Ὁ λαὸς ἵσταται διὰ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ Συναξαρίου.
Συναξάριον
Τῇ ἁγία καὶ μεγάλη Παρασκευή, τὰ ἅγια καὶ σωτήρια καὶ φρικτὰ Πάθη τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιτελοῦμεν, τοὺς ἐμπτυσμούς, τὰ ῥαπίσματα, τὰ κολαφίσματα, τὰς ὕβρεις, τοὺς γέλωτας, τὴν πορφυρᾶν χλαίναν, τὸν κάλαμον, τὸν σπόγγον, τὸ ὄξος, τοὺς ἤλους, τὴν λόγχην, καὶ πρὸ πάντων, τὸν σταυρόν, καὶ τὸν θάνατον, ἃ δι’ ἡμᾶς ἑκὼν κατεδέξατο, ἔτι δὲ καὶ τὴν τοῦ εὐγνώμονος Ληστοῦ, τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ, σωτήριον ἐν τῷ Σταυρῶ ὁμολογίαν.
Στίχοι εἰς τὴν Σταύρωσιν
Ζῶν εἰ Θεὸς σύ, καὶ νεκρωθεὶς ἐν ξύλῳ,
Ὦ νεκρὲ γυμνέ, καὶ Θεοῦ ζῶντος Λόγε.
Ἕτεροι εἰς τὸν εὐγνώμονα Ληστὴν
Κεκλεισμένας ἤνοιξε τῆς Ἐδὲμ πύλας,
Βαλῶν ὁ Ληστὴς κλείδα τό, Μνήσθητί μου.
Ο ληστής στον σταυρό ένα «ευλόγησον» είπε και σώθηκε. Έκλεψε δηλαδή με την μεγάλη του μετάνοια και τον Παράδεισο. Άγιος Παΐσιος Αγιορείτης
Άγιος Σωφρόνιος ο Αθωνίτης του Έσσεξ
Γνωρίζετε από τα Ευαγγέλια ότι ο Πιλάτος διαπίστωσε πως από φθόνο παρέδωσαν τον Χριστό όχι δηλαδή εξαιτίας κάποιων πραγματικών παραβάσεων, αλλά μόνο γιατί προκάλεσε το μίσος τους με τα θεϊκά Του θαύματα(Ματθ. 27,18). Όπως βλέπετε, η ζήλια αυτή φόνευσε τον Θεό! Η ίδια φονεύει και τον αδελφό! Έτσι λοιπόν, όταν εμφανίζεται μέσα μας κίνηση μίσους, τότε οφείλουμε να καταλάβουμε ότι βρισκόμαστε στην εξουσία του μαύρου θανάτου. Οφείλουμε ασφαλώς να ζούμε έτσι, ώστε όχι μόνο να μη ζηλεύουμε, αλλά ακόμη και να χαιρόμαστε κάθε φορά που κάποιος υπερέχει από εμάς σε οτιδήποτε. Αν λοιπόν τηρούμε σωστή στάση, τότε το πάθος αυτό, που καταστρέφει όλη τη ζωή των ανθρώπων, δεν θα βρει χώρο μέσα μας, και η ζωή μας θα είναι εντελώς διαφορετική ως προς το ποιόν της….
Μην επιτρέψετε με κανέναν τρόπο και σε κανέναν άνθρωπο να αποσπάσει από την πνευματική σας συνείδηση την αγάπη του Χριστού, που δεν γνωρίζει ζήλια, αλλά χαίρεται για την σωτηρία του κάθε ανθρώπου.
(Οικοδομώντας το ναό του Θεού μέσα μας, τομ Α’, ομιλία 10,σελ 151)
***
Ποιο είναι το όπλο του εχθρού κατά της σωτηρίας μας; Η ζήλια. Σύμφωνα με τα Ευαγγέλια, ο Πιλάτος γνωρίζει ότι από φθόνο ήθελαν να φονεύσουν τον Χριστό (Ματθ. 27, 18). Αυτή είναι η μεγαλύτερη δύναμη του εχθρού. Πρέπει λοιπόν να αποφεύγετε πάνω από όλα τον λογισμό της ζήλιας.
Υπάρχει η «καλή στάση» ζωής, όπως υπάρχει και η «κακή». Για παράδειγμα, ο Καίσαρ έλεγε: «Να προτιμάς να είσαι πρώτος μέσα σ’ ένα χωριό παρά δεύτερος στη Ρώμη». Αυτό το γνωρίζουμε όλοι· είναι αληθινά καθαρά εωσφορική υπερηφάνεια. Δεν υπάρχει φράση που να μπορεί να το εκφράσει αυτό με πιο καθαρό τρόπο.
Όταν βρισκόμαστε σ’ έναν χώρο, όπου ο καθένας από μας μπορεί να φανταστεί ότι είναι πρώτος, κανένας δεν μπορεί να προοδεύσει. Αλλά αν κάποιος είναι ο τελευταίος, βρίσκεται σε μια κατάσταση, όπου η συνάντηση με κάποιον άλλον του επιτρέπει να λάβει πνευματικό όφελος, να μάθει κάτι καινούργιο και, από το γεγονός αυτό και μόνο να προοδεύσει. Έτσι, «η καλή στάση» είναι να είσαι ο τελευταίος. Τι νομίζετε; Το να είσαι πρώτος για μένα είναι καταχθόνια ανία· αλλά να είσαι τελευταίος είναι συνεχής χαρά, διότι μαθαίνεις κάτι το νέο, το χρήσιμο.
Κατά συνέπεια, εύχομαι ο καθένας από σας να έχει αυτή την “καλή στάση ” και να εκτιμά τους άλλους, σαν να είναι οι πιο σπουδαίοι στη ζωή του.
…Προσπαθήστε να μην κατηγορείτε κανέναν, αλλά να προσεύχεσθε για τους άλλους. ..Δεν υπάρχουν προβλήματα που θα έπρεπε να λυθούν πρωτίστως με μεθόδους συμπεριφοράς ή οργάνωσης. Όχι, δεν πρόκειται για έλλειψη οργάνωσης. Αυτό που πρέπει να έχουμε είναι το θάρρος να υπομένουμε τα πάντα….(από το βιβλίο «Οικοδομώντας τον ναό του Θεού μέσα μας και στους αδελφούς μας», Αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος Σαχάρωφ, Τόμος Α, Απόσπασμα από την ομιλία 12, Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, 2014 )
***
Η μεγάλη οδύνη
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Ακόμη, και στη μεγάλη οδύνη Του επί του Σταυρού, ο Κύριος Ιησούς Χριστός δεν καταδίκασε τους αμαρτωλούς, αλλά τους έδωσε άφεση αμαρτιών, λέγοντας προς τον Πατέρα Του πάτερ άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τί ποιούσι (Λουκ. 23,34).
Συνεπώς, ας μην κρίνουμε κανέναν για να μην κριθούμε. Διότι κανένας δεν είναι βέβαιος ότι πριν από τον θάνατό του δεν θα διαπράξει την ίδια αμαρτία για την όποια τώρα κατακρίνει τον αδελφό του!
Ο όσιος Αναστάσιος ο Σιναΐτης διδάσκει τα εξής: «Ακόμη και αν δεις κάποιον τη, στιγμή πού αμαρτάνει, μην τον κρίνεις, διότι δεν γνωρίζεις πώς θα είναι το τέλος της ζωής του.
Ο ληστής πού σταυρώθηκε δίπλα στον Χριστό ήταν φονιάς, ενώ ο Ιούδας ήταν ένας Απόστολος του Χριστού- αλλά ο μεν ληστής εισήλθε στη Βασιλεία των Ουρανών, ο δε Απόστολος χάθηκε στη γέεννα της απωλείας.
Ακόμη και αν δεις κάποιον να αμαρτάνει, λάβε υπ’ όψη σου ότι δεν γνωρίζεις τα καλά έργα του! Διότι πολλοί αμάρτησαν φανερά, αλλά μετανόησαν κρυφά- εμείς βλέπουμε τις αμαρτίες τους, μα δεν γνωρίζουμε τη μετάνοιά τους.
Γι’ αυτό, αδελφοί, ας μην κρίνουμε κανέναν, ώστε να μην κριθούμε».
Πηγή: Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Οχρίδας»
https://prologue.orthodox.cn/March22.htm
***
Ομιλία
για το χέρι του προδότη
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
“πλὴν ἰδοὺ ἡ χεὶρ τοῦ παραδιδόντος με μετ᾿ ἐμοῦ ἐπὶ τῆς τραπέζης.” (Λουκά 22:21).
Είναι πολύ δύσκολο για έναν στρατηγό να διεξάγει πόλεμο όταν έχει έναν εχθρό μέσα στο στρατόπεδο – όχι μόνο εξωτερικό εχθρο, αλλά και εσωτερικό μεταξύ των δικών του. Ο Ιούδας θεωρούνταν μεταξύ των οικείων του Χριστού. Ωστόσο, ήταν ο εχθρός από μέσα. Στρατιές ολόκληρες εχθρών περιεκλειαν και συνωστίζονταν γύρω από τον Χριστό και ο Ιούδας προετοίμαζε την προδοσία, από μέσα. Το χέρι του ήταν πάνω στο τραπέζι που ευλόγησε ο Χριστός, αλλα οι σκέψεις του ηταν συστρατευμενες με τους εχθρούς, όπου το πιο σκοτεινό κακούργημα, το μίσος και η κακία εναντίον του πράου Κυρίου.
Δεν συμβαίνει και σήμερα το ίδιο, που τα χέρια των πολλών προδοτών του Χριστού βρίσκονται επάνω στο τραπέζι μαζί Του; Ποιο τραπέζι δεν είναι του Χριστού; Σε ποιο τραπέζι δεν βρίσκονται τα δώρα Του; Εκείνος είναι ο Οικοδεσπότης, Εκείνος και τρέφει και συντηρεί τους καλεσμένους Του. Οι φιλοξενούμενοι δεν έχουν τίποτε δικό τους, τίποτα! Όλα τα καλά και όλη η αφθονία που τους δίνεται, τους δίνεται από το χέρι του Χριστού. Επομένως, δεν είναι ο Χριστός παρών σε κάθε τραπέζι ως Οικοδεσπότης και ως Υπηρέτης; Συνεπώς, δεν είναι τα χέρια όλων εκείνων που ακόμη και σήμερα προδίδουν τον Χριστό, μαζί Του πάνω στο τραπέζι; Τρώνε το ψωμί Του και μιλούν εναντίον Του. Ζεσταίνονται από τον ήλιο Του και κατασυκοφαντούν το όνομά Του. Αναπνέουν τον αέρα Του και εξεγείρονται εναντίον της Εκκλησίας Του. Ζουν από το έλεός Του και τον αποβάλλουν από τα σπίτια τους, από τα σχολεία τους, από τα δικαστήρια τους, από τα βιβλία τους και από την καρδιά τους! Καταπατούν τις εντολές Του ηθελημένα, κακόβουλα και γελοιοποιούν τον Νόμο Του. Δεν είναι αυτοί οι προδότες του Χριστού και οι ακόλουθοι του Ιούδα;
Μη τους φοβάστε! Ο Θεός δεν μας είπε να τους φοβόμαστε, αλλά να περιμένουμε να δούμε το τέλος τους. Ο Κύριος μας δεν φοβήθηκε τον Ιούδα, ούτε φοβάται όλες τις ορδές των προδοτών μέχρι της συντελείας των αιώνων. Γνωρίζει το τέλος τους και έχει ήδη τη νίκη Του στα χέρια Του. Επομένως, ούτε εσείς να φοβάστε. Προσκολληθείτε με εμπιστοσύνη στον Χριστό, τον Κύριο μας, όχι μόνον όταν το έργο Του σας φαίνεται ότι ευδοκιμεί και τελεσφορεί μέσα στον κόσμο, αλλά και όταν φαίνεται να καταρρέει και χάνεται. Μην φοβάστε! Διότι αν φοβηθείτε, ίσως το χέρι σας βρεθεί να σφίγγει το χέρι του Ιούδα στο τραπέζι του Χριστού.Μην επιτρέψετε με κανέναν τρόπο και σε κανέναν άνθρωπο να αποσπάσει από την πνευματική σας συνείδηση την αγάπη του Χριστού, που δεν γνωρίζει ζήλια, αλλά χαίρεται για την σωτηρία του κάθε ανθρώπου.
Ω Νικηφόρε Κύριε, στήριξέ μας με τη δύναμη και το έλεός Σου.
Ότι Σοι πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας! Αμήν.
Πηγή: Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Οχρίδας»( Μάρτιος ).
http://prologue.orthodox.cn/March7.htm
Ο ληστής στον σταυρό ένα «ευλόγησον» είπε και σώθηκε. Έκλεψε δηλαδή με την μεγάλη του μετάνοια και τον Παράδεισο. Άγιος Παΐσιος Αγιορείτης – Άγιος Σωφρόνιος του Εσσεξ
https://iconandlight.wordpress.com/2021/04/29/61399/
Εγώ την Μεγάλη Παρασκευή κλείνομαι στο Καλύβι… για να την ζήσω. Όταν ο άνθρωπος συμμετέχη στο Πάθος του Κυρίου και πονάει, ανταμείβεται με θεία αγαλλίαση. Νιώθει σαν να τον χαϊδεύη ο Χριστός και να του λέη: «Μη στενοχωριέσαι, παιδάκι μου, για μένα». Άγιος Παΐσιος Αγιορείτης
https://iconandlight.wordpress.com/2020/04/16/%ce%b5%ce%b3%cf%8e-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%bc%ce%b5%ce%b3%ce%ac%ce%bb%ce%b7-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%b1%cf%83%ce%ba%ce%b5%cf%85%ce%ae-%ce%ba%ce%bb%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%bf%ce%bc%ce%b1%ce%b9-%cf%83%cf%84/
Ο Άγιος Πορφύριος είδε ολοζώντανα την Σταύρωση και άκουσε το «Ηλί, Ηλί, λιμά σαβαχθανί˙ τουτ’ έστι Θεέ μου, Θεέ μου, ινατί με εγκατέλιπες;»
https://iconandlight.wordpress.com/2018/04/05/%CE%BF-%CE%AC%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%81%CF%86%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%B5%CE%AF%CE%B4%CE%B5-%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B6%CF%8E%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD/
Αδελφοί μου, ποτέ ας μην επιδιώξουμε την ειρήνη με τους αδίκους, ενάντια στην δικαιοσύνη! Αντίθετα, ας αναζητούμε πάντα την ειρήνη με τον Θεό, και μάλιστα με καθαρή συνείδηση. Θεέ μου, βοήθησέ μας, έτσι ώστε να έχουμε πάντα μια τέτοια ειρήνη! Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
https://iconandlight.wordpress.com/2022/04/19/77052/
Οι αρχιερείς του Θεού στα Ιεροσόλυμα δεν αναγνώριζαν τον Θεό τους, όμως τα φυτά και τα ζώα Τον αναγνώριζαν• Ω! τι ντροπη για την ανθρωπότητα! Ας αναβοήσουμε εν μετανοία προς τον Κύριό μας, τον Νικητή του θανάτου: «Συγχώρεσέ μας, μακρόθυμε και πολυεύσπλαχνε Κύριε, διότι πραγματικά, όποτε αμαρτάνουμε και προσβάλλουμε Εσένα, δεν γνωρίζουμε τι κάνουμε!». Σε ικετεύουμε, σώσε μας.
https://iconandlight.wordpress.com/2022/04/22/%ce%bf%ce%b9-%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%b9%ce%b5%cf%81%ce%b5%ce%af%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b8%ce%b5%ce%bf%cf%8d-%cf%83%cf%84%ce%b1-%ce%b9%ce%b5%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%8c%ce%bb%cf%85%ce%bc%ce%b1-%ce%b4/
Ἀντίφωνον ΙΕʹ.
Ἦχος πλ. βʹ
Ὁ Λαὸς γονατίζει καὶ ἐξέρχεται ἐκ τοῦ ἱεροῦ βήματος ὁ Ἐσταυρωμένος. Ὁ ἱερεὺς ἐκφωνεῖ τὸ παρὸν τροπάριον, εἶτα ψάλλεται ὑπʼ ἀμφοτέρων τῶν Χορῶν ὁμοῦ, κατὰ Στίχον.
Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου, ὁ ἐν ὕδασι τὴν γῆν κρεμάσας. (3) Στέφανον ἐξ ἀκανθῶν περιτίθεται, ὁ τῶν Ἀγγέλων Βασιλεύς. Ψευδῆ πορφύραν περιβάλλεται, ὁ περιβάλλων τὸν οὐρανὸν ἐν νεφέλαις. Ῥάπισμα κατεδέξατο, ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τὸν Ἀδάμ. Ἥλοις προσηλώθη, ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας.
Λόγχῃ ἐκεντήθη, ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου. Προσκυνοῦμέν σου τὰ Πάθη Χριστέ. (3) Δεῖξον ἡμῖν, καὶ τὴν ἔνδοξόν σου Ἀνάστασιν.