Οσία Πελαγία, η διά Χριστόν Σαλή του Ντιβέγιεβο (+ 1884), μαθήτρια του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ
Εορτάζει στις 30 Ιανουαρίου
στις 14 Ιουνίου – Σύναξη των Αγίων του Ντιβέγιεβο
και στις 10 Σεπτεμβρίου – Σύναξη των Αγίων του Nizhny Novgorod
Ανάμνηση θαύματος του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου απαλλαγής νήσου Ζακύνθου εκ της πανώλης, εν έτει 1689
Άγιοι Τρεις Ιεράρχες
Εορτάζουν στις 30 Ιανουάριου
«τα μωρά του κόσμου εξελέξατο ο Θεός, ίνα τους σοφούς καταιχνύνη, και τα ασθενή του κόσμου εξελέξατο ο Θεός ίνα καταισχύνη τα ισχυρά» (Α’ Κορ. α’, 27).
Οι δυο συναντήσεις της οσίας Πελαγίας της δια Χριστόν σαλής με τον Μπάτουσκα Σεραφείμ του Σάρωφ
Μετά το γάμο της η Πελαγία Ιβάνοβνα ταξίδεψε με τον άντρα της και την μητέρα της στο ερημητήριο του Σάρωφ, στον πατέρα Σεραφείμ. Ο άγιος ασκήτευε εκεί και ήταν γνωστός σε όλους για την αγία ζωή του και το προορατικό του χάρισμα. Ο θεοφόρος Γέροντας τους υποδέχτηκε με αγάπη. Ευλόγησε το σύζυγο και την μητέρα της και τους έστειλε στο αρχονταρίκι. Την Πελαγία Ιβάνοβνα την οδήγησε στο κελλί του κι είχε μαζί της μια αρκετά μακρά συνομιλία. Το τι είπαν, έμεινε μυστικό μεταξύ τους.
Ο άνδρας της όταν είδε πως η ώρα περνούσε κι έπρεπε να φύγουν κι η γυναίκα του αργούσε, εξαντλήθηκε η υπομονή του, αγρίεψε και πήγε με την μητέρα της να την βρουν. Έφτασαν στο κελλί του π. Σεραφείμ και είδαν τον Γέροντα να οδηγεί την Πελαγία Ιβάνοβνα έξω από το κελλί του κρατώντας την από το χέρι. Εκεί της έκανε εδαφιαία μετάνοια και της είπε:
– Πήγαινε στο μοναστήρι μου μάτιουσκα. Πήγαινε μη χρονοτριβείς. Να φροντίζεις τα ορφανά μου. Πολλοί θα σωθούν από σένα, θα γίνεις ένα αστέρι στον κόσμο. Α, κάτι ξέχασα, αυτό το κομποσχοίνι είναι για σένα. Παρ’ το, μάτιουσκα, παρ’ το.
Ο Ιβάν Ταμπόφτσεφ, που ήταν συγκελλιώτης του γέροντα Σεραφείμ, ήταν μπροστά σ’ αυτό το περιστατικό. Αναφέρει πως, αφού έφυγε η Πελαγία Ιβανοβνα, ο Γέροντας τον πλησίασε, ακούμπησε τα χέρια του στους ώμους του και είπε:
– Πάτερ Ιβάν, πίστεψέ το, η γυναίκα αυτή που είδες θα γίνει ένα μεγάλο αστέρι, που θα φωτίσει όλο τον κόσμο.
Ο Σεργιέι Βασιλίεβιτς, που ήταν ήδη εξαγριωμένος με όσα είχαν γίνει, άκουσε τα παράξενα λόγια του Γέροντα, είδε το κομποσχοίνι στα χέρια της γυναίκας του κι είπε χλευαστικά στην πεθερά του:
– Δεν είναι καλός ο Σεραφείμ! Δες πόσο άγιος είναι! Δεν περιγράφεται. Που είναι η διορατικότητά του; Είναι στα καλά του; Τι ειν’ αυτά τα πράγματα; Ανύπαντρη είναι και της δίνει κομποσχοίνια και την στέλνει στο Ντιβέγιεβο;
Η μακρά, μυστική και πνευματική συζήτηση που είχε με το θαυματουργό Γέροντα, είχε αποφασιστική επιρροή στη μετέπειτα ζωή της Πελαγίας Ιβάνοβνα. Ακολούθησε έναν περίεργο κι ασυνήθιστο δρόμο, που δεν μπορούσαν να καταλάβουν άνθρωποι που δεν κατανοούσαν τα μυστήρια, όπως τα κατανοούσε ο γέροντας Σεραφείμ. …
Έπιασε φιλία με την γυναίκα ενός εμπόρου από το Αρζαμά , την Παρασκευή Ιβάνοβνα. Είχε αναλάβει κι εκείνη τον αγώνα της δια Χριστόν σαλής και δίδαξε στην Πελαγία τα μυστικά της αδιάλειπτης προσευχής του Ιησού. Έγινε διαρκής απασχόληση της σ’ όλη της τη ζωή. Στο σπίτι της περνούσε νύχτες ολόκληρες στην προσευχή.
***
(Σε ένα προσκύνημα με άλλες προσκυνήτριες στο Βορονέζ, ο άγιος αρχιεπίσκοπος Αντώνιος), στην Πελαγία Ιβάνοβνα γύρισε και είπε:
– Εσύ, δούλη του Θεού, μείνε εδώ!
Μίλησε κατά μόνας μαζί της τρεις ώρες.
( Και φεύγοντας) της είπε: Δεν μπορώ να πω κάτι παραπάνω για σένα. Αν ο Σεραφείμ ξεκίνησε την πορεία σου, εκείνος και θα την ολοκληρώσει.
Η δεύτερη επίσκεψη στον γέροντα Σεραφείμ
Απελπισμένη η Παρασκευή Ιβάνοβνα, έβλεπε πως οι άγιοι δε φαίνονταν να βοηθούν την Πελαγία. Άκουσε επίσης πως ο βλαντίκα Αντώνιος αναφέρθηκε στο γέροντα Σεραφείμ. Έτσι αποφάσισε να ξαναπάει στο ερημητήριο του Σάρωφ. Πήγε στο γέροντα Σεραφείμ και του είπε:
– Άκουσε, μπάτιουσκα, η κόρη μου, που την είχα φέρει μαζί μου την άλλη φορά, παντρεύτηκε, μα έχασε τα μυαλά της. Κάνει το ένα και τ’ άλλο και δεν ησυχάζει. Δεν υπάρχει τόπος που να μην πήγαμε. Ξέφυγε τόσο πολύ από τον έλεγχο μας, ώστε αναγκαστήκαμε να την δέσουμε με αλυσίδες.
– Πως μπορέσατε; αναφώνησε ο γέροντας. Πως το κάνατε αυτό το πράγμα; Αφήστε την ελεύθερη. Αφήστε την ελεύθερη. Αφήστε την να κάνει αυτό που θέλει. Αν δεν την αφήσετε, ο Θεός θα σας τιμωρήσει σκληρά. Αφήστε την μόνη της, μην την πειράξετε. Αφήστε την μόνη της.
Τρομοκρατημένη η μητέρα της άρχισε να δικαιολογείται :
– Βλέπεις έχουμε κι άλλες κόρες. Θέλουν κι αυτές να παντρευτούν. Δεν πολυθέλουν να ζουν με μια τρελλή. Δεν μπορείς να την πείσεις. Δεν ακούει. Και είναι πολύ δυνατή. Δεν μπορείς να την κάνεις καλά, αν δεν την έχεις δεμένη με αλυσίδα. Και πάλι παίρνει την αλυσίδα και γυρίζει σε όλη την πόλη. Είναι ντροπή για μας.
Ο άνθρωπος του Θεού χαμογέλασε άθελά του,καθώς άκουσε τις φαινομενικές σωστές και λογικές δικαιολογίες της μητέρας της. Της είπε :
– Μητερούλα, ο Κύριος δεν καλεί τις αδύναμες σε τόσο δύσκολο δρόμο. Σε τέτοιους αγώνες καλεί μόνο εκείνους που είναι δυνατοί σωματικά και ψυχικά. Γι’ αυτό μη την αλυσοδένετε, μη την εμποδίζετε. Διαφορετικά θα ‘χετε να κάνετε με το Θεό γι’ αυτό.
Η μητέρα της ευχαριστήθηκε με τα λόγια αυτά του σεβαστού Γέροντα. Κι επειδή φοβούνταν την τιμωρία του Θεού, καλλιτέρεψαν λίγο τη ζωή της Πελαγίας Ιβάνοβνα. Δεν την αλυσόδεναν πια, ούτε και την εμπόδιζαν να βγαίνει από το σπίτι.
Η Πελαγία κέρδισε την ελευθερία της κι άρχισε να περνάει σχεδόν όλες τις νύχτες της στο προαύλιο της εκκλησίας στον Αρζαμά. Την είχαν δει εκεί να προσεύχεται όλη νύχτα στο ύπαιθρο με τα χέρια ψηλά, να βγάζει αναστεναγμούς και τα μάτια της να τρέχουν δάκρυα. Την ημέρα όμως έκανε την τρελλή. Ντυνόταν με κουρέλια και γύριζε στους δρόμους, φώναζε και περνούσε χωρίς ψωμί σχεδόν, νηστική και παγωμένη από το κρύο. Πέρασαν έτσι τέσσερα χρόνια. Και δεν σταμάτησε να επισκέπτεται την δασκάλα της, τη δια Χριστόν σαλή Παρασκευή…
***
Όλα όσα της έτυχαν ως εδώ, προετοίμαζαν την Πελαγία Ιβάνοβνα να ζήσει τη ζωή που της είχε προορίσει ο διορατικός γέροντας Σεραφείμ στην πρώτη συνάντηση που ‘χε μαζί της :
– Πήγαινε στο μοναστήρι μου μάτιουσκα • πήγαινε μη χρονοτριβείς. Να φροντίζεις τα ορφανά μου. Πολλοί θα σωθούν από σένα, θα γίνεις ένα αστέρι στον κόσμο.
Αυτά τις είχε πει στη συνάντηση αυτή ο ευλογημένος Γέροντας. Η ασκήτρια όμως έπρεπε να ξεπεράσει πολλά εμπόδια. Να υποφέρει βάσανα και θλίψεις. Να πειστεί η οικογένειά της ότι έπρεπε να την αφήσει να πάει στο Ντιβέγεβο. Εκεί ήταν προορισμένη να λάμψει με τους ασυνήθιστους αγώνες της.
Η μητέρα της προσπάθησε με κάθε τρόπο ν’ απαλλαγεί απ’ αυτήν…Προσπάθησε να τη βάλλει στο μοναστήρι του Αλεξέγιεφ στο Αρζαμά και σ’ άλλα μοναστήρια… Η ‘’σαλή’’ δεν ήθελε να πάει πουθενά. Έλεγε και ξανάλεγε συνέχεια :
– Εγώ ανήκω στο Ντιβέγεβο• είμαι του Σεραφείμ και δεν πηγαίνω πουθενά αλλού.
Τα λόγια της επαληθεύτηκαν. Το 1837, όταν πια είχε κοιμηθεί ο όσιος γέροντας Σεραφείμ, στο μοναστήρι ζούσε μια γερόντισσα, η Ιουλιανή Γρηγορίεβνα. Ήταν πολύ έμπειρη στην πνευματική ζωή, μαθήτρια του Οσίου. ..πολύ στοργική και φιλόξενη. (Κάποτε που πήγε για διακονία στο Αρζαμά, η Πελαγία έτρεξε κοντά της) η Ιουλιανή Γρηγορίεβνα γύρισε στην Πελαγία και της είπε με στοργή:
– Έδειξες αρκετά τη σαλότητά σου εδώ. Ας πάμε στο Ντιβέγεβο τώρα, έτσι είναι ευάρεστο στο Θεό.
Η Πελαγία έκανε εδαφιαία μετάνοια και είπε:
– Πάρε με μαζί σου, μάτιουσκα, προστάτεψε με.
Όλοι ξαφνιάστηκαν. Ένας από τους γαμπρούς της χαμογέλασε χαιρέκακα και την ειρωνεύτηκε.
Αυτή όμως έκανε εδαφιαία μετάνοια με ταπείνωση και είπε:
-«Συγχωρέσέ με, για την χάρη του Χριστού. Δεν θα ξαναγυρίσω κοντά σας ώσπου να πεθάνω»!
Είχε φτάσει πραγματικά η ώρα που είχε προορίσει ο Θεός για να μπει η Πελαγία Ιβάνοβνα στο μοναστήρι.
***
Προείδε τον θάνατό της επτά χρόνια πριν και τον υποδέχθηκε προετοιμασμένη με τα Άχραντα Μυστήρια. Τα τελευταία της λόγια προς την γερόντισσα Άννα ήταν “θα πεθάνω μαμά. Κι όποιος θα με θυμηθεί, θα τον θυμηθώ και εγώ. Αν έχω παρρησία, θα εύχομαι για όλους. ” Πριν από το κοίμηση της υποσχέθηκε ότι : «όλους που ζητάνε βοήθεια από μένα και με παρακαλάνε να προσεύχομαι γι᾿ αυτούς όλους θα τους βοηθώ…». Κοιμήθηκε την 30η Ιανουαρίου 1884 και ενταφιάσθηκε πίσω από το ιερό του Ναού της Αγίας Τριάδος, μέσα σε ένα φέρετρο από κυπαρρίσι, ντυμένη με τα ενδύματα που συνήθιζε (μία λευκή μπλούζα, ένα σαραφάν, ένα μάλλινο σάλι και ένα λευκό μαντήλι).
Στη θέση του απλού ξύλινου Σταυρού, πάνω στον τάφο της μακαριστής γερόντισσας, υψώθηκε σύντομα ένα μνημείο από χυτοσίδηρο. Πάνω του ήταν χαραγμένα αυτά τα λόγια:
….«Μακάριοι έστε όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξωσι και είπωσι παν πονηρόν ρήμα καθ’ υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού. Χαίρετε και αγαλλιάσθε ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς· ούτω γαρ εδίωξαν τους προφήτας τους προ υμών». (Ματθ.5, 10-12) Εσύ που τα υπέμεινες όλα εδώ και νίκησες με την δύναμη και την αγάπη σου για το Θεό, υπέμεινε την πνευματική αδυναμία μας και με τον σταυρό των αγώνων σου , μεσίτεψε για μας.
Ο “Σεραφείμ του Σεραφείμ”, η Πελαγία του μοναστηριού του Αγίου Σεραφείμ, της Αγίας Τριάδος του Ντιβέγιεβο, ανέλαβε το σταυρό για τη χάρη του Χριστού, έζησε στη γη ολοκληρωτικά κατά Θεόν, και ζει τώρα στους ουρανούς αιώνια με το Θεό.
«Μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης, ότι αυτών εστίν η βασιλεία των ουρανών». Στον αγκαθοστρωμένο δρόμο των αγώνων σου δεν εγκατέλειψες κανέναν που κατέφυγε σε σένα. Εκεί τώρα, στη μακαριότητα της αιώνιας δόξας του Θεού, μη ξεχνάς το μοναστήρι που τόσο αγάπησες. »
Οσία Πελαγία Ιβάνοβνα η διά Χριστόν Σαλή, μετφρ. Πέτρου Μπότση, Αθήνα 1996, σελ. 24-27, 34-38, 162-163.
Ο “Σεραφείμ του Σεραφείμ”, η οσία Πελαγία του Ντιβέγιεβο, η διά Χριστόν Σαλή
https://iconandlight.wordpress.com/2017/01/29/16288/
Οσία Πελαγία Ιβάνοβνα του Ντιβέγιεβο, “Πήγαινε, Μάτουσκα, στο Ντιβέγιεβο και προστάτεψε τα ορφανά μου. ….”.
https://iconandlight.wordpress.com/2016/01/30/%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%B9%CE%B2%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B2%CE%AD%CE%B3%CE%B9%CE%B5%CE%B2%CE%BF/
Απολυτίκιον Οσίας Πελαγίας Ιβάνοβνα του Ντιβέγιεβο. (Ποίημα Δρος Χαραλάμπους Μ. Μπούσια)
Ήχος πλ. α’ Τον Συνάναρχον Λόγον
Διαπλεύσασα πέλαγος πολυκύμαντον του επιγείου σου βίου εν ηρεμία, σεμνή, ψυχική και γεννηθείσα κόσμω θέατρον είληφας χάριν δαψιλή, Πελαγία, εμπαιγμούς και ύβρεις καθυπομείναι ως θείαν δρόσον υψόθεν, θερμή αρτίως κόσμου πρέσβειρα.
Μεγαλυνάριον.
Ίνα τη ψυχή σου εις ουρανούς ανυψώσης, Μήτερ, κατευτέλισας σε αυτήν και της εν Κυρίω μωρίας ανεδείχθης αρτίως, Πελαγία, θείον υπόδειγμα.
iconandlight 