κάραν, την, γην ηγίασας, ότι τον νόμον του Θεού τοις πιστοίς ετράνωσας, και παρανομίαν εξηφάνισας, Ως παρεστηκώς τω θρόνω του επουρανίου Βασιλέως Χριστού, αυτόν ικέτευε, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.
Επιγείους φροντίδας ηγνόησας, και τας ουρανίους ελπίδας επλούτησας, επί της γης ως Άγγελος, την ζωήν διανύσας πανόλβιε.
Ο Χριστός, η Παναγία και ο Πρόδρομος να γίνουν οι κάτοικοι της καρδιάς μας…(28.08.2016) Μόρφου Νεοφύτου
iconandlight 