Να προσεύχεστε στην Μητέρα του Θεού, να την παρακαλάτε με απλότητα. Η προσευχή «Θεοτόκε Παρθένε, χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία…» εμπεριέχει τα πάντα.

Ὁ λαὸς ἵσταται διὰ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ Συναξαρίου.
Συναξάριον.
Τῇ Λ´ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου, τοῦ συγγραφέως τῆς Κλίμακος. (†605)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου προφήτου Ἰωὰδ (ἢ Ἰωήλ). (ι´ αἰ. π.Χ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς ἁγίας Εὐβούλης, μητρὸς τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος. (†304)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ ἐν τῷ Φρέατι. (δ´ αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου β´, πατριάρχου Ἱεροσολύμων. (ε´ αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου νέου ἱερομάρτυρος Ζαχαρίου, ἐν Κορίνθῳ μαρτυρήσαντος καὶ ξίφει τελειωθέντος. (†1684)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Σωφρονίου, μητροπολίτου ἐπισκόπου Ἰρκοὺτσκ ἐν Ῥωσίᾳ. (†1771)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γαβριήλ, ἐπισκόπου Κισινάου (Chișinău) Μολδαβίας. (†1821)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς Ὁσίας Μητρὸς ἡμῶν Ματρώνης (Mylnikova) τῆς ἀνυπόδητης καὶ διὰ Χριστὸν σαλῆς ἐν Πετρουπόλει τῆς Ῥωσίας. (1911)

Στίχοι
Ἐπὶ κλίμαξι κλίμακας πυκνῶς Πάτερ,
Τὰς σὰς ἀρετὰς θείς, ἔφθασας πόλου μέχρι.
Χαῖρεν Ἰωάννης τριακοστῇ ἐξαναλύων.
Στίχ. Ἐν οὐρανοῖς σύνεστιν Ἀθλητῇ Τέκνῳ,
Ἀθλητομήτωρ καλλίτεκνος Εὐβούλη.

Ο αββάς Ιωάννης ο Σαββαΐτης διηγήθηκε τα εξής· «Όταν καθόμουν στην πιο μακρινή έρημο, ήλθε κάποιος αδελφός από το μοναστήρι να με επισκεφθεί. Τον ρωτούσα λοιπόν· «Πως είναι οι πατέρες;». Και λέγει· «Με τις ευχές σου, καλά». Τον ρώτησα λοιπόν και για κάποιον αδελφό, που είχε κακή φήμη και όνομα. Και μου απαντά αυτός· «Πίστεψέ με, πάτερ ακόμη δεν έχει απαλλαγεί απ’ εκείνη τη φήμη». Όταν το άκουσα αυτό είπα. «Ουφ».
Και μόλις είπα το «Ουφ» έπεσα σαν σε μια έκσταση ύπνου και βλέπω τον εαυτό μου να στέκεται στον άγιο Κρανίου Τόπο και έβλεπα τον Κύριο σταυρωμένο ανάμεσα στους δυο ληστές. Όρμησα λοιπόν να προσκυνήσω και να τον πλησιάσω. Και μόλις το είδε αυτό ο Χριστός, διέταξε με δυνατή φωνή τους αγγέλους που ήταν εκεί, λέγοντας· «Πετάξτε τον έξω, γιατί μου είναι αντίχριστος, γιατί πριν εγώ κρίνω αυτός κατέκρινε τον αδελφό του». Όταν λοιπόν με έδιωχναν και έφθασα να βγω από την πόρτα, πιάστηκε το ράσο μου όταν έκλεινε και το άφησα εκεί κι αμέσως ξύπνησα. Λέγω λοιπόν στον αδελφό, που με είχε επισκεφθεί· «Η ημέρα αυτή μου είναι κακή». Κι αυτός μου λέγει· «Εξαιτίας ποιου πράγματος, πάτερ;». Τότε του διηγήθηκα αυτά που είδα και είπα· «Πίστεψέ με, ότι το ράσο συμβολίζει τη σκέπη του Θεού, που ήταν επάνω μου και την στερήθηκα».
2. Και από την ημέρα εκείνη, παιδιά μου, μάρτυράς μου ο Θεός, πέρασα επτά χρόνια στις ερήμους, ούτε ύπνο γευόμουνα, ούτε μπήκα κάτω από στέγη, ούτε με άνθρωπο έκανα συντροφιά, μέχρις ότου ξαναείδα τον Κύριο, που έδωσε την άδεια να μου επιστραφεί το ράσο μου.
3. Εμείς όταν ακούσαμε να λέγονται αυτά από τον όσιο Ιωάννη, είπαμε· «Αν ο δίκαιος μόλις και μετά βίας σώζεται, ο ασεβής και αμαρτωλός πως θα τα βγάλει πέρα;». Απ’ αυτό λοιπόν γίνεται φανερό ότι η καταλαλιά είναι μεγάλο κακό».
Γεροντικό του Σινά

***

Μνήμη του μοναχού, ο οποίος δεν έκρινε ποτέ κανέναν στην ζωή του και εκοιμήθη περιχαρής
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

Ο μοναχός αυτός ήταν οκνηρός, αμελής και ελλιπής στην προσευχή του, αλλά σε όλη του τη ζωή, δεν έκρινε ποτέ κανέναν. Ενώ πέθαινε, ήταν χαρούμενος. Όταν οι αδελφοί τον ρώτησαν πώς είναι δυνατον, με τόσες πολλές αμαρτίες, να πεθαίνει χαρούμενος, εκείνος απάντησε: «Βλέπω τώρα αγγέλους οι οποίοι μου δείχνουν μια σελίδα με τις πολλές αμαρτίες μου. Κι εγώ τους λέω: Ο Κύριος μας είπε:« μη κρίνετε, και ου μη κριθείτε» (Λουκά 6:37). Δεν έχω κρίνει ποτέ κανέναν, και ελπίζω στο έλεος του Θεού ότι κι Εκείνος δεν θα με κρίνει. Και οι άγγελοι έσκισαν το χαρτί. Όταν άκουσαν αυτό οι μοναχοί εξεπλάγησαν και πολύ διδάχθηκαν.
Πηγή: Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Οχρίδας», Μάρτιος.

***

Οσία Ματρώνα η ανυπόδητη, η δια Χριστόν σαλή της Πετρούπολης Ρωσίας

11. Στις αρχές Ιανουαρίου του 1904 ο Κος Π., που ήταν αξιωματικός της αστυνομίας, επρόκειτο να φύγει με μετάθεση στην Ανατολική Σιβηρία, σε μια νέα θέση, και επισκέφτηκε τη Ματρώνουσκα. Εκείνη του έδωσε την ευχή της και μια εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που είχε φέρει από τα Ιεροσόλυμα και του είπε:
– Ορίστε! Έχε την ευχή μου! Η Βασίλισσα των Ουρανών θα είναι πάντα η ίδια Προστάτης και Μεσίτης για σένα. Μην την αποχωριστείς ποτέ. Όπου κι αν πάς να την έχεις μαζί σου και κανένας άνθρωπος δε θα μπορέσει να σου κάνει κακό, καμιά σφαίρα δεν θα σε αγγίξει.

Τα λόγια αυτά ξάφνιασαν κι ανησύχησαν κάπως τον Π., που δεν πήγαινε σε πολεμικό πεδίο, αλλά σε μια συνηθισμένη θέση, όπως όλοι οι άνθρωποι. Αργότερα όμως αποδείχτηκε πως τ’ αποχαιρετιστήρια αυτά λόγια της είχαν ένα προφητικό μήνυμα. το 1905 ξέσπασε το επαναστατικό κίνημα κι ο Π., πιστός στο καθήκον και τον όρκο του, έπρεπε ν’ αναλάβει μόνος του τον αγώνα εναντίων του αποκαλούμενου «απελευθερωτικού κινήματος» και μάλιστα όχι μόνο στο Ατσίνσκ, μια περιοχή που ήταν στη δικαιοδοσία του, αλλά και στην περιοχή Μινούσινσκ, όπου μεταφέρθηκε γι’αυτόν ειδικά το σκοπό. Εκεί εκπλήρωσε το καθήκον που του ανατέθηκε. Ξεχώρισε από τον πληθυσμό τα επαναστατικά στοιχεία εκείνα που ήταν επιζήμια στην υπάρχουσα κοινωνική τάξη, ενέπνευσε τον σεβασμό στους νόμους και τις αρχές και, χωρίς να λάβει κανένα καταπιεστικό μέτρο, εισέπραξε τους φόρους που ήταν απλήρωτοι για δύο χρόνια. Παρά το γεγονός ότι έγιναν πολλές απόπειρες εναντίον της ζωής του και οι επαναστατες τον είχαν καταδικάσει σε θάνατο, ο Θεός τον προστάτεψε. Τα προφητικά λόγια της Ματρώνουσκα βγήκαν σωστά. Καμιά σφαίρα δεν τον άγγιξε.
Το Σεπτέμβρη του 1910 ο Π. έφερε πίσω την προαναφερόμενη εικόνα της Παναγίας. Την έδωσε στη Ματρωνούσκα που άφησε διαθήκη η εικόνα αυτή να δοθεί μετά το θάνατό της στη δούκισσα Ελισάβετ Θεοδώροβνα, στη Μόσχα. Η επιθυμία της εκπληρώθηκε το Μάϊο του 1911.

***

«Να προσεύχεστε στην Μητέρα του Θεού, να την παρακαλάτε με απλότητα»

Η ηγούμενη της Ιεράς Σταυροπηγιακής γυναικείας Μονής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, στα Ιεροσόλυμα, Αικατερίνη (Τσάϊνικοβα), μιλάει για τον ηγούμενο Σάββα (Οσταπένκο), τον μεγαλόσχημο:
– Ο πνευματικός μου πατέρας, ο μεγαλόσχημος ηγούμενος Σάββας (Οσταπένκο), που ασκήτευε προς το τέλος της ζωής του στην Ιερά Μονή των Σπηλαίων του Πσκοβ, πάντα έδινε εντολή στα πνευματικά του παιδιά, κάθε μέρα να διαβάζουν 150 φορές τον ύμνο «Θεοτόκε Παρθένε», και οπωσδήποτε με τροπάρια. Μας έλεγε: «η Μητέρα του Θεού θα μεσολαβεί την Ημέρα της Κρίσεως για όποιον Την τιμά».  
Ο ίδιος έτρεφε μια πύρινη αγάπη προς την Υπεραγία Θεοτόκο, όμοια με του Οσίου Σεραφείμ του Σαρώφ. Σε όλες τις Θεομητορικές γιορτές, τις ημέρες μνήμης των βασικών Της εικόνων, πάντα μας ευλογούσε να μεταλαμβάνουμε.
Θυμάμαι τις νουθεσίες του: «Η Παναγία του Καζάν είναι αυστηρή! Κοιτάξτε! Να μεταλαβαίνετε! Μην πληγώνετε την Μητέρα του Θεού!»

Επίσης, ο πατήρ Σάββας είχε μεγάλη αδυναμία στους Χαιρετισμούς. Αργότερα, μετά τον πατέρα Σάββα, αυτήν την αγάπη για τους Χαιρετισμούς κληρονόμησε το πνευματικό τέκνο του, ο Αρχιμανδρίτης Αντύπας (Μιχάϊλοβ), κάτι για το οποίο τόσο εύγλωττα έγραψε ο Μητροπολίτης, πλέον, Τύχων (Σεβκουνόβ), στο βιβλίο του «Σχεδόν Άγιοι».
Στον πατέρα Σάββα άρεσε πολύ να ψέλνει για να αινεί και να ευχαριστεί τον Κύριο και την Υπεραγία Θεοτόκο.
Μια τέτοια κληρονομική έντονη ευλάβεια στην Υπεραγία Θεοτόκο έμεινε και σε μας, τα τέκνα του. Και εγώ στις αδελφές μου λέω συνέχεια: «Αδελφές! Να ψέλνουμε κατά δύναμιν τους ύμνους στην Μητέρα του Θεού, να λιτανεύουμε την εικόνα της Παναγίας, να διαβάζουμε το «Θεοτόκε Παρθένε, χαίρε!». Τότε, η Ίδια η Μητέρα του Θεού θα μας προστατεύει».
Και εγώ η ίδια έχω αποκτήσει μια πολύ απλή, πολύ οικεία σχέση με την Θεομήτορα. Καμιά φορά πλησιάζεις την εικόνα: «Μητέρα του Θεού, Είσαι τόσο όμορφη!.. – και την κοιτάζεις με θαυμασμό. – Βοήθησέ μας, Σε παρακαλώ!»
Ή: «Μητέρα του Θεού, Σε αγαπάμε τόσο πολύ! Είσαι η Προστάτιδά μας, η Πρεσβεύουσα! Βοήθησέ μας!»
Ή πλησιάζεις την εικόνα και τα λες όλα, όπως στην μητέρα σου, χωρίς να κρύβεις τίποτα: Αυτά και αυτά δεν τα καταφέρνω, τι να κάνω;
«Μητέρα του Θεού, θύμωσα με την τάδε αδελφή… – ομολογείς καμιά φορά. – Πώς να βγω τώρα από όλο αυτό;»
Ή ρωτάς-συμβουλεύεσαι: «Μητέρα του Θεού, θέλω να κάνω αυτό και αυτό. Δεν ξέρω, είναι θέλημα Θεού;» – και σύντομα με κάποιον τρόπο παίρνεις απάντηση.
Είναι, κατά κάποιον τρόπο, ανθρώπινη και χωρίς τυπικότητες επικοινωνία. Είναι ένας διαρκής διάλογος. Και η μαμά μου επικοινωνούσε με αυτόν τον τρόπο και με τον Κύριο και με την Θεοτόκο, λες και ήταν παρόντες. Κάποιες φορές πλησίαζε την εικόνα του Σωτήρος: «Πατέρα! Ένας άνθρωπος ήρθε εδώ σε μένα και ζητάει βοήθεια. Αλλά πώς να τον βοηθήσω; Σε παρακαλώ, βοήθησέ τον Εσύ».
Τόσο οικείες σχέσεις! Αλλά, η Μητέρα του Θεού βοηθάει! Ο Κύριος είναι κοντά, μας ακούει.

***

Άγιος στάρετς Ζηνόβιος (Μαζούγκα· 1896–1985), μητροπολίτης Τέτρι–Τσκάρο

Στην ερώτηση ενός πνευματικού τέκνου του σχετικά με το ποιές προσευχές προς την Παναγία συστήνει, ο άγιος απάντησε ότι η προσευχή «Θεοτόκε Παρθένε, χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία…» εμπεριέχει τα πάντα. «Ορίστε, σκεφτείτε», είπε ο άγιος και πρόφερε αργά αυτή την προσευχή, κάνοντας στάσεις για περισυλλογή:
“Θεοτόκε Παρθένε…,
χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία…,
ο Κύριος μετά σου…,
ευλογημένη συ εν γυναιξί…,
και ευλογημένος…,
ο καρπός της κοιλίας σου…,
ότι Σωτήρα έτεκες…,
των ψυχών ημών…”».
Ο άγιος αγαπούσε πολύ την Υπεραγία Θεοτόκο και συχνά απευθυνόταν προς αυτή με θερμή προσευχή. Στην ερώτηση κάποιου ιερομονάχου τι πρέπει να κάνει, ώστε να μείνει πιστός στον Χριστό και να υποφέρει όλες τις δοκιμασίες, αν αρχίσουν ξανά αιματηροί διωγμοί κατά της Εκκλησίας, ο στάρετς Ζηνόβιος απάντησε:
«Να προσεύχεσαι στην Παναγία και, όσο μπορείς συχνότερα, να λες το “Θεοτόκε Παρθένε”. Η Υπεραγία Θεοτόκος φυλάει όποιον λέει αυτή την προσευχή.
Ήμουν στην εξορία μαζί με έναν επίσκοπο. Απαιτούσαν από αυτόν να υπογράψει ότι συμμετείχε σε συνωμοσία κατά των αρχών, στην οποία εμπλέκονταν αρκετά ακόμη άτομα. Στις ανακρίσεις τον βασάνιζαν, αλλά άντεχε τα βασανιστήρια και δεν πρόδιδε τους αδελφούς του. Ο επίσκοπος εκείνος μου διηγήθηκε ότι έλεγε αδιαλείπτως την προσευχή “Θεοτόκε Παρθένε” και τις νύχτες τον κανόνα της “Οδηγητρίας”, που τον ήξερε από στήθους. Έλεγε ότι αισθανόταν τον πόνο, αλλά αμβλύ, και μετά έχανε τις αισθήσεις του. Εν τέλει, χωρίς να καταφέρουν τίποτα, τον άφησαν ήσυχο».

Όταν έδινε ευλογία στα πνευματικά του τέκνα να λένε την Ευχή του Ιησού, ο άγιος Ζηνόβιος συμπλήρωνε να τελούν επίσης κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο, την ευχή «Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς», καθώς και το «Θεοτόκε Παρθένε, χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία…». Επαναλάμβανε ότι η Ευχή του Ιησού μπολιάζεται στην ταπεινή καρδιά.

Στο ταπεινό κελί του… οι τοίχοι μέχρι το ταβάνι, ήταν γεμάτοι εικόνες ….
Ανάμεσα στο πλήθος των εικόνων ήταν και η αγαπημένη της καρδιάς του, εικόνα του Γενεσίου της Υπεραγίας Θεοτόκου της ερήμου του Γκλινσκ, ακριβές αντίγραφο της πρωτότυπης θαυματουργής εικόνας.

Ο πατήρ Πέτρος Λουκίν διηγείται ότι κατά τη διάρκεια της διαμονής του στον άγιο, μετά τη Θεία Λειτουργία, στην κοινή τράπεζα, ο άγιος Ζηνόβιος διηγείτο θαυμαστές ιστορίες από τη ζωή του, η απαντούσε σε ερωτήσεις. Την ώρα του τσαγιού σέρβιραν μια πίτα με φράουλες, χαρισμένη στον στάρετς….
«Τότε θυμήθηκε ο στάρετς μια άλλη πίττα:
Πριν από μια εορτή, νομίζω πριν από το Άγιο Πάσχα, κάποιοι κρατούμενοι, ανάμεσά τους και ο στάρετς, προσεύχονταν και ζητούσαν βοήθεια και παρηγοριά από την Παναγία. Όταν πήγαν στο μέρος, όπου υλοτομούσαν, βρήκαν μέσα στο δάσος, στη Σιβηρία, χειμώνα καιρό, πάνω σε μια φρεσκοκομμένη ρίζα, μια καυτή πίτα. Τη μοιράστηκαν όλοι και μετά, για πολύ καιρό, δεν ένιωθαν πείνα, αισθάνονταν απερίγραπτο ενθουσιασμό και ευγνωμοσύνη προς τη Βασίλισσα των Ουρανών.»

Όταν ο άγιος Ζηνόβιος ήταν στην εξορία, του επέτρεπαν να απομονώνεται στο δάσος για να προσευχηθεί. Επρόκειτο για ανήκουστη εμπιστοσύνη. Η φυγή ενός φυλακισμένου στο δάσος εθεωρείτο δραπέτευση και τον άνθρωπο, που αποφάσιζε κάτι τέτοιο αυθαίρετα, μπορούσαν να τον εκτελέσουν επί τόπου. Ο άγιος έφευγε τις Κυριακές και τις εορτές και προσευχόταν στην ακτή μιας μικρής, έρημης λίμνης. Έλεγε ότι «κάποτε, σε μια γιορτή της Παναγίας, έλαβε εκεί κάποιο σημάδι σχετικό με την απελευθέρωσή του», όμως δεν αποκάλυψε τι σημάδι ήταν αυτό. Ο άγιος Ζηνόβιος από τα παιδικά του χρόνια αγαπούσε και τιμούσε την Παναγία και η Πάναγνος πάντα τον βοηθούσε και δεν τον εγκατέλειπε. Όταν ο άγιος έλαβε το σχήμα, άρχισε να προσεύχεται ακόμη περισσότερο και ενέτεινε τη νηστεία.
(1) Ζηνόβιος Τσεσνοκώφ: «Στάρετς Ζηνόβιος-Στη χαρά και στη λύπη Δόξα τω Θεώ», Μετάφραση από τη Ρωσική: Αγγελική Πελωριάδη, σελ. 172–173, 176, 177, 193, 194-195, Εκδόσεις «Άθως», Αθήνα 2019.

Τίποτε άλλο δεν αποστρέφεται τόσο πολύ ο Θεός όσο την κατάκριση, γιατί ο Θεός είναι δίκαιος και η κατάκριση είναι γεμάτη από αδικία. Γι᾿ αυτό προσπαθήστε, όσο μπορείτε, πριν προλάβη ο πειρασμός να σας φυτέψη κακούς λογισμούς, να φυτεύετε εσείς καλούς λογισμούς, για να γίνη η καρδιά σας ανθόκηπος και να συνοδεύεται η προσευχή σας από την θεία ευωδία της καρδιάς σας.
https://iconandlight.wordpress.com/2022/03/29/%CF%84%CE%AF%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B5-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF-%CE%B4%CE%B5%CE%BD-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CF%81%CE%AD%CF%86%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CF%8C%CF%83%CE%BF-%CF%80%CE%BF%CE%BB/

Είπε ο αββάς Στρατήγιος για τον άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, Ηγούμενο του Σινά, την ημέρα της κουράς του, «μέγας αστήρ γενήσεται».
https://iconandlight.wordpress.com/2020/03/29/%ce%b5%ce%af%cf%80%ce%b5-%ce%bf-%ce%b1%ce%b2%ce%b2%ce%ac%cf%82-%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%ae%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ac%ce%b3%ce%b9%ce%bf-%ce%b9%cf%89/

Οσία Ματρώνα η ανυπόδητη, η δια Χριστόν σαλή της Πετρούπολης Ρωσίας, Η Βασίλισσα των Ουρανών θα είναι πάντα η ίδια Προστάτης και Μεσίτης για σένα. Μην την αποχωριστείς ποτέ. Όπου κι αν πάς να την έχεις μαζί σου και κανένας άνθρωπος δε θα μπορέσει να σου κάνει κακό
https://iconandlight.wordpress.com/2022/03/30/75740/

Ἀπολυτίκιον. Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος
Ἦχος πλ. δ´

Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τό ἄγονον ἐγεώργησας· καί τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατόν τούς πόνους ἐκαρποφόρησας· καί γέγονας φωστήρ τῇ οἰκουμένῃ, λάμπων τοῖς θαύμασιν, Ἰωάννη, Πατήρ ἡμῶν ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.

Ἀπολυτίκιον. Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος
Ἦχος γ´. Θείας πίστεως

Θείαν κλίμακα, ὑποστηρίξας, τὴν τῶν λόγων σου, μέθοδον πᾶσι, Μοναστῶν ὑφηγητὴς ἀναδέδειξαι, ἐκ πρακτικῆς Ἰωάννη καθάρσεως, πρὸς θεωρίας ἀνάγων τὴν ἔλαμψιν. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμὶν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἀπολυτίκιον τῆς Ὁσίας Εὐβούλης, μητρός τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος.
Ἦχος πλ. α΄. Τον συνάναρχον Λόγον.

Καλλιμάρτυρος, δεῦτε, ἀθλητομήτορα, Παντελεήμονος, πάντες, μελισταγέσιν ᾠδαῖς, καταστέψωμεν, Εὐβούλην τήν ἀοίδιμον, κράζοντες· γάλακτι εὐχῶν, τῶν σεπτῶν σου πρός Χριστόν, καί Κτίστην τῆς οἰκουμένης, ἡμᾶς λιμώττοντας θρέψον, ἵνα ἐκθύμως σε γεραίρομεν.

Λάμψας ἐν τῇ Αἰγύπτῳ, φωτισμὸν ἀληθείας, ἐδίωξας τοῦ ψεύδους τὸ σκότος· τὰ γὰρ εἴδωλα ταύτης Σωτήρ, μὴ ἐνέγκαντά σου τὴν ἰσχύν, πέπτωκεν· οἱ τούτων δὲ ῥυσθέντες, ἐβόων πρὸς τὴν Θεοτόκον·

Χαῖρε, ἀνόρθωσις τῶν ἀνθρώπων· χαῖρε, κατάπτωσις τῶν δαιμόνων.
Χαῖρε, τῆς ἀπάτης τὴν πλάνην πατήσασα· χαῖρε, τῶν εἰδώλων τὸν δόλον ἐλέγξασα.
Χαῖρε, θάλασσα ποντίσασα Φαραὼ τὸν νοητόν· χαῖρε, πέτρα ἡ ποτίσασα τοὺς διψῶντας τὴν ζωήν.
Χαῖρε, πύρινε στῦλε, ὁδηγῶν τοὺς ἐν σκότει· χαῖρε, σκέπη τοῦ κόσμου, πλατυτέρα νεφέλης.
Χαῖρε, τροφὴ τοῦ μάννα διάδοχε· χαῖρε, τρυφῆς ἁγίας διάκονε.
Χαῖρε, ἡ γῆ τῆς ἐπαγγελίας· χαῖρε, ἐξ ἧς ῥέει μέλι καὶ γάλα.
Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.

Κοντάκιον.
Ἦχος πλ. δ´. Αὐτόμελον.

Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια,
Ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,
Ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε.
Ἀλλ᾿ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον,
Ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,
Ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.

Η απεριόριστη ταπείνωση ενώπιον του Θεού, σε όποιες συνθήκες της ζωής του, ήταν όλη η ουσία της ζωής του αγίου Ανδρονίκου (Λουκάς) του Γκλίνσκ, έτσι ζούσε μέσα του η Βασιλεία του Θεού.

Ὁ λαὸς ἵσταται διὰ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ Συναξαρίου.
Συναξάριον.
Τῇ ΚΑ΄(21ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου, ἡ Ἐαρινὴ Ἰσημερία παρατηρεῖται, ἤτοι, ἀμφότεραι, ἥ τε ἡμέρα, ἥ τε νὺξ ἔχουσιν ὥρας ιβ´. Ἀρχὴ τοῦ Ἔαρος, ἐν ἐλέει τοῦ Φιλανθρώπου Θεοῦ ἡμῶν.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ὁσίου Σεραπίωνος τοῦ Σινδώνιου (365)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ὁσίου Ἰακώβου τοῦ Ὁμολογητοῦ τοῦ Στουδίτου. (818)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ἁγίου Θωμᾶ τοῦ Α´, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (610)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Φιλήμων καὶ Δομνίνος ἐν Ρώμῃ ξίφει τελειοῦνται.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ὁσίου Βηρύλλου τοῦ Ἀντιοχέως, ἐπισκόπου Κατάνης μαθητοῦ τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου( 90)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ὁσίου Σεραπίωνος τοῦ Ὁμολογητοῦ, ἐπισκόπου Θμουέως, ἐν Ἀρσινόῃ τῆς Αἰγύπτου. ( 358)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Σωφρονίου, Ἡγουμένου τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Θεοδοσίου, ἐν ἔτει πεντακοσιοστῷ τεσσαρακοστῷ καὶ δευτέρῳ (542) τελειωθέντος.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Μαρίας, τῆς ἐν Πέργῃ
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Λουπικίνου, τοῦ ἐρημίτου, τῶν ὀρέων Γιούρα ἐν Γαλατίᾳ, ἐν ἔτει τετρακοσιοστῷ καὶ ὀγδοηκοστῷ (480) κοιμηθέντος.
Τῇ αὕτη ἡμέρα, μνήμη τοῦ ἁγίου ἐνδόξου νεομάρτυρος Μιχαὴλ τοῦ Ἀρτοποιοῦ, τοῦ ἐκ Γρανίτσης τῶν Ἀγράφων, πυρὶ τελειωθέντος ἐν Θεσσαλονίκῃ ἐν ἔτει αψμδ΄ (1544).
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Γεώργιος, ἐν ἔτει 1800ῳ τελειοῦται.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἀνδρονίκου (Λούκας) τοῦ ἐν Τιφλίδι Γεωργίας εἰρηνικῶς κοιμηθέντος κατὰ τὸ ἔτος ͵αϠοδ´ (1974). [8 Μαρτίου π.η.] [καί τῇ 9ῃ Σεπτεμβρίου, Σύναξις τῶν Ὁσίων Πατέρων ἐν τῷ Ἐρημητηρίῳ τοῦ Γκλίνσκ]
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ οἱ Ἅγιοι νεο-ἱερομάρτυρες καὶ ὁμολογητές: Βλαδίμηρος Οὐσκόφ (1942), Γρηγόριος Βοΐτοφ, Τιμόθεος Ζελένεφ, Ἰβάν Ζναμένσκι, Ἰννοκέντιος (Shishkin, 1938), Ἰωάννης (Moiseev), Πέτρος (Koval), Ἀρσένιος (Osadchiy), Νικόλαος Ἀλεξάντροφ, Νικόλαος Μπρέβ, μοναχή Παυλίνα (Khomkova, 1938), Σεργκέι Ἰβάνοφ, Σαββάτιος (Γκρουτζίνοφ, 1982) ἐν πολλαῖς βασάνοις, φυλακαῖς καὶ διωγμοῖς ὑπὸ τῶν ἀθέων μπολσεβίκων τελειωθέντες ἐν Ῥωσίᾳ.

Στίχοι
Τὸ ἔαρ τῆς φύσεως ἄρχεται νῦν, σελήνης φάσεως,
Τῆς Πίστεως προοιμιάζον Ἔαρ τῆς Ἀναστάσεως.

Σε ενα κείμενο του Σεραπίωνος Θμουπόλεως (4ος αιών.) για τον μοναχισμό διαβάζουμε,
«Πόσο υπερέχει στην τιμή το άγιο σχήμα σας! Πόση ευωδία πνευματική αποπνέει! Πόσο μεγάλο είναι το επάγγελμα που διαλέξατε! Κανένας λόγος δεν μπορεί να το εξυμνήσει! Ώ επάγγελμα που αγγίζεις τον ουρανό! Ώ επάγγελμα που συνδέεσαι με το Θεό! Ώ επάγγελμα που μοιάζεις με αγγέλους! Ώ επάγγελμα που διασώζεις το «κατ’ εικόνα»! Ώ επάγγελμα που παραστέκεσαι κοντά στο Θεό! Ώ επάγγελμα που είσαι για το Θεό το πιο τίμιο! Ώ επάγγελμα με το οποίο σώζεται ο κόσμος!Μακαρίζοντάς σας κάποιος δίκαια θα μπορούσε να πει: “μακάριοι οι άμωμοι εν οδώ, οι πορευόμενοι εν νόμω Κυρίου” ».

***

Άγιος Ανδρόνικος (Λουκάς) της Τιφλίδας

Ο πατήρ Ανδρόνικος οικειοθελώς ακολούθησε τον επίσκοπο Παυλίνο στην εξορία. Εκεί λειτουργούσε μια εκκλησία, όπου ο επίσκοπος προσευχόταν και σπανίως λειτουργούσε. Ζούσαν φτωχικά και τρέφονταν με λιγοστή τροφή. Κάποιες φορές δεν υπήρχε ούτε ψωμί. Ο πατήρ Ανδρόνικος στερούσε τον εαυτό του απ’ όλα για να μπορέσει να δώσει κάτι στον επίσκοπο. Κάποτε πέρασε απ’ αυτόν ένας φτωχός. Ο πατήρ Ανδρόνικος είχε ήδη κάποιες μέρες, πού δεν είχε βάλει μπουκιά στο στόμα του, φυλάγοντας το τελευταίο κομματάκι ψωμί για τον δεσπότη. Αλλά έρχεται ο φτωχός και ζητάει κάτι για την Αγάπη του Χριστού. «Δώσε του!» ακούγεται η φωνή του δεσπότη. Ταραγμένος ο πατήρ Ανδρόνικος προειδοποιεί: «Έμεινε ένα τελευταίο, μικρό κομμάτι. Αύριο για σάς δεν θα υπάρχει τίποτε». Ο επίσκοπος επαναλαμβάνει: «Δώσε του!».
Το πρωί, μόλις άρχισε να φέγγει, κάποιος χτύπησε το παράθυρο. Ο πατήρ Ανδρόνικος είδε ότι είχε έρθει ο νεωκόρος της εκκλησίας. Έφερε ένα μεγάλο, φρεσκοψημένο ψωμί. Ο δεσπότης γέλασε: «Να, λοιπόν! Αν δεν έδινες χθες στον φτωχό, δεν θα έπαιρνες σήμερα τέτοιο καρβέλι».

Η ακακία των Γερόντων

Ο επίσκοπος Ζηνόβιος διηγήθηκε ότι όταν βασάνιζαν και κατανάγκαζαν τον πατέρα Ανδρόνικο να συκοφαντήσει και να διαβάλει τον επίσκοπο Παυλίνο, εκείνος ασφαλώς δεν συγκατατέθηκε και οι ανακριτές για πολύ ασχολούνταν μαζί του. Μια μέρα στο γραφείο, την ώρα της ανακρίσεως, μπήκε κάποιος κρεμανταλάς και είπε: «Γιατί ασχολείσθε μ’ αυτόν τον γέρο;» και χτύπησε δυνατά τον Γέροντα στο κεφάλι. Ο πατήρ Ανδρόνικος έχασε τις αισθήσεις του.
Όταν τον οδήγησαν στο νοσοκομείο τον βοήθησαν να συνέλθει και ύστερα άρχισαν να τον ρωτούν: «Πώς σάς συνέβη αυτό;». Εκείνος δεν αποκάλυψε αυτόν τον άνθρωπο. Τούς είπε ότι περπατούσε, έπεσε, χτύπησε σε μια πέτρα και έχασε τις αισθήσεις του. Αυτό είναι το σχολείο των Γερόντων, πού για μάς σήμερα αποτελεί μια ζωντανή διδασκαλία, την οποία δυστυχώς εμείς δεν εφαρμόζουμε συχνά.

Κάποτε έφεραν στο μοναστήρι μια εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου «πάντων θλιβόμενων η Χαρά» βαριά τραυματισμένη από τα μαχαίρια των στρατιωτών του κόκκινου στρατού, τα οποία πέταξαν περιπαικτικά στην εικόνα. Ο πατήρ Ανδρόνικος, βλέποντάς την, έπεσε στα γόνατα: «Συγχώρεσε, Κυρία μου, όσους τόλμησαν να το κάνουν αυτό!». Χωρίς να προφέρει ούτε μια λέξη επίκρισης, χωρίς αγανάκτηση εναντίον εκείνων που βεβήλωσαν τη ιερή εικόνα, χωρίς απειλές, παρά μόνο προσευχήθηκε για άφεση των αμαρτιών όσων το έκαναν αυτό.

***

Ουράνια συμπροσευχή στον ναό του Αγίου Αλεξάνδρου

Ο νεωκόρος του ναού του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι διηγήθηκε ένα περιστατικό, πού δίνει μια ιδέα για το πώς προσευχόταν ο πατήρ Ανδρόνικος. Ό Γέροντας πριν από την τέλεση της Θείας Λειτουργίας συνήθως «Αποβραδίς παρέμενε στον ναό και μέχρι το πρωί δεν έκλεινε μάτι. Όλη την ώρα αυτή προσευχόταν. Μια τέτοια νύχτα στο τέλος της δεκαετίας τού ’60 ο νεωκόρος είχε υπηρεσία στη φύλαξη του ναού. Τη νύχτα βλέπει τον ναό γεμάτο από προσευχομένους. Του πέρασε από το μυαλό η σκέψη ότι τον πήρε ο ύπνος και ότι χωρίς να τον ρωτήσουν άνοιξαν τις πόρτες.
Κοιτάζει το ρολόι. Ήταν 2 μετά τα μεσάνυχτα. Ψάχνει τα κλειδιά και τα βρίσκει στη θέση τους. Με μεγάλο φόβο κοίταξε ακόμη μια φορά στο εσωτερικό τού ναού. Ο πατήρ Ανδρόνικος προσευχόταν και έκανε μετάνοιες μπροστά στην εικόνα τού εορταζομένου αγίου και γύρω του ήταν πλήθος λαού, πού επίσης προσευχόταν. Ο νεωκόρος έντρομος πάγωσε από τον φόβο του. Μόλις ο στάρετς τελείωσε την προσευχή του ο ναός άδειασε.
Το πρωί με μεγάλη συγκίνηση ο νεωκόρος διηγήθηκε τί συνέβη, αλλά δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει όσα είδε. Γνωρίζοντας όμως την θεάρεστη ζωή τού στάρετς και τη δύναμη της προσευχής του, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η εν ουρανούς θριαμβεύουσα εκκλησία συμπροσευχόταν με τον μεγάλο ασκητή κατά τη διάρκεια των προσευχών του.

***

Ο πατήρ Ανδρόνικος έλεγε συχνά: “Φοβούμαι τρία πράγματα: Πώς θα πεθάνω, πότε θα πεθάνω και πού θα βρεθώ. Κατάλαβες;”
Απάντησα: “Κατάλαβα, μπάτουσκα”.
Στο κελί του πατρός Ανδρονίκου, στον τοίχο, ήταν κρεμασμένος ένας ασπρόμαυρος πίνακας. Εικόνιζε έναν μοναχό, τον θάνατο με την κόσα και έναν τάφο. Υπήρχε και η επιγραφή: “Μιμνήσκου τα έσχατα σου και εις τον αιώνα ούχ αμαρτήσει” (Σοφ. Σειρ. 7, 36). Όταν περιέγραψα στον Γέροντα Ανδρόνικο τούς λογισμούς και τις πνευματικές μου αδυναμίες, εκείνος μού έδωσε ένα αντίγραφο τού πίνακα και μου είπε: “Κρέμασε τον και κοίταξε τί γράφει. Κοίτα τί μάς περιμένει: Θάνατος, τάφος και… πώς θα παρασταθούμε ενώπιον τού Κυρίου”».
Κρασνοντάρ 2012
Από τα απομνημονεύματα του Μητροπολίτου Αικατερινοντάρ (Κρασνοντάρ) και Κουμπάν Ισίδωρου (Κιριτσένκο) για τον Άγιο Ανδρόνικο

***

Άγιος Ανδρόνικος (Λουκάς, 1889 – 1974) της Τιφλίδας

Ο μεγαλόσχημος-Αρχιμανδρίτης Ανδρόνικος (κατά κόσμον Ἀλεξέι Ἀντρέεβιτς Λουκάς), ήταν ένας γέροντας μεγάλης προσευχής και ταπεινωσης, γεννήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1889 , σε μια οικογένεια αγροτών του Ανδρέα και της Ακυλίνας, στο χωριό Λούπα, στην περιοχή Ρομέν της επαρχίας Πολτάβα. Η ευσεβής μητέρα του, Ακυλίνα, είχε πλούσια τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος πίστη, ταπείνωση, υπομονή, σεμνότητα, αγάπη για τον Θεό και τον πλησίον. Σε στιγμές θυμού του συζύγου της ή όταν ήταν μεθυσμένος, παρέμενε σιωπηλή, προσευχόμενη. Αυτή φρόντισε να γεμίσει την ψυχή του μικρού Αλέξιου με αληθινή χριστιανική αγάπη, η ταπεινή Ακυλίνα δίδαξε στον γιο της τις προσευχές, το σημείο του σταυρού και τον συνήθισε στην εκκλησιαστική ζωή, του μιλούσε συχνά για τα μοναστήρια και τη μοναχική ασκητική ζωή. Κι ο Αλέξιος, από την παιδική του ηλικία, φλεγόταν από αγάπη για τη μοναχική ζωή.
Το 1906 ο Αλεξέι ήρθε στο Ερημητήριο της Γεννήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου του Γκλίνσκ με την επιθυμία να αφιερώσει τη ζωή του στον Θεό.

Το 1915 κλήθηκε στο στρατό, πρώτα υπηρέτησε στο Περμ και στη συνέχεια στο μέτωπο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όπου πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Αυστριακούς και παρέμεινε στην Αυστρία για τρεισήμισι χρόνια. Στους κρατούμενους δεν έδιναν σχεδόν καθόλου φαγητό και τους έβαζαν στις πιο δύσκολες δουλειές. Πολλοί κρατούμενοι πέθαναν. Ο Αλεξέι προσευχόταν έντονα και δεχόταν όλη αυτή την δοκιμασία με πίστη από το χέρι του Θεού. Για τα βάσανα εκείνων των χρόνων, έλεγε ο γέροντας με τη χαρακτηριστική του πραότητα: «… τα θαύματα του Θεού μας συνόδευαν». Μετά το τέλος του πολέμου το 1918, επέστρεψε στο μοναστήρι, όπου έλαβε τη μοναχική κουρα το 1921 με το όνομα Ανδρόνικος .
Το 1922, όταν οι αθεϊστικές αρχές έκλεισαν το ερημητήριο, έπρεπε να ζήσει στον κόσμο. Έμεινε στην πόλη Putivl, όπου η μητέρα του του ζήτησε να την πάρει μαζί του, ο πατέρας του δεν ζούσε πια κι ο μεγαλύτερος αδελφός του Γιάννης της φέρονταν με ασέβεια. Ο π. Ανδρόνικος την πήρε κι η ηλικιωμένη μητέρα του έμεινε μαζί του μόνο δύο χρόνια. Η αυστηρή μοναχική ζωή του π. Ανδρονίκου και η ταπείνωση του τράβηξαν την προσοχή του επισκόπου Παυλίνου (Κροσέτσνικ) του Κουρσκ, ο οποίος τον πήρε ως διακονητή στο κελί του. Με συμπόνια και απρόθυμα αποχαιρέτησε τη μητέρα του, την οποία πήρε πάλι ο αδερφός του.
Σύντομα, το 1926, τον χειροτόνησε ιεροδιάκονο, και το 1928, τον χειροτόνησε ιερομόναχο.
Τον Ιούλιο του 1930, ο π. Ανδρόνικος συνελήφθη στην Καλούγκα κατά το άρθρο 58-10* και καταδικάστηκε σε πενταετή φυλάκιση στα στρατόπεδα του Κολιμά**.
Ο γέροντας έλεγε: «Κάποτε στην εκκλησία μια γυναίκα ήρθε κοντά μου και μου είπε με δάκρυα ότι όλες οι εκκλησίες ήταν κλειστές, οι καμπάνες σταμάτησαν να χτυπούν, και της είπα: «Θεού θέλοντος, θα ξαναχτυπήσουν.» Για αυτά τα λόγια με εξόρισαν στον Κολιμά για πέντε χρόνια».
Στην εξορία ο π. Ανδρόνικος υπηρέτησε ως βοηθός νοσηλευτή στο νοσοκομείο των φυλακών. Φρόντιζε τους αρρώστους με αληθινή αγάπη, πλένοντάς τους ο ίδιος. Όλοι τον λάτρευαν, οι Ουζμπέκοι κρατούμενοι τον αποκαλούσαν ακόμη και «μαμά».
Όταν αφέθηκε ελεύθερος με αμνηστία, συνέχισε να υπηρετεί ως διακονητής στο κελί του επισκόπου Παυλίνου.

Το 1939 ο Ανδρόνικος καταδικάστηκε ξανά και εξορίζεται στον Κολύμα. Στην αρχή τον κράτησαν έντεκα μήνες στη φυλακή, όπου κάθε βράδυ τον καλούσαν για ανάκριση και τον εξανάγκαζαν να συκοφαντήσει τον επίσκοπο Παυλίνο, αλλά ο γέροντας σιωπούσε. Τον απειλούσαν: «Θα σε στήσουμε στον τοίχο και θα αρχίσουν να σε πυροβολούν…», και τον έβγαζαν επανειλημμένα τη νύχτα για να τον «εκτελέσουν». Οι βασανιστικές ανακρίσεις διαρκούσαν έως και δέκα ώρες τη φορά. Ο ανακριτής μια μέρα φώναξε στον πατέρα Ανδρόνικο: «Θα σε σκοτώσω» και του άρπαξε το σταυρό και τον πέταξε στο φούρνο.
Ο πατέρας Ανδρόνικος του είπε: «Τι κάνεις; Βαφτίστηκα, η μητέρα μου μου έδωσε έναν σταυρό και εσύ τον πετάς». Μόνο μια φορά κατά τη διάρκεια της ανάκρισης μπήκε «κάποιος μεγάλος» στο δωμάτιο και τον χτύπησε ώστε να χάσει τις αισθήσεις του. «Ξύπνησε στο νοσοκομείο της φυλακής και όταν τον ρώτησαν τι του συνέβη, απάντησε ταπεινά ότι πήγαινε για ανάκριση, έπεσε και χτύπησε σε μια πέτρα».
Στο κελί της φυλακής ο π. Ανδρόνικος κάθε βράδυ διάβαζε τον Ακάθιστο στα Πάθη του Κυρίου. Κάποτε, κατά τη διάρκεια αυτής της προσευχής, ο γέροντας άκουσε την πόρτα του κελιού του να ανοίγει και σκέφτηκε ότι έρχονταν να τον τιμωρήσουν για παράβαση των κανονισμών του στρατοπέδου, όταν είδε την αείμνηστη μητέρα του να μπαίνει στο κελί. “Μαμά!” – φώναξε ο π. Ανδρόνικος. «Γιε μου», του είπε αυτή, «μη λυπάσαι, η Μητέρα του Θεού δεν θα σε αφήσει». Η μητέρα του πατέρα Ανδρόνικου, μια απλή χωρική, μιλούσε ουκρανικά και δεν ήξερε ρωσικά, αλλά εδώ μίλησε πολύ καθαρά ρωσικά. Προφανώς, στις πιο δύσκολες μέρες του ήλθε η ίδια η Θεοτόκος να τον παρηγορήσει και να τον ενθαρρύνει.. Αργότερα κατάλαβε ότι ήταν η Μητέρα του Θεού. Κατά τη διάρκεια των θλίψεων της ζωής του υπήρχαν κι άλλες πολλές θαυματουργές εκδηλώσεις της αγάπης του Θεού .
Στη συνέχεια, ο π. Ανδρόνικος μεταφέρθηκε σε ένα στρατόπεδο, όπου έμενε στο ίδιο κελί με εγκληματίες. Μια μέρα ο π. Ανδρόνικος, για να σώσει έναν από τους αιχμαλώτους από βέβαιο θάνατο, πήρε την ενοχή του πάνω του. Ξυλοκοπήθηκε έως θανάτου από τους εγκληματίες, αλλά ο Κύριος τον έσωσε. Μετά από αυτό, ο π. Ανδρόνικος ήταν βαριά άρρωστος για πολύ καιρό, και κατά την Πρόνοια του Θεού, ο αρχηγός του στρατοπέδου τον πήρε στο σπίτι του ως εργάτη.

Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1948 ο π. Ανδρόνικος επέστρεψε στο Ερημητήριο του Γκλίνσκ, που είχε ανοίξει ξανά.
Η ψυχή του π. Ανδρόνικου, καθαρισμένη από τις πολλές θλίψεις, γέμισε με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Έχοντας υπομείνει μεγαλόψυχα όλα τα βάσανα, εκπλήρωσε την εντολή: «Αγαπάτε τους εχθρούς υμών» στην πράξη και απέκτησε στην καρδιά του το μεγαλύτερο δώρο της Θείας Χάρης – την αγάπη για τον πλησίον, τόσο που ζούσε μέσα του η Βασιλεία του Θεού. Η ταπεινοφροσύνη και η πραότητα βασίλευαν στην ψυχή του, γι’ αυτό και ο γέροντας βάδιζε πάντα υποκλιμένος με ταπεινότητα.
Ο γέροντας δεν πήρε ποτέ, ούτε μια απόφαση χωρίς θερμή προσευχή. Προσευχόταν ακατάπαυστα για τα πνευματικά του παιδιά.

Όταν το μοναστήρι έκλεισε ξανά στις 14 Ιουλίου του 1961, ο π. Ανδρόνικος πήγε με τον πνευματικό του αδελφό π. Σεραφείμ (Ρομάντσοφ) στο Σουχούμι, δεν έμεινε όμως εκεί συνέχισε και πήγε στον πνευματικό του γιο π. Παυλίνο που ήταν ιερέας στη γυναικεία Μονή στο χωριό Αχκέρπη, 60 χλμ από την πόλη της Τιφλίδας στα σύνορα με την Αρμενία. Η Ηγουμένη Μαρία και οι αδερφές χάρηκαν που τον είδαν. Η καλύβα που διέμενε ο Γέροντας Ανδρόνικος βρισκόταν στην όχθη ενός θορυβώδους ποταμού, κοντά σε ένα δάσος εκπληκτικής ομορφιάς,όπου αποσυρόταν για ησυχαστική προσευχή. Ο γέροντας επισκεπτόταν συχνά το νεκροταφείο, όπου προσευχόταν . Έτσι πέρασε με ησυχία σε αυτό το μέρος για έξι μήνες. Στα τέλη του 1961, ο Ιερομόναχος Παυλίνος μετατέθηκε σε μια ενορία στο Νταγκεστάν στην πόλη Χασαβούρτ. Ακολούθησε τον πνευματικό του γιό και τον βοηθούσε σε όλα στις ακολουθίες, λειτουργίες, εξομολογήσεις . Ο πατέρας ήταν ευχαριστημένος με τα πάντα και, όπως πάντα, ευγνώμων στον Κύριο. Όμως δεν εμειναν για πολύ λόγω των δύσκολων συνθηκών. Ευλογεί τον π. Παυλίνο να σπουδάσει στο σεμινάριο, και του ζήτησε να τον αφήσει στην Τιφλίδα υπό την φροντίδα του Μητροπολίτη Τετριτσκάρου Ζηνόβιου (Μαζούγκα), ο οποίος αγαπούσε και σεβόταν πολύ τον γέροντα. Εκει τελούσε θείες λειτουργίες και εξομολογούσε στον καθεδρικό ναό του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι.
Ακριβώς όπως στο Γκλίνσκ, κι εδώ οι άνθρωποι έρχονταν στον π. Ανδρόνικο στη Γεωργία από όλη τη Σοβιετική Ένωση αναζητώντας τη σωτηρία. Όλη του η ζωή στρεφόταν σε έναν στόχο – τη σωτηρία της ψυχής του και των ψυχών των πλησίων του.
Με τον ευγενικό λόγο του θεράπευε τις πληγές των πονεμενων, τους παρηγορούσε με αγάπη, με συμπόνια και αληθινή πατρική στοργή, μοιράζονταν τις θλίψεις και έδινε χαρά και πνευματική ενθάρρυνση. Με τις προσευχές του δεν επουλώθηκαν μόνο πνευματικές πληγές, αλλά και σωματικές ασθένειες.
Στην πραγματικότητα, η κύρια διδασκαλία του γέροντα ήταν ένα πράγμα – να μάθουν την απεριόριστη ταπείνωση ενώπιον του Θεού, στις όποιες συνθήκες της ζωής του ο κάθε ανθρωπος. Αυτή ήταν όλη η ουσία της ζωής του πατρός Ανδρονίκου.
Ο π. Μιχαήλ Didenko, του ναού αγίου Αλεξάνδρου Νεφσκυ στην Τιφλίδα, γράφει στα απομνημονεύματά του:« Ο π. Ανδρόνικος γινόταν δούλος όλων. Στα χείλη του, σαν τον άγιο Σεραφείμ του Σάρωφ, είχε το: αγαπητέ μου, αγαπητέ μου – Χριστός ανέστη! Περιέβαλλε τον μετανοημένο αμαρτωλό με αγάπη και με μεγάλη χαρα, έδινε ένα κανόνα μετανοίας όπου μπορούσε και έπαιρνε τα υπόλοιπα πάνω του. Έτσι ήταν στο μοναστήρι, στη φυλακή και έξω από το μοναστήρι. »
Ο γέροντας επισκέφτηκε όλους τους ιερούς τόπους της Γεωργίας. Τη Μτσχέτα, όπου ο χιτώνας του Σωτήρος, το Bodbe (Sighnaghi) – τον τόπο ασκήσεως και κοίμησης της Αγίας Νίνας. Ο πατέρας θαύμαζε τις γραφικές ομορφιές του Καυκάσου. Γεμάτος χαρά, αναφωνούσε: «Αυτή είναι η Παλαιστίνη, αυτή είναι η Παλαιστίνη!» Αγαπούσε πολύ τη φύση του Καυκάσου.

***

Πλησιάζοντας στο τέλος της ζωής του έλεγε συχνά στους μοναχούς μαθητές του: «Σε εμπιστεύομαι στη Μητέρα του Θεού. Δεν θα σε αφήσει. Αυτή σε διάλεξε, θα σε σώσει». Το ίδιο έλεγε και στους λαϊκούς.
Η τελευταία λειτουργία για τον πατέρα Ανδρόνικο ήταν στις 8 Νοεμβρίου του 1973, ημέρα Αγίων των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Μετά τη λειτουργία βγαίνοντας από την εκκλησία συνάντησε τον Γεωργιανό Πατριάρχη Δαυίδ. Αυτός, ευλογώντας τον γέροντα του είπε: «Πάτερ Ανρδόνικε, σε ευλογώ να φοράς μίτρα κατά τη λειτουργία». Ο γέροντας ντράπηκε, σάστισε και είπε: «Είμαι μοναχός, δεν είμαι άξιος γι’ αυτό». «Τίποτα, ευλογώ», επέμεινε ο Πατριάρχης. Ο γέροντας στενοχωρήθηκε πολύ. «Δεν έχω φορέσει ποτέ μίτρα, πουθενά και δεν μπορώ…» είπε στον πνευματικό του γιό ηγούμενο Παυλίνο. Την επόμενη μέρα ο γέροντας έπαθε εγκεφαλικό.
Ενώ διάβαζε την πρωινή προσευχή «Θεέ μου, καθάρισε με, τον αμαρτωλό…» άρχισε να μιλά μπερδεμένα, και σύντομα έχασε την ομιλία του και η αριστερή πλευρά του σώματός του παρέλυσε. Οι γιατροί νόμιζαν ότι επρόκειτο να πεθάνει, αλλά μετά από είκοσι πέντε ημέρες, ο λόγος του αποκαταστάθηκε, αλλά η παράλυση της αριστερής πλευράς παρέμεινε μέχρι το θάνατό του. Υπέμεινε με πραότητα την ασθένεια χωρίς παράπονο και προσευχόμενος αδιάλειπτα, λαμβάνοντας καθημερινά την Θεία Κοινωνία.
Την τρίτη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η υγεία του επιδεινώθηκε και σταμάτησε να τρώει.
Προβλέποντας την επικείμενη αναχώρησή του προς τον Κύριο, ο π Ανδρόνικος κάλεσε τον βλαντικα Ζηνόβιο: «Σε αφήνω πάω στους πατέρες μας. Σε παρακαλώ, Βλαντύκα, προστάτεψε τους μοναχούς του μοναστηριού μας, μην τους εγκαταλείψεις, και η Μητέρα του Θεού δεν θα σε αφήσει». Ο Βλαντύκα Ζηνόβιος ​​άρχισε να κλαίει και μαζί του κι ο γέροντας.
Στις 17 Μαρτίου 1974, ημέρα Κυριακή, στις πέντε και μισή το πρωί, έμεινε αναίσθητος. Αυτή η κατάσταση συνεχίστηκε μέχρι τις 10 το βράδυ, όταν πρόφερε ξεκάθαρα τα λόγια: «Το έλεος του Θεού θα σκεπάσει τα πάντα» και μετά, χαμογέλασε, κάποιον ευλόγησε και έπεσε πάλι σε βαθύ ύπνο. Ίσως, για την αυστηρή ασκητική του ζωή, ο Κύριος του έδωσε χάρη να δει τους κατά πνεύμα αδελφούς του που είχαν αναχωρήσει. Στις 19 Μαρτίου ανέκτησε τις αισθήσεις του και είπε ήσυχα στους μοναχούς πατέρες που ήταν κοντά του: «Θα πεθάνω», έκλεισε τα μάτια του και δεν μίλησε πλέον σε κανέναν, αν και καταλάβαινε τα πάντα και είχε τις αισθήσεις του. Στις 21 Μαρτίου, ημέρα Πέμπτη, στις έξι η ώρα το πρωί, παρέδωσε το πνεύμα του ήσυχα και ειρηνικά στον Θεό.
Ετάφη στο νεκροταφείο Grmagele της Τιφλίδας.
Την τρίτη μέρα μετά την κοίμηση του γέροντα, η πνευματική του κόρη, μοναχή Μαρία Βορονίνα, που ήταν πολύ λυπημένη για τον θάνατό του, είδε ένα καταπληκτικό όνειρο: «Βλέπω τον γέροντα περιτριγυρισμένο από αγγέλους. Έτρεξα κοντά του και τον είδα ως ιερέα με χρυσά ενδύματα, διακονούσε στο θρόνο. Ήρθε κοντά μου και μου είπε: «Γιατί κλαις; Πες στους αδελφούς ότι βλέπω και ακούω όλες τις λύπες τους. Ας μου τα λένε όλοι, θα τους βοηθάω».
Όσοι προσεύχονται στον τάφο του του φέρνουν λουλούδια, φυτεύουν τριανταφυλλιές , κάτι που ο ίδιος ζήτησε από πολλούς να του φέρουν λουλούδια στον τάφο του και είπε επίσης ότι τα λουλούδια θυμίζουν την ομορφιά του Παραδείσου.
Πολλοί, με τις προσευχές του και τη μεσιτεία του ενώπιον του Θεού, άρρωστοι έλαβαν θεραπεία, θλιμμένοι παρηγοριά, κι όλοι όσοι τον παρακαλούν θαυματουργική βοήθεια.
Η μνήμη του στοργικού και φιλεύσπλαχνου πατρός Ανδρόνικου, του αγίου της παράκλησης του Θεού, ζει πάντα βαθιά χαραγμένη στις καρδιές των ευσεβών ανθρώπων. Πραγματικά «τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα· λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὃν ἀποδώσει μοι ὁ Κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής, οὐ μόνον δὲ ἐμοί, ἀλλὰ καὶ πᾶσι τοῖς ἠγαπηκόσι τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ.» (Β Τιμ. δ΄: 7-8).

*Είναι η περιοχή γύρω από τον ποταμό Κολιμά στην περιφέρεια της πόλης Μαγκαντάν στην Άπω Ανατολή. Από τα στρατόπεδα της Γκουλάγκ (Κεντρική Διεύθυνση Σωφρονιστικών Στρατοπέδων Εργασίας του Ν.Κ.Β.Ντ, του υπουργείου Εσωτερικών της ΕΣΣΔ, του υπουργείου Δικαιοσύνης ΕΣΣΔ) στην περιοχή του Κολιμά πέρασαν ως 850.000 φυλακισμένοι.
**Με το άρθρο 58-10 του ποινικού κώδικα, οσοι καταδικάζονταν, συνήθως με κατασκευασμένες ενοχοποιήσεις, για αντισοβιετική προπαγάνδα, ονομάζονταν «εχθροί του λαού» και θεωρούνταν προδότες της πατρίδας.

Ο αββάς Σεραπίων της Αιγύπτου και η Αγία Ταϊσία
https://iconandlight.wordpress.com/2020/04/06/41866/

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ὁσίου Σεραπίωνος τοῦ Σιδώνιου
(Ἀθανασίου ἱερομονάχου Σιμωνοπετρίτου)
῏Ηχος πλ.α΄. Τὸν Συνάναρχον Λόγον.

Γυμνωθεὶς προσπαθείας ἁπάσης ὅσιε, Σεραπίων ὀπίσω Κυρίου ἔδραμες, τὴν πτωχείαν τὴν Αὐτοῦ, ἔχων ὑπόδειγμα, καὶ ποθῶν τὴν ἀδελφῶν, σωτηρίαν ἐκ ψυχῆς, διό σε πόθῳ τιμῶμεν, καὶ τὰς εὐχάς σου τὰς θείας, ἐπικαλούμεθα μακάριε.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ὁσίου Ἰακώβου τοῦ Ὁμολογητοῦ τοῦ Στουδίτου.
Ἦχος δ´.

Ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν, ὁ ποιῶν ἀεὶ μεθ᾿ ἡμῶν, κατὰ τὴν σὴν ἐπιείκειαν, μὴ ἀποστήσῃς τὸ ἔλεός σου ἀφ᾿ ἡμῶν, ἀλλὰ ταῖς αὐτῶν ἱκεσίαις, ἐν εἰρήνῃ κυβέρνησον τὴν ζωὴν ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον τοῦ Ὁσίου Ἰακώβου τοῦ Ὁμολογητοῦ τοῦ Στουδίτου. (Γερασίμου Μικραγιαννανίτου)
Ἦχος πλ. α´. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Ἐγκρατείᾳ ἐκλάμψας Πάτερ Ἰάκωβε, ὡς Ἱεράρχης τοῦ Λόγου καὶ ἀληθὴς λειτουργός, ὠρθοτόμησας πιστῶς λόγον τὸν ἔνθεον· οὗπέρ τὴν χάριν βεβαιῶν, δι᾿ ἀγώνων εὐαγῶν, ἐδίδαξας προσκυνεῖσθαι, τὴν τοῦ Σωτῆρος εἰκόνα, ᾧ καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Μιχαὴλ τοῦ ἐκ Γρανίτσης
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Μιχαὴλ Νεομάρτυρα νῦν τιμήσωμεν, Ταξιάρχου συνώνυμον μακαρίσωμεν καὶ Χριστὸν τὸν Λυτρωτὴν ἠμῶν δοξάσωμεν· ὅτι ἀθλήσει καὶ πυρὶ οὗτος μετήλλαξε τὸ ζῆν τὴ πόλει τοῦ Δημητρίου, πορείαν Γένους φωτίζων, ὡς ἄστρον θεῖον ἀεὶ δεικνύμενος.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Μιχαὴλ τοῦ ἐκ Γρανίτσης
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Σοφίᾳ τῇ θεόθεν δεδομένῃ κοσμούμενος, ἐξήρυξας εὐτόλμως τοῦ Σωτῆρος τὸ ὄνομα, καὶ τούτῳ ὡς θυσία καθαρά, προσήχθης τῷ πυρὶ τελειωθείς· διὰ τοῦτο Νεομάρτυς σε Μιχαήλ, τιμῶμεν ἀνακράζοντες· δόξα τῷ παρασχόντι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ χορηγοῦντι διὰ σοῦ, ἡμῖν πταισμάτων ἄφεσιν.

Ἀπολυτίκιον Ἁγίου Νεομάρτυρος Μιχαὴλ τοῦ ἐκ Γρανίτσης της Ευρυτανίας
(ποίημα Λάμπρου Παπαντωνίου)
Ἦχος α´. Τῆς ἐρήμου πολίτης .

Τῶν Ἀγράφων τόν γόνον καί Ἑλλάδος ἀγλάϊσμα, τῆς Θεσσαλονίκης τό κλέος, Μιχαήλ τόν θεορρήμονα, τόν τῶν ἀσεβῶν τήν πλάνην ἐλέγξαντα καί ἐν κριτηρίω ἀνόμων, εὐθαρσώς θεολογήσαντα, τόν ἐν εἱρκτή τόν Χριστόν θεασάμενον, καί παρ’ Αὐτοῦ τήν ἰσχύν κομισάμενον· τόν ἐν πυρί διά Χριστόν ὁλοκαυθέντα, καί εὐωδία τό σύμπαν καί τόν Κτίστιν τέρποντα, τόν ὄντως μέγαν καί ἔνδοξον τοῦτον μάρτυρα ἐγκωμίοις εὐφημήσωμεν.

Ἀπολυτίκιον τῶν Ὁσίων Στάρετς τοῦ Ἐρημητηρίου τοῦ Γκλίνσκ (Ἀντ. Μάρκου)
 Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τῶν Ὁσίων Πατέρων τῶν τοῦ Γκλίνσκ μνήμην σήμερον* δεῦτε φιλεόρτως οἱ τούτων* τάς πρεσβείας αἰτούμενοι,* τιμήσωμεν ἐν ὕμνοις ἱεροῖς,* εὐήχως καί εὐμόλπως ἐκ ψυχῆς* ἀνακράζοντες, Πατέρες θεοφανεῖς* πρεσβεύσατε πρός Κύριον,* ἵνα ἄρῃ ἁμαρτίας τόν ζυγόν* ἐκ τῶν ὑμῖν ἐκβοώντων·* δόξα τῷ ἀναδείξαντι Χριστῷ,* δόξα τῷ στεφανώσαντι,* δόξα τῷ δωρησαμένῳ ὑμᾶς ἡμῖν* πρέσβεις οὐρανοπόθητους.

Ἦχος α΄. Τῶν οὐρανίων Ταγμάτων.

Ἀρχιερέα Κυρίου* σεπτόν Ζηνόβιον,* Ἀνδρόνικόν τε Στάρετς,* Σεραφείμ ὁμοῦ θεῖον,* τιμῶμεν ὡς βαστάσαντας τοῦ Χριστοῦ* τά θειότατα στίγματα* ἐνώπιον τῶν ἀθέων καί διωκτῶν* τῆς ἁγίας ἡμῶν Πίστεως.

ᾨδή  γ΄.  Οὐρανίας  ἁψίδος.

Σταυρόν ὑπέμεινας, Πάτερ,* ὁμοῦ τοῖς  ἄλλοις, Ἀνδρόνικε,* Ἁγίοις Μάρτυσι  ἀθέων* χερσί βασανιζόμενος,* τήν τοῦ Χριστοῦ μαρτυρών* ὁμολογίαν ἁγίαν,* καί τῆς Ἐκκλησίας Του τήν ἁγιότητα.

Να προσεύχεσαι στην Παναγία και, όσο μπορείς συχνότερα, να λες το “Θεοτόκε Παρθένε”. Η Υπεραγία Θεοτόκος φυλάει όποιον λέει αυτή την προσευχή. Άγιος Ζηνόβιος μητροπολίτης Τετρί-Τσκάρο (Λευκή Πηγή), Γεωργίας

Άγιος Σεραφείμ (Ζηνόβιος), Σχήμα-Μητροπολίτης Τετρί-Τσκάρο (Λευκή Πηγή), Γεωργίας, μοναχός της Μονής Glinsk (1985)
Εορτάζει στις 8 Μαρτίου (23 Φεβρουαρίου π.η.)

Ο άγιος ιεράρχης Ζηνόβιος, μητροπολίτης Τέτρι Τσκάρο
[+ 8 Μαρτίου (23 Φεβρουαρίου π.η.) 1985]

Ο άγιος Ζηνόβιος γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1896 σε οικο­γένεια εργατών στο Γκλούκωφ της περιοχής Τσερνιγκώφ, ο οποίος στο άγιο Βάπτισμα έλαβε το όνομα Ζαχαρίας. Έμεινε ορφανός σε ηλικία ένδεκα ετών, και τον ανέλαβαν τα εξαδέρφια του, αλλά η ένδεια [=φτώχεια] τους ανάγκασε να τον στείλουν στην Μονή Γκλίνσκ για την εκπαίδευσή του.

Το αγόρι, που από νεαρή ηλικία έτρεφε θερμή ευλάβεια, εισήλθε με χαρά στην μονή και σε ηλικία δεκαέξι ετών ζήτησε να γίνει δεκτός ως δόκι­μος. Σέ αυτή την μονή, που τηρούσε αυστηρά την παράδοση του οσίου Παΐσιου Βελιτσκόφσκυ, δοκιμάζονταν σκληρά οι υποψήφιοι σε διαφορετικά διακονήματα πριν την κουρά τους. Παρά την καλή του θέ­ληση ο νέος Ζαχαρίας απέτυχε σε αρκετά διακονήματα μέχρις ότου ο ηγούμενος του εμπιστεύθηκε την περιποίηση του στάβλου, ενώ από μι­κρός φοβόταν τα άλογα. Τρομαγμένος έκανε υπακοή και με την χάρη του Θεού και της αγίας υπακοής κατάφερε να νικήσει τον φόβο και να αγαπήσει τα άλογα που περιποιόταν τρυφερά. Διδαγμένος στην αυστη­ρότητα της μοναχικής τάξεως και της έκκοπης του ιδίου θελήματος από τον γέροντα του μοναχό Γεράσιμο, προόδευσε γοργά στην πνευματική ζωή.

Κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο αναγκάστηκε όμως να επιστρα­τευθεί μαζί με τους άλλους δοκίμους. Και αφού έμεινε έξι μήνες στα έλη της Λευκορωσίας, έπαθε έκζεμα πού του προκαλούσε οδυνηρούς πόνους μέχρι το τέλος της ζωής του. Μετά την αποστράτευση του επέστρεψε στην Μονή Γκλίνσκ, αλλά μετά από λίγο ο ηγούμενος συγκέντρωσε τους δοκίμους και τους ανήγγειλε ότι η πολιτική κατάσταση της χώρας προμηνεύει διωγμούς για την Εκκλησία. Τους άφησε ελεύθερους να φύγουν, αλλά όλοι παρέμειναν και ενδύθηκαν το μοναχικό Σχήμα.

Κατά τον φοβερό εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε την Επανάσταση του 1917, η μονή έμεινε ανοιχτή και ο νέος μοναχός Ζηνόβιος ήταν υπεύθυνος για την προμήθεια του σιταριού, διακόνημα που εκτελούσε κάθε φορά με κίνδυνο της ζωής του. Τελικά, το μοναστήρι κλείστηκε το 1922 και οι μοναχοί διασκορπίσθηκαν.

Ο Ζηνόβιος διέσχισε τα Καυκάσια όρη και έφθασε στο Σουχούμι, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Χειροτονήθηκε διάκονος και ιερομόναχος το 1925 και υπηρέτησε στον ναό του Αγίου Νικολάου μέχρι το 1936. Τότε, αφού βρήκε και άλλους μοναχούς εξόριστους, αναχώρησαν στα όρη της Αμπχαζίας οπού έκτισαν μία σκήτη. Και ενώ η πνευματική ακτινοβολία του πατρός Ζηνοβίου άρχισε να ελκύει πολλούς πιστούς, οι κομμουνιστές τους ανακάλυψαν και τους διασκόρπισαν. Τότε ο Ζηνόβιος πήγε σε μια περιοχή πού ανέκαθεν κατοικούνταν από Έλληνες. Έμαθε τα ελληνικά και διήγε πλάνητα βίο από χωριό σε χωριό, φιλοξενούμενος από πιστούς για να αποφύγει τις Αρχές. Μία ημέρα, οπού ανήγγειλαν ότι θα γινόταν αιφνίδιος έλεγχος των διαβατηρίων, έφυγε στο δάσος και βρήκε ένα διάσελο που φαινόταν ιδανικό καταφύγιο, αλλά δεν αντιλήφθηκε ότι επρόκειτο για φωλιά μιας αρκούδας των Ιμαλαΐων, φημισμένης για την αγριότητα της. Το θηρίο πλησίασε όταν νύχτωσε, αλλά μόλις ο άγιος ανακάτωσε λίγο την φωτιά εκείνο απομακρύνθηκε λίγο, χωρίς να πειράξει τον άνθρωπο του Θεού.

Πήγε έπειτα στο Ροστώφ του Ντον, όπου ανέλαβε την διακονία της εκκλησίας της Αγίας Σοφίας. Συλληφθείς το 1936, έμεινε φυλακισμένος επτά μήνες στο Ροστώφ, όπου ασθένησε με ελονοσία, ενώ οι δεκατέσσερεις άλλοι συγκρατούμενοί του κληρικοί εστάλησαν στην Τασκένδη, όπου πέθαναν από εξάντληση. Μόνο ο πατέρας Ζηνόβιος στάλθηκε στα Ουράλια, χάρις στην επέμβαση ενός Εβραίου γιατρού. Τον έβαλαν ως συνήθως στο ίδιο κελλι μαζί με εγκληματίες, κατόρθωσε όμως να κερδίσει τον σεβασμό τους και όλοι οι φυλακισμένοι τον αποκαλούσαν «πάτερ». Τελούσε εκεί από μνήμης όλες τις Ακολουθίες και εξομολογούσε. Μετά από τέσσερα χρόνια και οκτώ μήνες απελευθερώθηκε και αφού δεν είχε διαβατήριο για το Σουχούμι πήγε στην Τιφλίδα, όπου από το 1942 έως το 1947 υπηρέτησε στον καθεδρικό ναό της Κοιμήσεως και ήταν πνευματικός πατήρ του κοινοβίου της Αγίας Όλγας. Κατά την περίοδο αυτή εστάλη στην ενορία του Κίροβο στην Αρμενία και έπειτα στην εκκλησία του Αγίου Πνεύματος στο Βατούμι στην νοτιοανατολική Γεωργία, όπου αναζωογόνησε την πνευματική ζωή του χειμαζόμενου λαού. Τελικά διορίσθηκε προϊστάμενος του ναού του Αγίου Αλεξάνδρου Νέφσκι στην Τιφλίδα, όπου έμεινε μέχρι την κοίμησή του.

Μετά την αποκατάσταση της κοινωνίας μεταξύ των Εκκλησιών Γεωργίας και Ρωσίας (1950), διορίσθηκε υπεύθυνος όλων των ρωσικών ενοριών στην Γεωργία και Αρμενία. Δείχνοντας μετριοπάθεια και σύνεση μέσα στις εθνικιστικές εντάσεις, τόνιζε ότι αυτό που προέχει είναι το ότι όλοι ανήκουμε στον νέο περιούσιο λαό του Θεού. Είχε στενές πνευματικές σχέσεις με τον πατριάρχη της Γεωργίας Καλλίστρατο ο οποίος διασώθηκε από θάνατο χάρις στις προσευχές του και ο οποίος ζήτησε στην διαθήκη του να χειροτονηθεί επίσκοπος ο πατέρας Ζηνόβιος. Αυτή η πρώτη χειροτονία Ρώσου επισκόπου στην Εκκλησία της Γεωργίας έγινε το 1956. Ορίσθηκε πρώτα στην επαρχία Στεπάνοβαν και έπειτα στο Τετρί-Τσκάρο (Λευκή Πηγή), πόλη που βρίσκεται δυο ώρες δρόμο νότια της Τιφλίδος. Το 1972 τον προήγαγαν σε μητροπολίτη.
Δείχνοντας μεγάλη αγάπη για την Γεωργία και τον λαό της, ο άγιος ιεράρχης συνέχιζε με ακρίβεια την ασκητική του βιοτή, διατηρώντας σχέσεις με την Μονή Γκλίνσκ και αναλαμβάνοντας μερικούς μοναχούς της όταν έκλεισαν εκ νέου την μονή το 1961. Κατά τα τριάντα πέντε χρόνια της διακονίας του στον ναό του Αγίου Αλεξάνδρου Νέφσκι, ο άγιος Ζηνόβιος διέμεινε σε ένα μικρό δωμάτιο δίπλα στον ναό που ήταν συγχρόνως κελλί [=κατοικία μοναχού] και γραφείο. Αυστηρός σε όλες τις απαιτήσεις της μοναχικής ζωής, τήρησε απόλυτη ακτημοσύνη, μοιράζοντας αυθημερόν όλες τις ελεημοσύνες που του έδιναν.

Σηκωνόταν στην μία την νύχτα και έκανε τον κανόνα του πολλές ώρες, κυρίως με την μονολόγιστο ευχή, και αν λόγω υγείας δεν μπορούσε να συμμετάσχει στις καθημερινές ακολουθίες τις έλεγε από μνήμης στο κελλί. Διατηρώντας σε κάθε περίσταση μια υπερφυσική χαρά που αντλούσε από την νοερά προσευχή, δεχόταν όλους τους επισκέπτες ευμενώς και τους δίδασκε περισσότερο με την παρουσία του παρά με τα λόγια. Στις διδαχές του τόνιζε την σημασία της υπομονής, της ταπεινώσεως και της θερμής προσευχής σε όλες τις δοκιμασίες της ζωής. Όσοι προσέρχονταν με πίστη λάμβαναν όχι μόνον τις γεμάτες διάκριση συμβουλές του, αλλά και πολλές φορές είχαν διαπιστώσει την θαυματουργική δύναμη της προσευχητικής μεσιτείας του.

Εκτός από τα ποιμαντικά του καθήκοντα και την διδασκαλία των πιστών που συγκεντρώθηκαν γύρω του σαν πνευματική οικογένεια, ο άγιος Ζηνόβιος ήταν πνευματικός πατέρας περισσότερων από πεντακοσίων μοναζουσών στην Γεωργία και στην Ρωσία, και πλην του κοινοβίου της Αγίας Όλγας καθοδηγούσε τις εν κρύπτω μονάζουσες [=μυστικές μοναχές, λόγω του αθεϊστικού διωγμού] σε μονή του Μπέγοροντ, κοντά στο Βορονέζ.

Ασθένησε σοβαρά το 1984 και την παραμονή της κοιμήσεως του είπε σε αυτούς που του συμπαραστέκονταν: «Εγώ φεύγω, αλλά εκεί θα προσεύχομαι για σας!» Παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο, ενώ διάβαζαν την Ακολουθία σε ψυχορραγούντα, στις 8 Μαρτίου (23 Φεβρουαρίου) 1985. Κατά την επιθυμία του, τελέστηκε η νεκρώσιμος Ακολουθία εις μοναχόν, ενώ το σκήνωμά του ήταν περικυκλωμένο από μέγα πλήθος των πνευματικών του τέκνων.
πηγή κειμένου: Νέος Συναξαριστής Ορθοδόξου Εκκλησίας, εκδ. Ίνδικτος

***

Η γνωριμία μου με τον Άγιο στάρετς Ζηνόβιο

Όταν βρισκόμουν στη Σιβηρία, ερχόταν σε μας ο Ιερομόναχος Γαβριήλ, πρώην κοινοβιάτης της λαύρας της Αγίας Τριάδος του αγίου Σέργιου, και διηγείτο πώς ζούσαν κοντά στο Σουχούμι, κοντά στον ποταμό Ψόου.
Εκεί βρίσκονταν επίσης ερημίτες από το Ποτσάγεφ, ο πατήρ Ησαΐας και οι πατέρες Μερκούριος και Αβράμιος. Τους στάρετς Ανδρόνικο (Λουκά) και Σεραφείμ (Ρομαντσώφ) ο στάρετς Ζηνόβιος τους είχε ήδη πάρει μαζί του στην Τιφλίδα κι εκεί, στον ναό του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι, έτρεφαν τη ρωσική διασπορά.

Την περίοδο του Χρουστσώφ άρχισαν διωγμοί κατά της Ρωσικής Εκκλησίας. Το 1960 είπε: «Θα σας δείξω στην τηλεόραση τον τελευταίο παπά. Έτσι θα τελειώσουμε με τη θρησκεία. Θα έρθει πραγματικός κομμουνισμός. Δεν θα υπάρχει πια καμία θρησκεία»…

Ο πατήρ Βενέδικτος (κατά το σχήμα Βιτάλιος) ήταν κοντά στον στάρετς Ζηνόβιο. Πηγαίναμε μαζί για παρηγοριά. Τα πόδια του στάρετς ήταν ολόκληρα μέσα στις πληγές, όμως ποτέ δεν παρεπονείτο. Στεκόταν όρθιος πολλή ώρα στις ακολουθίες και μετά του άλλαζαν τους επιδέσμους. Κάποτε πήγα σε ακατάλληλη ώρα και παραβρέθηκα στην αλλαγή των επιδέσμων. Η μητερούλα Ζηνοβία φρόντιζε τον στάρετς κι εκείνος μου είπε να καθίσω, είπα στον στάρετς: «Μπορώ να σας φέρω φάρμακα; Υπάρχει κάποιο αλμυρό νερό από το Τσερμπακούλ στη Σιβηρία. Βοηθά πολύ καλά και επουλώνει τις πληγές». Την επόμενη φορά έφερα αυτό το νεράκι στον στάρετς. Όμως, μου είπε: «Ανακούφιση δεν υπάρχει για τόσο δυνατή φαγούρα».

«Δέσποτα, αν γίνουν δυνατοί διωγμοί, δεχτείτε μας κάτω από τις φτερούγες σας!», τον παρακάλεσα μια φορά. Αυτός μου απάντησε: «Λοιπόν, εντάξει! Τώρα έχουμε τον Καθολικό Πατριάρχη Δαβίδ. Αντιμετωπίζει καλά τους Ρώσους». Πρόφθασα για λίγο τον Πατριάρχη Εφραίμ, αλλά τον Δαβίδ τον ήξερα καλά. Ο στάρετς επίσης, μου είχε πει: «Έχετε μεγάλο Άγιο, τον Ιωάννη του Τομπόλσκ. Τον τελευταίο που αγιοκατετάγη την τσαρική εποχή. Πρέπει να τον τιμάτε. Θα ενισχύει ολόκληρη τη Σιβηρία. Όλα θα φωτιστούν».
Εγώ δεν το πίστευα. Η προφητεία του στάρετς ήταν αυτή: « Η Ρωσία θα ανανήψει!». «Μα δεν μπορεί να γίνει τέτοιο πράγμα!», είπα εγώ κι ο στάρετς απάντησε: «Δεν πιστεύεις στα λόγια μου; Όλα θα ανανήψουν! Εγώ εδώ βρήκα παρηγοριά και δίνω καταφύγιο στους Ρώσους μοναχούς». Κατόπιν, από εδώ η πίεση εξαπλώθηκε και στη Γεωργία κι άρχισαν να καταδιώκουν τους αναχωρητές και τους στάρετς.
Αρχιμανδρίτης Βλάσιος (Περεγκόντσεφ) πνευματικός της μονής του όσιου Παφνουτίου του Μπόροφσκ
Πηγή κειμένου: Νέος Συναξαριστής Ορθοδόξου Εκκλησίας( Εκδόσεις Ίνδικτος’)

***

Ο άγιος αγαπούσε πολύ την Υπεραγία Θεοτόκο και συχνά απευθυνόταν προς αυτή με θερμή προσευχή. Στην ερώτηση κάποιου ιερομονάχου τι ακριβώς πρέπει να κάνει, ώστε να μείνει πιστός στον Χριστό και να υποφέρει όλες τις δοκιμασίες, αν αρχίσουν ξανά αιματηροί διωγμοί κατά της Εκκλησίας, ο στάρετς Ζηνόβιος απάντησε:
«Να προσεύχεσαι στην Παναγία και, όσο μπορείς συχνότερα, να λες το “Θεοτόκε Παρθένε”. Η Υπεραγία Θεοτόκος φυλάει όποιον λέει αυτή την προσευχή.» Ήμουν στην εξορία μαζί με έναν επίσκοπο. Απαιτούσαν από αυτόν να υπογράψει ότι συμμετείχε σε συνωμοσία κατά των αρχών, στην οποία εμπλέκονταν αρκετά ακόμη άτομα. Στις ανακρίσεις τον βασάνιζαν, αλλά άντεχε τα βασανιστήρια και δεν πρόδιδε τους αδελφούς του. Ο επίσκοπος εκείνος μου διηγήθηκε ότι έλεγε αδιαλείπτως την προσευχή “Θεοτόκε Παρθένε” και τις νύχτες τον κανόνα της “Οδηγητρίας”, που τον ήξερε από στήθους. Έλεγε ότι αισθανόταν τον πόνο, αλλά αμβλύ, και μετά έχανε τις αισθήσεις του. Εν τέλει, χωρίς να καταφέρουν τίποτα, τον άφησαν ήσυχο».

Για να αποκτήσουμε διαρκή πόθο για την προσευχή, ο άγιος Ζηνόβιος συμβούλευε να επαναλαμβάνουμε νοερά σύντομες προσευχές, όσο συχνότερα γίνεται: «Κύριε, ελέησον», «Κύριε, βοήθησον», «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν». Όμως, να μη στηριζόμαστε στις δικές μας προσπάθειες, αλλά να ζητούμε από τον Κύριο να καταπέμψει μέσα μας το χάρισμα της προσευχής. Όλα αυτά του τα είχε διδάξει ο πνευματικός του, ο στάρετς Γεράσιμος, ο οποίος και ο ίδιος ζητούσε από τον Κύριο τη σωστή οικοδομή στην προσευχή των πνευματικών του τέκνων, ένα από τα οποία ήταν ο άγιος Ζηνόβιος.

Κάποτε αρρώστησε η μοναχή Μαρία. Ήταν βαριά άρρωστη και βρισκόταν ξαπλωμένη στο νοσοκομείο, ετοιμοθάνατη. Αφού προσευχήθηκε, κοιμήθηκε και είδε ένα όραμα. Της εμφανίστηκε ο όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ μαζί με κάποιον στάρετς, ο οποίος της έδωσε ένα πρόσφορο που είχε πάνω του την παράσταση της εικόνας της Παναγίας των Ιβήρων. Ο όσιος Σεραφείμ είπε: «Πήγαινε να διακονήσεις κοντά σε αυτόν τον στάρετς στον Άθωνα». Έπειτα από αυτό το όραμα η μοναχή Μαρία ανέρρωσε και έγινε πνευματικό τέκνο του στάρετς Σεραφείμ (Ρομαντσώφ). Μια μέρα την κάλεσε και της είπε να πάει στον στάρετς Ζηνόβιο, στην Τιφλίδα. Όταν έφτασε και αντίκρισε τον στάρετς Ζηνόβιο, της έφυγε η βαλίτσα από τα χέρια. Στο πρόσωπο του στάρετς αναγνώρισε εκείνον τον στάρετς, που είχε δει στο όραμα μαζί με τον όσιο Σεραφείμ. Όταν μπήκε στο κελλί του, εκείνος της είπε: «Θα αρχίσεις να διακονείς στο παρεκκλήσι της Παναγίας των Ιβήρων».

Ο αρχιεπίσκοπος Αλέξιος είχε την ευκαιρία να συλλειτουργήσει αρκετές φορές με τον άγιο Ζηνόβιο, στον ναό του Αγίου ορθοδόξου ηγεμόνα Αλεξάνδρου Νιέφσκι. «Έπρεπε να δείτε πως ο στάρετς βυθιζόταν στην ανάγνωση των ευχών», λέει, «με τι αίσθημα διάβαζε το Ευαγγέλιο στην αγρυπνία, με ήρεμη, αλλά ασυνήθιστα συγκινητική φωνή».

Όταν ο άγιος Ζηνόβιος ήταν στην εξορία, του επέτρεπαν να απομονώνεται στο δάσος για να προσευχηθεί. Επρόκειτο για ανήκουστη εμπιστοσύνη. Η φυγή ενός φυλακισμένου στο δάσος εθεωρείτο δραπέτευση και τον άνθρωπο, που αποφάσιζε κάτι τέτοιο αυθαίρετα, μπορούσαν να τον εκτελέσουν επί τόπου. Ο άγιος έφευγε τις Κυριακές και τις εορτές και προσευχόταν στην ακτή μιας μικρής, έρημης λίμνης. Έλεγε ότι «κάποτε, σε μια γιορτή της Παναγίας, έλαβε εκεί κάποιο σημάδι σχετικό με την απελευθέρωσή του», όμως δεν αποκάλυψε τι σημάδι ήταν αυτό. Ο άγιος Ζηνόβιος από τα παιδικά του χρόνια αγαπούσε και τιμούσε την Παναγία και η Πάναγνος πάντα τον βοηθούσε και δεν τον εγκατέλειπε. Όταν ο άγιος έλαβε το σχήμα, άρχισε να προσεύχεται ακόμη περισσότερο και ενέτεινε τη νηστεία.

Παντοδύναμε Κύριε, μπόλιασε την ταπεινή καρδιά μας με το πανάγιο Όνομά Σου και της υπεραγίας Μητέρας Σου, και ως φοβερός ει εν πάσι τη γη, συντήρησον ημάς εν τω φόβω Σου..

Άγιος Πολύκαρπος ιερομάρτυς, επίσκοπος Σμύρνης (†166)
Άγιοι εβδομήκοντα τρεις Μάρτυρες του Σιρμίου (303)
Θεής και Κλήμεντος Μαρτύρων
Γοργονία (370/5), αδερφή του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου .
Αλέξανδρος, ιδρυτής της Μονής των Ακοιμητων, Κωνσταντινούπολη (430)
Οσίων Αντιόχου, Αντωνίνου, Ιωάννου και Μωυσέως, Δαμιανού, Ζεβινά, Πολυχρονίου, Μωυσέως (άλλος) ασκητές κοντά στον Κύρρο στην έρημο της Συρίας (5ος αιώνας)
Οσιομάρτυς Δαμιανός ο εν Λαρίση (1586)
Δαμιανός ο εν τη «Νέα Σαμαρεία» της μονής Εσφιγμένου ασκήσαντος (1280)
Όσιος Μωυσής της Λευκής Λίμνης  Ρωσίας (1480)
Άγιος Πολύκαρπος του Bryansk (1620-1621)
Άγιος Ναζάριος της Μονής Βαλαάμ (1809)
Άγιος Σεραφείμ (Ζηνόβιος), Σχήμα-Μητροπολίτης Τετρί-Τσκάρο (Λευκή Πηγή), Γεωργίας, μοναχός της Μονής Glinsk (1985)
Ανακομιδή των ιερών λειψάνων (1998) της αγίας Ματρόνας της Μόσχας (1952)
Ανάμνηση θεμελίωσης του ναού της Αγίας του Θεού Σοφίας από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α’ στην Κωνσταντινούπολη, έργο των αρχιτεκτόνων Ανθεμίου του Τραλλιανού και Ισιδώρου του Μιλησίου το 532

Εορτάζουν στις 23 Φεβρουαρίου

Στίχοι
Σοί Πολύκαρπος ωλοκαυτώθη Λόγε,
Καρπόν πολύν δούς εκ πυρός ξενοτρόπως.
Εικάδι εν τριτάτη κατά φλόξ Πολύκαρπον έκαυσεν.

Άγιος Πολύκαρπος
από το κατανυκτικό του μαρτύριο

«Να είσαι ισχυρός και ανδρείος, Πολύκαρπε! Είμαι μαζί σου!»

Καθώς ο Πολύκαρπος έμπαινε μέσα στο στάδιο, ήρθε προς αυτόν φωνή απ’ τον ουρανό:
– Ίσχυε, Πολύκαρπε, και ανδρίζου, διότι είμαι μαζί σου!

Και Αυτόν που μίλησε, δεν Τον είδε κανείς· τη φωνή, όμως, την άκουσαν όσοι ήταν παρόντες από τους δικούς του. Στη συνέχεια, καθώς προσήχθη, έγινε μέγας θόρυβος, μόλις άκουσαν ότι είχε συλληφθεί ο Πολύκαρπος. Τον ρώτησε ο ανθύπατος, «αν αυτός είναι ο Πολύκαρπος». Αφού το παραδέχθηκε και το ομολόγησε, προσπαθούσε μετά να τον πείσει ν’ αρνηθεί τον Χριστό, λέγοντάς του: «Λυπήσου την ηλικία σου» και άλλα παρόμοια μ’ αυτά, όπως συνηθίζουν αυτοί να λένε:
–Ορκίσου στην τύχη του Καίσαρα! Μετανόησε και πες: «έξω, οι άθεοι!».

Ο Πολύκαρπος, κοιτάζοντας με σοβαρό πρόσωπο προς όλο το πλήθος των άνομων ειδωλολατρών που βρισκόντουσαν μέσα στο στάδιο, σηκώνοντας προς αυτούς το χέρι, στέναξε, ατένισε προς τον ουρανό και είπε: «Έξω, οι άθεοι!».

***

Όταν ο ανθύπατος επέμενε λέγοντας: «ορκίσου και θα σε αφήσω να φύγεις! Καταράσου τον Χριστό!», είπε ο Πολύκαρπος:

–Ογδόντα έξι χρόνια Τον υπηρετώ και δεν μ’ αδίκησε σε τίποτα! Πως λοιπόν τώρα μπορώ να βλασφημήσω τον Βασιλέα και Σωτήρα μου;

Όταν και πάλι εκείνος επέμενε, λέγοντας «ορκίσου στην τύχη του Καίσαρα!», ο Πολύκαρπος αποκρινόταν:

–Αυταπατάσαι νομίζοντας ότι θα ορκισθώ στην τύχη του Καίσαρα, όπως λες· κι αν προσποιείσαι ότι αγνοείς ποιός είμαι, τότε άκουσε τον θαρραλέο λόγο μου:
–«Είμαι Χριστιανός!».
Κι αν θέλεις να μάθεις την Διδασκαλία του Χριστιανισμού, τότε, όρισε ημέρα κοινής συνεντεύξεως και θ’ ακούσεις γι’ αυτήν.

Ο ανθύπατος, είπε:
–Πείσε για όλ’ αυτά που μου λες τον λαό.
Ο Πολύκαρπος, είπε:
–Σε θεώρησα άξιο να σου απευθύνω τον λόγο, επειδή έχουμε διδαχθεί να απονέμουμε στις αρχές και τις εξουσίες που είναι διορισμένες από τον Θεό την αρμόζουσα τιμή, εφ’ όσον δεν ζημιώνεται η Πίστη μας. Εκείνους, όμως, δεν τους θεωρώ άξιους να ακούσουν την απολογία μου.

Ο ανθύπατος τού είπε:
–Έχω θηρία! Θα σε ρίξω σ’ αυτά, αν δεν μετανοήσεις!
Αυτός είπε:
–Φώναξέ τα! Για μας, είναι αδιανόητη η «μετάνοια» από τα καλύτερα προς τα χειρότερα· είναι καλό όμως η μετάνοια από τα άδικα προς τα δίκαια.

Εκείνος είπε πάλι προς αυτόν:
–Αν περιφρονείς τα θηρία, θα διατάξω τότε να φαγωθείς από την φωτιά, εφ’ όσον δεν μετανοήσεις!
Και ο Πολύκαρπος είπε:
–Με απειλείς με πυρ το οποίο καίγεται πρόσκαιρα και μετά από λίγο σβήνεται. Επειδή αγνοείς το πυρ της μελλούσης κρίσεως και της αιωνίου κολάσεως, το οποίο επιφυλάσσεται για τους ασεβείς. Αλλά, γιατί βραδύνεις; Φέρε ό,τι θέλεις!

***

Όλ’ αυτά σχετικά με το μαρτύριο του Αγίου Πολυκάρπου, έγιναν με εξαιρετική ταχύτητα, γρηγορότερα κι απ’ όσο θα λέγονταν. Τα πλήθη μάζευαν αυτοστιγμεί ξύλα και φρύγανα από τα εργαστήρια και τα λουτρά. Ενώ οι Ιουδαίοι, κατά τη συνήθειά τους, τους βοηθούσαν σ’ αυτό το έργο πρόθυμα.
Όταν ετοιμάσθηκε η φωτιά, αφού άφησε δίπλα του όλα τα ενδύματα και έλυσε την ζώνη του, προσπάθησε να λύσει και τα υποδήματά του· ενώ αυτό πριν δεν το έκανε ποτέ, επειδή πάντοτε όλοι οι πιστοί έσπευδαν, ποιος από αυτούς να αγγίξει γρηγορότερα το δέρμα του. Επειδή και, προ του μαρτυρίου του ακόμη, ήταν στολισμένος με κάθε χάρη λόγω της αγαθής του διαγωγής. Αμέσως έπειτα τοποθέτησαν γι’ αυτόν τα κατάλληλα για την φωτιά όργανα. Κι όταν επρόκειτο να τον καρφώσουν, τους είπε:

–Αφήστε με, έτσι! Αυτός, ο Οποίος, μου έδωσε τη δύναμη για να υποφέρω το πυρ, θα μου δώσει τώρα και τη δύναμη να μείνω ατάραχος μέσα στη φωτιά, χωρίς την «ασφάλεια» από τα καρφιά σας.

***

Αφού ανέπεμψε το «Αμήν» και τελείωσε την ευχή, οι αρμόδιοι άνθρωποι για το πυρ, άναψαν τη φωτιά. Και καθώς έλαμψε μεγάλη φλόγα, είδαμε πραγματικά ένα θαύμα, εμείς, στους οποίους δόθηκε να δούμε, οι οποίοι και διασωθήκαμε για ν’ απαγγείλουμε αυτά τα συμβάντα και στους άλλους. Δηλαδή το πυρ, αφού σχημάτισε ένα είδος καμάρας, σαν ιστίο πλοίου φουσκωμένο από τον άνεμο, κύκλωσε ολόγυρα το σώμα του Μάρτυρος· και αυτός ήταν εκεί, στο μέσον, όχι σαν μία σάρκα που καιγόταν, αλλά σαν άρτος ψημένος ή σαν το χρυσό και σαν το ασήμι που καθαριζόταν μέσα σε κάμινο. Και η ευωδία που αισθανόμασταν ήταν τόσο δυνατή, σαν να κάπνιζε λιβανωτό ή κάποιο άλλο πολύτιμο άρωμα.

Η Ευχή του Ιησού μπολιάζεται στην ταπεινή καρδιά.
Άγιος στάρετς Ζηνόβιος (Μαζούγκα· 1896–1985), μητροπολίτης Τέτρι–Τσκάρο

Όταν κάποτε ρώτησαν τον άγιο μητροπολίτη Τέτρι–Τσκάρο και στάρετς Ζηνόβιο (Μαζούγκα· 1896–1985) πώς να κάνουν την Ευχή του Ιησού, ο άγιος απάντησε ότι «δεν πρέπει να επιδιώκουμε αμέσως υψηλές βαθμίδες και ιδιαίτερη συγκέντρωση της σκέψης, αλλά χρειάζεται με απλότητα καρδιάς να λέμε την Ευχή προς τον ζώντα Θεό, ο Οποίος είναι κοντά μας, όπως η ψυχή μας». Συμβούλευε να εκμεταλλευόμαστε τις στιγμές της μοναξιάς μας και να διώχνουμε τις σκέψεις μας την ώρα της Ευχής του Ιησού. Αυτή την εργασία ο άγιος τη θεωρούσε υψηλότερη από την ανάγνωση βιβλίων. Επαναλάμβανε ότι η Ευχή του Ιησού μπολιάζεται στην ταπεινή καρδιά. Στους οικείους του ο άγιος Ζηνόβιος διηγείτο ότι «απέκτησε την Ευχή του Ιησού στη νεότητά του, όταν βρισκόταν στην έρημο, ενώ στον κόσμο προσπαθούσε να τη διαφυλάξει».

Κάποτε ο άγιος απάντησε σε έναν μοναχό, που τον είχε ρωτήσει πώς θα σωθεί: «Όταν βρίσκεσαι μόνος στο κελί σου, κάνε την Ευχή του Ιησού και διώξε όλους τους λογισμούς, όχι μόνο τους κακούς, αλλά και τους καλούς. Η σιωπή για τον μοναχό είναι η ελευθερία από τους λογισμούς. Αν έτσι πράττεις, θα δεις την Πρόνοια του Θεού στη ζωή σου».

Όταν έδινε ευλογία στα πνευματικά του τέκνα να λένε την Ευχή του Ιησού, ο άγιος Ζηνόβιος συμπλήρωνε να τελούν επίσης κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο, την ευχή «Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς», καθώς και το «Θεοτόκε Παρθένε, χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία…».
Η προσευχή ήταν για τον άγιο η αναπνοή του, που τον συνέδεε με την Πηγή της Ζωής, η πραγματική και δραστική βοήθεια, που μπορούσε να παρέχει στους ανθρώπους, ελκύοντας το έλεος του Ίδιου του Κυρίου.

Στην ερώτηση ενός πνευματικού τέκνου του σχετικά με το ποιες προσευχές προς την Παναγία συστήνει, ο άγιος απάντησε ότι η προσευχή «Θεοτόκε Παρθένε, χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία…» εμπεριέχει τα πάντα.

Ο άγιος αγαπούσε πολύ την Υπεραγία Θεοτόκο και συχνά απευθυνόταν προς αυτή με θερμή προσευχή. Στην ερώτηση κάποιου ιερομονάχου τι ακριβώς πρέπει να κάνει, ώστε να μείνει πιστός στον Χριστό και να υποφέρει όλες τις δοκιμασίες, αν αρχίσουν ξανά αιματηροί διωγμοί κατά της Εκκλησίας, ο στάρετς Ζηνόβιος απάντησε:
«Να προσεύχεσαι στην Παναγία και, όσο μπορείς συχνότερα, να λες το “Θεοτόκε Παρθένε”. Η Υπεραγία Θεοτόκος φυλάει όποιον λέει αυτή την προσευχή.

Ο άγιος Ζηνόβιος δίδασκε την προσευχή λέγοντας: «Ο Θεός, πρώτα απ’ όλα, χρειάζεται την προσωπική σας στροφή προς Αυτόν με την καρδιά σας. Μην εντρυφάτε σε βιβλία και διανοητικά συμπεράσματα· αυτό είναι λιγότερο σημαντικό. Το να στραφούμε μέσα από την καρδιά μας προς τον Θεό, αυτό είναι προσευχή… Απλά μιλήστε μόνοι σας με τον Θεό, νοερά, από μέσα σας, πείτε Του: “Κύριε, αν υπάρχεις, αποκάλυψέ μου τον εαυτό Σου!… Θέλω να Σε γνωρίσω!…”. Ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο, εκφραστείτε με δικά σας λόγια. Κι ο Θεός, θα ανταποκριθεί, πιστέψτε με! Δεν ξέρω πώς, αλλά θα ανταποκριθεί!…». 

Η ίδια η ουσία της προσευχής, η εξύψωση του νου και της καρδιάς του ανθρώπου προς τον Θεό, μας δίνει τη δυνατότητα να εξασκούμαστε διαρκώς σε αυτή, καθώς μπορούμε να προσευχόμαστε πάντα και παντού: στον δρόμο, τις ώρες της εργασίας και της ανάπαυσης, την ώρα της συζήτησης και της λήψης τροφής, στη μοναξιά και την πολυκοσμία, όρθιοι, καθιστοί, ξαπλωμένοι. (Ζηνόβιος Τσεσνοκώφ: «Στάρετς Ζηνόβιος-Στη χαρά και στη λύπη Δόξα τω Θεώ», Εκδόσεις «Άθως», Αθήνα 2015.)

***

Ομιλία
για τον φόβο του Θεού
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

«ἐν φόβῳ τὸν τῆς παροικίας ὑμῶν χρόνον ἀναστράφητε» (Α’ Πε. 1,17)

Αυτά είναι τα λόγια του μεγάλου Αποστόλου Πέτρου, λόγια που έχουν διπλό θεμέλιο: ουράνια έμπνευση και προσωπική εμπειρία. Με θεϊκή έμπνευση, ο Πέτρος, ένας απλός ψαράς, έγινε δάσκαλος των ανθρώπων, μέγιστος στύλος της Πίστεως και ισχυρός θαυματουργός. Με τη δική του εμπειρία έμαθε ότι όλη του η σοφία και η δύναμη του ήταν από το Θεό και γι ‘αυτό πρέπει να έχει τον φόβο του Θεού. Δεν υπάρχει άλλος φόβος, εκτός από τον φόβο του Θεού.

Ο ανόητος φοβάται μόνον όταν λάμψει ο κεραυνός και κροτήσει η βροντή, αλλά ο σοφός άνθρωπος φοβάται τον Θεό κάθε μέρα και κάθε ώρα. Ο Δημιουργός της αστραπής και των κεραυνών είναι πιο φοβερός από αυτά τα δύο και δεν εμφανίζεται μπροστά σας, από καιρό σε καιρό, όπως οι κεραυνοί και οι βροντές, αλλά είναι συνεχώς ενώπιον σου και δεν απομακρύνεται από σενα. Γι ‘αυτό δεν αρκεί, να έχουμε φοβό Θεού, από καιρού σε καιρό, αλλά πρέπει να αναπνέουμε τον φόβο του Θεού. Ο φόβος του Θεού είναι το όζον στην ασφυκτική ατμόσφαιρα της ψυχής μας. Αυτό το όζον φέρνει καθαρότητα, μια ανάλαφρη αίσθηση, γλυκιά ευωδία και υγεία. Ο Πέτρος, μέχρι να ενισχυθεί με το φόβο του Θεού, ήταν μόνο ο Πέτρος και όχι ο απόστολος, ο ήρωας, ο δάσκαλος του λαού και ο θαυματουργός.

Ω! αδελφοί μου, ας μην πανηγυρίζουμε πριν από τη συγκομιδή. Αυτή η ζωή μας δεν είναι η συγκομιδή, αλλά είναι ο καιρός της σποράς, της εργασίας με ιδρώτα και φόβο. Ο σπορέας ζει με φόβο μέχρι να συλλέξει τα φρούτα από το χωράφι. Ας αναβάλλουμε κι εμείς τη χαρά μας για την ημέρα της συγκομιδής, γιατί τώρα είναι ο καιρός της εργασίας εν φόβω.
Άραγε θα σωθώ; Αυτή η ερώτηση θα έπρεπε να βασανίζει τον καθένα μας, με τον ίδιο τρόπο που βασανίζει τον σπορέα: «Θα καρπωθώ τους καρπούς των κόπων μου στον αγρό που καλλιέργησα;» Ο σπορέας εργάζεται με φόβο Θεού κάθε ημέρα. Ας εργαζόμαστε και εμείς εν φοβω “όλον τον χρόνο της διαμονής μας” στη γη.

Ω! Παντοδύναμε Κύριε, ως φοβερός ει εν πάσι τη γη, συντήρησον ημάς εν τω φόβω Σου.

Σοι πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Πηγή: Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Οχρίδας», (Ιούνιος), Εκδ. Αθως,
http://prologue.orthodox.cn/June29.htm

Άγιος Πολύκαρπος ιερομάρτυς, επίσκοπος Σμύρνης, οι άγιοι αντιμετώπιζαν τους αμαρτωλούς: προσεκτικά και συμπονετικά  Ενεργώντας έτσι, οικοδομείτε τους εαυτούς σας.   Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
https://iconandlight.wordpress.com/2021/02/22/%ce%ac%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%82-%cf%80%ce%bf%ce%bb%cf%8d%ce%ba%ce%b1%cf%81%cf%80%ce%bf%cf%82-%cf%83%ce%bc%cf%8d%cf%81%ce%bd%ce%b7%cf%82-%ce%bf%ce%b9-%ce%ac%ce%b3%ce%b9%ce%bf%ce%b9-%ce%b1%ce%bd%cf%84/

Ο άγιος Πολύκαρπος τη στιγμή την κρίσιμη σκέφτεται μόνο τους άλλους και όχι τον προσωπικό του κίνδυνο. Κάλλιστος Γουέαρ, Επίσκοπος Διοκλείας
https://iconandlight.wordpress.com/2018/02/22/20577/

Ο Θεός μας καλεί να πάθουμε για το όνομά Του, γιατί έτσι θα ζήσουμε και την δόξα Του. Για ένα προσεύχομαι, να μη φοβηθείτε τα σύννεφα που ήλθαν. Κύριε, δυνάμωσε την πίστη μέσα μας και ελέησέ μας. Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ – Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
https://iconandlight.wordpress.com/2021/07/30/%ce%bf-%ce%b8%ce%b5%cf%8c%cf%82-%ce%bc%ce%b1%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%bb%ce%b5%ce%af-%ce%bd%ce%b1-%cf%80%ce%ac%ce%b8%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf-%cf%8c%ce%bd%ce%bf%ce%bc/

Ἡ ἐχεμύθεια τῶν πιστῶν ἐν καιρῷ διωγμοῦ… ἐκεῖνος ποὺ ἔχει μίαν ἀκμαία πνευματικότητα, ἀνθηρὰ, προτιμᾶ νὰ γίνει μάρτυς, παρὰ προδότης. π. Ἀθανασίου Μυτιληναίου
https://iconandlight.wordpress.com/2021/04/08/%e1%bc%a1-%e1%bc%90%cf%87%ce%b5%ce%bc%cf%8d%ce%b8%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%cf%84%e1%bf%b6%ce%bd-%cf%80%ce%b9%cf%83%cf%84%e1%bf%b6%ce%bd-%e1%bc%90%ce%bd-%ce%ba%ce%b1%ce%b9%cf%81%e1%bf%b7-%ce%b4%ce%b9%cf%89/

Απολυτίκιον Αγίου Πολυκάρπου Ήχος δ΄.

Και τρόπων μέτοχος, και θρόνων διάδοχος, των Αποστόλων γενόμενος, την πράξιν εύρες θεόπνευστε, εις θεωρίας επίβασιν• διά τούτο τον λόγον της αληθείας ορθοτομών, και τη πίστει ενήθλησας μέχρις αίματος, Ιερομάρτυς Πολύκαρπε• πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Απολυτίκιον της Αγίας. Ήχος α΄. Της ερήμου πολίτης.

Γρηγορίου του πάνυ την ομαίμονα άσωμεν, άσμασιν ενθέοις ως τύπον εγκρατείας της σώφρονος. Συζήσασα τω φόβω του Θεού, χορεύει νυν εν πόλοις ουρανού, Γοργονία η το όμμα το της ψυχής εξόχως εκλαμπρύνασα. Δόξα τω αγιάσαντι αυτήν, δόξα τω θαυμαστώσαντι, δόξα τω εκμαγείον αρετής και εικόνα ταύτην δείξαντι.

Ήχος β’
Ότε εκ τού ξύλου σε νεκρόν

Ότε της Παρθένου ο καρπός, και ζωαρχικώτατος σπόρος, εις γήν ενέπεσε, τότε σε πολύκαρπον, στάχυν εβλάστησε, τούς πιστούς διατρέφοντα, τοις της ευσεβείας, λόγοις τε και δόγμασι, και της αθλήσεως, τούτους αγιάζοντα θείω, αίματι και Ιερωσύνης, μύρω καθαγνίζοντα Πολύκαρπε.

Κάθισμα Ήχος πλ. δ΄. Την Σοφίαν και Λόγον

Τον της χάριτος βότρυν εν τη ψυχή, αληθώς γεωργήσας Πάτερ σοφέ, ως οίνον εξέβλυσας, τον της πίστεως λόγον, τον ευφραίνοντα πάντων, Πιστών την διάνοιαν, και θαυμάτων ώφθης απέραντον πέλαγος· όθεν και Μαρτύρων, καλλονή ανεδείχθης, πυρί τελειούμενος, και φωτός αξιούμενος, αιδίου Πολύκαρπε· Πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την αγίαν Μνήμην σου.

Κάθισμα της Αγίας.
Ήχος. πλ.δ΄. Την Σοφίαν και Λόγον.

Εκ Θεού ευμοιρήσασα γενεάς, φοβουμένων τον Κύριον αληθώς, καρπός αξιέραστος Γοργονία ενδέδειξαι· ου δεσμός σε του γάμου, ου κόσμου τερπνότητες, καθελείν εκ ψυχής σου ουράνιον φρόνημα, ίσχυσαν ουδόλως, διό κόρη εφάνης, Τριάδος αγνότατον ενδιαίτημα πάντων τε, αγαθών πολυέραστον, οίκημα Οσία σεμνή, ως το δύνασθαι πάντοτε έχουσα, τω Θεώ μη ελλίπης πρεσβεύειν, υπέρ των ψαλλόντων σοι.

Εξαποστειλάριον
Γυναίκες ακουτίσθητε

Πολλούς καρπούς προσήνεγκας, Χριστώ σοφέ Πολύκαρπε, τούς διά σού σεσωσμένους, βροτούς εκ πλάνης δαιμόνων, Ιερομάρτυς ένδοξε, Αγγέλων ισοστάσιε, καί Αποστόλων σύσκηνε, μεθ’ ών μνημόνευε Πάτερ, τών σέ τιμώντων εκ πόθου.