Κυριακή των Αγίων Πάντων
Η μνήμη τους εορτάζεται την α΄ Κυριακή μετά την Κυριακή της Πεντηκοστής
Τη σήμερον ημέρα, την των απανταχού της οικουμένης εν Ασία, Λιβύη, και Ευρώπη, Βορρά τε και Νότω, Αγίων πάντων Εορτήν εορτάζομεν.
Στίχοι
Του Κυρίου μου πάντας υμνώ τους φίλους.
Ει τις δε μέλλων, εις τους πάντας εισίτω.
Όταν σκεπτόμαστε τους Αγίους, μας σκέπτονται και οι Άγιοι και μας βοηθούν. Έτσι πιάνει κανείς φιλία με τους Αγίους, που είναι η πιό σίγουρη φιλία.
Άγιος Παΐσιος Αγιορείτης
Γέροντα, διάβασα κάπου ότι οι Άγιοι την ημέρα της μνήμης τους δίνουν δώρα σε όσους τους επικαλούνται. Έτσι είναι;
– Ναι, κερνούν πνευματικά κανταΐφια! Άμα γλυκαίνουμε τους Αγίους με την ζωή μας, μας κερνούν γλυκά πνευματικά.
– Γέροντα, πώς θα αγαπήσω έναν Άγιο;
– Ποιόν Άγιο θέλεις να αγαπήσης;
– Τους Αγίους Θεοπάτορες Ιωακείμ και Άννα.
– Εσύ να κάνης ευχή για μένα στους Αγίους Θεοπάτορες να με βοηθούν, κι εγώ θα εύχωμαι να τους αγαπήσης. Εάν μπορής, να διαβάζης κάθε μέρα το Συναξάρι του Αγίου που γιορτάζει, για να συνδέεσαι με όλους τους Αγίους.
Η μελέτη του βίου του Αγίου της ημέρας, και γενικά των Συναξαρίων, πολύ βοηθάει, γιατί θερμαίνεται η ψυχή και παρακινείται να μιμηθή τους Αγίους. Αφήνει τότε ο άνθρωπος στην άκρη κάθε είδος κακομοιριάς και προχωρεί με λεβεντιά. Τα Συναξάρια βοηθούν στην ανδρεία την ψυχική, ακόμη και στο μαρτύριο.
– Πώς συμβαίνει, Γέροντα, Άγιοι που έχουν το ίδιο όνομα να έχουν και το ίδιο μαρτύριο;
– Εσένα πώς σε λένε;
– Μαρία.
– Αγία Μαρία υπάρχει;
– Η Αγία Μαρία η Αιγυπτία, Γέροντα.
– Η Αγία Μαρία μαρτύριο δεν έχει· οπότε το γλυτώνεις. Έχει όμως άσκηση· να την μιμηθής στην άσκηση, για να έχετε… το ίδιο Συναξάρι! Ευλογημένη, οι Άγιοι αυτοί προσπάθησαν να μιμηθούν τον Άγιό τους, που τον είχαν σε ευλάβεια.
– Γέροντα, πώς αποκτάει κανείς φιλία με έναν Άγιο;
– Πρέπει να συγγενέψη με τον Άγιο. «Τιμή Αγίου, μίμησις Αγίου»1 λέει ο Μέγας Βασίλειος….
Εγώ, τώρα εσχάτως, έχω τεμπελιάσει και ζώ με ελεημοσύνες των Αγίων, που τους ζητώ συνέχεια σαν ζητιάνος, όπως και από όλους ζητώ να προσεύχωνται για μένα. Οι Άγιοι με την πολλή τους αγάπη μου προσφέρουν από τον ουράνιο άρτο και από το παραδεισένιο μέλι 2…
– Γέροντα, μερικοί αμφιβάλλουν για την ευωδία των ιερών Λειψάνων.
– Η λογική φταίει. Τα Λείψανα των Αγίων έχουν Χάρη Θεού. Χειμώνα καιρό ο τόπος κοντά στην «Παναγούδα» ευωδιάζει. Και στα Κατουνάκια που ήμουν 3, κοντά στον «Άγιο Βασίλειο», ευωδίαζε ο τόπος σε ένα σημείο. Δεν υπάρχει πια Κελλί εκεί· μόνον κάτι πέτρες. Πόσα άγια Λείψανα θα βρίσκωνται και σ’ εκείνο το μέρος! Και ποιός ξέρει πότε ο Θεός θα τα παρουσιάση!
1 Πρβλ. Βασιλείου του Μεγάλου, Ομιλία ΙΘ ΄, Eις τους αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρας, PG 31, 508C.
2 Ο Γέροντας εννοεί την θεία Χάρη, η οποία τρέφει και γλυκαίνει τον άνθρωπο.
3 Κατά τα έτη 1967-1968.
«…Η Ελλάδα δεν παράγει αυτοκίνητα, αλλά ακόμα βγάζει Αγίους… εδώ βρίσκεται η αξία της, στη ζωντανή Ορθόδοξη παράδοσή της, που ακόμα και σήμερα βγάζει ΑΓΙΟΥΣ… ότι πολυτιμότερο δηλαδή”… (Αθανάσιος Ρακοβαλής)
Οι Άγιοι Πατέρες βάδισαν τον δρόμο της ταπεινοφροσύνης και έφθασαν στον Παράδεισο. Οι Άγιοι Πατέρες, παλιά, έφευγαν στην έρημο πρώτα και ερημώνονταν από τα πάθη τους με τον αγώνα τους. Χωρίς σχέδια και προγράμματα δικά τους αφήνονταν στα χέρια του Θεού και απέφευγαν τα αξιώματα και την εξουσία, ακόμη και όταν έφθαναν σε μέτρα αγιότητος – εκτός αν η Μητέρα Εκκλησία είχε ανάγκη, οπότε έκαναν υπακοή στο θέλημα του Θεού, και δοξαζόταν το Όνομα του Θεού με την αγία τους ζωή. Γίνονταν δηλαδή πνευματικοί αιμοδότες, αφού αποκτούσαν καλή κατάσταση πνευματικής υγείας στην έρημο, με την καλή πνευματική τροφή και την άγρυπνη πατερική παρακολούθηση.» Η μελέτη του βίου του Αγίου της ημέρας, και γενικά των Συναξαρίων, πολύ βοηθάει, γιατί θερμαίνεται η ψυχή και παρακινείται να μιμηθή τους Αγίους.
Πολλοί άγνωστοι Άγιοι βοηθούν και χωρίς να τους γνωρίζουμε. Αυτοί για μένα είναι μεγαλύτεροι Άγιοι. Δεν έχουν καμμιά δόξα από τους ανθρώπους, αλλά μόνον από τον Θεό. Από μεγάλη ταπεινοφροσύνη παρακάλεσαν τον Θεό επίμονα – έτσι μου λέει ο λογισμός – να μείνουν άγνωστοι, για να μην τιμηθούν από τους ανθρώπους, αλλά να συνεχίζουν να τους βοηθούν με τον ίδιο τρόπο, «εν τω κρυπτώ». Αυτούς τους αγνώστους Αγίους, πρέπει να τους έχουμε σε μεγάλη ευλάβεια και να τους χρεωστούμε πολλή ευγνωμοσύνη, γιατί μας βοηθούν σιωπηλά με τις πρεσβείες τους και με το σιωπηλό τους παράδειγμα, την αφάνειά τους…
Αυτή είναι και η δουλειά όλων γενικά των Αγίων· να βοηθούν και να προστατεύουν εμάς τους ταλαίπωρους ανθρώπους από τους ορατούς και αοράτους πειρασμούς. Δική μας δουλειά είναι, όσο μπορούμε, να ζούμε πνευματικά, να μη στενοχωρούμε τον Χριστό, να ανάβουμε το καντηλάκι στους Αγίους και να τους παρακαλούμε να μας βοηθούν. Σε αυτήν την ζωή έχουμε ανάγκη βοηθείας, για να μπορέσουμε να πάμε κοντά στον Χριστό… Είναι ζωντανή η παρουσία των Αγίων! Και όταν ακόμη εμείς δεν τους βρίσκουμε, εκείνοι μας βρίσκουν!
– Γέροντα, υπάρχει περίπτωση ένας Άγιος να μην κάνη θαύματα;
– Το αν θα κάνη ένας Άγιος θαύματα ή όχι, αυτό είναι θέμα του Θεού. Τα πολλά όμως θαύματα των Αγίων μένουν άγνωστα.
Τίποτε δεν είναι δύσκολο για τον Θεό και για έναν Άγιο που έχει παρρησία στον Θεό. Ο Χριστός είπε: «Θα σάς δώσω δύναμη να κάνετε θαύματα περισσότερα και μεγαλύτερα από όσα έκανα εγώ» . Αυτός ο λόγος του Χριστού δείχνει και την ταπείνωσή Του και τον πλούτο της Χάριτος που μας δίνει. Είναι συγκινητική η ταπείνωση του Χριστού· έδωσε στους Αγίους την Χάρη και την δύναμη να ανασταίνουν ακόμη και νεκρούς, όπως Εκείνος.
***
Από τα πυρά των πειρασμών οι Άγιοι απέκτησαν Αγιότητα και πνευματική πείρα, την οποία άφησαν σ’ εμάς τους μεταγενεστέρους, για να προφυλαχτούμε από τις πανουργίες του ανθρωποκτόνου.
Από τους μεγάλους αγώνες που έκαναν οι Άγιοι εναντίον των παθών και νίκησαν, έλαβαν τα στεφάνια της νίκης από τον Χριστό, μαζί με άφθονη Χάρη, και τώρα μας βοηθάνε και από τον Ουρανό με τις πρεσβείες τους, στους οποίους χρεωστούμε πολλή ευγνωμοσύνη και ευλάβεια.
Όποιος τιμάει τους Αγίους, αναμφιβόλως τιμάει πολύ περισσότερο την Παναγία. Όπως, επίσης, αυτός που τιμάει την Παναγία πολύ, φυσικά τιμάει περισσότερο την Παναγία Τριάδα.
Οι Άγιοι δεν παρεξηγούνται, όπως οι άνθρωποι, εάν ευλαβούμεθα περισσότερο ένα μικρότερο Άγιο από ένα μεγαλύτερο, γιατί είναι Άγιοι και δεν έχουν τις ανθρώπινες μικρότητες. Οι Άγιοι έχουν φυσικά την ανθρώπινη Αγιότητα και όχι την θεϊκή Τελειότητα, που έχει ο Χριστός….
Γι’ αυτό σε πολλή ευλάβεια θα πρέπη να τους έχουμε και πολλή ευγνωμοσύνη πρέπη να χρεωστούμε και στους ανώνυμους ακόμη Αγίους, που μας βοηθάνε σιωπηλά με τις πρεσβείες τους και με το σιωπηλό τους παράδειγμα της μεγάλης τους ταπεινοφροσύνης, που παρεκάλεσαν τον Θεό επίμονα – έτσι μου λέει ο λογισμός – να μείνουν άγνωστοι, για να μην τιμηθούν από τους ανθρώπους, αλλά να συνεχίζουν να βοηθούν τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο, εν τω κρυπτώ (Ματθ. 6, 4).
Οι Άγιοι αγωνίστηκαν, φυσικά, ο καθένας με τον δικό του πνευματικό τρόπο και μας βοηθάνε τώρα, ο καθένας πάλι Άγιος με τον δικό του άγιο τρόπο, και μιλάνε στην κάθε ψυχή με την γλώσσα που μιλάει και μπορεί να καταλάβη, για να ωφεληθή.
Όλοι οι Άγιοι αγωνίσθηκαν για την αγάπη του Χριστού. Οι Άγιοι Μάρτυρες έχυσαν το αίμα τους, οι Όσιοι Πατέρες έχυσαν ιδρώτες και δάκρυα, έκαναν πνευματικά πειράματα στον εαυτό τους, σαν καλοί βοτανολόγοι, πικράθηκαν οι ίδιοι από αγάπη και προς την εικόνα του Θεού και άφησαν τις πνευματικές τους συνταγές, και έτσι προλαβαίνουμε το κακό ή θεραπεύουμε μια προηγούμενη αρρώστια μας, πνευματική, αποκτάμε υγεία και, εάν φιλοτιμηθούμε να τους μιμηθούμε στους αγώνες, ακόμη και αγιάζουμε.
Δεν συγκρίνονται φυσικά όλοι οι αγώνες των Οσίων, νηστείες, αγρυπνίες κ.λπ. ούτε και τα βασανιστήρια όλων των Αγίων Μαρτύρων με το Πάθος του Κυρίου μας, διότι όλους τους βοηθούσε ο Χριστός θεϊκά, και γλυκαίνονται οι πόνοι από την μεγάλη Του αγάπη, και έτσι το μαχαίρι του δημίου το ένιωθαν γλυκύτερο και από το δοξάρι του βιολιού στον λαιμό τους· ενώ στον εαυτό Του ο Χριστός δεν χρησιμοποίησε καθόλου την θεϊκή Του δύναμη και υπέφερε τον πολύ πόνο στο ευαίσθητο σώμα Του από πολλή αγάπη προς το πλάσμα Του, την οποία, εάν αισθανθή ο άνθρωπος, τότε μόνο θα είναι πραγματικός άνθρωπος και εσωτερικά. Αλλιώς θα είναι πιο αναίσθητος και από τα δημιουργήματα του Θεού, αφού ο ήλιος αισθάνθηκε το Πάθος του Κυρίου και σκοτείνιασε, γιατί δεν άντεχε να το βλέπη. Η γη, και αυτή τρόμαξε, όταν το είδε. Οι πέτρες, και αυτές κομματιάσθηκαν. Οι τάφοι, και αυτοί εσείσθηκαν τόσο δυνατά, που ξύπνησαν πολλούς κεκοιμημένους από χρόνια και τους έβγαλαν έξω να διαμαρτυρηθούν για την αχάριστη αυτή συμπεριφορά των ανθρώπων προς τον Ευεργέτη τους και Λυτρωτή τους Θεό.
Γι’ αυτό, μια που δεν προσφέραμε τίποτα το δικό μας στον Χριστό, τουλάχιστον να μην Τον πικραίνουμε, αλλά να Του προσφέρουμε την ευγνωμοσύνη μας και με πολλή ευλάβεια να εορτάζουμε τα Άγια Του Πάθη. Επίσης και τους Αγίους μας, που έχυσαν είτε αίμα είτε ιδρώτες και δάκρυα για την αγάπη του Χριστού, να τους εορτάζουμε με ευλάβεια, για να βοηθιώμαστε οι ίδιοι και, όταν ακούμε το Συναξάρι τους: τη αυτή ημέρα μνήμη του Αγίου…, να στεκώμαστε όρθιοι με ευλάβεια, όπως και οι Στρατιώτες στέκονται προσοχή, όταν διαβάζωνται τα ονόματα των ηρωϊκώς πεσόντων συναδέλφων τους.
Όταν η ψυχή ζη τον Άγιο, ζητά με ευλάβεια και με πίστη την βοήθειά του… Πώς σας οικονομούν οι Άγιοι! Από πόσα βραχυκυκλώματα σας γλυτώνουν!
‘Καλοί άνθρωποι υπάρχουν παντού. Όμως, Αγίους δεν έχει πουθενά αλλού, παρά μόνο στην Ορθοδοξία μας”.
Ο άνθρωπος που έχει αγιότητα, όπου κι αν βρεθή, δημιουργεί κατά κάποιον τρόπο γύρω του ένα ηλεκτρομαγνητικό πνευματικό πεδίο και επηρεάζει όσους βρίσκονται μέσα σ᾿ αυτό.
***
…Πήγα να δώσω και στον άλλο μία εικόνα, αλλά δεν την έπαιρνε. «Δώσε μου ένα σανιδάκι από αυτά που πριονίζεις, μου λέει. Δεν πιστεύω στον Θεό· στους Αγίους πιστεύω». Τότε του είπα: «Ή καθρέφτης είναι κανείς ή καπάκι από κονσερβοκούτι, αν δεν πέσουν οι ακτίνες του ήλιου επάνω του, δεν γυαλίζει. Οι Άγιοι έλαμψαν με τις ακτίνες της Χάριτος του Θεού, όπως τα αστέρια παίρνουν φως από τον ήλιο».
Τους καημένους τους νέους τους ζαλίζουν με διάφορες θεωρίες….. Ο Προφήτης Ησαΐας λέει ότι αυτοί που δεν θέλουν να σωθούν, δεν καταλαβαίνουν1. Μια φορά τους είπα: «Βλέπετε τα αστέρια; Αυτά δεν είναι βιδωμένα· κάποιος τα κρατά στο στερέωμα. Για τον Χριστό, όσα είπαν οι Προφήτες εκπληρώθηκαν. Έχουμε τόσους Μάρτυρες, που ήταν πριν πολύ άπιστοι, δήμιοι, ειδωλολάτρες, και μετά πίστεψαν στον Χριστό και μαρτύρησαν. Μερικούς τους έκοβαν την γλώσσα, για να μη μιλάνε για τον Χριστό, και με κομμένη γλώσσα μιλούσαν καλύτερα! Κάθε μέρα έχουμε τόσους Αγίους που εορτάζουν! Είναι ζωντανή η παρουσία των Αγίων. Και όταν ακόμη εμείς δεν τους βρίσκουμε, εκείνοι μας βρίσκουν! Πολλοί ασκητές στην έρημο, που δεν έχουν ημερολόγιο και δεν ξέρουν ποιός Άγιος γιορτάζει, λένε «Άγιοι της ημέρας, πρεσβεύσατε υπέρ ημών» και
παρουσιάζονται οι Άγιοι και τους φανερώνουν και το όνομά τους· και μάλιστα είναι Άγιοι με δύσκολα ονόματα. Κοιτάνε ύστερα οι ασκητές το ημερολόγιο και βλέπουν ότι γιορτάζουν εκείνη την ημέρα οι Άγιοι που τους παρουσιάσθηκαν2. Αυτό πώς το βλέπετε;».
Μετά μου είπαν: «Γιατί πάνε οι Άγιοι στους καλογήρους και δεν πάνε να βοηθήσουν τον λαό που έχει ανάγκη;». «Με τί ήρθατε εδώ, παλληκάρια; τα ρώτησα· με το αεροπλάνο;». «Όχι, με το αυτοκίνητο», μου λένε. «Εντάξει· στον δρόμο που ερχόσασταν, πόσα προσκυνητάρια είδατε; Αυτά δεν φύτρωσαν με τα πρωτοβρόχια. Βοηθήθηκαν οι άνθρωποι από τους Αγίους και από ευλάβεια τα έφτιαξαν, και ανάβουν και τα κανδήλια.
1 Πρβ. Ησ. 6, 9-10.
2 Στις 3-6-1979, επειδή ο Γέροντας δεν θυμόταν ποιός Άγιος γιόρταζε εκείνη την ημέρα και δεν έβρισκε τα γυαλιά του, για να δη στο ημερολόγιο – μόλις τότε είχε εγκατασταθή στο Καλύβι «Παναγούδα» και ακόμη δεν είχε τακτοποιηθή –, έκανε κομποσχοίνι λέγοντας «Άγιοι της ημέρας, πρεσβεύσατε υπέρ ημών». Τότε τον επισκέφθηκε ο Άγιος Λουκιλλιανός που γιορτάζει εκείνη την ημέρα και του επανέλαβε τρεις φορές το δύσκολο όνομά του.
Άγιος Νεκτάριος της Όπτινα
Γράφει η μοναχή Νεκταρία (Κοντσέβιτς): Ο Γέροντας μου είχε βάλει να κάνω κανόνα στο κελί μου να λέω 30 φορές “Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με την αμαρτωλή”, 10 φορές το “Ύπεραγία Θεοτόκε, σώσον με”, 10 φορές το “Άγιε άγγελε φύλακα μου, πρέσβευε στον Θεό για μένα” και 10 φορές το “Άγιοι Πάντες πρεσβεύσατε υπέρ εμού”. Και πρόσθεσε: «Καθώς θα λες “Άγιοι Πάντες πρεσβεύσατε υπέρ εμού”, όλοι οι Άγιοι στον Παράδεισο θα λένε “Κύριε ελεησόν” και θα είναι αυτό ένα κέρδος για σένα». Τώρα κάθε φορά πού λέω “Άγιοι Πάντες πρεσβεύσατε υπέρ εμού”, αναλογίζομαι πώς όλοι μαζί οι Άγιοι στον Παράδεισο γονατίζουν μπροστά στον θρόνο του Θεού και λένε “Κύριε ελεησόν”.
Απολυτίκιον Αγίων Πάντων. Ήχος α’. Του λίθου σφραγισθέντος.
(Ποίημα του οσίου Νικοδήμου του ῾Αγιορείτου)
Βλαστούς ευαγγελίου και καρπούς αμαράντους, χορούς αγίων Πάντων ευφημήσωμεν πάντες, εν ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς, μιμούμενοι αυτών τας αρετάς, και αγώνας τους γενναίους, από ψυχής συμφώνως ανακράζοντες· δόξα τω στεφανώσαντι υμάς· δόξα τω αγιάσαντι· δόξα τω εν τη γη και ουρανώ υμάς δοξάσαντι.
Απολυτίκιον των Αγίων Ήχος δ’
Των εν όλω τω κόσμω Μαρτύρων σου, ως πορφύραν και βύσσον τα αίματα, η Εκκλησία σου στολισαμένη, δι’ αυτών βοά σοι· Χριστέ ο Θεός, τω λαώ σου τους οικτιρμούς σου κατάπεμψον, ειρήνην τη πολιτεία σου δώρησαι, και ταίς ψυχαίς ημών το μέγα έλεος.
Κοντάκιον Ήχος πλ. δ’
Ως απαρχάς της φύσεως, τω φυτουργώ της κτίσεως, η οικουμένη προσφέρει σοι Κύριε, τους θεοφόρους Μάρτυρας, ταίς αυτών ικεσίαις, εν ειρήνη βαθεία, την Εκκλησίαν σου, διά της Θεοτόκου συντήρησον, πολυέλεε.
Ο Οίκος
Οι εν πάση τη γη μαρτυρήσαντες, και εν τοις ουρανοίς μετοικήσαντες, οι τα πάθη Χριστού μιμησάμενοι, και τα πάθη ημών αφαιρούμενοι, ενταύθα σήμερον αθροίζονται, πρωτοτόκων δεικνύοντες Εκκλησίαν, ως της άνω τον τύπον επέχουσαν, και Χριστώ εκβοώσαν· Θεός μου ει· Συ με διά της Θεοτόκου συντήρησον, πολυέλεε.
iconandlight 