On November 22, we commemorate Our Father among the Saints George Calciu Dumitreasa the New Confessor the Romanian, reposed in peace in the year 2006. On this day we also commemorate the translation of the relics (2013) of our father among the saints, George Calciu Dumitreasa the Confessor the Romanian (2006), at Petru-Voda Monastery.
A word on the “Spirit of the Time” with Fr. George Calciu
Its image is gentle but its intent, perfidious
There is a “spirit” unveiling in Europe and the world in general, a (proteic) New-Age kind of spirit that frequently changes its appearance and speech, striking the Christian world from all sides. Its image is generally gentle, its discourse attractive, but its intent perfidious. This spirit can speak in beautiful words about family, but its intent is to annihilate it. It can also sermonize on the Church, full of “love” for all, a sort of religious syncretism, but its urge is primarily to dispel Orthodoxy. It can speak about nations and their homelands as something that it tries to support, but its intent is to destroy both the Church and the nations. This spirit is called ecumenism.
And this whole “beautiful” discourse, which takes on many faces, has only one purpose: the destruction of nations, the abolition of the Orthodox Church in particular and the establishment of a group of leaders, anointed by I do not know whom… to win over all nations to their spirit, to initiate them into certain social, political and religious orders, so that those leaders may always direct [world events]. Let us not be deceived! I live among these “speaders” of prolific and protean discourses that cover the world. And I know their hearts. They have no good intention for our Church! Under the guise of Christian love, of Christian peace, they hide their perfidious intent. And I came here to say: Do not get allured by it! …
In this “New Age” spirit I’m referring to, nothing exists with an absolute value.
For their intent is to destroy all the elements of the Faith, the moral elemets, the elements of kinship on which we have relied, since – so to say – there is no absolute truth. The truth, according to them, is that which I possess [i.e. subjective truth]. And therefore, when my neighbor is wrong, I cannot tell him: “You’re deceived!” Nor can he tell me that I have erred, because we are absolute entities [onto ourselves]. We have our opinions which are absolute, but before others, they hold no value! This game of hiding the truth is an insidious invention of Satan.
***
Fr. Gheorghe Calciu: You close your eyes, and direct your inner attention towards the heart. The [spiritual] heart is not really here where we hear it, but somewhere above. This is the place of the spiritual heart. When you make this connection, the mind begins to follow the spiritual direction of the heart. Then your entire being will change. And then, truly, the power of prayer can move mountains.
Maybe we won’t get there, but what’s important is to organize your prayer life in such a way that you pray with your mind and heart as well. When you pray, you will feel a warmth, when you truly pray, when your heart descends into your heart, you will feel a warmth. If this warmth comes from below up, then it is from the devil, don’t be deceived! If this warmth comes from above down, or finds a place in heart without passing from the lower part of the body, then, it is the Holy Spirit, who abides in you. You might even reach this state, after a long time…
I won’t make now an extended exposition of the Jesus Prayer, I will say just a few words. Pray! Pray even for five minutes! For five minutes you must not allow even a single stray thought, except for the thought towards God, and feel around you the flutter of the Holy Spirit’s presence. Next time I will talk more about the Jesus Prayer… And then you will feel how the Holy Spirit visits you, rarely in the beginning, but then more and more often, until it rests in your heart for long time.
I saw a man, a man who used to pray the Jesus Prayer. He was Father Benedict Ghiuș. He was already old and would rarely serve at the altar, because of his old age. He was at the Cernica Monastery [Bucharest, Romania], and when he was walking through the alleys of Cernica, or in the church, he was like a saint, like floating. Although he wasn’t smiling, his face was radiating happiness. I had a revelation about him when I went to Cernica to serve the liturgy, and he was sitting on a chair somewhere over there, in a corner, in semi-darkness, in the altar. And the more he advanced in prayer, the brighter the father’s corner became. If you had looked at him, you wouldn’t have seen any halo above his head. But you would have seen that the entire corner where he was sitting, was brighter than the rest of the altar. The altar was illuminated by candles, not light bulbs. And then I understood what the practice of Jesus Prayer means. I knew about him (everyone did) that he practiced the Prayer of the Heart… He reached such high stages, that trough the prayer which was unceasingly uttered by his heart as his mind as well, he would emanate such light around him… That was something miraculous…
Monks say that when you pray the Jesus Prayer and you reach the perfect form of this prayer, then even if you preach, or talk to someone, or sell candles, or do other things, dig in the garden, tend the flowers, your heart and mind unceasingly sings: “Lord Jesus Christ, Son of God, have mercy on me, a sinner.” Unceasingly, without pause and without separation from God. As if the mind would divide itself in two parts, one preoccupied with the daily tasks, and another one which maintains a permanent relationship with God! Maybe we don’t seek to reach that stage, but God is great, Holy Spirit fulfills everything!
All the conflicts in the world have their origin in unabated anger. One is angry and wounds the other, who then responds with greater violence and strength. Once this chain is begun, it cannot be stopped except through the appeal of prayer––genuine prayer. […] The Name of Jesus is sweet to utter. It casts our the demons and brings the angels back into the heart, into the mind, and you will bear yourself in meekness before others.
I was crucified for sinners and for their salvation; For this reason, then, I neither turn away nor reject anyone, even if he should fall many times a day and many times return to Me; by Saint Amphilochius, Bishop of Iconium iconandlight.wordpress.com/2020/11/22/54146/
Apolytikion of Gregory, Bp. of Agrigentum First Tone
O God of our Fathers, ever dealing with us according to Thy gentleness: take not Thy mercy from us, but by their entreaties guide our life in peace.
Troparion of St. Amphilochius Of Iconium Tone 4
In thy purity/ thou wast filled with the light of wisdom/ and didst illumine the world with Orthodox doctrine;/ for thou didst preach the consubstantial nature of the Trinity and refute heresy./ Wherefore Christ has glorified thee, O Hierarch Amphilochius.
Troparion of St. Gregory of Agrigentum Tone 1
OGregory, thou wast diligent in thy Master’s commandments/ even from thy swaddling bands./ Thou wast filled with heavenly gifts/ and dost lead to verdant pastures those who cry to thee:/ Glory to Him Who has strengthened thee; glory to Him Who has crowned thee;/ glory to Him Who through thee grants healings to all.
Troparion of ST Metrophan First Bishop of Voronezh Tone 4
Ohumble Father Metrophan, thou wast a rule of faith/ and an icon of meekness in word and life for thy flock./ In sanctity thou didst shine more brilliantly than the sun/ and wast crowned with incorruption and glory./ Pray to Christ our God to preserve thy city and all Orthodox Christians.
stichera for St. Amphilochius, in Tone IV, Special Melody: “Thou hast given a sign…”
Having inherited a mind with free will and an intellect with absolute power over the passions, O most blessed father, thou didst impart intelligent mastery to thy higher part, that, weighed with a scale most true, it might go higher. Wherefore, thou art admitted to divine vision and the knowledge of God, O divinely inspired hierarch.
An interview and a sermon given by Father George (now with the Lord) in 2005.
«Μετά την κοίμηση του π. Ιακώβου ο άγιος Πορφύριος είπε: – Αυτός (=ο π. Ιάκωβος)είχε μέγα προορατικό χάρισμα, το οποίο έκρυβε επιμελώς γα να μη δοξάζεται. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους αγίους του αιώνα μας».
Και στον π. Νεόφυτο Μόρφου ο άγιος Πορφύριος είπε: «Να πας στον πιο ευγενικό άνθρωπο που έχει η καλογερική σήμερα της Ελλάδος. Να πας στον πιο ταπεινό, να πας στον Γέροντα Ιάκωβο στην Εύβοια». Αλλά το μεγαλύτερό του χάρισμα ήταν αυτό της πνευματικής πατρότητας.
Κάποιος παρακαλούσε συνέχεια τον Άγιο Γέροντα Ιάκωβο της Ευβοίας, πέρασε καιρός και του λέει έντονα: Βρε Γέροντα δεν βλέπεις!!!!! Δεν βλέπεις τα προβλήματα !!!! Γιατί δεν κάνεις κάτι!!!!! Βλέπει λοιπόν στον ύπνο του τον Γέροντα…, έλαμπε… και του λέει: Το μυστικό είναι η Υπομονή και η Προσευχή!!!! Όλα θα λυθούν!!
Για κάθε θάνατο, ο Θεός έχει έναν τελείως ξεχωριστό λόγο .. Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης απόσπασμα ομιλίας Μητροπολίτου Μόρφου Νεόφυτου
Ο π. Ιάκωβος είναι το μεγαλύτερο κεφάλαιο για μένα καθότι κάλυψε κάτι που είναι σημαντικό στη ζωή του κάθε ανθρώπου. Κάλυψε την έλλειψη του πατέρα μου.
Όταν ήμουν 8 χρονών έχασα τον πατέρα μου. Μετά στα 12 χρόνια έγινα και πρόσφυγας. Έχασα και το χωριό μου και ένας μόνο πρόσφυγας μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει απώλεια της κοινότητας, μιας λειτουργικής κοινότητας. Και στην διάρκεια του πολέμου σκοτώθηκε και ο αδερφός μου ο μεγάλος, ο Πέτρος. Εγώ μέχρι τα 12 μπήκα στην εφηβεία με τρεις απώλειες και [είχα] αυτόν τον πόνο βλέποντας και την οικογένεια να είναι σε πένθος και σε βιοπάλη, να ζήσουμε, να σπουδάσουμε. Μας τα πήραν όλα οι Τούρκοι. Θυμάμαι τον αδερφό μου τον προτελευταίο τον Θεοχάρη, τώρα είναι Λυκειάρχης, που μου είπε, Όμηρε -Ομηρος ήμουν τότε βαπτισμένος- δεν έχουμε τίποτε, τα πήραν όλα οι Τούρκοι. Ο Θεός μας πήρε τον αδερφό μας και τον πατέρα μας, το μόνο που έχουμε είναι την πίστη της μάνας μας και τον νου μας. Μην χάσεις αυτήν την πίστη της μάνας μας και τον νου που κληρονομήσαμε από την Βάσα. Διάβαζε, διότι με αυτόν τον τρόπο θα προχωρήσεις στη ζωή σου. Βέβαια αυτός ήθελε να κάνω καριέρα, να γίνω δικηγόρος. Δεν έγινα.
Αυτό το κενό του πατέρα εγώ το κουβαλούσα μέσα μου και είναι επικίνδυνο αυτό το κενό, ιδιαιτέρως στα χρόνια της πρώιμης εφηβείας. Πάρα πολύ. Και το κρατούσα έτσι σιωπηρά, μυστικά. Ένοιωθα ότι με σκέπαζε η προσευχή της αγίας γιαγιάς μου της Μυροφόρας και της μάνας μου της Μηλιάς, αλλά, ήθελες και το πρότυπο του πατέρα. Ο πατέρας είναι αυτός που σου δίνει τον τρόπο βίου, και μάλιστα όταν είσαι άντρας, αγόρι, του αντρίκιου βίου. Και δεν υπήρχε. Βέβαια τα αδέλφια μου τα μεγάλα προσπαθούσαν να τα αναπληρώσουν και αυτό το πρότυπο να μην είναι το πρότυπο ενός άντρακλα αλλά να είναι το πρότυπο ενός πατέρα που η πατρότητά του φτάνει μέχρι τον ουρανό. Έτσι στο πρόσωπο του πατέρα του επίγειου, να αποκαλύψεις τον ουράνιο Πατέρα, αυτόν που λέει στην Λειτουργία: «Και καταξίωσον ημάς, Δέσποτα, μετά παρρησίας, ακατακρίτως, τολμάν επικαλείσθαι σε τον επουράνιον Θεόν Πατέρα ..» Αν αυτό δεν το ζήσεις με τον επίγειο πατέρα, τότε έχεις μία αναπηρία να το ζήσεις με τον ουράνιο Πατέρα. Άρα χρειάζονται, θα μου πεις, υποκατάστατα; Ναι, για να διαφυλαχθείς. Και από ‘κει και πέρα λειτουργεί το θαύμα και εισέρχεται μέσα στο σώμα, μέσα στην ψυχή και αγιάζεται σιγά σιγά ο άνθρωπος και αυτό που είναι αναπηρία μπορεί να γίνει μετά προίκα για να κατανοήσεις τους άλλους. Αν δεν πονέσεις δεν θα συμπονέσεις, αυτό είναι του Αγίου Πορφυρίου. Άμα δεν πονέσεις μου λέει προσωπικά δεν θα συμπονέσεις τον άλλον, παρά μόνο θεωρητικά.
Λοιπόν, με αυτόν τον πόνο, μετά που γνώρισα τον Άγιο Πορφύριο μου είπε ο ίδιος, να ‘ρχεσαι εδώ να μιλούμε αλλά επειδή μοιάζομαι θα τσακωνόμαστε Να πας στον πιο ευγενικό άνθρωπο που έχει η καλογερική σήμερα της Ελλάδος. Να πας στον πιο ταπεινό, να πας στον Γέροντα Ιάκωβο. Εγώ είχα ακούσει από τον Γεράσιμο Φωκά, τον προ ολίγου και για ολίγον Κεφαλληνίας, τότε λαϊκόν, ότι υπάρχει ένας Ιάκωβος εις την Εύβοιαν που μιλά με την εικόνα του Αγίου Δαυίδ.
Οπότε, όταν επήγα, το πρώτο που μου είπε Δέσποτά μου όταν με είδε ήταν, από την Κύπρο έρχεσαι καλό μου παιδί; Του λέω, ναι. Και τι είναι αυτό που έχεις εκεί; Έτσι, έβλεπε λίγο πιο πάνω από το δικό σου εγκόλπιο. Τι έχεις εκεί; Του λέω, τι έχω; Θυμόν έχεις παιδάκι μου, πολύ θυμό, πολύ παράπονο. Και τι φταίει ο Χριστός επειδή έφυγε ο αδελφός σου και ο πατέρας σου; Συγνώμη του λέω, για τον θάνατο ποιός φταίει; .. έκανα δικηγορίες!! Και του λέω, εντάξει ο πατέρας μου ήταν μεγάλος, είχε ασθένεια. Ο Πέτρος 24 χρονών; Και τότε μου λέει, για κάθε θάνατο ο Θεός έχει έναν τελείως ξεχωριστό λόγο. Βεβαίως λογικά τον ερώτησα, και ποιος ήταν ο λόγος να πεθάνει ο Πέτρος στα 24α του και όχι στα 84α του; Και μου λέει, θα κάνω προσευχή και αν μου δείξει ο Θεός θα σου πω.
Μετά από έξι μήνες, μέσω ενός φίλου μου πάλι της Φοιτητικής Εστίας, είπε, έχει εκεί έναν ψηλό Κύπριο να του πείτε να ‘ρθει να του πω κάτι για τον αδελφό του. Και πήγα. Και μου λέει, ο Πέτρος αγάπησε καμιά Εβραία; Άκου τι του φανέρωσε ο Θεός, λεπτομέρειες από τη ζωή του Πέτρου. Του λέω, ναι. Μου λέει, παιδί μου θα σε έπαιρνε μαζί του στο Ισραήλ, και σένα και τη μάνα σου και θα παντρευόταν αυτήν την Εβραία. Και αυτή δεν ήταν τυχαία γυναίκα, ήταν σημαντική γυναίκα, κόρη ενός μεγάλου Ιουδαίου -εκ των υστέρων έμαθα ότι ήταν κόρη του Αρχιραββίνου του Τελ Αβίβ- και αν πηγαίνατε εκεί ο αδελφός σου και εσύ θα αλλάζατε την πίστη σας, η μάνα σου θα έλιωνε που θα ‘βλεπε τα παιδιά της χωρίς Θεό .. Είναι σε καλόν τόπο ο αδελφός σου μου λέει. Εσύ θα γίνεις ιερωμένο πρόσωπο, αργότερα δε, μου είπε, θα γίνεις Επίσκοπος στον τόπο που γεννήθηκες και σε κάθε Λειτουργία θα μνημονεύεις τον Πέτρο και θα χαίρεται ο Πέτρος στον ουρανό και εσύ θα χαίρεσαι στη γη. Η μάνα σου, μου λέει, θα ζήσει χρόνια πολλά. Η Μηλιά πέθανε πέρυσι τον Σεπτέμβριο 94άρων ετών. Πλήρης ηλικίας και πλήρης Πνεύματος Αγίου, μέσα στη χαρά, με μεγάλη αγωνία, πότε να φύγω επιτέλους να συναντήσω τον Νικόλα μου. Τον άντρα της, τέτοιαν αγάπη είχαν μεταξύ τους. Θα δεις, μου λέει, ότι αυτό το σχέδιο του Θεού είναι πιο ωφέλιμο και πιο χαρούμενο, από το να ζούσε ο Πέτρος 90 χρόνια επί της γης χωρίς Χριστό.
Τότε κατάλαβα ότι βρήκα έναν άνθρωπο ο οποίος μπορούσε να θεραπεύσει, τα διάφορα τραύματα, είτε του παιδικού μου, είτε του εφηβικού μου, είτε του νεανικού μου κόσμου, που τότε τι ήμουν; 20 χρονών. Και έκτοτε, όλα τα Χριστούγεννα, Πάσχα, πήγαινα για αρκετές ημέρες. Δεν ήταν και πολλοί οι πατέρες τότε ξέρετε, ήταν τρεις πατέρες μόνο. Ήταν ο πατήρ Ιάκωβος, ο πατήρ Κύριλλος -μεγάλης αγάπης άνθρωπος, αν ο γέρων Ιάκωβος ο Τσαλίκης είχε το χάρισμα της πνευματικής πατρότητας, ο πατέρας Κύριλλος είχε το χάρισμα της πνευματικής μητρότητας- και ο πατήρ Σεραφείμ επίσης.
Αν με ρωτάτε, εγώ αυτόν τον μοναχισμό έζησα. Του Οσίου Δαυίδ και ενός άλλου ανθρώπου, του πατρός Ευμενίου του Λεπρού, μαθητού και υποταχτικού του Αγίου Νικηφόρου του Λεπρού, εδώ στο Λεπροκομείο στο Αιγάλεω. Για την απομαγνητοφώνηση Φαίη/Αβέρωφ
***
Επιστολή Γέροντος Ιακώβου (στον πνευματικό αδελφό του π. Θεόδωρο)
Εν Ιερά Μονή Γέροντος, τη 10η Μαρτίου 1958.
Τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού;
Σεβαστέ μου και πολύ αγαπητέ μου Πατέρα Θεόδωρε σε προσκυνώ. Ασπάζομαι την δεξιάν σου μετά πολλής ευλαβείας και σεβασμού.
Έλαβον την σεπτήν σου και αγίαν επιστολήν, ευχαριστώ θερμότατα δι’ όλα τα παρήγορα λόγια σου, που χύνουν βάλσαμο στην πονεμένη ψυχή μου, ευχαριστώ δια τας προσευχάς σου δια την αδελφήν μου, ομοίως και εγώ, σεβαστέ μου πάτερ, αναπέμπω δεήσεις, δι’ όλους που έφυγαν από την πρόσκαιρη αυτή ζωή, ιδιαιτέρως για τον αξέχαστον Παπαδημήτρη (=παπα-Δημήτρη) που τόσο αγαπούσα από παιδιόθεν.
Πατέρα Θεόδωρε ελυπήθην ως άνθρωπος για την αδελφήν μου, αλλά το χαρμόσυνον είναι ότι ηξιώθη η ταπεινή Τασία, να ευφραίνετε εις τα σκηνώματα τα αγαπητά του οσίου Ιωάννου του Ρώσσου. Πάτερ μου, εν αποκαλύψει και εν οπτασία είδον την αδελφήν μου εις ουρανίαν Μονήν Ιωάννου του Ρώσσου. Πάτερ μου, τρέμω όλως μ’ αυτά που σου γράφω, δεν είδε δυσκολίαν εις την άνοδον, ούτε και εις το κριτήριον, παραστάται ήτο ο όσιος Δαβίδ και ο Ιωάννης ο Ρώσσος, ζη Κύριος ο Θεός. Τώρα δεν λυπούμε διότι παρήγγηλεν εις εμένα να μη κλαίω πλέον αλλά να χαίρωμαι δι’ αυτήν, όπου ηξιώθη ουρανίων θαλάμων, οι άγιοι πατέρες υποβάλλουν τα σέβη των, η χάρις του οσίου Δαβίδ πάντα να σε επισκιάζη, και να σε ενισχύη.
Τα σέβη μου εις την Πρεσβυτέραν και Δημητράκη, ιδιαιτέρως εις την Γερόντισσαν. Πατέρα Θεόδωρε ο Χριστιανός φεύγει από την ματαιότητα της παρούσης ζωής και εισέρχεται εις τον ουράνιον λιμένα, όπου κανείς κλυδωνισμός δεν τον ενοχλεί και κανέν ναυάγιον δεν λαμβάνει χώραν. Εχθροί εκεί και διωγμοί δεν υπάρχουν, θλίψεις, πόνοι, και περιπέτειαι δεν εισχωρούν, συναντώμενος εκεί με πρόσωπα προσφιλή και εξαίρετα, απολαμβάνει εκ του πλησίον το πρόσωπον του Λυτρωτού, και συγκατοικεί εις την αιωνίαν πατρίδα του και εις τον πανένδοξον οίκον του πατρός του.
Σαν άνθρωποι βέβαια θα λυπηθούμε, διότι από κοντά μας έφυγε ένα προσφιλές πρόσωπον. Εφ’ όσον και ο Κύριος εδάκρυσε όταν αντίκρυσε τον Λάζαρο, θα κάμω υπομονήν δια την αγάπην του Κυρίου μου και του οσίου Δαβίδ. Να με συγχωρέσης δια τα αστειχίωτα γραφόμενά μου, αλλά γνωρίζω τον Σεβαστόν μου πατέρα Θεόδωρον, πόσον με αγαπά και δεν θα με παραξιγήση, σας κούρασα πάτερ μου, αλλά είναι ζωντανή η πίστις και όλα είναι άγια. Μετά πολλής της αγάπης, ευλαβείας και σεβασμού ασπάζωμαι την αγίαν σου κορυφήν εν φιλίματι αγίω,
ο ταπεινός δούλος του Κυρίου Ιάκωβος (Ο μακαριστός Ιάκωβος Τσαλίκης, Στυλιανού Παπαδοπουλου)
***
«Μετά τον τάφο αρχίζει η νέα ζωή. Μέχρι τον τάφο ακολουθούν τα παράσημα, οι σταυροί, οι δόξες, οι τιμές. Όλα, παιδιά μου, προσωρινά είναι. Γι’ αυτό να φροντίζουμε για την ψυχή μας, που είναι πράγμα αθάνατο».
«Να είμαστε πάντα έτοιμοι, διότι δεν ξέρουμε πότε θα φύγουμε από αυτήν την ζωή. Να μην λέμε, «Δεν πειράζει, αύριο θα μετανοήσω». Ποιος ξέρει το αύριο; Το αύριο είναι του Θεού. Ούτε την ώρα ξέρουμε. Ξημερώνει και δεν ξέρουμε αν θα βραδυάση. «Επιμελείσθε ψυχής πράγματος αθανάτου»». «Βλέπετε, σήμερα αρρώστιες πολλές, κακά πολλά στον κόσμο… όλα εξ αμαρτιών των ανθρώπων είναι». «Υπάρχουν πολλοί πειρασμοί, πολλοί κίνδυνοι στον κόσμο, αλλά όλα διαλύονται με την Χάρη του Θεού· όταν προσευχώμεθα διαλύονται όλα τα κακά».
***
Όταν ο Ιερέας βγάζει μερίδες και μνημονεύει τα ονόματα των πιστών στην Ιερά Πρόθεση κατεβαίνει Άγγελος Κυρίου και παίρνει την μνημόνευση αυτή και την πηγαίνει και την εναποθέτει στο Θρόνο του Δεσπότου Χριστού ως προσευχή γι` αυτούς που μνημονεύθηκαν. Σκεφθείτε λοιπόν τι αξία έχει να σας μνημονεύσουν στην Αγία Πρόθεση. Κάποια φορά είχα ξεχάσει να μνημονεύσω στους κεκοιμημένους τη μητέρα μου, που ήταν Αγια γυναίκα. Όταν τελείωσα την Θεια Λειτουργία, και πήγα στο κελλάκι μου, Εκει που καθόμουν, ήλθε η ψυχή το πνεύμα της μητέρα μου και μου είπε με παράπονο. -Πάτερ Ιάκωβε δε με μνημόνευσες σήμερα. – Πως μητέρα δεν σε μνημόνευσα. Κάθε μέρα σας μνημονεύω και μάλιστα την καλύτερη μερίδα σας βγάζω τις είπα. -Όχι παιδί μου, σήμερα με ξέχασες και η ψυχή μου δεν αναπαύεται τόσο όσο τις άλλες μέρες που με μνημονεύεις, μου απάντησε. Σκεφθείτε τι μεγάλος κέρδος και ωφελεία δέχεται η ψυχή όταν τη μνημονεύει ο ιερέας.
Τα σαρανταλείτουργα παιδιά μου έχουνε μεγάλη αξία για τις ψυχές των ανθρώπων. Για τους ζώντες και τους τεθνεώτας.
«Βλέπετε, σήμερα αρρώστιες πολλές, κακά πολλά στον κόσμο… όλα εξ αμαρτιών των ανθρώπων είναι».
«Ευχόμεθα και δεόμεθα, πάντοτε να βάζη ο Θεός το χέρι Του και στην Εκκλησία μας και στο κράτος και στον κόσμο, διότι οι μέρες είναι πολύ πονηρές και πολύ δύσκολα χρόνια.Ας φωτίζη ο Θεός όλον τον κόσμο. Ευτυχώς υπάρχουν και καλοί Χριστιανοί. Αν (παλαιά) υπήρχαν οι δέκα, δεν θα καταστρέφονταν τα Σόδομα και τα Γόμορρα, οι πόλεις, αλλά δεν υπήρχαν. Ε! τώρα υπάρχουν εδώ πολλοί Χριστιανοί πιστοί, ευλαβείς, κοντά στον Θεό …»
Πίστη στον Θεό και προσευχή και όλα θα πηγαίνουν κατά Θεόν.
***
Ξαφνικά κάποια φορά άρχισε να λέη: «Με λέγουν πολλοί δαιμονικοί άνθρωποι τρελλό. Λέγω, “Δόξα σοι ο Θεός, ο άγιος Ανδρέας έκανε τόσον αγώνα για να τον λέγουν τρελλό, κι εμένα που με λέγουν θα στενοχωρηθώ;”. Γι’ αυτό σας λέγω, τέκνον μου, μην σας πειράζη, αν σας πουν τρελλό, έχετε μισθό. Υπάρχουν διαβολικοί άνθρωποι που δεν αγαπούν τον Χριστό, κι όποιον αγωνίζεται τον λέγουν τρελλό. Στην πραγματικότητα αυτοί είναι τρελλοί». Από το βιβλίο: Ο Γέρων Ιάκωβος (Διηγήσεις – Νουθεσίες – Μαρτυρίες), σελ. 259 κ.ε. (αποσπάσματα). Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη» 2016.
Πολλή η αμαρτία στο κόσμο, πολλή η ασέβεια και πολλή η απιστία. Πρέπει να γίνει πόλεμος, πρέπει να γίνει πόλεμος, πρέπει να γίνει πόλεμος Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος
Στις 15 Ιουλίου 1990, ημέρα Κυριακή, το πρωί, μόλις ο π. Ιάκωβος (Τσαλίκης) κατέβηκε από το κελλάκι του στο Ναό για την Θεία Λειτουργία, περιέγραφε μέσα στο ιερό με πρόσωπο εκστατικό σε πατέρες της Μονής του όσα ο Θείος Ιωάννης ο Ρώσος «πνευματικώ τω τρόπω» του είχε πει την νύχτα που πέρασε –«ο Θεός οίδε πως»– εμπρός στην Ιερή Λάρνακα με το αδιαλώβητο σκήνος Του στο Ναό Του στο Προκόπι. –«Νομίζουν πως κοιμάμαι, ότι είμαι νεκρός, και δεν με υπολογίζουν οι Χριστιανοί. Εγώ όμως είμαι ζωντανός. Τους πάντες βλέπω. Το σώμα μου είναι μέσα, αλλά εγώ εξέρχομαι πολλές φορές από την λάρνακά μου. Τρέχω ανάμεσα στους ανθρώπους για να τους βοηθήσω. Πολύς ο πόνος. Αυτοί δε με βλέπουν. Εγώ τους βλέπω και τους ακούω τι λένε. Και πάλι μπαίνω στη λάρνακα μου. Αλλά άκουσε Πάτερ μου να σου πω. Πολλή η αμαρτία στο κόσμο, πολλή η ασέβεια και πολλή η απιστία». –«Γιατί τα λες αυτά άγιέ μου»; Του απάντησα. «Δεν βλέπεις πόσος κόσμος έρχεται στη χάρη σου και σε προσκυνά»; – «Πολλοί έρχονται, Πάτερ Ιάκωβε, αλλά λίγα είναι τα τέκνα μου», πρόσθεσε ο Όσιος και συνέχισε. «Για αυτό πρέπει να γίνει πόλεμος. Γιατί πολλή η αμαρτία στον κόσμο». –«Όχι, άγιε μου» του είπα ταραγμένος. «Από μικρό παιδί όλο σε πολέμους και ταλαιπωρίες βρέθηκα. Στην Μικρά Ασία που γεννήθηκα αλλά και όταν ήλθαμε στην Ελλάδα. Ύστερα άγιε μου αν γίνει έξαφνα ο πόλεμος θα χαθούν και ψυχές πριν προφτάσουν να μετανοήσουν». –«Πρέπει να γίνει πόλεμος, πρέπει να γίνει πόλεμος, πρέπει να γίνει πόλεμος», απάντησε λυπημένα με μια σταθερή φωνή ο Όσιος». Πηγή: Από το βιβλίο «ΕΝΑΣ ΑΓΙΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ Ο Μακαριστός Ιάκωβος Τσαλίκης».
***
Τέλος θα αναφέρω και κάτι, που μου εκμυστηρεύθηκε γνωστός μου κληρικός: «Λειτουργούσαμε με τον γέροντα Ιάκωβο. Ο Γέροντας λόγω ταπεινοφροσύνης, έβαλε άλλον κληρικό να προΐσταται. Ενώ προχωρούσαμε στην θεία Λειτουργία, ο π. Ιάκωβος χλώμιασε, ίδρωσε, έτρεμε πραγματικά. Εμείς τον είδαμε και ανησυχήσαμε. – Τι έχετε, Γέροντα; – Τίποτε, παιδί μου. – Μα είσθε κίτρινος, ιδρωμένος. Μήπως σας συμβαίνη τίποτε; Να φωνάξουμε γιατρό; – Όχι, παιδί μου. Μην ανησυχήτε. Ηρέμησε και προχωρήσαμε. Σε λίγο πάλι τα ίδια. Πάλι εμείς τον παρακαλούσαμε, αλλά δεν δέχθηκε. Ήταν προσηλωμένος στην Αγία Τράπεζα, στο Ιερό δισκάριο. Έγινε αυτό και τρίτη φορά. Πάλι ακολούθησε ο διάλογος, αλλά ο Γέροντας δεν μας άκουσε. Η προσοχή του αμείωτη στο Ιερό δισκάριο. Όταν τελείωσε η θεία Λειτουργία, κάθιδρος κάθησε στην καρέκλα για να ξεκουραστή. Τότε του είπαμε και πάλι: – Γέροντα, τι πάθατε σήμερα; Γιατί δεν θέλετε γιατρό; – Παιδί μου, δεν το είδες; – Τι να δούμε, Γέροντα; – Δεν είδες, παιδί μου, το εσφαγμένο αρνίο πάνω στο Ιερό δισκάριο; Πώς να μην συγκλονιστώ, όταν βλέπω τέτοια συνταρακτικά γεγονότα και θαύματα να γίνονται μέσα στην θεία Λειτουργία;» Μαρτυρία Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. κ. Κοσμά. Από το βιβλίο: «Ο Γέρων Ιάκωβος (Διηγήσεις – Νουθεσίες – Μαρτυρίες)». Γ’. Μαρτυρίες, σελ. 255. Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη» 2016
***
Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης: ο κανόνας του πνευματικού δεν λύνεται από κανέναν!
Το 1987, ο π. Ιάκωβος εξομολόγησε μία κοπέλα, αλλά της απαγόρευσε να κοινωνήσει. Εκείνη τότε επισκέφθηκε κάποιον επίσκοπο, πού της επέτρεψε τη θεία Μετάληψη. Όταν όμως πλησίασε να κοινωνήσει, η αγία λαβίδα μπήκε άδεια στο στόμα της. Αυτό ο παράδοξο και θαυμαστό επαναλήφθηκε κι άλλη φορά, οπότε η κοπέλα τρόμαξε, μετανόησε και πήγε να εξομολογηθεί πάλι στον π. ‘Ιάκωβο. -Παιδί μου, της είπε εκείνος, ο κανόνας δεν λύνεται. Πρέπει να κάνεις τον κανόνα πού σου έβαλα. Όταν κοινωνώ τους ανθρώπους, διηγιόταν χαρακτηριστικά άλλοτε ο μακαριστός γέροντας Ιάκωβος, ποτέ δεν κοιτάζω τα πρόσωπά τους. Μερικές φορές όμως μου λέει ο λογισμός νά τα κοιτάξω. Τότε βλέπω μερικά πρόσωπα νά έχουν μορφή σκύλου, πιθήκου ή άλλων ζώων. Είναι φοβερή η μορφή τους. Βλέπω όμως και μερικά ήρεμα και ιλαρά πού μετά τη θεία μετάληψη λάμπουν σαν τον ήλιο. Μία φορά του είπε κάποιος συλλειτουργός του: Μ’ έκαψε η θεία Κοινωνία!… – Εγώ, απάντησε ο γέροντας, δεν αισθάνθηκα να με καίει. Αντίθετα, ζούσε τόσο έντονα τη μέθεξη του δεσποτικού Σώματος, ώστε ανακαινιζόταν ψυχικά και σωματικά. – Σήμερα πού κοινώνησες, είπε σ’ ένα πνευματικό του παιδί, βλέπεις πώς αισθάνεσαι; Εγώ αισθάνομαι έτσι πάντοτε. Ό Χριστός βρίσκεται μέσα μου πάντα.
***
Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης ο Ελεήμων
Την ελεημοσύνη την είχε κληρονομιά ο Γέροντας από τη μητέρα του. Άδειαζε τα χέρια του κι ο Θεός του τα ξαναγέμιζε περισσότερο και πάλι το ίδιο και πάλι η απάντηση του Ελεήμονος Θεού πιο μεγάλη. Θαύμαζε ο Γέροντας το μεγαλείο της αρετής αυτής και τον πλούτο του Ελέους του Θεού. Αξίζει ν’ αναφέρουμε ένα τέτοιο χαρακτηριστικό γεγονός. Κάποτε λειτούργησε σ’ ένα χωριό της περιοχής και αφού τελείωσε τη Θεία Λειτουργία, γύριζε με το ζώο στο Μοναστήρι, έχοντας όλο κι όλο στην τσέπη του δέκα – είκοσι δραχμές. Στο δρόμο βλέπει μια γριά να κάθεται έξω από ένα σπιτάκι, κάτω από ένα δένδρο, βρεγμένη, σκεπασμένη μ’ ένα τσουβάλι να τουρτουρίζει. Κατέβηκε με κόπο από το ζώο, γιατί ήταν και φρεσκοχειρουργημένος, και την πλησίασε να την παρηγορήσει. Αυτό ήταν, έλεγε, το καθήκον του. Αφού νουθέτησε το γιο της και τη νύφη της για τη συμπεριφορά τους προς τη γριά μητέρα τους της λέει: – Πάρε γιαγιά αυτές τις είκοσι δραχμές να πάρεις λίγη ζάχαρη, να κάνεις ένα ζεστό. Άλλα δεν έχω να σου δώσω. Αφού την παρηγόρησε, ανέβηκε στο ζώο και πήρε το δρόμο για τη Μονή. Πιο πάνω τον σταματάει μια γνωστή του γιαγιά και του λέει: – Πάτερ Ιάκωβε πάρε αυτά τα χρήματα, γιατί μου ψέλνεις (μνημονεύεις) το γέρο μου˙ πάρε κι αυτά τ’ αυγά. Και τού’δωσε περί τις διακόσιες δραχμές και αρκετά αυγά. – Γιαγιά, της λέει, το γέρο σου τον μνημονεύω και χρήματα δε θέλω. Και τ’ αυγά, κότες έχουμε στο Μοναστήρι, κράτησέ τα. – Όχι πάτερ, μη με προσβάλλεις χονδρικώς, του απαντά η γιαγιά. Και έτσι αναγκάστηκε να τα κρατήσει. Φτάνοντας στην Ιερά Μονή απέξω τον περίμενε ένας γέροντας από ένα κοντινό χωριό, άρρωστος, και του λέει: – Πάτερ Ιάκωβε, αν έχεις να μου δανείσεις εκατό δραχμές να πάω στο γιατρό και όταν θα έχω στις ξαναδίνω. Του λέει τότε ο Γέροντας: – Πάρε παππού μου αυτές τις διακόσιες δραχμές για το γιατρό και για τα φάρμακα και δεν θέλω να μου τα επιστρέψεις. Μπήκε στη Μονή και πάλι χωρίς δραχμή στο χέρι. Σε λίγο έρχονται προσκυνητές και του λένε: – Πάρε πάτερ αυτόν το φάκελο για να μας κάνεις ένα σαρανταλείτουργο, και του δίνουν είκοσι χιλιάδες δραχμές. Τους λέει ο Γέροντας: – Θα το κάνω το σαρανταλείτουργο, τα χρήματα όμως δεν τα θέλω. Τον παρακάλεσαν να τα δεχτεί. Με τα χρήματα αυτά αγόρασαν ένα μανουάλι για τη Μονή, έμειναν και υπόλοιπα και ξοδεύτηκαν, όπως έπρεπε.
«Κάθε μήνα», έλεγε ο Γέροντας, «έχω τις οικογένειες που έχουν ανάγκη και τις οικονομώ τ’ απαραίτητα σε τρόφιμα και σε χρήματα. Ένα δίνω κι ο Θεός δέκα μου δίνει. Μόλις σκεφτώ κάτι να δώσω αμέσως η απάντηση του Θεού μου δίνει πολλαπλάσια. Γι’ αυτό έλεγε χαρακτηριστικά, «δίνε, δίνε κι ο Θεός θα σου δίνει». Ο Γέροντας διακονούσε τους συνανθρώπους του ελεώντας τους υλικά και πνευματικά και αγωνιζόταν με υπεράνθρωπη άσκηση. Εδώ αναφέρουμε το εξής θαυμαστό γεγονός, όπως το αφηγήθηκε ο Γέροντας: «Επειδή το λάδι της Μονής ήταν λιγοστό και οι εκκλησίες της περιοχής πολλές και οι φτωχοί που ελεούσαμε περισσότεροι, παρακάλεσα την Παναγία μας και τον Άγιο Δαβίδ καθώς και τον Άγιο Προφήτη Ηλία να βοηθήσουν να μη σωθεί το λάδι μας, αλλά για όλους να επαρκέσει. Κατεβαίνοντας λοιπόν μετά τη δέησή μου στην αποθήκη του λαδιού κοιτάζω το δοχείο που είχε μέσα το λάδι και βλέπω να τρέμει το καπάκι του και το λάδι να ξεχειλίζει και να έχει πλημμυρίσει γύρω. Κατ’ αρχάς νόμισα ότι έπεσε μέσα κανένα ποντίκι, το οποίο στην προσπάθειά του να βγει κουνούσε το καπάκι και χυνόταν το λάδι. Είπα, μάλιστα, μέσα μου: Τι να το κάνω τώρα τόσο λάδι, αν έπεσε μέσα ποντίκι; Ούτε για φαγητό κάνει, ούτε για το καντήλι, αλλά πάλι πώς να έπεσε μέσα αφού το καπάκι είναι στη θέση του; Άνοιξα λοιπόν το καπάκι και διαπίστωσα ότι όχι μόνο ποντίκι δεν έπεσε μέσα, αλλά το λάδι, θαυματουργικώ τω τρόπω, ανέβλυζε από το δοχείο και πλημμύριζε γύρω. Το θαύμα αυτό συνέβη, γιατί προμηθεύαμε με λάδι όλους τους γύρω ναούς και τα εξωκκλήσια για τις ανάγκες τους, αλλά και για την ελεημοσύνη που δίναμε στους φτωχούς». (Ένας άγιος Γέροντας ο μακαριστός π. Ιάκωβος, εκδ. πατέρων Ι. Μονής Οσίου Δαβίδ, σελ. 51-53)
***
«Αυτά είναι του Θεού πράγματα»!
Επειδή ο π. Ιάκωβος ήτανε κι εφημέριος στα τρία χωριουδάκια, έπρεπε να πηγαινοέρχεται τις Κυριακές και μερικές ακόμα φορές, όταν το καλούσε η ανάγκη. Κι έπρεπε να πηγαίνει με το ζώο με κρύο, με χιόνι, με πάγους, με λιοπύρι… Δεν ήτανε λίγες οι φορές που παλιά το μουλάρι του, η Χάϊδω, τον ταλαιπωρούσε, γιατί κλώτσαγε και ήτανε νευρικό. Μια φορά μάλιστα, χειμώνα καιρό, με χιόνι πρόγκηξε στο δάσος το ζώο, πέταξε κάτω τον π. Ιάκωβο, που χτύπησε άσχημα κι έχασε και κάτι μάλλινα χοντρά γάντια, που του’ χε στείλει για τέτοιες περιστάσεις η Ζώη. Επειδή πάντα ήταν εξαντλημένος από την άσκηση, κρύωνε πολύ, ξυλιάζανε τα χέρια του και δυσκολευότανε να λειτουργήσει. Πολλές φορές πήγαινε στα χωριά για διάφορους λόγους, χωρίς να παίρνει το μουλάρι. Έτσι, επέστρεφε από τα Δαμνιά και μάλιστα ήτανε φορτωμένος με αρκετά κιλά. Δύο περίπου χιλιόμετρα πριν φτάσει στο μοναστήρι, πέρασε ταξί με πελάτη, που γνώρισε τον π. ιάκωβο και πρότεινε στον οδηγό να τον πάρουνε κι αυτόν. Ο οδηγός απάντησε: – Ας τους, οι καλόγεροι δεν έχουν ανάγκη. Συνεχίσανε και μόλις φτάσανε στη Μονή χτυπήσανε και τους άνοιξε ο ίδιος ο π. Ιάκωβος. Ταξιτζής και πελάτης τα χάσανε. Ο πρώτος ζήτησε συγνώμη. Τέτοια ήτανε πολύ συνήθη, μα καταγράφουμε ακόμα μία περίπτωση. Μητέρα είχε άρρωστο παιδάκι και έφερνε τα ρουχαλάκια του να τα «διαβάσει» ο π. Ιάκωβος. Τα ‘φερνε, το 1970 με το ταξί του Αθ. Βαρβούζου. Χειμώνας, λάσπες, δεν είχε γίνει ο καινούργιος δρόμος και το ταξί κόλλησε στις λάσπες ακριβώς στη διασταύρωση εκεί που στρίβει ο δρόμος για το Ασκητήριο του Οσίου Δαβίδ. Κατεβήκανε και θα συνέχιζαν με τα πόδια, όταν πέρασε με μουλάρι ο π. Ιάκωβος πηγαίνοντας να κοινωνήσει στα Δαμνιά κάποιον ετοιμοθάνατο, απόσταση τουλάχιστον 6 με 7 χιλιόμετρα από τη Μονή. Η μητέρα ζήτησε να μιλήσει στον π. Ιάκωβο μα κείνος τις έδειξε «τα Άγια» (τη Θεία Κοινωνία), της είπε να κάνει το Σταυρό της και να πάει στη Μονή, όπου θα επιστρέψει και ο ίδιος. Μητέρα και ταξιτζής περπατήσανε δέκα με δεκαπέντε λεπτά και φτάσανε. Μπήκανε στο ναό, προσκυνήσανε κι έκπληκτοι βλέπουνε τον π. Ιάκωβο να βγαίνει από το Ιερό! – Πάτερ Ιάκωβε, δε σε είδαμε πριν λίγο στο δρόμο; – Ναι, παιδί μου. – Δεν πήγαινες στα Δαμνιά να κοινωνήσεις ετοιμοθάνατο; – Ναι, παιδί μου. – Και πώς πηγές και γύρισες τόσο γρήγορα; – Αυτά, παιδί μου, είναι του Θεού πράγματα! ( Το διηγήθηκε ο ταξιτζής ενώπιον του επισκόπου). (Ιάκωβος Τσαλίκης, Στυλιανού Παπαδοπούλου, Αθήνα 1994, σελ. 104-105)
***
Μαρτυρία κ. Εμμανουήλ Εμμανουηλίδη, Αεροπαγίτη
…..Όταν εκοιμηθη ο Γέροντας εκεί που ήμουν κουρασμένος στο γραφείο ένοιωσα ένα παράπονο και λέω : Έφυγε ο π. Πορφύριος, έφυγε ο π. Παίσιος, έφυγε και ο πιο προσιτός απ’ όλους τους γερονταδες ήταν και νεώτερος από τους άλλους ο π. Ιάκωβος, και μεταξύ σκέψεως και προσευχής έκανα έναν λογισμό. Μάλλον ήμουν σε εγρήγορση δεν μπορώ να το πω αυτό ξεκάθαρα… και λέω φύγατε όλοι σας μας αφήσατε ορφανούς, τι γίνετε τώρα; Οι μπαταρίες θα ‘ναι άδειες, και παρουσιάζετε ζωντανός χαμογελαστός και μου λέει: -Ε, Είσαι και αρεοπαγίτης πρέπει να είσαι λίγο κουτός . -Γιατί λέω Γέροντα κουτός ; -Ε λέει όταν ήμουν κάτω στην γη κι εγώ μαζί γονατιστός παρακαλούσα, τώρα που ‘μαι εδώ πάνω, τι να παρακαλέσω; Εσύ έχεις απευθείας τώρα μεσίτη . Και αυτό με συνεκλόνισε. Μια εβδομάδα είχα καρφωθεί σε αυτό που μου είπε. Τον είδα χαμογελαστό, ζωντανό και μου είπε μη φοβάσαι τώρα, τώρα έχεις κατευθείαν τηλεφωνική γραμμή ….
***
Ο αββάς Ισαάκ και ο αββάς Αβραάμ ήσαν ομού οικούντες. Και εισελθών ο αββάς Αβραάμ, εύρε τον αββάν Ισαάκ κλαίοντα και λέγει αυτώ• Τι κλαίεις; Και είπεν ο γέρων• Και διατί μη κλαύσωμεν; Εκοιμήθησαν οι πατέρες ημών… Νυν ουν απωρφανίσθημεν. Τούτο καγώ κλαίω…
Πατρικές νουθεσίες Αγίου Ιακώβου Τσαλίκη της Ευβοίας
Ευχόμεθα και δεόμεθα, πάντοτε να βάζη ο Θεός το χέρι Του και στην Εκκλησία μας και στο κράτος και στον κόσμο, διότι οι μέρες είναι πολύ πονηρές και πολύ δύσκολα χρόνια.
«Έχετε πίστιν Θεού. Αιτείτε και δοθήσεται υμίν. Αυτή η πίστη με βοηθάει και με σώζει 70 χρόνια. Δεν πρέπει παιδιά μου να έχει κανείς αμφιβολίες ούτε δυσπιστίες. Να έχετε πίστη Θεού ως κόκκον σινάπεως και ότι ζητήσετε ο Θεός θα σας το δώσει. Πάντα η προσευχή στηρίζει. Να μη δειλιάζουμε, να μη φοβόμαστε. Ει ο Θεός μεθ’ ημών ουδείς καθ’ ημών. Καμιά προσευχή, παιδιά μου, δεν πάει χαμένη. Και εμένα αυτή η προσευχή με κράτησε τόσα χρόνια Πολλοί οι πειρασμοί, πολλές οι παγίδες του διαβόλου και στο Μοναστήρι και έξω στον κόσμο. Αλλά όλα με την προσευχή και την χάρη του Θεού διαλύονται » . Στην Εκκλησία βρίσκουμε την υγεία, την παρηγοριά, την ελπίδα και τη σωτηρία της ψυχής μας.
«Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούτε, εγώ αγράμματος άνθρωπος είμαι, εσείς ξέρετε και γράμματα, μορφωμένοι άνθρωποι είστε, μόρφωση έχετε, αλλά και εμείς έχουμε τον Χριστό παιδιόθεν, και όταν έχουμε τον Χριστό, δεν θέλουμε τίποτε άλλο. Εμείς έχουμε ανάγκη από Χριστό και ψυχή· και τα γράμματα καλά είναι και άλλα καλά είναι, αλλά, με συγχωρείτε, εκείνος που ξέρει και τα πολλά γράμματα και δεν τηρεί τους νόμους του Θεού, θα τον δείρη (ο Θεός) «δαρήσεται πολλά». Και εμένα που δεν ξέρω πολλά, πάλι θα με δείρη, θα δώσω λόγο των πράξεών μου».
«Όταν σας ζητάνε κάτι, ζητιανεύουν, να δίνετε κάτι. Μια φέτα ψωμί έχετε, μια φέτα ψωμί να δίνετε. Όποιος και να είναι. Ο άγιος Δαυΐδ και σε Τούρκους έδινε. «Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται»». «Να έχωμε φιλοξενία και ελεημοσύνη. Ο όσιος Δαυΐδ ήταν πάρα πολύ ελεήμων. Ξένιζε ακόμα και τους Τούρκους. Εγώ, δεν έκανα τίποτε. Ο Άγιος τα έκανε όλα, ο Άγιος τα ‘χει φτειάξει όλα. Εγώ είμαι ζαβός άνθρωπος, ιδιότροπος…».
«Παιδιά μου, να κάνουμε ό,τι μπορούμε αγαθοεργίες, να έχουμε μετάνοια και τις προσευχές μας στον Θεό, διότι λέγει ο Κύριος «Γρηγορείτε και προσεύχεσθε ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν». Πάντως, παιδιά μου, η προσευχή στηρίζει τον άνθρωπο.
«Εύχομαι σε σας υγείαν, χαράν και ευλογίαν ουράνιον. Να προσέχετε την ψυχή σας. Έχουμε και σώμα, αλλά η ψυχή είναι αθάνατος. Δεν σας βλέπω ως ανθρώπους, αλλά ως πνευματικά τέκνα που έρχεσθε στον άγιο Δαυΐδ». «Για τον κόπο που κάνετε να έρθετε να προσκυνήσετε στον Άγιο, παίρνετε πολλή ευλογία από τον Άγιο». Πηγή: (Από το βιβλίο: Ο Γέρων Ιάκωβος. Διηγήσεις-Νουθεσίες-Μαρτυρίες. Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη» 2016, σελ. 93.)
Άγιος Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης, Αυτή ήταν η μητέρα μου, αγία γυναίκα, μου έμαθε να προσεύχομαι, να κάνω μετάνοιες και νηστείες. Τρεις μέρες πριν, ο φύλακας Άγγελός της, την ειδοποίησε για τον θάνατό της. https://iconandlight.wordpress.com/2020/11/21/54259/
Πίστη στον Θεό και προσευχή… να βάζη ο Θεός το χέρι Του και στην Εκκλησία μας και στο κράτος και στον κόσμο, διότι οι μέρες είναι πολύ πονηρές και πολύ δύσκολα χρόνια. Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης της Ευβοίας https://iconandlight.wordpress.com/2019/03/20/27466/
Άγιος Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης, Αυτή ήταν η μητέρα μου, αγία γυναίκα, μου έμαθε να προσεύχομαι, να κάνω μετάνοιες και νηστείες. Τρεις μέρες πριν, ο φύλακας Άγγελός της, την ειδοποίησε για τον θάνατό της. https://iconandlight.wordpress.com/2020/11/21/54259/
Η Θεοτόκος, εικόνα της Ανθρώπινης Ελευθερίας Καλλίστου (Γουέαρ) Μητροπολίτου Διοκλείας
…ΗΘεοτόκος καθίσταται εικόνα της ανθρώπινης ελευθερίας.Για τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά και την Ορθόδοξη μυστική παράδοση η Παναγία είναι μια «ησυχάστρια», που υπηρετεί το Άγιο Πνεύμα με τη σιωπή της καρδιάς. Η εσωτερική σιωπή αυτού του είδους δεν είναι αρνητική – μια απλή απουσία ήχων ή μια παύση μεταξύ λέξεων – αλλά είναι ζωντανή, πηγάζοντας από τα βάθη της ύπαρξής μας και αποτελώντας μέρος της βασικής δομής του ανθρωπίνου προσώπου μας. Χωρίς σιωπή δεν είμαστε αυθεντικά ανθρώπινοι και χωρίς σιωπή δεν είμαστε αυθεντικά ελεύθεροι. Ενώ η αδιάκοπη φλυαρία υποδουλώνει, η ικανότητα να ακούει κανείς είναι ουσιαστικό μέρος της ελευθερίας. Η Θεοτόκος είναι ελεύθερη γιατί ακούει. Αν δεν γίνουμε ικανοί να ακούμε τους άλλους – αν δεν αποκτήσουμε, ως ένα βαθμό, τη δημιουργική εσωτερική σιωπή, όπως έκανε η ίδια – θα πάσχουμε από απουσία πραγματικής ελευθερίας. Μόνο εκείνος που ξέρει να σιωπά και να ακούει είναι ικανός και να παίρνει αποφάσεις με αυθεντική ελευθερία επιλογής…
Αν αρνούμαστε να ασκήσουμε το δώρο της ελευθερίας που ο Θεός μας προσφέρει, υποβιβάζουμε τους εαυτούς μας σε υπανθρώπους ˙ και αν αρνούμαστε στους άλλους την ελευθερία τους, τους αρνούμαστε το δικαίωμα να είναι άνθρωποι… Μόνο με την επιστροφή της ελευθερίας μας στον Θεό – μέσα από την μετοχή, τη σιωπή και τον πόνο – μπορούμε πραγματικά να γίνουμε ελεύθερα πρόσωπα κατ΄εικόνα της Αγίας Τριάδας, με βάση το παράδειγμα της υπερευλογημένης Θεοτόκου.
***
Η σιωπή της Μαρίας Τα Εισόδια της Θεοτόκου Καλλίστου (Γουέαρ) Μητροπολίτου Διοκλείας
Η μοναδική κλήση της Μαρίας, όπως τονίζεται, δεν αρχίζει μόνο κατά τον Ευαγγελισμό, αλλά είναι η «προ των αιώνων προορισθείσα Μητέρα» και «προορισθείσα Παντάνασσα». Το δοξαστικό του εσπερινού μας προσκαλεί να υμνήσουμε την «προεκλεχθείσαν εκ πασών των γενεών εις κατοικητήριον του Παντάνακτος Χριστού». Έχει προορισθεί και επιλεγεί από τον Θεό, πριν ακόμη από την δημιουργία του κόσμου, όλη δε η Παλαιά Διαθήκη Αυτήν υποδεικνύει…
Από την πρώιμη παιδική της ηλικία, ο Θεός την προετοίμασε για το προορισμένο γι’ Αυτήν έργο· ο εγκλεισμός της στον Ναό υπήρξε μέρος αυτής της προετοιμασίας. Όπως της λέει, σε ένα από τα Απόστιχα του Εσπερινού, η μητέρα Της η Άννα, «Είσελθε εις τα άδυτα, και γνώθι μυστήρια, και ετοιμάζου γενέσθαι του Ιησού οικητήριον, τερπνόν και ωραίον…».
…Η Μαρία πέρασε στον Ναό ως χρόνο προπαρασκευής, κατά τον οποίο ετοιμάστηκε για το μελλοντικό Της έργο ως Θεοτόκου. Αλλά, θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε, ποια συγκεκριμένη μορφή πήρε αυτή η προετοιμασία; Προετοιμάσθηκε, απαντά ο Παλαμάς, αποκτώντας το εσωτερικό εκείνο βάθος το οποίο επιδαψιλεύει η σιωπή. Ο Παλαμάς τη βλέπει ως τη μεγαλύτερη ησυχάστρια, Εκείνη η οποία επέτυχε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον την αληθινή ησυχία ή σιωπή της καρδιάς. Εισερχόμενη στον Ναό, διέκοψε όλους τους δεσμούς με τα εγκόσμια και γήινα πράγματα, παραιτούμενη από τον κόσμο «Θεῷ ζῶσα μόνῳ, Θεῷ βλεπομένη μόνῳ»· επέλεξε την κεκρυμμένη βιοτή, την αόρατη για τα μάτια των έξω, μια «ζωή ησυχίας». Κατοικούσε στα Άγια των Αγίων και η ζωή Της έμοιαζε με τη ζωή των ερημιτών και των ασκητών που κατοικούν εν «ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς» (Εβρ. 11:38). Η περίοδος που έζησε στον Ναό ήταν έτσι μια εμπειρία «ερήμου», μια προτύπωση του μοναχισμού. Εκεί έμαθε να υποτάσσει τον «ἡγεμόνα νοῦν» στον Θεό, ζώντας «τὴν κατ᾿ ἀγγέλους πολιτείαν», επιτυγχάνοντας την θεωρία και ασκώντας την αδιάλειπτη προσευχή: «συνῆψε τὸν νοῦν τῇ πρὸς ἑαυτὸν στροφῇ καὶ προσοχῇ καὶ τῇ ἀδιαλείπτῳ θείᾳ προσευχῇ». Μεταμορφούμενη από το θείο φως, είδε τον άκτιστο Θεό να αντανακλάται στο κάτοπτρο της καθαρότητος της καρδιάς Της. Και τα μέσα της προσβάσεώς της σε όλα αυτά τα μυστήρια της εσωτερικής προσευχής ήταν ακριβώς η ησυχία: «Τὴν ἱερὰν ἡσυχίαν εὑρίσκει χειραγωγόν· ἡσυχίαν τὴν νοῦ καὶ κόσμου στάσιν, τὴν λήθην τῶν κάτω, τὴν μύησιν τῶν ἄνω, τὴν τῶν νοημάτων ἐπὶ τὸ κρεῖττον ἀπόθεσιν· αὔτη πρᾶξις ὡς ἀληθῶς ἐπίβασις τῆς ὡς ἀληθῶς θεωρίας ἢ θεοπτίας. {…} Μόνη γὰρ ἀπάντων, ἐξ οὕτω πάνυ παιδὸς ὑπερφυῶς ἡσυχάσασα {…} καινὴν καὶ ἀπόρρητον ὁδὸν εἰς οὐρανοὺς ἐδείματο τήν, ἵν᾿ οὕτως εἵπω, νοητὴν σιγήν».
Ησυχία ή σιωπή της καρδιάς δεν είναι ουσιαστικά τίποτε άλλο παρά μια στάση προσεκτικής ακρόασης. «Σχολάσατε καὶ γνῶτε ὅτι ἐγώ εἰμι ὁ Θεός» (Ψαλμ. 45:10): η φράση του Ψαλμωδού συγκεφαλαιώνει την ουσία της σιωπής. Όταν σιωπώ εν προσευχή σημαίνει ότι αφουγκράζομαι τον Θεό…
Σιωπή είναι προσμονή του Θεού. Και στα Ευαγγέλια η Μαρία απεικονίζεται ακριβώς ως εκείνη η οποία ακροάται: Εκείνη η οποία άκουσε το λόγο του Θεού κατά τον Ευαγγελισμό (Λουκ. 1:38, 11:28), Εκείνη η οποία «συνετήρη τα ρήματα ταύτα, συμβάλλουσα εν τη καρδία αυτής» (Λουκ. 2:19, 2:51), Εκείνη η οποία είπε στους υπηρέτες κατά τον εκ Κανά γάμο να ακούουν τον Υιό της (Ιω. 2:5). Η Μαρία του Γρηγορίου Παλαμά, η Μαρία η ησυχάστρια εντός του Ναού, τελικά δεν αποδεικνύεται τόσο διαφορετική από την Μαρία του κατά Λουκάν Ευαγγελίου, η οποία ακροάται τον Θεό με ταπεινή και επαγρυπνούσα σιωπή. Αυτό λοιπόν είναι το συμβολικό της εορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου στον Ναό, μας μιλά για τη χαρά: Ο Χριστιανισμός, μας υπενθυμίζει, ήρθε στον κόσμο ως άγγελμα «χαράς μεγάλης» (Λουκ. 2:10) κι αν αυτή τη μεγάλη χαρά δεν τη νιώθουμε μέσα μας, τότε δεν είμαστε αληθινοί Χριστιανοί. Ωστόσο, σ’ ένα βαθύτερο επίπεδο, μας μιλά για τη δημιουργική σιωπή. «Να κατανοείς δια της ησυχίας», λέει ο Dag Hammarskjöld, «να ενεργείς δια της ησυχίας, να κατακτάς εν ησυχία». Αυτό ακριβώς είναι το μάθημα που έχουμε να μάθουμε από την παρούσα εορτή.
Η Μαρία είναι η ανθρώπινη εικόνα και το παράδειγμά μας. Μέσα απ’ όσα έκανε με τη σιωπή της -αυτή τη σιωπή που η ιστορία των παιδικών της χρόνων στον Ναό προβάλλει ενώπιόν μας συμβολικά- αποτελεί πρότυπο και έμπνευση για όλους μας.Αποσπάσματα από το βιβλίο του Κάλλιστου Ware, Το έσχατο μυστήριο: Κείμενα για την Υπεραγία Θεοτόκο, Η σιωπή της Μαρίας, Τα Εισόδια της Θεοτόκου, 1η έκδ., Αθήνα, Εν πλω, 2016.
***
Αυτή η παιδούλα των τριών ετών μέχρι της ηλικίας των δέκα πέντε ετών, δώδεκα ολόκληρα χρόνια, γίνεται μέσα στο Ναό η μεγαλύτερη ασκήτρια, η μεγαλύτερη ησυχάστρια, όπως λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Γι’ αυτό η Παναγία είναι πρότυπο των Μοναχών και την σέβονται τόσο πολύ οι Μοναχοί, διότι από βρεφικής ηλικίας εμόνασε, έγινε Μοναχή, ασκήτρια και ησυχάστρια μέσα εις τον Ναό.
Από τη στιγμή που η Παναγία εισήλθε στα “άγια των αγίων”, η ίδια η ζωή έγινε Ναός. Κι όταν εορτάζουμε τα Εισόδιά της, εορτάζουμε το θείο νόημα του ανθρώπου και τη λαμπρότητα της υψηλής του κλήσεως. π. Αλέξανδρος Σμέμαν
***
ΗΠαναγία έζησε στα Άγια των Αγίων σε βαθυτάτη σιωπή και στην συνέχεια έδωσε την σάρκα της στον Λόγο Χριστό και έγινε Μητέρα Του, οπότε μπορούμε να πούμε ότι ο Λόγος του Θεού έλαβε σάρκα από μιά ζωοποιό σιωπή στα Άγια των Αγίων. Η έλλογη σιωπή γεννά λόγο ζωοποιό και ο λόγος πού έχει ουσία και αναγεννά είναι έκφραση σιωπής. Η Παναγία σε όλη της την ζωή ζούσε σε βαθυτάτη σιωπή. Όποιος δεν μπορεί να καταλάβη την θεολογία της σιωπής, δεν μπορεί να καταλάβη και την θεολογία του λόγου, δεν μπορεί να αισθανθή την θεολογία των ερημιτών και την δύναμη του ησυχασμού. Ας μαθητεύουμε στην σιωπή της καρδίας και της προσευχής, που είναι κατά τον άγιον Ισαάκ τον Σύρο η γλώσσα του μέλλοντος αιώνος, και τότε ο λόγος μας θα έχη δύναμη θαυματουργική.
***
Ηησυχία είναι θεόσδοτος τρόπος ζωής, που οδηγεί στην αναμαρτησία. «Ο Αββάς Αρσένιος όταν ζούσε ακόμα μέσα στο παλάτι, προσευχόταν στον Θεό λέγοντας: “Κύριε, οδήγησέ με πως να σωθώ”. Και τότε μία φωνή του είπε: “Αρσένιε, φύγε από τους ανθρώπους και θα σωθής”. Όταν μάλιστα αναχώρησε για να ακολουθήση τον μοναχικό βίο, προσευχήθηκε πάλι το ίδιο. Και τότε μία φωνή και πάλι του είπε: “Φεύγε, σιώπα, ησύχαζε”. Αυτές είναι οι ρίζες της αναμαρτησίας».
Ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ λέγει: Ας αγαπήσουμε την ταπείνωση και θα δούμε την δόξα του Θεού. Γιατί όπου υπάρχει η ταπείνωση εκεί αφθονεί η δόξα του Θεού. Στην έρημο πηγαίνει κανείς μόνο από αγάπη, ωθούμενος όπως ο Χριστός από το Άγιο Πνεύμα. Στην έρημο ο Θεός μιλά στην καρδιά του ανθρώπου. Πρέπει να αποσυρθούμε από τον ορατό κόσμο, ώστε το φώς του Χριστού να κατέλθη στις καρδιές μας.
Όταν μένουμε μέσα στη σιωπή – την εσωτερική – ο εχθρός δεν μπορεί να βλάψη την «βαθείαν καρδίαν» του ανθρώπου. Η σιωπή γεννά στην ψυχή του αγωνιστή τους καρπούς του Αγ. Πνεύματος. Η σιωπή και η μοναξιά (μόνωσις) γεννούν την τρυφερότητα και την γλυκύτητα, αυτή δε η τελευταία και η επίδραση της στην καρδιά του ανθρώπου, μπορεί να συγκριθή με το «ύδωρ του Σιλωάμ του πορευομένου ησυχή» (Ησ. 8,6).
Εσύ κάθησε μόνο στο κελλί σου με σιωπή και προσευχή και προσπάθησε με κάθε τρόπο να οδηγήσης τον εαυτό σου στον Κύριο, κι’ Εκείνος είναι έτοιμος να σε κάνη από άνθρωπο Άγγελο. Καρπός της σιωπής είναι η ειρήνη της ψυχής.
Πριν απ’ όλα είναι ανάγκη να ασχολείται κανείς με την ανάγνωση της Καινής Διαθήκης και του Ψαλτηρίου. Έτσι ο νους του ανθρώπου φωτίζεται και υφίσταται μια θεία αλλοίωση. «Πρέπει να τρέφεις, έλεγε, την ψυχή με το λόγο του Θεού, γιατί ο λόγος του Θεού είναι ο «άρτος των Αγγέλων. Μ αυτόν πρέπει να τρέφονται οι ψυχές που αγαπούν με πάθος το Θεό». Οφείλουμε να ευχαριστούμε για όλα το Θεό και να παραδίδουμε τον εαυτό μας στο θέλημά Του. Οφείλουμε επίσης να αναφέρουμε σ’ Αυτόν όλους τους λογισμούς, τους λόγους και τις πράξεις μας και να προσπαθούμε, ώστε να υπηρετούν όλα μόνο το θέλημά Του.
***
«Είπε ο Αββάς Μάρκος στον Αββά Αρσένιο: “Γιατί φεύγεις από εμάς;” Και αυτός του απάντησε: “Ο Θεός γνωρίζει ότι σας αγαπώ, αλλά δεν μπορώ να είμαι και μαζί με τον Θεό και μαζί με τους ανθρώπους. Οι Άγγελοι, αν και χιλιάδες και μυριάδες, ένα θέλημα έχουν· οι δε άνθρωποι πολλά. Δεν μπορώ να αφήσω τον Θεό για να είμαι μαζί με τους ανθρώπους”»
Είπε ο ΑββάςΕφραίμ ο Σύρος: Να αποκτήσεις επίσης και την ησυχία, αδελφέ, σαν τείχος οχυρό· διότι η ησυχία σε κάνει ανώτερο από τα πάθη· η ησυχία που είναι ενωμένη με το φόβο του Θεού είναι πύρινο άρμα που ανεβάζει στους ουρανούς εκείνον που την έχει αποκτήσει. Και ας πείσει ο προφήτης Ηλίας, που αγάπησε την ησυχία και το φόβο του Θεού και αναλήφθηκε στον ουρανό .
Ω ησυχία, κλίμακα ουράνιος, οδός βασιλείας ουρανών, μητέρα της κατάνυξης, πρόξενος της μετανοίας εσύ που λαμπρύνεις την ψυχή και φέρνεις σε ειρηνική κατάσταση τον άνθρωπο! Ω ησυχία, συ που γεννάς την πραότητα, μένεις μαζί με την ταπείνωση, συνομιλείς με τους Αγγέλους, φωτίζεις την διάνοια, και είσαι συζευγμένη με τον φόβο του Θεού! Ω ησυχία, σχολή προσευχής και αναγνώσεως, γαλήνη λογισμών και εύδιο (γαλήνιο) λιμάνι! Ω ησυχία, αμεριμνία ψυχής, ζυγός χρηστός και φορτίο ελαφρύ, που αναπαύεις και βαστάζεις τον βαστάζοντά σε! Ω ησυχία, ευφροσύνη ψυχής και καρδίας, Ω ησυχία, όπου κάθε μέρα και νύχτα περιμένεις τον Χριστό και διατηρείς την λαμπάδα άσβεστη και συνεχώς ψάλλεις: «ετοίμη η καρδία μου ο Θεός, ετοίμη η καρδία μου!»..
Ω ησυχία, μελέτη της προσευχής και της ανάγνωσης. Ω ησυχία, γαλήνη των λογισμών και ήσυχο λιμάνι. Ω ησυχία, αμεριμνία της ψυχής. Ω ησυχία, ωφέλιμος ζυγός και ελαφρό φορτίο, που ανακουφίζεις και στηρίζεις εκείνον που υπομένει...
Ω ησυχία, καρποφόρο χωράφι του Χριστού, που καρποφορείς καλούς καρπούς. Ω ησυχία, τείχος και οχυρό εκείνων που θέλουν να αγωνισθούν για τη βασιλεία των ουρανών. Ναι, αδελφέ· να αποκτήσεις αυτή την καλή μερίδα, που διάλεξε η Μαρία·διότι αυτή η Μαρία έγινε υπόδειγμα της ησυχίας με το να καθίσει κοντά στα πόδια του Κυρίου, και με το να αφοσιωθεί μόνο σ’ αυτόν. Γι’ αυτό και την επαίνεσε ο Κύριος, λέγοντας· « Η Μαρία όμως διάλεξε την καλή μερίδα, η οποία δε θα αφαιρεθεί απ’ αυτή» . Βλέπεις, αδελφέ, πόσο σπουδαία είναι η ησυχία; Ο ίδιος ο Κύριος επαινεί εκείνον που την έχει αποκτήσει. Απόκτησέ την αυτήν, αδελφέ μου, και θα απολαύσεις τον Κύριό σου, καθισμένος κοντά στα πόδια του και αφοσιωμένος μόνο σ’ αυτόν, για να λες και συ με παρρησία· «Αφοσιώθηκε η ψυχή μου σ’ εσένα, και συ με έπιασες με το δεξί χέρι σου και με κράτησες. Γι’ αυτό, η ψυχή μου χόρτασε όπως χορταίνει το σώμα με τα λιπαρά και παχιά φαγητά» . Ναι, αδελφέ μου, απόκτησέ την αυτήν που είναι γλυκύτερη από το μέλι. Διότι είναι προτιμότερο ψωμί με αλάτι που συνοδεύεται από την ησυχία και αμεριμνία, παρά η παράθεση πολλών φαγητών μέσα σε περισπασμούς και μέριμνες. Άκου τον Κύριο που λέει· «Ελάτε σ’ εμένα όλοι όσοι είστε κουρασμένοι και φορτωμένοι, και εγώ θα σας ξεκουράσω» …
Θέλει να είσαι αμέριμνος από την πλινθουργία της Αιγύπτου, επιθυμεί να σε οδηγήσει στην έρημο, δηλαδή στην ησυχία. Αυτός θα φωτίσει τους δρόμους σου με τον στύλο της νεφέλης και θα σε θρέψει με το μάννα, εννοώ δηλαδή με το ψωμί της ησυχίας και της αμεριμνίας, για να κληρονομήσεις την καλή γη, εννοώ δηλαδή την άνω Ιερουσαλήμ. Ναι, αδελφέ, αυτήν να αγαπήσεις, αυτήν να αποκτήσεις, για να ευφρανθείς μέσα στο δρόμο των εντολών του Θεού όπως με κάθε πλούτο. Ναι, αδελφέ, να αποκτήσεις την ησυχία που συνοδεύεται από το φόβο του Θεού, και ο Θεός της ειρήνης θα είναι μαζί σου. (Οσίου Εφραίμ του Σύρου, Έργα, τόμος Δ, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, σελ.175-178)
***
Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτη
«Έχω και εγώ μία μικρή πείρα από την πνευματική τρέλλα, η οποία προέρχεται από τον θείο έρωτα. Φθάνει τότε ο άνθρωπος στην θεία αφηρημάδα και δεν θέλει να σκέφτεται τίποτε εκτός από τον Θεό, τα θεία, τα πνευματικά, τα ουράνια. Ερωτευμένος πιά θεϊκά, καίγεται εσωτερικά, γλυκά, και ξεσπάει εξωτερικά, παλαβά, μέσα στον θείο χώρο της σεμνότητος, δοξολογώντας τον Θεό».
«Όταν φουντώνει ο θείος έρως, ούτε κοιμάται κανείς ούτε τρώει, κάνει διαρκώς προσευχή, άσκηση και μετάνοιες, και τρέφεται περισσότερο από την ουράνια θέρμη. Και αν τον ζητούν να πάει κάπου, παλεύει, ποσπαθεί να βγη από την κατάσταση αυτή, αλλά δεν μπορεί· πέφτει κάτω δηλαδή… Γι’ αυτό πάει πιο βαθιά στην έρημο, για να μην τον διακόπτουν».
...έκανα μόνον τα απαραίτητα για εδώ, για να μπορώ να κάνω τα απαραίτητα για πάνω, για τον Ουρανό. Αν χαθής με τα επίγεια, χάνεις τον δρόμο σου για τον Ουρανό. Κάνεις το ένα, μετά θέλεις και το άλλο. Και αν μπης σ’ αυτό το γρανάζι, χάθηκες! Αν χαθής με τα επίγεια, χάνεις τα ουράνια. Όπως τα ουράνια δεν έχουν τελειωμό, έτσι και τα επίγεια δεν έχουν τελειωμό. Ή θα χαθής εδώ ή θα… «χαθής» εκεί. Ξέρεις τι είναι να «χάνεσαι» εκεί πάνω! Ω, έλεγα την ευχή και βυθιζόμουν! Βυθίσθηκες καμμιά φορά στην ευχή;
***
Με ρώτησε ένας λαϊκός στο Καλύβι: “Καλά, τι κάνεις εσύ εδώ; Μέρα-νύχτα τι κάνεις;” Ήταν γύρω ανθισμένες οι σουσούρες, όλη η πλαγιά γεμάτη λουλούδια. Μοσχοβολούσε ο τόπος! “Τι τραβάω, του λέω, όλη την ημέρα να ποτίσω και να περιποιηθώ όλα αυτά που βλέπεις! Και στον ουρανό βλέπεις την νύχτα πόσα κανδήλια ανάβω! Δεν προλαβαίνω να τα ανάψω όλα!” Με κοίταζε! “Την νύχτα, λέω, δεν βλέπεις κανδήλια επάνω; Εγώ τ’ ανάβω!!! Προλαβαίνω; Δεν είναι απλό σε τόσα κανδήλια να βάζης κανδηλήθρες, λάδι!!” Τάχασε ο καημένος.
***
Εισόδια της Θεοτόκου: Το γεγονός της εορτής και τα εξ αυτού συμπεράσματα (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Σήμερα, αγαπητοί μου, η Εκκλησία μας γιορτάζει την Είσοδον της Υπεραγίας Θεοτόκου εις τον ναόν του Σολομώντος, εις τα Άγια των Αγίων. Είναι γνωστό ότι οι γονείς της Υπεραγίας Θεοτόκου, Ιωακείμ και Άννα, ήσαν στείροι. Δηλαδή δεν έκαναν παιδιά. Και είχαν φθάσει σε μία προχωρημένη ηλικία, και παιδί δεν είχαν. Επειδή δε εθεωρείτο όνειδος, κυρίως εις την γυναίκα που δεν έκανε παιδιά, γι’ αυτό τον λόγο νυχθημερόν παρακαλούσαν τον Κύριο να τους δώσει ένα παιδί. Και ο Κύριος εισήκουσε την προσευχή τους. Και τους έδωκε ένα κορίτσι. Την Υπεραγίαν Θεοτόκον. Και στις προσευχές τους μέσα, είχαν τάξει εις τον Θεόν να προσφέρουν το παιδί εις τον ναόν. Ό,τι δηλαδή είχε κάνει παλιότερα η Άννα, η γυναίκα του Ελκανά, η δεύτερη γυναίκα του Ελκανά, που δεν είχε παιδιά, κι εκεί παρακαλούσε τον Θεό, στον ναό να της δώσει παιδί. Διότι η άλλη γυναίκα είχε πολλά παιδιά, και ησθάνετο πολύ δύσκολα, ησθάνετο όνειδος, όπως σας είπα, ντροπή· γι’ αυτόν τον λόγο, παρακαλούσε θερμά τον Θεό, και είπε: «Θεέ μου, δώσε μου ένα παιδί, και θα Σου το αφιερώσω». Και πράγματι, έκανε τον Σαμουήλ. Και τριών ετών τον έφερε εις τον ναόν και τον αφιέρωσε τότε επί αρχιερέως Ηλί. Και έμενε εις τον ναόν. Εκεί εκοιμάτο, εκεί έτρωγε, εκεί έμενε ο Σαμουήλ.
Έτσι, το ίδιο συνέβη και με την Υπεραγίαν Θεοτόκον. Οι γονείς της, ο Ιωακείμ και η Άννα, θερμά παρεκάλεσαν να τους δώσει παιδί, και αν τους έδινε, θα το αφιέρωναν στον Θεό. Και πράγματι, όταν εγεννήθη το παιδί τους, η Μαρία, την απεγαλάκτισαν, διότι έτσι εσυνηθίζετο τότε, εις ηλικίαν τριών ετών. Και μόλις απεγαλακτίσθη, δηλαδή έκοψαν το γάλα το μητρικό, προσέφεραν το μικρό παιδάκι εις τον ναόν. Και οι ιερείς οδήγησαν το κοριτσάκι αυτό, των τριών ετών, την τριετίζουσα Μαρία, εις τα Άγια των Αγίων. Εκεί ουδείς εισήρχετο, ούτε ιερεύς, παρά μόνον ο αρχιερεύς, και αυτός μόνο μία φορά τον χρόνο! Και συνεπώς η παρουσία της Υπεραγίας Θεοτόκου ήτο κατ’ έμπνευση του Θεού να βρίσκεται εκεί, εις τα Άγια των Αγίων.
Το γεγονός αυτό που γιορτάζομε σήμερα, προβάλλεται και σε μας, αγαπητοί μου, με έναν έκτυπον τρόπον, που έρχεται να μας πει πολλά πράγματα. Ας δούμε μερικά σημεία απ’ αυτό το γεγονός που γιορτάζομε σήμερα, τι έχει σε μας να πει.
Προσέξτε ένα σημείο, ένα πρώτο σημείο. Ότι οι γονείς της Θεοτόκου, δεν έκαναν παιδιά, και προσηύχοντο διαρκώς εις τον Θεόν να τους δώσει παιδί. Συνεπώς η Υπεραγία Θεοτόκος ήτο καρπός των προσευχών των. Τίθεται το ερώτημα: Όταν παντρεύονται δύο άνθρωποι, κι αποφασίζουν να κάνουν παιδιά, τα παιδιά είναι καρπός επιθυμίας ή καρπός αγίου πόθου; Τι είναι από τα δυο; Είναι καρπός προσευχών, ή καρπός, ξαναλέγω, σαρκός; Όταν είπα «καρπός επιθυμίας», δεν εννοώ απλώς και μόνον, ασφαλώς και αυτό, το στοιχείον της σαρκικής επιθυμίας, αλλά εννοώ το εξής: γενικά της επιθυμίας των ανθρώπων, από κίνητρο και ελατήριο το «εγώ» των. Δηλαδή επιθυμώ να έχω παιδιά, γιατί θέλω να έχω παιδιά; Να δημιουργήσω απογόνους; Να δημιουργήσω μίαν προέκτασιν της υπάρξεώς μου, ώστε αν εγώ πεθάνω, να υπάρχω στο παιδί μου και στον εγγονό μου; Αυτό δε, το βλέπομε πολλάκις στο όνομα, όταν οι άνθρωποι διαπληκτίζονται, χαλούν τις καρδιές των, να βγάλουν οπωσδήποτε το δικό τους όνομα, και, βάζοντας το δικό τους όνομα, να θέλουν να απαθανατισθούν στο πρόσωπο του παιδιού των, του εγγονού των, κ.ο.κ. Αυτό είναι φανερό, ότι το ελατήριο της επιθυμίας της δημιουργίας των παιδιών, είναι εγωιστικό. Μ’ αυτήν λοιπόν, την γενικήν έννοια, λέγω, τι είναι ένα παιδί, καρπός των προσευχών μας, καρπός αγίου πόθου ή καρπός μιας σαρκικής -γιατί όλα αυτά με μία λέξη, έτσι χαρακτηρίζονται- επιθυμίας;
Πάντως είναι παρατηρημένο και η Ιστορία αυτό το διδάσκει, η Ιστορία του Θεού, ότιγονείς που έκαναν παιδιά κατόπιν προσευχών, έκαναν άγια παιδιά. Έτσι κι ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, ήτο καρπός προσευχών. Γι’ αυτό αγαπητοί μου, όταν θα κάνουμε παιδιά, όταν θέλουμε να κάνουμε παιδιά, ιδίως το λέγω πιο πολύ στους νέους ανθρώπους, που θα ήθελαν να δημιουργήσουν και να φτιάξουν οικογένεια, δεν θα κάνουν την οικογένεια μόνο για να έχουν μία δική τους ψυχολογική άνεση ή και περαιτέρω άλλης φύσεως ανέσεις ή απλώς γιατί όπως λένε κατά τη συνήθη έκφραση «παντρευόμενος να μπει κανείς στο δρόμο του». Ποιο δρόμο; Ας το πούμε, τον κοινωνικόν δρόμον. Δηλαδή; Να, αυτό που κάνουν όλοι, θα το κάνουμε κι εμείς. Να μην διαφέρουμε από εκείνο που κάνουν οι άλλοι.
Στην πραγματικότητα την έννοια των πραγμάτων την χάνουμε. Θα πρέπει να αισθανόμαστε ότι είμεθα οικονόμοι μυστηρίων Θεού, όπως και οι ιερείς· και εδώ έχουμε το μυστήριο των παιδιών, τις αθάνατες ψυχές, που πρέπει να μυσταγωγήσουμε στον Θεό. Έτσι λοιπόν πρέπει να βλέπουμε το θέμα του γάμου και τη γέννηση των παιδιών. Το στριφογυρίζω πολλή ώρα στο μυαλό μου αν πρέπει να σας το πω, αλλά θα σας το πω, γιατί «οὐ βούλομαι σεμνότητι λόγων καλλωπίζεσθαι, ἀλλά σεμνούς ποιῆσαι τούς ἀκούοντας», όπως λέγει ο Μέγας Βασίλειος. Δηλαδή εκείνη η αχαρακτήριστος έκφρασις: «Το παιδί αυτό γεννήθηκε γιατί ξέφυγε!». Ε, όχι δα..! Όχι δα… Που δείχνει ότι όλα τα ελατήρια, όλα τα κίνητρα της δημιουργίας παιδιών, δεν είναι παρά μόνον οι ηδονές μας και τίποτε άλλο. Μα, αν είναι δυνατόν ποτέ, κάτω από τέτοιες καταστάσεις, να έχει ευλογία αυτό το παιδί που θα γεννηθεί.
Γι’ αυτό λέγει ο Κύριος, το σημειώνει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης είναι εκείνοι οι οποίοι «οὐκ ἐξ αἱμάτων, οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκὸς, οὐδὲ ἐκ θελήματος ἀνδρὸς, ἀλλ᾽ ἐκ Θεοῦ ἐγεννήθησαν». Αναμφισβήτητα μεσολαβεί η σαρκική επιθυμία· αλλά είναι αγιασμένη. Είναι κάτω από το θέλημα του Θεού. Όταν είναι κάτι κάτω από το θέλημα του Θεού, δεν είναι αυτό το πρωταρχικόν ελατήριον, αλλ’ είναι απλώς κάτι που ακολουθεί, τότε βεβαίως κι αυτό που είναι και μοιάζει για σαρκικό, δεν είναι σαρκικό αλλά είναι πνευματικό. Αυτή η σάρκα η ίδια που φορώ αυτή τη στιγμή και που με τα μάτια αυτά σας βλέπω και με την γλώσσα αυτή σας ομιλώ, δεν είναι σάρκα με την έννοια ότι είναι κάτι απόβλητο και κάτι που δεν θα μπορεί να σταθεί στην αιωνιότητα. Θα αναστηθεί η σάρκα μου. Έχει την σφραγίδα της αιωνιότητος. Γιατί; Διότι η σάρκα μου είναι θέλημα του Θεού. Άλλο πράγμα θα πει σάρκα, κι άλλο πράγμα θα πει ζω σαρκικά. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Έτσι λοιπόν ασφαλώς μπαίνει ο γάμος, με όλα τα συμπαρομαρτούντα του. Αλλά πρέπει να φέρει ο γάμος τη σφραγίδα του Θεού, του θελήματος του Θεού. Και τότε μπορώ να λέγω ότι μπορούμε να έχουμε παιδιά αγιασμένα. Έχουμε δηλαδή άγιες καταβολές. Αυτές είναι οι καταβολές, τα θεμέλια. Πολλές φορές λέμε για τα παιδιά ποιες είναι οι καταβολές των. Και συνήθως ανατρέχουμε στους προγόνους, στις λεγόμενες βιολογικές καταβολές. Μας διαφεύγει όμως ότι η μεγίστη καταβολή είναι η ευλογία του Θεού.
Έτσι, τι βλέπουμε εις αυτό το ζεύγος το αγιασμένο, τον Ιωακείμ και την Άννα; Όταν το παιδάκι τους γίνεται τριών ετών, το έταξαν και το οδήγησαν στον ναό. Εκείνο το «έταξαν» είναι μεγάλο πράγμα. Διότι δεν έταξαν απλώς να του βάλουν μαύρα, όπως μερικοί τάζουν να βάλουν μαύρα στο παιδί τους και βάζουν όταν το παιδί γεννηθεί ή ζήσει. Είναι ίσως και λίγο ανόητο το πράγμα αυτό… Ή άλλα πράγματα. Να ανάψουνε μια λαμπάδα ή ό,τι άλλο. Αφιερώνουν ολόκληρο το παιδί τους, και φεύγει από τη δικαιοδοσία τους, το αφιερώνουν στον Θεό. Και είχανε μόνο ένα· κι αυτό καρπός των γερατειών των και των προσευχών των. Εδώ κάνουν τόσα παιδιά οι άνθρωποι, και αν υποτεθεί ένα παιδί τους, όχι αυτοί να το αφιερώσουν, αλλά το παιδί να θέλει να αφιερωθεί, να γίνει υπηρέτης του Θεού, να γίνει μοναχός, να γίνει κληρικός, τότε ξεσηκώνουν τον κόσμον, γιατί δεν θα ήθελαν το παιδί τους να αφιερωθεί εις τον Θεόν. Τους ελέγχει το γεγονός της σημερινής γιορτής.
Αλλά αφιερώνουν αυτοί οι δύο ευλογημένοι γονείς το παιδί τους στον ναό. Πολλά έχει να μας πει αυτό. Σημειώσατε ότι αφιέρωσαν το παιδί τους στον ναό του Θεού. Αυτό για κάθε οικογένεια σημαίνει ότι οφείλουν να οδηγούν τα παιδιά τους εις τον ναόν. Έκφρασις είναι ο Εκκλησιασμός. Πρέπει τα παιδιά μας να τα εκκλησιάζουμε. Από νήπια, από βρέφη. Διότι τριών ετών το παιδάκι-ήταν βρέφος- σημειώσατε ότι αφιερώθηκε ολοτελώς. Δεν σήμαινε ότι πιο μπροστά δεν πήγαιναν οι γονείς του να προσφέρουν τις θυσίες τους κλπ. μαζί με το νήπιό τους.
Έτσι κι εμείς οι Χριστιανοί γονείς οφείλομε, αγαπητοί μου, να οδηγούμε τα παιδιά μας τακτικώς και εγκαίρως εις τον ναόν του Θεού. Όχι Κυριακή παρά Κυριακή. Όχι Χριστούγεννα και Πάσχα. Κάθε Κυριακή και μεγάλη γιορτή. Προσέξτε, δεν θα στέλνομε το παιδί μας στην Εκκλησία· αλλά θα πηγαίνουμε με τα παιδιά μας στην Εκκλησία. Μην ξεχνάτε ότι το παράδειγμα είναι το Α και το Ω. Διότι δεν είναι επαρκές να στείλω το παιδί μου στην Εκκλησία. Πόσοι το λέγουν αυτό γονείς! «Στέλνω», λέγει , «το παιδί μου». Τρώει το παιδί σου για σένα αδελφέ μου; Κοιμάται το παιδί σου για σένα αδελφέ μου; Ο καθένας έχει το πρόσωπό του, έχει την ατομικότητά του. Το παιδί σου για το παιδί σου και σένα για σένα. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Λοιπόν· δεν θα στείλουμε το παιδί μας στην Εκκλησία, αλλά θα πάμε με το παιδί μας στην Εκκλησία. Ώστε το παιδί μας να λατρεύσει μαζί με μας τον Θεό, αλλά και να αντιληφθεί ότι πρέπει να μιμηθεί -μιμητικός είναι ο άνθρωπος- εκείνο που κάνουν οι γονείς του. Να βαδίσει πάνω στα χνάρια των γονιών του. Αυτό είναι πάρα πολύ σπουδαίο.
Ακόμη εις τον ναόν η Υπεραγία Θεοτόκος τι έκανε; Έμεινε, ξέρετε, 11-12 χρόνια. Δηλαδή έως 15 ετών. Από εκεί παρελήφθη και οδηγήθηκε εις τα χέρια του Ιωσήφ, δια να μνηστευθεί. Από τον ναόν παρελήφθη. Προσέξτε κάτι. Η Υπεραγία Θεοτόκος προσηύχετο, μελετούσε και έκανε δουλειές στον ναό του Θεού. Δηλαδή διακονούσε τον ναό του Θεού. Αυτό το «προσηύχετο και μελετούσε»προδίδεται από την ωδή της. Βλέπομε την ωδή της, αυτήν την οποία είπε, ότι «από ΄δω και μπρος θα με μακαρίζουν οι γενεές» κλπ. κλπ. Αυτήν την ωδή την οποία είπε όταν είδε τη συγγενή της την Ελισάβετ, η οποία εγκυμονούσε τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, και είναι ωδή εφάμιλλος από πλευράς ποιητικής και προφητικής, με τις άλλες ωδές της Παλαιάς Διαθήκης, όπως του Μωυσέως, του Αββακούμ, του Ησαΐου, δεν είναι παρά καρπός παρά μιας διαρκούς μελέτης· διότι έχει στοιχεία πολλά από την ωδή της Άννης, που έζησε 1200 χρόνια πριν από την Υπεραγίαν Θεοτόκον. Και μελετούσε εκεί εις τον ναόν. Αυτό τι σημαίνει; Σημαίνει ότι το παιδί μας πολύ νωρίς θα αρχίσουμε να το κατηχούμε.
Τι σημειώνει ο Απόστολος Παύλος στον Τιμόθεο; Του λέει ότι «από βρέφους γνωρίζεις τα ιερά γράμματα». Και ποιοι ήσαν που οδηγούσαν το παιδί από βρέφους εις τα ιερά γράμματα; «Η μάμμη σου», λέει, «η Λωίδα και η μητέρα σου η Ευνίκη». Το Πνεύμα του Θεού καταξίωσε να γραφούν τα ονόματα αυτών των δύο σπουδαίων γυναικών στην Αγία Γραφή. Και να ακούγονται και να μνημονεύονται παντού και πάντοτε. Δεν σημειώνεται γι’ αυτές ότι ήσαν μορφωμένες ή εργάζονταν σε γραφεία. Ή ότι ήσαν επιστήμονες. Ήξεραν την μεγίστην επιστήμην. Την πρώτην και μεγάλην και μοναδική επιστήμη. Την επιστήμη να μεγαλώνουν παιδιά! Να μεγαλώνουν και να ανατρέφουν παιδιά.Και το παιδί τους αυτό, ένα και μοναδικό, γιατί δεν είχε πατέρα, πέθανε- Έλληνας ήτο ο πατέρας του Τιμοθέου- Εβραίες αυτές· και μεγάλωσε ο Τιμόθεος όχι προσκολλημένος στην γιαγιά και στην μαμά. Δεν ήταν ένα μαμόθρεφτο παιδάκι, αλλά ήταν ένα παιδί που το πρόσεχαν να καταρτίζεται πνευματικά και να γίνει εκείνος που έγινε. Ο μεγάλος συνεργάτης του Αποστόλου Παύλου και ο πρώτος επίσκοπος Εφέσου. Αυτής της πρωτευούσης της Μικράς Ασίας, της Εφέσου.
Ναι, αγαπητοί. Έτσι πρέπει να μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, με κατήχηση. Να μάθουμε τα παιδιά μας, γι’ αυτό πάνε σχολείο, να μάθουν γράμματα, να διαβάζουν την Αγία Γραφή. Γι’ αυτό είναι δυστύχημα σήμερα που κόψαμε τα Αρχαία Ελληνικά και δεν θα μπορούν τα παιδιά μας να καταλαβαίνουν τα κείμενα. Είναι κι άλλες απόψεις, εθνικές, αλλά από την άποψη τη θρησκευτική, είναι ένα αυτόχρημα δυστύχημα. Ωστόσο όμως θα σας έλεγα βοηθήστε τα παιδιά σας να προσοικειωθούν με το βιβλίο του Λόγου του Θεού. Σιγά σιγά θα γίνεται μια μύησις διαρκής. Μετά στο Κατηχητικό Σχολείο, στην Κατήχηση. Να αγαπούν την κατήχηση, το κήρυγμα, να αγαπούν πολύ τον λόγο του Θεού. Και διαρκώς να καταρτίζονται. Να αγαπούν την Εκκλησία. Ο Κύριος πού ευρέθηκε δωδεκαετής; Στον ναό. Και τι είπε όταν η Θεοτόκος τον ζητούσε; «Οὐκ οἲδατε ὅτι ἐν τοῖς τοῦ Πατρός μου δεῖ εἶναι με;». Ότι έπρεπε να βρίσκομαι εις τα σκηνώματα του Πατρός μου; Το κάθε παιδί πρέπει να αισθάνεται ότι ο οίκος του Θεού είναι οίκος δικός του. Γιατί είναι ο οίκος του Πατρός Του. Να αισθάνεται όμορφα μέσα εις τον ναό του Θεού. Γι’ αυτό, όπως στολίζουμε τα σπίτια μας, να είναι ευχάριστη η διαμονή μας, έτσι στολίζομε και τον ναό του Θεού, όχι μόνο προς τιμήν του Θεού, αλλά και δια την ευχάριστη διαμονή. Δεν είναι πολυτέλεια. Δια την ευχάριστη διαμονήν εκείνων οι οποίοι ευρίσκονται για να λατρεύσουν τον Θεό. Να μην κρυώνουν, να μην κουραστούν αλλά να έχουν όλην την άνεση και δυνατότητα να λατρεύσουν τον Θεό. Να είναι όλα πολύ ωραία. Γιατί και ο Θεός τα έκανε όλα πολύ ωραία.
Και κάτι ακόμα. Η Υπεραγία Θεοτόκος με τι ετρέφετο; Λέγει η Παράδοσις ότι άγγελοι την έτρεφαν. Αλλά ετρέφετο και με τον λόγο του Θεού. Άραγε είχε συλλάβει ότι εκείνη η Κιβωτός, μέσα εις τα Άγια των Αγίων, ήταν η ιδία; Και ότι δεν έπαιρνε τιμή η Υπεραγία Θεοτόκος, όπως λέγει ο Καβάσιλας, επειδή ευρίσκετο εις τα Άγια των Αγίων. Αλλά έδιδε τιμή εις τα Άγια των Αγίων! Διότι η Υπεραγία Θεοτόκος ήτο ανωτέρα από τα Άγια των Αγίων, που ήταν υλικά, κτίσματα ήσαν, και η Υπεραγία Θεοτόκος ήτο ανωτέρα από την Κιβωτόν την οποία έβλεπε απέναντί της· και η Κιβωτός δεν ήταν παρά ο τύπος ο δικός της. Διότι εκείνη η Κιβωτός είχε τις πλάκες του Νόμου, τις πέτρινες, τις πλάκες του Λόγου του Θεού. Αλλά αυτός ο Λόγος όχι πια τυπωμένος επάνω σε πέτρες, χαραγμένος, αλλά αυτός ο Λόγος ζωντανός πια θα ενοικούσε σε μια άλλη Κιβωτό. Στην Κιβωτό των σπλάχνων της Υπεραγίας Θεοτόκου…Και θα εγίνετο η Υπεραγία Θεοτόκος, η ζωντανή, η ζώσα Κιβωτός. Και εκείνη η παλαιά Κιβωτός χάθηκε. Από τις αλλεπάλληλες συμφορές των Εβραίων χάθηκε. Και ο ναός κατεστράφη. Αλλά ο αληθής ναός του Θεού Λόγου, η Υπεραγία Θεοτόκος, είναι στον ουρανό. Και τιμάται από όλους τους αγγέλους του ουρανού κι από όλες τις γενεές των γενεών. Έτσι η Υπεραγία Θεοτόκος ετρέφετο μέσα εις τον ναό.
Αγαπητοί μου. Πώς θα οδηγήσουμε τα παιδιά μας να τραφούν; Μόνο με τον λόγο του Θεού και με την κατήχηση; Όχι. Και με τα μυστήρια του Θεού. Θα κοινωνούμε τα παιδιά μας. Δεν θα λέμε στα παιδιά μας ότι πίνουν «κρασάκι και ψωμάκι». Αλλά θα τους λέμε με όλην τη σοβαρότητα ότι κοινωνούν το σώμα και το αίμα του Χριστού. Το παιδί, ξέρετε, ηρωοποιεί και με τη φαντασία του δίδει άλλες εικόνες στον ρεαλισμό που έχει μπροστά του. Θα πρέπει όμως σιγά-σιγά να του πούμε ότι κάτω από το ψωμί και το κρασί, είναι αυτός ο Χριστός ο ίδιος. Ότι αυτό που παίρνει είναι ο Χριστός. Δεν είναι κάτι άλλο. Δεν είναι σύμβολο, αλλά είναι αυτός ο ίδιος ο Χριστός. Τον Οποίον δεν βλέπουμε. Αλλά είναι ο Ίδιος. Και συνεπώς έτσι το παιδί σιγά-σιγά θα τρέφεται. Με τον εκκλησιασμό, με τη λατρεία, με το κήρυγμα, με την κατήχηση, με τα μυστήρια της Εκκλησίας. Έτσι θα γίνει καλός άνθρωπος. Έτσι θα γίνει καλός Χριστιανός.
Και μάλιστα στην εποχή που περνάμε την πολύ δύσκολη, θα αρχίσει να αποκτά με τον τρόπον αυτόν, κι εκεί πρέπει να αποβλέπουν όλα αυτά, να αποκτηθεί εκκλησιαστικό φρόνημα, εκκλησιαστική συνείδηση. Τι είναι αυτό το εκκλησιαστικό φρόνημα; Να φρονώ εκκλησιαστικά. Να βλέπω τα πάντα μέσα στη Δημιουργία από το πρίσμα της Εκκλησίας. Διότι τα πάντα είναι Εκκλησία. Το ξέρετε ότι όλα καλούνται να γίνουν Εκκλησία; Όλη η κτιστή φύσις, ό,τι κτιστό επί της γης, αυτή αύτη η γη, όλοι οι άνθρωποι… οι άνθρωποι βέβαια δυστυχώς δεν εκκλησιοποιούνται, γιατί δεν θέλουν, αυτός ο ουρανός, με τα απειράριθμα αστέρια του, το ξέρετε ότι καλούνται να εκκλησιαστικοποιηθούν; Δηλαδή να γίνουν Εκκλησία. Να μπουν στον χώρο της αφθαρσίας και της αθανασίας, μέσα στην οποία θα βασιλεύει η δικαιοσύνη και η αγάπη και η παρουσία του Θεού; Το γνωρίζετε αυτό; Κι όλα αυτά δυνάμει αυτού του σαρκωθέντος Θεού Λόγου και αναστηθέντος; Και αφθαρτισθέντος Θεού Λόγου ως προς την ανθρώπινη φύση; Προσέξτε. Αυτό θα πει έχω εκκλησιαστικό φρόνημα. Είναι μεγάλο πράγμα αυτό.
Γι’ αυτό, αγαπητοί μου, οδηγείτε τα παιδιά σας σε αυτό το φρόνημα το εκκλησιαστικό. Θα τα στείλετε να φιλήσουν το χέρι των ιερέων. Να σηκώνονται όταν βλέπουν ιερέα. Να προσέχουν πολύ. Έχουμε κι εμείς αμαρτίες. Οι ιερείς έχουμε. Γιατί ο λαός δίνει τους ανθρώπους να γίνουν ιερείς και κατά τον λαό και οι ιερείς και κατά τους ιερείς και ο λαός. Το ίδιο πράγμα είμαστε. Αλλά παρά ταύτα πρέπει να διασώσουμε μερικά πράγματα. Για να παιδαγωγήσουμε ορθά τα παιδιά μας. Και να βγούμε από αυτήν την κατάσταση την άσχημη, την τρομακτική, τη φοβερή. Να δημιουργήσουμε μια καινούρια γενεά. Μια γενεά αναγεννημένη και που θα ευλαβείται τον Θεό, θα έχει εκκλησιαστικό φρόνημα, μια γενεά που θα αγιάζεται και μια γενεά που θα αγαπάει και τους ανθρώπους και την πατρίδα και ό,τι έχει αξία στον κόσμον αυτόν. Γιατί όλες οι αξίες σήμερα έχουν ανατραπεί. Ας δημιουργήσουμε λοιπόν τέτοια εκκλησιαστική αγωγή στα παιδιά μας. Και τότε πραγματικά θα βλέπουμε ευτυχισμένη γενεά. Θέλετε; Η γιορτή η σημερινή, τα Εισόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου, οι γονείς της Υπεραγίας Θεοτόκου, ο Ιωακείμ και η Άννα, αυτό το γεγονός της Εισόδου της Θεοτόκου εις τον ναόν, όλα αυτά δείχνουν τον δρόμο. Στέκονται ένα οροθέσιο. ΠΗΓΕΣ: Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ. http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/ueotokos/ueotokos_020.mp3 (Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος)
Synaxarion. On November 21, we commemorate the Entry of the Mother of God into the Holy of Holies Feast of the Hesychastic monasticism
On Entry of the Mother of God into the Temple Metropolitan Anthony of Sourozh
There are feasts in which the power lies in the event being remembered; it is the event itself that is important, significant, and decisive for the destinies of men; this is true of the feast of the Nativity of Christ and the Feast of the Resurrection; the decisive thing is, respectively, that God became a human being on that day and was born on Earth, and that it was on that day that the Lord who had died on the cross for the sake of our salvation was risen from the dead.
There are also holidays, as well as icons, which tell us about some very special event, even if their historical context is not clear. Such is the feast of the Entry of the Blessed Virgin Mary into the Temple. It is hardly possible that the event described in the liturgical hymn did indeed happen in ancient Jerusalem; but it tells us something more significant and important about the Mother of God than Her physical entry into the Holy of Holies, which was forbidden even to the High Priest other than on specific days. This is the day when the Blessed Virgin, who has reached her early maturity that makes a child capable of experiencing, perceiving and responding personally to the mysterious touch of grace, entered the Holy of Holies – not the actual Holy of Holies but rather the deep union with God, which the Temple stood for.
With what trembling should we read the words in the divine service book, which are attributed to Joachim and Anne with such tenderness and intensity: Go, child! Be the praise and sweet fragrance to the One who gave you everything. Enter the area to which there is no door; learn the mysteries and prepare yourself to become the abode of God Himself. How wonderful it is to think that a mother and a father can address their child with such words:Go into the depth, enter the mystery where no physical door leads, and prepare yourself to be an offering unto God, a sweet fragrance, a divine habitation…
This is how some Fathers of the Church and Saint Theophan interpret the meaning of this entry of the Mother of God into the temple, into the Holy of Holies. Not touched by sin, not desecrated by anything, but capable of responding to the holiness, the glory, the wondrousness of God with her pure heart, unblemished flesh, and her unmarred mind, the three-year-old Maiden is sent to these depths of prayerful, contemplative communion.
We read elsewhere in the same divine service that the Archangel Gabriel told her quietly that she was to open herself up for God and prepare herself to become the place of the Savior’s coming incarnation.
This is what the feast tells us: from the very first steps of her life, taught by her mother and father and guided by an angel, she enters into the depths of prayer, silence, awe, love, contemplation, and purity that make up the true Holy of Holies. Isn’t it amazing after all that we celebrate this day as the beginning of our salvation? The Blessed Virgin, the first of all creatures, enters these impenetrable, impregnable depths, enters into the fellowship with God that will grow and grow, untainted, unclouded, unblemished, unspoiled throughout her life, until, as one Western writer writes, she will be able, in response to God’s call, to utter God’s name with all her mind, with all her heart, with all her will, with all her flesh, and to give birth to God’s Incarnate Word by the Holy Spirit.
Yes, the day of this holiday is indeed the day when we witness the occurrence of this miraculous event, the beginning of this growth. At the same time, it gives us the idea of what we are called to – where the Lord calls us – the Holy of Holies. Yes, we are defiled; yes, our minds are blurred; yes, our hearts are unclean; yes, our lives are corrupt and unworthy of God. Still, there is repentance available to all, which can purify our minds, our bodies, our hearts;it can correct our will and make our lives righteous, so that we may also enter the Holy of Holies.
No doubt that this holiday, with the words that appear to be spoken by Joachim and Anna, which I’ve quoted, exhorts every mother and every father to say to our children from an early age – from the moment when a child can understand anything, or at least to feel it in his heart, to be sensitive, and to receive grace – the following words: Enter reverently, tremblingly into the area where no door – neither the church nor the mental or any other door – leads, except for the silent, trembling waiting before God. Go into that Holy of Holies and grow into the full measure of Christ, to become like the Mother of God and to turn into a temple, a place of residence for the Holy Spirit and the Lord in the Sacraments, and to become a child of our Heavenly Father. Amen. Translated by The Catalogue of Good Deeds Source: https://azbyka.ru/otechnik/Antonij_Surozhskij/propovedi/3_2
***
“Abrother came to Scetis to visit Abba Moses and asked him for a word. The old man said to him, ‘Go, sit in your cell, and your cell will teach you everything.’”
Having withdrawn from the palace to the solitary life, abba Arsenius prayed and heard a voice saying to him, “Arsenius, flee, be silent, pray always, for these are the source of sinlessness.”
***
St. Seraphim of Sarov
Many explain that this stillness refers only to worldly matters; in other words, that during prayerful converse with God you must ‘be still’ with regard to worldly affairs. But I will tell you in the name of God that not only is it necessary to be dead to them at prayer, but when by the omnipotent power of faith and prayer our Lord God the Holy Spirit condescends to visit us, and comes to us in the plenitude of His unutterable goodness, we must be dead to prayer too. The soul speaks and converses during prayer, but at the descent of the Holy Spirit we must remain in complete silence, in order to hear clearly and intelligibly all the words of eternal life which He will then deign to communicate. Complete soberness of both soul and spirit, and chaste purity of body is required at the same time. The same demands were made at Mount Horeb, when the Israelites were told not even to touch their wives for three days before the appearance of God on Mount Sinai. For our God is a fire which consumes everything unclean, and no one who is defiled in body or spirit can enter into communion with Him. (St. Seraphim of Sarov: A Spiritual Biography by Archimandrite Lazarus Moore, Chap. 8)
***
Saint Symeon the New Theologian 949 -1022 A.D
I know that the Immovable comes down; I know that the Invisible appears to me; I know that He who is outside the whole creation takes me within Himself and hides me in His arms, and then I find myself outside the whole world. I, a frail, small mortal in the world, behold the Creator of the world, all of Him, within myself; and I know that I shall not die, for I am within the Life, I have the whole of Life springing up as a fountain within me. He is in my heart, He is in heaven: both there and here He shows himself to me with equal glory. Hymn 13, ed. Johannes Koder, vol 1
***
On Eschatology and Hesychasm Fr. John Romanides 1928-2001
Those who really speak about the end times are those who practice hesychasm, not relaxation. Genuine Orthodox eschatology is hesychasm. (Protopresbyter John S. Romanides, Patristic Theology: The University Lectures of Fr. John Romanides, trans. Hieromonk Alexios [Trader] pg. 108)
The Feast of the Entrance of the Theotokos is celebrated with the Divine Liturgy of Saint John Chrysostom which is conducted on the morning of the Feast and preceded by a Matins (Orthros) service. A Great Vespers is conducted on the evening before the day of the Feast. Scripture readings for the Feast are the following: At Vespers: Exodus 40:1-5, 9-10, 16, 34-35; I Kings 7:51, 8:1, 3-4, 6-7, 9-11; Ezekiel 43:27—44:4. At the Matins: Luke 1:39-49, 56. At the Divine Liturgy: Hebrews 9:1-7; Luke 10:38-42; 11:27-28.
Today is the prelude of God’s good pleasure, and the proclamation of humanity’s salvation. In the temple of God, the Virgin is presented openly, and in herself she announces Christ to all. Let us, then, with a great voice cry aloud to her: “Rejoice, you are the fulfillment of the Creator’s dispensation.”
Kontakion of the Feast. Mode 4. “Having been lifted up…”
The most pure temple of the Savior, the precious bridal chamber and Virgin, the sacred treasury of the glory of God, is on this day brought into the house of the Lord, bringing with her the grace that is in the divine Spirit. To her do the angels of God chant the hymn: She is the heavenly tabernacle!
Ikos: Beholding the grace of the ineffable and divine mysteries of God made plainly manifest in and filling the Virgin, I rejoice; yet I know not how to understand this strange and ineffable image. How hath the pure one alone been shown to be above all creation, visible and noetic? Wherefore, desiring to praise her, I am greatly in awe in mind and word; yet, making bold, I proclaim and magnify her, saying: She is the heavenly tabernacle!
Magnificat The angels, beholding the entry of the all-pure one, were amazed to see the Virgin enter into the Holy of holies.
Irmos: May the hands of the profane in nowise touch the Theotokos, the animate ark of God; but let the lips of the faithful, unceasingly chanting the cry of the angel, joyfully cry out: Truly thou art more highly exalted than all, O pure Virgin!
Theotokion. O my soul, magnify her who is greater in honor and in glory than the armies of heaven.
For us who faithfully hasten * to your compassion for refuge, * O Virgin Mother of our God, * and who piously worship * your Son as God of all the world * and Master, entreat Him now most fervently * that He save us from injury and dangers * and temptations of all kinds.
Glory…, Now and ever…, the composition of Leo Magister, in Tone II
Today the most immaculate Virgin is brought to the temple, to the habitation of God, the King of all, the Nourisher of our whole life. Today the most pure and holy one, is led to the Holy of holies like a heifer three years of age. Let us cry out unto her like the angel: “Rejoice, thou who alone art blessed among women!
“Να είσαι άνθρωπος είναι λίγο…” Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Κάνε το καλό και θάψε το κάτω από την πέτρα, εκείνο από την πέτρα θα φτιάξει γλώσσα για τον εαυτό του και θα αναγγελθεί. Εάν είσαι στη φυλακή για τη δικαιοσύνη, όλα τ’ αστέρια θα λάμπουν επάνω από τη φυλακή σου και θα δουλεύουν για την ελευθερία σου. Εάν είσαι στην κρεμάλα για τη δικαιοσύνη, όλοι οι ουρανοί θα κινηθούν και θα δουλέψουν τον θάνατό σου να τον μετατρέψουν σε ζωή.
Να είσαι άνθρωπος, είναι λίγο. Να είστε θεοί, λέει η Αγία Γραφή. Να είσαι άνθρωπος, είναι χαμηλός στόχος. Να είστε θεοί, είναι ο πιο υψηλός στόχος.
Πεινασμένοι, κανένας στόχος δεν θα σας χορτάσει εκτός από τον πιο υψηλό. Διψασμένοι, κανένας στόχος δεν θα σας ποτίσει εκτός από τον πιο υψηλό.
Εκείνοι, που σάς ψιθυρίζουν στ’ αυτιά: «Να είστε άνθρωποι», στην πραγματικότητα σας λένε: «Να είστε αυτό που είστε λίγο διαφορετικά».
Ενώ ο Θεός, πιστεύοντας σε σας, σας ψιθυρίζει το πιο υψηλό και το πιο στοργικό μυστικό: «Να είστε θεοί»!
Περισσότερο απ’ αυτό τίποτα δεν μπορεί να ειπωθεί. Επάνω απ’ αυτό τα λόγια χάνονται και η σιωπή γίνεται φλύαρη.
Το θησαυροφυλάκιο.
Η Βασιλεία του Θεού, δεν κερδίζεται με τη γλώσσα αλλά με την καρδιά. Η καρδιά είναι το θησαυροφυλάκιο των θησαυρών, με τους οποίους εξαγοράζεται η Βασιλεία- η καρδιά και όχι η γλώσσα. Αν το θησαυροφυλάκιο είναι γεμάτο με τους θησαυρούς του Θεού, τότε η γλώσσα, που είναι ο αγγελιαφόρος αυτών των θησαυρών, είναι αξιόπιστη και ευχάριστη.
Η ψυχή πιο σημαντική από το σώμα
Ο άνθρωπος είναι σαν το πουλί, που ο καιρός το στολίζει με πολύχρωμα πούπουλα. Όμως, σαν έρθει θα μαδήσει τα πούπουλά σου. Άμα δέσεις υπερβολικά την ψυχή σου με τα πούπουλα, ο καιρός μαζί με τα πούπουλα θα μαδήσει και την ψυχή σου. Ω, πόσο άσχημη θα είναι τότε η γύμνια σου!
Πόσοι και πόσοι άνθρωποι υπάρχουν, που κάνουν τη δουλειά τους με το φως του ηλίου από το πρωί μέχρι το σούρουπο, χωρίς να κοιτάξουν καν τον Ήλιο, χωρίς να αισθανθούν τον Ήλιο, χωρίς να σκεφθούν ούτε με μία σκέψη τον Ήλιο!
Πόσοι και πόσοι άνθρωποι υπάρχουν, που περνούν τη ζωή τους με το φως, τη δύναμη και τη βοήθεια του Θεού, χωρίς να κοιτάξουν καν τον Θεό, χωρίς να σκεφθούν ούτε με μία σκέψη τον Θεό! Και ο Ήλιος σιωπά χωρίς θυμό και συνεχίζει να φέγγει ασταμάτητα. Και ο Θεός σιωπά χωρίς θυμό και συνεχίζει να βοηθά ασταμάτητα. Όμως όταν γίνεται σκοτάδι, όταν πέσει ομίχλη, όταν δυναμώνει η παγωνιά, τότε οι άνθρωποι θυμούνται τον Ήλιο, στρέφονται προς τον Ήλιο, επαινούν τον Ήλιο, αναστενάζουν για τον Ήλιο. Έτσι και όταν γίνονται συμφορές, ανέχεια, βάσανα αβοήθητα και στενά αδιέξοδα, οι άνθρωποι θυμούνται το Θεό, στρέφονται προς το Θεό, δοξάζουν το Θεό, αναστενάζουν για το Θεό.
Ο θάνατος.
Μεταξύ της σιωπής ουρανού και γης πικραμένα φιλονικούν οι σοφοί: «Τι είναι ύλη» και «τι είναι πνεύμα». Ενώ ο θάνατος κάθεται στο νεκροταφείο και αποφασιστικά απαντά: «Η ύλη είναι ζύμη, το πνεύμα είναι μαγιά, εσείς είστε ψωμιά, κι εγώ φιλοξενούμενος».
Να δένεις τις κλωστές στον ουρανό.
Όλα σου τα έργα, όποια πράξεις, αλλά όχι εν ονόματι του ουρανού και χωρίς την άδεια του ουρανού, θα φέρουν πικρό καρπό, αφού ο ουρανός δεν θα τα περιβάλει με την χαρισματική του βροχή ούτε θα τα φωτίσει με το ζωοδόχο του φως. Ό,τι και να σκοπεύεις, άκουσε τη συμβουλή του ουρανού. Ό,τι και να υφαίνεις, να δένεις τις κλωστές στον ουρανό. (Από το βιβλίο “Στοχασμοί περί καλού και κακού”, Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, ἐκδ. Ἐν Πλῷ,. ᾿Αθήνα 2007)
***
Ευχαρίστου του λαϊκού
Δυο από τους πατέρες παρακάλεσαν τον Θεό να τους πληροφόρηση σε τί μέτρα πνευματικής προκοπής έφθασαν. Και τους ήλθε φωνή οπού έλεγε : « Σ’ αυτό το κεφαλοχώρι της Αίγυπτου είναι κάποιος λαϊκός, Ευχάριστο τον λένε, και η γυναίκα του ονομάζεται Μαρία. Σεις δεν έχετε φθάσει ακόμη στα δικά τους μέτρα ». Σηκώθηκαν λοιπόν οι δυο γέροντες και πήγαν σ’ εκείνο το κεφαλοχώρι. Και ρωτώντας, βρήκαν το καλύβι του και τη γυναίκα του και της λέγουν : « Πού είναι ο άνδρας σου ; ». Και αυτή τους αποκρίθηκε : « Τσοπάνης είναι και βόσκει τα πρόβατα». Και τους έμπασε στο σπιτάκι του. Και όταν έπεσε το βράδι, ήλθε ο Ευχάριστος με τα πρόβατα. Βλέποντας δε τους γέροντες, τους έστρωσε τραπέζι και έφερε νερό να τους πλύνη τα πόδια. Και του λέγουν οι γέροντες : « Δεν θα φάμε τίποτε αν δεν μάς φανέρωσης το έργο σου ». Ο δε Ευχάριστος, με ταπεινοφροσύνη, είπε : «Εγώ είμαι τσοπάνης και αυτή είναι η γυναίκα μου ». ’Αλλά οι γέροντες επέμεναν να τον παρακαλούν και εκείνος δεν ήθελε να τους πη. Και του λέγουν : « Ο Θεός μάς έστειλε σ’ εσένα ». Μόλις λοιπόν άκουσε αυτά τα λόγια, φοβήθηκε και τους είπε : « Να, αυτά τα πρόβατα τα έχουμε από τους γονείς μας. Και ό,τι μάς αξιώση ο Κύριος να βγάλουμε απ’ αυτά, το χωρίζουμε σε τρία μέρη. Το ένα μέρος είναι για τους φτωχούς. Το άλλο, για τη φιλοξενία. Και το τρίτο, για τις ανάγκες μας. Και από τότε όπου πήρα τη γυναίκα μου, δεν μιάνθηκα ούτε εγώ ούτε του λόγου της, αλλά είναι ανέγγιχτη. Και ο καθένας μας κοιμάται χωριστά, τη δε νύχτα φοράμε σάκκους και τη μέρα τα ρούχα μας. Έως τώρα κανείς από τους ανθρώπους δεν τα έμαθε αυτά ». Και ακούοντάς τον, θαύμασαν και έφυγαν δοξάζοντας τον Θεό. (Είπε Γέρων, Το Γεροντικόν εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1996 σελ. 76-79)
***
Κυριακή Θ’ Λουκά: Η παραβολή του άφρονα πλουσίου (Λουκ. ιβ’ 16-21) Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συμβουλεύει όλους εκείνους που είναι πρόθυμοι να δεχτούν συμβουλή: «Έφαγες μέχρι κορεσμού; Θυμήσου τους πεινασμένους. Ικανοποίησες τη δίψα σου; Θυμήσου τους διψασμένους. Ζεσταίνεσαι καλά; Θυμήσου αυτούς που κρυώνουν. Ζεις σ’ ένα πλούσια επιπλωμένο σπίτι; Βάλε μέσα και τους άστεγους. Ένιωσες ευτυχισμένος σε μια γιορτή; Προσπάθησε να χαροποιήσεις τους λυπημένους και τους θλιμμένους. Σε τιμούν ως άνθρωπο πλούσιο; Προσπάθησε να επισκεφτείς και ν’ ανακουφίσεις τους ενδεείς. Είσαι ευχαριστημένος από τον προϊστάμενό σου; Κάνε και τους υφισταμένους σου χαρούμενους. Αν είσαι σπλαχνικός κι ευγενικός μαζί τους, θα βρεις έλεος κι ευσπλαχνία όταν η ψυχή σου αναχωρήσει από το σώμα σου». Δύο μεγάλοι ασκητές στην έρημο της Αιγύπτου προσευχήθηκαν στο Θεό να τους αποκαλύψει αν υπάρχει άνθρωπος στον κόσμο που να υπηρετεί το Θεό καλύτερα απ’ αυτούς. Και τους αποκαλύφτηκε το εξής: Δέχτηκαν την εντολή να πάνε σ’ ένα συγκεκριμένο μέρος και σ’ ένα συγκεκριμένο άνθρωπο, για να βρουν απάντηση στο ερώτημά τους. Πήγαν στον τόπο που τους αποκαλύφτηκε και βρήκαν έναν απλοϊκό άνθρωπο που τον έλεγαν Ευχάριστο. Ήταν κτηνοτρόφος. Οι ασκητές δε βρήκαν τίποτα αξιόλογο στον άνθρωπο αυτό, αλλά τον ρώτησαν πώς προσπαθούσε να τηρήσει το θέλημα του Θεού. Ο Ευχάριστος δίστασε αρκετά κι υστέρα τους είπε πως μοίραζε όσα κέρδιζε από τα ζωντανά του σε τρία μερίδια: Το ένα μερίδιο το έδινε στους φτωχούς και τους άπορους, άλλο ένα για να περιποιείται τους ξένους και το τρίτο το κρατούσε για τον εαυτό του και τη σεμνή σύζυγό του. Οι ασκητές τ’ άκουσαν αυτά, ευχαρίστησαν τον ευεργέτη τους και γύρισαν στα κελλιά τους. Βλέπουμε από το παράδειγμα αυτό πως ο Θεός λογαριάζει μεγαλύτερη αρετή την ελεημοσύνη και τη φιλανθρωπία από τον αυστηρό ασκητισμό. Ο άπληστος πλούσιος της παραβολής μας δε σκεφτόταν καθόλου το Θεό, την ψυχή του ή τη φιλανθρωπία. Μοναδική του σκέψη ήταν να επεκτείνει τις σιταποθήκες του, για να στοιβάσει μέσα όλα τα γεννήματα από τους αγρούς του. (Απόσπασμα από το βιβλίο «ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟ Γ’ – ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΤ’ Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς», Αθήνα 2014)
***
Κυριακή Θ’ Λουκά Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ
…Ηευημερία τού ανθρώπου στον κόσμο τούτο εξαρτάται αποκλειστικά από το έλεος του Θεού, από την ευλογία Του. Αν ο Θεός αποσύρει το έλεος και την ευλογία Του από τον άνθρωπο, τότε αυτός μέσα σ’ όλη την αφθονία των υλικών αγαθών του, μέσα σ’ όλη τη δύναμή του, πλήττεται από δυστυχίες αξεπέραστες…
Ο τυφλωμένος πνευματικά πλούσιος δεν σκεφτόταν τον Θεό, την αιωνιότητα, τους φτωχούς αδελφούς του. Σκεφτόταν μόνο τον εαυτό του. Αλλά και για τον εαυτό του σκεφτόταν καταστροφικά, γιατί είχε ξεχάσει τον προορισμό τής ψυχής, θεωρώντας δεδομένη την υποδούλωσή της στο σώμα. Δεν σκεφτόταν τον Θεό, ο οποίος, με το να τον ευεργετεί, τον παρακινούσε στην ευεργετικότητα. Δεν σκεφτόταν την αιωνιότητα, στην οποία όφειλε να στείλει με την ελεημοσύνη μέρος της περιουσίας του, για να μην είναι εκεί φτωχός και ανάξιος των ανακτόρων τού παραδείσου…
Αν κοιτάξουμε μέσα μας και γύρω μας προσεκτικά, θα διαπιστώσουμε πως η ευαγγελική παραβολή του άφρονα πλουσίου αποτελεί έναν καθρέφτη για όλους μας…
Ό,τι έγινε με τον πλούσιο, γίνεται με κάθε άνθρωπο που ξεχνά τον Θεό και παραδίνεται στην αμαρτία… Στερούσε από τον εαυτό του την υψηλή αξία του ανθρώπου που δημιουργήθηκε για την αιωνιότητα, του ανθρώπου που οφείλει να προετοιμάζεται στη γη για τον ουρανό, του ανθρώπου που οφείλει να υποτάσσει το σώμα του στην ψυχή του. Να «πλουτίζει κανείς με ό,τι θέλει ο Θεός» σημαίνει να ζει ζωή θεάρεστη. Όταν η επίγεια διαγωγή κατευθύνεται από τις ευαγγελικές εντολές, φέρνει στην ψυχή πλούτο άφθαρτο: τη θεογνωσία, την αυτογνωσία, την πίστη, την ταπείνωση, την αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον. Ο άνθρωπος που έχει τέτοια διαγωγή, διαχειρίζεται σωστά την επίγεια περιουσία του ως θείο δώρο. Με τη σωστή διαχείριση μεταβάλλει τη φθαρτή αυτή περιουσία σε άφθαρτη, γιατί τη μεταφέρει από τη γη στον ουρανό με την ελεημοσύνη. Και μεταφέροντας με την ελεημοσύνη την περιουσία του στον ουρανό, μεταφέρει εκεί αόρατα και την καρδιά του, αφού ο ίδιος ο Κύριος βεβαίωσε: «Όπου είναι τα πλούτη σας, εκεί θα είναι και η καρδιά σας». Ένας τέτοιος χριστιανός μένει στον ουρανό με τους λογισμούς και τα αισθήματά του, όπως ο απόστολος, ο οποίος ήδη από τον καιρό τής διαβιώσεώς του στη γη έλεγε για τον εαυτό του: «Εμείς είμαστε πολίτες του ουρανού». Αμήν (Πηγή: “Ασκητικές ομιλίες Β’” Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ, επισκόπου Καυκάσου και Μαύρης Θάλασσας, Εκδ. Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής)
Κατά τη Δευτέρα Παρουσία Του ο Κύριος δεν θα μας ρωτήσει σε τι εποχές ζήσαμε, αλλά πώς συμπεριφερθήκαμε στον πλησίον μας! Χωρίς έλεος και ευαισθησία στους άλλους, δεν θα σωθούμε.
«Εάν μπορούσα να προφθάσω, μάρτυς μου ο αναστάς Θεός, θα στεκόμουν ενώπιον των ναών, των νοσοκομείων και ενώπιον των πολυτελών χώρων για τις δεξιώσεις και τις επιδείξεις μόδας, και προσωπικά θα ζητούσα ελεημοσύνη για τα δοκιμαζόμενα αδέλφια και παιδιά μας. Ο κάθε από εμάς θα έπρεπε, με ενεργό τρόπο, να ντροπιάση όλες εκείνες τις επιδεικτικές πλεονεξίες, οι οποίες υπάρχουν σε τόσους δημοσίους χώρους, και όχι μόνο απλώς να σκανδαλιζόμεθα και να απελπιζώμεθα, επειδή η αναισχυντία κυριάρχησε γύρω μας».
«Βιώνουμε την ταλαιπωρία του κάθε ανθρώπου ως δική μας. Επειδή κάθε ανθρώπινο δάκρυ, κάθε σωματικός ή ψυχικός πόνος είναι αδελφικό δάκρυ, αδελφική πληγή και αδελφικό αίμα », έγραφε σε επιστολή του το 1992.
Για μας, αδελφοί και αδελφές , το Ευαγγέλιο, η Ορθόδοξη πίστη, δεν αποτελούν δίδαγμα που αποστηθίζεται και αναπαράγεται, αλλά τη διδασκαλία που ορίζει τη ζωή μας. Όταν το στόμα των Αποστόλων σώπαινε, μιλούσαν τα έργα τους, η αγιασμένη ζωή τους…. Μη λησμονούμε ότι ζητούμενο της εδώ ζωής μας είναι να κερδίσουμε την αιώνιο ζωή και τη μακαριότητα της Βασιλείας των ουρανών, να βρεθούμε κοντά στον Θεό και τους αγίους Του. Άρα, εδώ έγκειται το νόημα της ζωής μας…
***
Άγιος Παΐσιος o Αγιορείτης Ο φιλάργυρος είναι «κουμπαράς»· μαζεύει αυτός, για να τα βρουν οι άλλοι.
– Γέροντα, είναι δυο αδελφάκια· το μικρό δίνει, ενώ το μεγάλο δεν δίνει. – Να μάθουν οι γονείς και στο μεγάλο να γλυκαίνεται από το να δίνη. Αν το μεγάλο δουλέψη πάνω σ᾿ αυτό, θα έχη μεγαλύτερο μισθό από το μικρό που από την φύση του δίνει, και θα γίνη καλύτερο.
– Γέροντα, πώς θα απαλλαγή κανείς από την στενότητα της καρδιάς, από την δυσκολία που έχει να δίνη; – Τί, είσαι τσιγγούνα; Θα σε πετάξω έξω!Και στην διακονία, λ.χ. όταν είσαι στο αρχονταρίκι, να πάρης μια γενική ευλογία, για να μπορής να δίνης. Βλέπεις και ο Θεός πόσο άφθονα δίνει σε όλους τις ευλογίες Του; Αν δεν συνηθίση να δίνη κανείς, μαθαίνει στην τσιγγουνιά και δυσκολεύεται μετά να δώση.
Ο φιλάργυρος είναι «κουμπαράς»· μαζεύει αυτός, για να τα βρουν οι άλλοι. Χάνει έτσι την χαρά του δοσίματος και την θεία ανταπόδοση. Λέω σε έναν πλούσιο μια φορά: «Τί τα μαζεύεις; Υποχρεώσεις δεν έχεις. Τί θα τα κάνης;». «Εδώ θα μείνουν, μου λέει, όταν πεθάνω». «Εγώ σού δίνω ευλογία, του λέω, να τα πάρης επάνω όλα!». «Εδώ θα μείνουν, ξαναλέει. Άμα πεθάνω, ας τα πάρουν οι άλλοι». «Έμ, εδώ θα μείνουν, του λέω. Ο σκοπός είναι να τα δώσης με τα ίδια σου τα χέρια τώρα που ζής!». Δεν υπάρχει πιο ανόητος άνθρωπος από τον πλεονέκτη, που μαζεύει συνέχεια και ζη συνέχεια με στέρηση και τελικά αγοράζει την κόλαση με τις συγκεντρωμένες του οικονομίες. Το έχει τελείως χαμένο, γιατί δεν δίνει και χάνεται με υλικά πράγματα, οπότε χάνει τον Χριστό.
Τον τσιγγούνη τον κοροϊδεύουν και οι άλλοι. Ήταν ένας πολύ πλούσιος κτηματίας· είχε χωράφια σε μια επαρχία, είχε και στην Αθήνα διαμερίσματα, αλλά ήταν πολύ τσιγγούνης. Μια φορά έφτιαξε μια χύτρα φασολάδα τελείως νερουλή, για να φάνε οι εργάτες που δούλευαν στα χωράφια του. Παλιά δούλευαν οι καημένοι από το πρωί, πριν βγή ο ήλιος, μέχρι να βασιλέψη. Το μεσημέρι που σταμάτησαν λίγο, για να ξεκουρασθούν, άδειασε το αφεντικό μέσα σε έναν ταβά την φασολάδα και φώναξε τους εργάτες να φάνε. Κάθησαν γύρω-γύρω οι καημένοι οι εργάτες και άρχισαν να τρώνε· πότε έπιαναν με το κουτάλι από κανένα φασόλι, πότε μόνον ζουμί! Ένας εργάτης ήταν πολύ πειραχτήρι. Αφήνει το κουτάλι του και πάει παραπέρα. Βγάζει τις αρβύλες του, τις κάλτσες του και προχωράει να μπή μέσα στον ταβά. «Τί κάνεις;», του λένε οι άλλοι. «Λέω να μπώ μέσα, μήπως πιάσω κανένα φασόλι!», τους λέει. Τόσο τσιγγούνης ήταν εκείνος ο ταλαίπωρος. Γι᾿ αυτό, χίλιες φορές να τον κυριέψη η σπατάλη τον άνθρωπο παρά η τσιγγουνιά.
– Η τσιγγουνιά είναι αρρώστια, Γέροντα. – Πολύ μεγάλη αρρώστια! Άμα κυριέψη τον άνθρωπο η τσιγγουνιά, μεγαλύτερη αρρώστια δεν υπάρχει. Η οικονομία καλή είναι, αλλά να προσέξη κανείς να μην τον κυριέψη σιγά-σιγά ο πειρασμός με την τσιγγουνιά. Δεν λέω να είναι κανείς σπάταλος, αλλά τουλάχιστον, όταν κάποιος είναι σπάταλος, αν του ζητήσης κάτι, εύκολα θα σού το δώση. Αν είναι τσιγγούνης, θα λυπάται να σού το δώση. Ήταν μια φορά δυο νοικοκυρές και συζητούσαν στην γειτονιά για σαλάτες, για ξίδια και πάνω στην συζήτηση είπε η μία: «Έχω πολύ καλό ξίδι». Μια φορά χρειάσθηκε η άλλη η φουκαριάρα λίγο ξίδι και πήγε να της ζητήση. «Άκου εδώ, της λέει εκείνη, εγώ, αν το έδινα, δεν θα είχα ξίδι επτά χρόνων!». Καλά είναι να κάνη οικονομία κανείς και να δίνη. Οικονόμος δεν θα πη τσιγγούνης. Ο πατέρας μου χρήματα δεν κρατούσε. Στα Φάρασα δεν είχαν ξενοδοχείο· το σπίτι μας ήταν σαν ξενοδοχείο. Όποιος ερχόταν στο χωριό, στον πρόεδρο θα πήγαινε να μείνη. Θα έτρωγε, θα του έπλεναν τα πόδια, θα του έδιναν και κάλτσες καθαρές.
Τώρα, βλέπω ότι και σε μερικά προσκυνήματα έχουν αποθήκες ολόκληρες με κανδήλια και δεν λένε: «Έχουμε, μη μας δίνετε άλλα». Αυτά ούτε μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν ούτε να τα πουλήσουν, αλλά ούτε και τα δίνουν. Όταν αρχίση να μαζεύη κανείς, δένεται και δεν μπορεί να δώση. Αν όμως αρχίση να μη μαζεύη πράγματα και τα δίνη, τότε θα μαζευτή η καρδιά στον Χριστό, χωρίς να το καταλάβη. Μια χήρα να μην έχη χρήματα να αγοράση έναν πήχυ ύφασμα να ντύση τα παιδιά της, και εγώ να μαζεύω! Πώς να το ανεχθώ αυτό; Στο Καλύβι δεν έχω ούτε πιάτα ούτε κατσαρόλια· τενεκεδάκια έχω. Προτιμώ ένα πεντακοσάρικο να το δώσω σε έναν φοιτητή, να πάη από το ένα μοναστήρι στο άλλο, παρά να πάρω κάτι για μένα. Αν δεν μαζεύης, έχεις ευλογία από τον Θεό. Όταν δίνης ευλογία, παίρνεις ευλογία. Η ευλογία γεννάει ευλογία.
Άγιος Γαβριήλ ο διά Χριστόν σαλός και Ομολογητής της Γεωργίας
Οι καιροί ήταν δύσκολοι. Η κρατική εξουσία προσπαθούσε με κάθε τρόπο να προσεταιρίζεται τους ιερωμένους και να τους χρησιμοποιεί για να εξυπηρετούν τα δικά της συμφέροντα. Οι εκκλησίες είχαν γεμίσει από προδότες. Έξαλλος με την κατάσταση, ο π. Γαβριήλ είχε πει σ’ έναν κληρικό: «Μπροστά στη Θεολογική Σχολή να ανοίξεις ένα λάκκο, να τον γεμίσεις με νερό και όποιος δεν μπορεί να τον περπατήσει να μην τον χειροτονείς. Τί τους θέλεις τέτοιους; Εσύ δεν ξέρεις! Γεμίσαμε με τσεχιστές της Κα Γκε Μπε. Τον άνθρωπο πρέπει να τον επιλέγεις για την πίστη του και όχι για τις γνώσεις του. Και ο άγιος Ανδρέας, ο δια Χριστόν σαλός, έλεγε: ¨Να μη ζηλεύεις έναν άνθρωπο ούτε αν είναι όμορφος, ούτε αν είναι μορφωμένος, αλλά αν είναι ταπεινός, αν έχει φόβο Θεού και πνεύμα ευθές και ειλικρινές˙ τότε διάλεξέ τον, χειροτόνησέ τον κι ευλόγησέ τον, και ο Θεός θα είναι πάντα οδηγός σου¨».
Περπατώντας στην Αιωνιότητα Άγιος Παύλος Πατριάρχης Σερβίας, ένας ξεχωριστός άνθρωπος της εποχής μας
ΟΠατριάρχης της εκκλησίας του Χριστού Παύλος της Σερβίας έλεγε: «Κάθε άνθρωπος έρχεται στον κόσμο στην ώρα του. Ο Θεός τον στέλνει την κατάλληλη ώρα, για να εκπληρώσει εκείνα τα καθήκοντα που την ορισμένη στιγμή προβάλλουν ενώπιόν του. Επιτελώντας τα με την καρδιά μας και με σθένος αδιάπτωτο, ικανοποιώντας έτσι το θέλημα του Θεού, συνειδητοποιούμε το νόημα και τον σκοπό της ζωής μας. Ιδού, λοιπόν, το κριτήριο για το αν θα σταθούμε δίκαιοι ή άδικοι, μεγάλοι ή ασήμαντοι ενώπιον του Θεού, των συνανθρώπων μας και του εαυτού μας: εκπληρώσαμε το σχέδιο που είχε ο Θεός όταν μας έστειλε την ορισμένη ώρα ή ζήσαμε αντίθετα προς αυτό; . »
«Για να περπατήσεις πιο γρήγορα προς το καλύτερο, πρέπει να αφαιρέσεις πολλά αγκάθια σε αυτό το μονοπάτι, οπλίσου με υπομονή, αγάπα τον πλησίον σου και μάθε να περιμένεις.»
Ο ιεροδιάκονος Παύλος (ο μετέπειτα πατριάρχης) από το 1949 έως το 1955, την εποχή του μεγάλου αγώνα της κομμουνιστικής εξουσίας εναντίον της βαθιά δοκιμαζόμενης Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, ασκήτευε στην μονή Ράτσια, μαζί με τον π. Ιουλιανό (Κνέζεβιτς) και τον π. Αντώνιο (Ντζουρτζεβιτς) ο οποίος, με την Πρόνοια του Θεού, την 1η Δεκεμβρίου του 1990, κατά την εκλογή Πατριάρχη της Σερβίας, από τους τρεις υποψηφίους τράβηξε τον κλήρο με το όνομα του μέλλοντα Πατριάρχη – αυτό του Παύλου. «Όσο χρόνο ήμουν στη Ράτσια», θα σημειώση αργότερα σε ένα αυτοβιογραφικό του κείμενο, «στη μονή δεν είμασταν χωριστά από τον λαό και έτσι πληροφορούμασταν το τι συνέβαινε στον κόσμο και σε ποία εποχή ζούμε. Τις εσωτερικές μας ανησυχίες και αγωνίες ζεύξαμε στο άρμα των καθημερινών μας διακονιών, τις οποίες δεν προφθάναμε να διεκπεραιώσουμε ως το βράδυ. Κάποτε λαμβάναμε μόνο ένα κομμάτι ψωμί και όλη τη μέρα εργαζόμασταν στους αγρούς. Επιβλέπαμε τα ζώα της Μονής, μεταφέραμε τα ξύλα από το δάσος. Για ένα χρονικό διάστημα εργαζόμουν στον νερόμυλο της Μονής. Είχαμε την ανυπομονησία το Εσπέρας μετά την εργασία να συγκεντρωθούμε όχι για ανάπαυση αλλά για προσευχή. Δεν υπάρχει μεγαλυτέρη μακαριότητα, από τη στιγμή, κατά την οποία ο κουρασμένος άνθρωπος προσεύχεται εν ταπεινώσει. Τότε όλος ο άνθρωπος μεταμορφώνεται ουσιωδώς σε κατάσταση προσευχής: Να σωθούμε σαν λαός και σαν άτομα. Πρέπει να υπηρετούμε τον Θεό, σκεπτόμασταν, όποιος και να κυβερνά. Και αυτό για μάς απετελούσε το βαθύτερο νόημα της μοναχικής ζωής».
Κατά την περίοδο που ο Βλαντικα Παύλος εξελέγη Πατριάρχης Σερβίας, πολλές αντιπροσωπείες και πολυάριθμοι υψηλόβαθμοι ξένοι εκπρόσωποι εξέφρασαν την επιθυμία τους να συναντηθούν με τον Παναγιώτατο. Αυτό δεν άρεσε και πολύ στο προσωπικό του, καθώς φοβόταν ότι ο νέος πατριάρχης μπορεί να μπερδευτεί και να μην ξέρει πώς να συμπεριφερθεί, αφού πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε μοναστήρι, ζώντας μοναχικά και δεν είχε καμία εμπειρία απο την κοσμική διπλωματία. Ο Warren Zimmerman, ο πολύ δραστήριος Αμερικανός πρέσβης στο Βελιγράδι, ζήτησε επίσης μια συνάντηση. Ο Πατριάρχης τον δέχθηκε στο Πατριαρχείο. Ο Πρέσβης μετέφερε ευχές και συγχαρητήρια εκ μέρους του αμερικανικού λαού, του Αμερικανού Προέδρου και εξ ονόματος του ίδιου. Και μετά από συζήτηση για γενικά θέματα, ο πρέσβης ρώτησε τον πατριάρχη: – Πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε; Ο πατριάρχης τον κοίταξε και του απάντησε απλά: «Εξοχότατε, το καλύτερο που θα μπορούσατε να κάνετε είναι να μην κάνετε τίποτα για να μας βλάψετε, μην παρεμβαίνετε σε εμάς και έτσι θα μας βοηθήσετε!». Ο Ζίμερμαν τα ‘χασε, χωρίς να ξέρει τι να απαντήσει. Όμως ο χρόνος έδειξε ότι αυτό ήταν το πιο σοφό αίτημα. (Από το βιβλίο του Jovan Janic “Let’s be human”)
Όταν στην πρώην Γιουγκοσλαβία κυλούσαν ποτάμια αίματος, κατά την περίοδο που οι ευρωαμερικάνικες στρατιωτικές μονάδες του NATO βομβάρδισαν ανηλεώς τη Σερβία και στη συνέχεια εισέβαλαν βίαια στις περιοχές του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων, παρότρυνε τους πιστούς να προσεύχονται όχι μόνο για τους συμμάχους τους, αλλά και για τους εχθρούς τους, αφού «έχουν πολύ μεγαλύτερη ανάγκη από σωτηρία». Για τον πόλεμο που διεξάγονταν στη Βοσνία Ερζεγοβίνη ο Πατριάρχης δήλωνε κατηγορηματικά: «Είμεθα όλοι υπεύθυνοι: και οι Σέρβοι και οι Κροάτες και οι Μουσουλμάνοι. Και οι κυβερνήσεις των άλλων ευρωπαϊκών χωρών έχουν επίσης ευθύνες σ’ αυτήν την τραγωδία». «Η Εκκλησία μας δεν θα δεχόταν ποτέ, ούτε στο όνομα Μεγάλης ούτε στο όνομα Μικρής Σερβίας να εγκατασταθούν στρατόπεδα εξοντώσεως ανθρώπων». «Για έναν Ορθόδοξο χριστιανό είναι χίλιες φορές καλύτερα να σκοτωθεί ως χριστιανός, παρά να σκοτώσει και να γίνει δολοφόνος!». «Κάτω από τον ήλιο υπάρχει αρκετός χώρος για όλους», έλεγε και τόνιζε: «Την ειρήνη τη χρειάζονται εξίσου όλοι οι άνθρωποι· όπως εμείς, το ίδιο και οι εχθροί μας». «Δεν υπάρχει», φώναζε, «συμφέρον ούτε εθνικό ούτε προσωπικό που θα μπορούσε να αποτελεί δικαιολογία του να μην είμαστε άνθρωποι»!
Το χιούμορ του Πατριάρχη Παύλου
Κατά τη δύσκολη περίοδο του πολέμου, μετά από μια συνάντηση στο Πατριαρχείο, κατά την οποία έπρεπε να ληφθούν σοβαρές αποφάσεις, ο Πατριάρχης αστειευόμενος άρχισε να λέει στους παρευρισκομένους: -Εσείς πιστεύετε πως θα γλυτώσετε εύκολα από εμένα , Πιστεύετε πως είμαι αδύνατος και εύθραυστος… Αλλά δεν με ξέρετε καλά… Τότε σηκώθηκε και έφερε μερικές σέρβικες εφημερίδες οι οποίες μέσω φωτομοντάζ τον παρουσίαζαν ως σούπερμαν με βόμβες και πυρομαχικά στη μέση. Σε άλλο φωτομοντάζ τον είχαν με τζιν και ρολόι στο χέρι, και βλέποντάς το λέει χαμογελώντας: Δες τε έχω και ρολόι! Δεν είχε φορέσει ποτέ ρολόι στο χέρι. Από όλα αυτό είδε και σχολίασε.
Συμπωματικά εκείνη τη στιγμή μπήκε ο διάσημος φωτορεπόρτερ Vican Vicznovic. Για να βγάλει την επιθυμητή φωτογραφεία, απευθυνόμενος στο Πατριάρχη είπε:( είναι ένα παιχνίδι με τις λέξεις στα σέρβικα)
Vasa svelosti- η Αγιοσύνη σας
Vasa svetlosti -η Εκλαμπρότητα σας
Οπότε ο Πατριάρχης του απαντάει:
– «Αφού είμαι τόσο λαμπρός (φωτεινός ) τότε τι σου χρειάζεται το φλάς;
Ενώ ήταν 91 ετών, αποφάσισε να επισκεφθεί την Αυστραλία για να αγιάσει την έκταση που αγόρασε η Σερβική Εκκλησία, για να κτιστή εκεί το κολλέγιο «Άγιος Σάββας», όπου μαζί με τα Σερβόπουλα, θα διδάσκονταν και Ρωσσόπουλα, Ελληνόπουλα κ. λπ. Μερικοί Επίσκοποι προσπάθησαν να τον αποτρέψουν λέγοντες ότι δεν θα αντέξει τόσο μεγάλο ταξίδι. Κι ο Πατριάρχης αντείπε: «Για μένα δεν είναι δύσκολο, αλλά πώς θα τα καταφέρουν αυτοί (η συνοδεία του);». Όταν επέστρεψε στο Βελιγράδι, πήγε κατ’ ευθείαν στην αγρυπνία, αν και με το αεροπλάνο ταξίδευε επί 22 ώρες και αμέσως το πρωί ξεκίνησε για την Μόσχα. Γνωρίζοντας όλα αυτά ο φιλοξενών αυτόν Πατριάρχης της Ρωσίας Αλέξιος Β΄ αστειευόμενος τον ρώτησε: «Αγιότατε, πήγατε τόσο μακρύ ταξίδι, φθάσατε και ως εδώ, μήπως τυχόν προφθάσατε να επισκεφθείτε και την Νέα Ζηλανδία, επειδή και εκεί υπάρχει ο Ορθόδοξος κόσμος μας; …». «Αγιότατε, αυτή τη φορά δεν το έκανα, αλλά οπωσδήποτε θα το κάνω μέσα στα επόμενα 90 χρόνια!».
«Κάποτε, όταν ο Πατριάρχης Παύλος πετούσε σε μια υπερωκεάνια πτήση, σημειώθηκαν αναταράξεις και επικράτησε πανικός μεταξύ των επιβατών που πίστευαν ότι το αεροπλάνο θα έπεφτε στον ωκεανό. Κάποιοι έκλαιγαν, άλλοι φώναζαν στις αεροσυνοδούς και στον πιλότο, ενώ ο Πατριάρχης προσεύχονταν σιωπηλά επαναλαμβάνοντας: «Είναι δίκαιο, Κύριε, δίκαιο! “ Ο επίσκοπος, ο οποίος τον συνόδευε ήταν απογοητευμένος, οπότε του λέει: «Πατέρα, πόσο δίκαιο είναι να πέσουμε»; Κι εκείνος με πραότητα απάντησε: «έφαγα τόσα ψάρια στη ζωή μου, που τώρα είναι δίκαιο να με φάνε!». Εν όψει ενός πιθανού επικείμενου θανάτου ήταν ειρηνικός και τον αντιμετώπιζε με μια αίσθηση χιούμορ, κάτι που μπορεί να κάνει μόνο ένας πραγματικά άγιος άνθρωπος, που ζει τον λόγο του Αποστόλου Παύλου «Ἐμοὶ γὰρ τὸ ζῆν Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεῖν κέρδος.»(Φιλιπ. 1,21)”.
Όταν οι γιατροί του VMA τον ρώτησαν πώς νιώθει, τους είπε με κομμένη την ανάσα του: – Ρωτάτε με όταν γεράσω, είμαι ακόμα νέος.
Ο Πατριάρχης ήξερε να κάνει πολλές δουλείες. Στο μοναστήρι είχε μάθει να ράβει, να μπαλώνει, να πλένει, να επιδιορθώνει παπούτσια, να καλλιεργεί τη γη, να μπολιάζει δέντρα να δένει βιβλία, να κάνει μικρομαστορέματα και να φτιάχνει διάφορα αντικείμενα …Από τη φύση του είναι πολύ εργατικός και πάντα ασχολούνταν με κάτι. -«Όταν έρχεται στο γραφείο, αν προσέξει ότι κάτι δεν λειτουργεί σωστά ,αν μια πόρτα δεν κλείνει καλά, αν το φως κάνει διακοπές, ο ίδιος προσπαθεί να βρει τη λύση λέγοντας: «Έλα να το διορθώσουμε αυτό…» λέει ο γραμματέας της Συνόδου Gtdimir Stanic. «Παντού συμπεριφερόταν σαν ένας καλός νοικοκύρης ,όχι μόνο στο Πατριαρχείο αλλά σε οποιοδήποτε μοναστήρι οποιαδήποτε εκκλησιά οπουδήποτε και αν βρισκόταν. Στη μονή Blagovesternie στο Drcarsko-Kablaiska όπου εκάρη μοναχός, πήγαινε κάθε καλοκαίρι για μερικές μέρες. Όταν ερχόταν η ώρα να γυρίσει στο Βελιγράδι, φώναζε τον ηγούμενο Γεώργιο για να «κάνουν λογαριασμό.» -«Πατέρα Γεώργιε πέρασα εδώ μερικές μέρες. Δόξα τω Θεώ ήταν πολύ όμορφα. Έμεινα εδώ έφαγα πρωινό, έφαγα μεσημεριανό και όλα αυτά κοστίζουν έτσι δεν είναι;» -«Εεε, ναι έτσι είναι Παναγιώτατε…» -«Αλλά και εγώ σας βοήθησα έτσι δεν είναι πατέρα Γεώργιε; -«Έτσι είναι Παναγιώτατε μας βοηθήσατε πολύ, λες και ήρθατε να εργαστείτε και όχι να ξεκουραστείτε…» -«Λοιπόν να λογαριαστούμε: Σου έφτιαξα την υδρορροή, το παράθυρο, τη βρύση, τη κλειδαριά και σου καθάρισα το αμπέλι.. Αν τα υπολογίσουμε πατέρα Γεώργιε προκύπτει ότι εσείς πρέπει να με πληρώσετε!
Ο Βλαντίκα Παύλος και μετά την εκλογή του στην ανώτατη εκκλησιαστική θέση του Πατριάρχη συνέχισε να ζει το ίδιο ασκητικά κι όταν μετακόμισε στο Βελιγράδι. Όπως και πριν, είχε μόνο ένα ράσο. Η ξαδελφή του Αγίτσα (κόρη της θείας Σενκο που τον μεγάλωσε), την οποία επισκεπτόταν συχνά, τον πείραζε: «Τι πατριάρχης είσαι όταν έχεις μόνο ένα ράσο;» Κι ο νεοεκλεγείς πατριάρχης της απαντούσε: «Γιατί χρειάζομαι περισσότερα, δεν μπορώ να βάλω δύο ταυτοχρονως!”
Έχοντας πολύ ζήλο στις ακολουθίες και στην Θεία Λειτουργία, άκουσε έναν ιεροσπουδαστή, πιθανότατα από υπερβάλλοντα ζήλο, να ψάλλει πιο δυνατά από τους άλλους, μετά το τέλος της ακολουθίας, η Αγιότητά Του επισήμανε απαλά την προσοχή του στο ψάλσιμο: «Γιε μου, να είσαι πιο προσεκτικος στη χορωδία. Νομίζω ότι δεν έψαλλες όπως πρέπει.” Κι ο νεαρός του είπε με κάποια πικρία: «Ξέρετε, η Αγιότητά σας, κάθε πουλί έχει τη δική του φωνή!» Κι ο Πατριάρχης με ένα λαμπερό χαμόγελο του είπε: «Ναι, γιε μου, αλλά στο δάσος. Εδώ είναι εκκλησία! “ Έτσι, με αγάπη και λεπτό χιούμορ, επεσήμανε τα ελαττώματα και τις αδυναμίες του ποιμνίου.
Διηγείται ο ίδιος : Κάποτε εργαζόμουν ως κατηχητής και παιδαγωγός στην Μπάνια Κοβίλιατσα, στο ίδρυμα των παιδιών προσφύγων από την Βοσνία. Μία ζεστή μέρα του Αυγούστου το 1944 εμείς οι παιδαγωγοί οδηγήσαμε τα παιδιά στον ποταμό Ντρίνα. Δείξαμε σε αυτά το σημείο μέχρι του οποίου θα μπορούσαν να προχωρήσουν μέσα στο ποτάμι, όμως τα παιδιά είναι παιδιά! Βλέπω, λοιπόν, ένα παιδί να απομακρύνεται και να βυθίζεται στα νερά, πατά στον βυθόν, εμφανίζεται στην επιφάνεια, προσπαθεί να εισπνεύσει, αλλά δεν μπορεί να έλθη προς την όχθη. Ζεστός και κάθιδρος όπως ήμουν, όρμισα προς το παιδί και το έβγαλα έξω. Αμέσως το δίπλωσα στα γόνατα μου και του «τις έβρεξα» λέγοντάς του: «Βρε, παιδάκι μου, από την Βοσνία σώθηκες, η μάνα κι ο πατέρας σου σκοτώθηκαν και εσύ τώρα θέλεις να πνιγείς μπροστά μου; Πού είναι ο νους σου;». Αμέσως μετά απ’ αυτό ασθένησα, είχα ψηλό πυρετό, πήγα για εξετάσεις και μου είπαν: Φυματίωση!».
Προειδοποιούσε σχετικά με τους κινδύνους του καπνίσματος: – Αν ο Θεός ήθελε τον άνθρωπο να καπνίζει, θα του έβαζε και μια καμινάδα.
Ο πιο τρομερός εχθρός μας είναι η υπερηφάνεια. Ο υπερήφανος θέλει να κυριαρχεί, να επιβάλλει τη θέληση του στους άλλους, κι έτσι παρουσιάζεται η σύγκρουση ανάμεσα στα αδέλφια. Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ https://iconandlight.wordpress.com/2019/11/18/33151/
Άγιος Δανιήλ Τούντορ, ο άγιος των ρουμανικών γκούλαγκ με την πύρινη προσευχή
Ο Πατέρας Augustin από την Μονή μας δίνει μια σημαντική μαρτυρία για την αγιότητα του αυτός που θα μπορούσε να ονομαστεί ο Δίκαιος Δανιήλ ο Ομολογητής: «Ένα χειμώνα, τον πατέρας Δανιήλ τον έβαλαν σε ένα κελί που ονομαζόταν το λευκό κελί ή το ψυγείο κελί. Λόγω ότι η θερμοκρασία ήταν -30 º Κελσίου. Ήταν ένα κελί χωρίς παράθυρα, με τα περιττώματα και τα ούρα παντού, επειδή εκεί ήταν σίγουρο γραφτό ότι θα πεθάνει – πρακτικά είχαν καταδικαστεί σε θάνατο, λόγω του κρύου. Είχαν λίγα ρούχα και όπου φυλάσσονται εκεί με πολύ, πολύ λίγη τροφή. “Και ο γέροντας τοποθετήθηκε εκεί μαζί με ένα γιατρό, ένα πολύ καλό φίλο του. Αφού και οι δύο μπήκαν στο κελί από τρεις φύλακες, ο Πατέρας Δανιήλ αμέσως σήκωσε τα χέρια του σε σημείο σταυρού, και με το πρόσωπό του σε όλα αυτά τα βρώμικα πράγματα, είπε στο γιατρό: “Έλα πίσω από μένα!” Ο γιατρός με την πλάτη του στο πίσω μέρος του Γέροντος στην ίδια θέση έκανε το σημείο του Τιμίου Σταυρού. Τότε ο γέροντας του είπε:. “Γιατρέ, δεν λέμε τίποτα περισσότερο από: Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον με, τον αμαρτωλό”. “Και ο γιατρός είπε αργότερα ότι όταν ο Πατέρας Δανιήλ άρχισε να προσεύχεται, ένα εκτυφλωτικό φως μπήκε στο κελί και από εκείνη τη στιγμή έχασε την έννοια του χρόνου. “Μετά από λίγες μέρες, κάποιοι φύλακες μπήκαν στο κελί, να τον πάρουν ανακάλυψαν ότι επέζησε μέσα εκεί για 8 ημέρες χωρίς νερό, χωρίς τροφή, χωρίς ύπνο ή οτιδήποτε για να φορέσει, στους -30 ° Κελσίου. “Όταν οι βασανιστές μπήκαν στο κελί και άγγιξαν τον Πατέρα Δανιήλ, ήταν θερμότερος από ότι, όταν τον είχαν φέρει στο κελί, και τα πάντα γύρω του είχαν λιώσει». (Απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ Rafael Udrişte, η TVR, 11 Οκτωβρίου 2008).
***
Ο Θεός τον έκανε αόρατο στους διώκτες του Από τον βίο του αγίου Γρηγορίου του θαυματουργού
Όταν ο διωγμός εναντίον της ευσέβειας ανακινήθηκε με σφοδρότητα και απλώθηκε σε όλη σχεδόν την οικουμένη, ο αξιοθαύμαστος Γρηγόριος πήγε σε κάποιον έρημο λόφο και έμενε εκεί, έχοντας μαζί του εκείνον που πρώτα ήταν νεωκόρος (*), αλλά οδηγήθηκε από αυτόν στην πίστη και στη συνέχεια χειροτονήθηκε διάκονος. Τον τόπο όμως όπου κρυβόταν ο άγιος, κάποιος τον πρόδωσε στους διώκτες, και ένα μεγάλο πλήθος από αυτούς ακολουθούσαν τα ίχνη του. Άλλοι από αυτούς κατέλαβαν κυκλικά τους πρόποδες του λόφου και φύλαγαν, ώστε από πουθενά να μην μπορέσει να διαφύγει, αν τυχόν επιχειρούσε κάτι τέτοιο, ενώ οι υπόλοιποι ανηφόρισαν στο βουνό ψάχνοντας παντού, ώσπου ο μέγας Γρηγόριος τους είδε καθαρά που έρχονταν κατευθείαν προς το μέρος του. Πρόσταξε τότε τον συνοδό του να σταθεί σε προσευχή προς τον Θεό με ακλόνητη και αδίστακτη πίστη και να είναι βέβαιος για τη σωτηρία, και αφού υψώσει όπως αυτός τα χέρια προς τον Θεό, να μη χάσει εξαιτίας του φόβου την πίστη, ακόμη και αν οι διώκτες φτάσουν κοντά τους. Παράδειγμα για την προσταγή του έγινε ο ίδιος στον διάκονο με το να στρέψει τα μάτια αμετακίνητα στον ουρανό και να σταθεί όρθιος με τα χέρια υψωμένα.
Αυτοί λοιπόν έτσι έκαναν. Οι διώκτες πάλι ανέβηκαν μέχρι αυτούς, και αφού έψαξαν με πολλή προσοχή τον κάθε θάμνο και τον κάθε βράχο και την κάθε χαράδρα, κατέβηκαν πάλι στους πρόποδες, νομίζοντας ότι οι καταζητούμενοι από τον φόβο τους θα είχαν τραπεί σε φυγή και θα είχαν συλληφθεί από εκείνους που ήταν παραταγμένοι κάτω. Καθώς λοιπόν ούτε αυτοί τους βρήκαν, ούτε εκείνοι τους είχαν, ο καταδότης τους περιέγραψε λεπτομερώς τον τόπο όπου έμενε ο άγιος, όπου όμως οι διώκτες διαβεβαίωναν ότι δεν είχαν δει τίποτε, εκτός από δύο δέντρα, το ένα κοντά στο άλλο. Όταν έφυγαν οι διώκτες και ο καταδότης έμεινε μόνος, πήγε και βρήκε τον μέγα Γρηγόριο και τον συνοδό του να προσεύχονται. Κατάλαβε τότε ότι τους φύλαξε ο Θεός κάνοντας τους διώκτες τους να τους περάσουν για δέντρα, και πέφτοντας στα πόδια του αγίου πίστεψε στον λόγο του Θεού, και ο πριν από λίγο διώκτης έγινε ένας από τους διωκόμενους. (*) Δηλαδή φύλακας και επιμελητής ειδωλολατρικού ναού. Από το βιβλίο: ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ, τόμος Δ’, Υπόθεση Θ’ (9). Εκδόσεις “Το Περιβόλι της Παναγίας”, Θεσσαλονίκη 2010, σελ. 143.
Για ένα μονάχα ενδιαφέρονταν όποιοι είχαν λάβει αυτή την εξουσία, να μη φανεί κανένας τους ηπιότερος από τον άλλο στην υπερβολή της κακίας. Άλλοι κατήγγελλαν, άλλοι φανέρωναν, άλλοι ερευνούσαν για κρυμμένους, άλλοι κυνηγούσαν όσους έφευγαν άλλοι έποφθαλμιώντας τα κτήματα των πιστών, πως να τα ιδιοποιηθούν, καταδίωκαν με το πρόσχημα της ευσέβειας όσους κρατούσαν την πίστη τους. Επικρατούσε μεγάλη σύγχυση σ’ όλη την περιοχή και πολλή αμηχανία· όλοι υποψιάζονταν όλους· δεν έβρισκε θέση μέσα σ’ αυτά τα φοβερά η αγάπη των παιδιών προς τους γονείς ούτε η φύση εγγυόταν τη σταθερότητα της πατρικής κηδεμονίας. Οι οικογένειες χωρίζονταν ανάλογα με τις θρησκείες και διασπώνταν. Ο γιός που ακολουθούσε την εθνική θρησκεία γινόταν προδότης πιστών γονέων και ο πατέρας που έμενε στην απιστία του γινόταν κατήγορος του παιδιού του που είχε πιστέψει. Και ο αδελφός για την ίδια αίτια πολεμούσε κατά της φύσης, θεωρώντας ιερό καθήκον να εκδικηθεί τον αδελφό του, αν έμενε πιστός στο Χριστιανισμό. Έτσι γέμισαν οι ερημιές από καταδιωκόμενους και τα σπίτια έμεναν άδεια από τους ένοικους τους….
Έμειναν στην έρημο πολύ διάστημα και όλοι είχαν τραπεί στη φυγή (γιατί ο πόλεμος κατά της πίστης συνεχιζόταν, αφού είχε πιάσει φοβερή λύσσα τον αρχηγό εναντίον εκείνων πού προσχωρούσαν στο κήρυγμα της ευσέβειας). Επειδή είχαν απελπιστεί σχετικά με τον μεγάλο (Γρηγόριο), ότι ποτέ δεν θα τον έπιαναν οι διώκτες του, έστρεψαν τη λύσσα τους κατά των υπολοίπων, ερευνούσαν σε κάθε μέρος της χώρας για όλους, άνδρες γυναίκες και παιδιά, όσοι σέβονταν το όνομα του Χριστού. Τους έσερναν στην πόλη και γέμιζαν τις φυλακές κι αντί για άλλο αδίκημα, θεωρούσαν ως έγκλημα τους την ευσέβεια. Τότε τα δικαστήρια δεν ασχολούνταν με τίποτε άλλο· οι κρατούντες ένα μόνο επιδίωκαν, να σκεφτούν και να εφαρμόσουν όλες τις τιμωρίες και όλα τα βασανιστήρια εναντίον εκείνων που έμεναν σταθεροί στην πίστη. Τότε ακριβώς γίνεται φανερό σ’ όλους ότι δεν σκεφτόταν τίποτε χωρίς θεία έμπνευση ο μέγας εκείνος άγιος. Αφού με τη φυγή του εξασφάλισε τον εαυτό του για χάρη του λαού, ήταν κοινός σύμμαχος όλων όσοι αγωνίζονταν για την πίστη. Όπως ακούμε για το Μωυσή ότι, αν και ήταν μακριά από τη παράταξη των Αμαληκιτών, έβαζε με την προσευχή του δύναμη στην ψυχή των ομοφύλων του κατά των εχθρών, με τον ίδιο τρόπο κι αυτός, σα να έβλεπε με τα μάτια της ψυχής του όσα γίνονταν, καλούσε τη θεία συμμαχία για χάρη εκείνων που αθλούσαν ομολογώντας την πίστη τους. Από τον βίο του αγίου Γρηγορίου του θαυματουργού, Γρηγόριος Νύσσης: Άπαντα τα έργα 9 , ΕΠΕ σελ.457-465
***
Σε μια πόλι της περιοχής του είχαν συνήθεια στη γιορτή να τραγουδούν και να χορεύουν τραγούδια άπρεπα, να κάνουν όργια και να βλασφημούν. Ο Άγιος άκουσε τις βλασφημίες που λέγανε και σκανδαλίσθηκε, οργίσθηκε και τους καταράσθηκε! Αι! Η χαρά τους μετεβλήθη σε λύπη αληθινή. Έπεσε αμέσως ασθένεια θανατηφόρος. Σαν φωτιά η αρρώστια κατέτρωγε τους ανθρώπους. Οι ζωντανοί δεν προφθαιναν να θάψουν τους νεκρούς. Κατάλαβαν τότε ποια ήταν η αιτία της αρρώστιας τους κι έτρεξαν στον Άγιο, παρακαλώντας τον να παύση ο θάνατος. Ο Γρηγόριος ο θαυματουργός τους σπλαγχνίσθηκε και πήγαινε στα σπίτια τους. Σε κάθε σπίτι, που πατούσε, έφευγε η αρρώστια κι έτσι όλοι θεραπεύτηκαν. Οι κάτοικοι από τότε πίστεψαν στο Χριστό και έγιναν ευσεβείς άνθρωποι και καλοί χριστιανοί. Ο Γρηγόριος πίστευε στην ακαταμάχητη και θαυματουργό δύναμη της θείας Χάριτος. Αγωνιζόταν μέρα νύχτα,να επιτύχει τον εκχριστιανισμό των κατοίκων. Με δύναμη και αδύστακτο ζήλο εκήρυξε το Ευαγγέλιο. Καταρτησε άξιους βοηθούς ιερείς. Συμβούλεψε. Παρακάλεσε. Με την εργασία του, τις αγαθοεργίες του, ευλογήθηκε το έργον του από τον Θεό, τόσο πολύ, ώστε όλη η Νεοκαισάρεια έγινε Χριστιανική. Και ενώ όταν έγινε Επίσκοπος βρήκε δεκαεφτά μόνο χριστιανούς, όταν πέθανε άφησε μόνο δεκαεφτά εθνικούς Τόσο μεγάλη υπήρξε η ιεραποστολική του δράσις!
***
Οάγιος ήταν πολύ ελεήμονας. Κάποτε δυό άνθρωποι που τον είδαν να διέρχεται από έναν δρόμο ήθελαν να τον εκμεταλλευτούν και να του πάρουν τον μανδύα που φορούσε. Ακούστε τι έκαναν: Ο ένας από τους δυό ξάπλωσε κατά γης και έκανε τον πεθαμένο. Και ο άλλος δίπλα του έκανε ότι κλαίει για τον θάνατό του. Όταν πλησίασε ο άγιος ρώτησε αυτόν που τάχα έκλαιε, τι συμβαίνει. Και αυτός του είπε ότι πέθανε αυτός ο φτωχός άνθρωπος και δεν έχει ούτε ένα ένδυμα να τον ενταφιάσω. Τότε ο άγιος έβγαλε τον μανδύα του και σκέπασε μ᾽ αυτόν τον τάχα πεθαμένο. Αλλά όταν έφυγε ο άγιος, διεπίστωσε αυτός που έκλαιε ψεύτικα ότι ο φίλος του πέθανε στην πραγματικότητα! Δεν κουνιόταν καθόλου! Το δίδαγμα από αυτό το συμβάν είναι ότι οι άγιοι δεν εμπαίζονται!
***
Η καθαρότητα και ανεξικακία του Αγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Ας διδαχθούμε από τα ακόλουθα παραδείγματα, από τον βίο του Αγίου Γρηγορίου πώς ο Θεός φυλάγει και σώζει τους δικαίους από δόλιες επιθέσεις. Ενώ ήταν ακόμη στη φιλοσοφική σχολή της Αλεξάνδρειας, ο άγιος Γρηγόριος διατήρησε την καθαρότητα της ψυχής και του σώματός του, όπως τη διαφύλαξε μέχρι το τέλος της ζωής του. Σε αυτό, αποτελούσε εξαίρεση στη διεφθαρμένη νεολαία εκείνης της εποχής. Αυτό προκαλούσε φθόνο και ζήλια στους συμφοιτητές του. Για να εξευτελίσουν τον Γρηγόριο, βρήκαν μια πόρνη για να τους βοηθήσει να πραγματοποιήσουν το πονηρό σχέδιο τους. Κάποια μέρα, ενώ ο Γρηγόριος στεκόταν στην πλατεία της πόλεως με επιφανείς δασκάλους και φιλοσόφους, τον πλησίασε η ακόλαστη γυναίκα και με δυνατή φωνή απαίτησε από τον Γρηγόριο να της πληρώσει το υπόλοιπο που οφειλόταν για τις ακάθαρτες σχέσεις μαζί της. Μερικοί από τους παρευρισκόμενους σκανδαλίστηκαν, ενώ άλλοι θύμωσαν με αυτήν την αναίσχυντη γυναίκα και την έδιωχναν. Αλλά εκείνη φώναζε ακόμα πιο δυνατά ζητώντας τα χρήματα. Ο αθώος Γρηγόρης κοκκίνισε, όπως θα έκανε κάθε αξιοπρεπής άντρας ενώπιον μιας τέτοιας ωμής συκοφαντίας, αλλά δεν έδειξε ούτε θυμό ούτε μίσος, παρά ζήτησε από έναν φίλο του να της δώσει το ποσό που ζητούσε για να φύγει. Ο φίλος άκουσε τον Γρηγόριο και της έδωσε τα χρήματα που ήθελε. Αλλά εκείνη τη στιγμή ο Θεός επέτρεψε ένα πονηρό πνεύμα να εισέλθει στη γυναίκα και αυτή έπεσε στο έδαφος και άρχισε να στριφογυρίζει και να σπαράζει, να τρίζει τα δόντια της και να βγάζει αφρούς από το στόμα. Βλέποντας αυτό, όλοι τρομοκρατήθηκαν. Όμως ο άγιος Γρηγόριος, αθώος σαν αρνί, προσευχήθηκε στον Θεό για αυτήν, και η γυναίκα θεραπεύτηκε και σηκώθηκε. Έτσι, αντί για εξευτελισμό, ο Γρηγόριος απέκτησε ακόμη μεγαλύτερη δόξα.
Άλλο παράδειγμα: Όταν έγινε σκληρός διωγμός κατά των Χριστιανών, ο άγιος Γρηγόριος συμβούλευσε τους Χριστιανούς να κρυφτούν και αυτός μαζί με τον διάκονό του κρύφτηκαν σε έναν λόφο. Όμως οι αυτοκρατορικοί στρατιώτες τους είδαν και τους καταδίωξαν. Όταν σχεδόν τους είχαν φθάσει, ο Γρηγόριος προσευχήθηκε στον Θεό για βοήθεια και ο Θεός τους έκανε αόρατους στους διώκτες τους. Οι στρατιώτες μάταια τους αναζήτησαν και τελικά έφυγαν χωρίς αυτούς. Ο Πρόλογος της Αχρίδας, Αγίου Νικολάι Βελιμίροβιτς http://prologue.orthodox.cn/November17.htm
***
Διατήρηση της ειρήνης της ψυχής οσίου Σεραφείμ του Σαρώφ
Θα πρέπει ν’ αγωνίζεσαι με κάθε τρόπο να διατηρείς την ειρήνη της ψυχής και να μην ενοχλείσαι από τις προσβολές των άλλων. Για να το πετύχεις αυτό, θα πρέπει ν’ αγωνίζεσαι με όλες τις δυνάμεις να συγκρατήσεις το θυμό και να φυλάξεις με προσοχή το νου και την καρδιά σου από απρεπείς σκέψεις και αισθήματα. Ο Θεός έχει βάλει μέσα μας μόνο ένα θυμό και ένα φθόνο: εναντίον του πονηρού, εναντίον εκείνου που στην αρχή εξαπάτησε τον άνθρωπο και τον έβγαλε από τον Παράδεισο, εναντίον του φθοροποιού διαβόλου. Μας δόθηκε η εντολή να πολεμήσουμε εναντίον των πονηρών πνευμάτων της ακαθαρσίας και της επιθυμίας, που σπείρουν στην καρδιά ακάθαρτες και πονηρές σκέψεις. Επομένως, θα πρέπει να ανεχόμαστε με αταραξία τις προσβολές που μας κάνουν οι άλλοι και να συνηθίσουμε τον εαυτό μας να έχει τέτοια πνευματική διάθεση, ώστε οι προσβολές αυτές να φαίνονται ότι δεν απευθύνονται σε μας αλλά σε άλλους. Μια τέτοια πρακτική μπορεί να προσελκύσει γαλήνη στην καρδιά του ανθρώπου και να την κάνει ενδιαίτημα του Θεού. Τέτοιο παράδειγμα αταραξίας βλέπουμε στον άγιο Γρηγόριο τον θαυματουργό, από τον οποίο κάποια πόρνη σε ένα δημόσιο χώρο ζήτησε αποζημίωση, σαν να είχε διαπράξει μαζί της την αμαρτία, Κι εκείνος, χωρίς να θυμώσει ούτε στο παραμικρό μαζί της, είπε ταπεινά σε κάποιο φίλο του: δώσε της γρήγορα το ποσό που απαιτεί. Η γυναίκα δεν είχε ακόμα εισπράξει την άδικη αποζημίωση, όταν ξαφνικά δαιμονίστηκε. Τότε ο άγιος τη λυπήθηκε και της έβγαλε το δαιμόνιο με την προσευχή του (βλ. Συναξαριστή, 17 Νοεμβρίου). Αν όμως είναι αδύνατο για μας να μην ταραχθούμε, τότε τουλάχιστο ας αγωνιστούμε να συγκρατήσουμε τη γλώσσα, σύμφωνα μ’ αυτό που λέει ο Ψαλμωδός: «εταράχθην και ουκ ελάλησα» (Ψαλμός 76,5).
***
Λέγεται ότι ο Ιουστινιανόςυπέφερε από χρόνιες ημικρανίες. Τις νύχτες λοιπόν, όταν τον έπιαναν αυτοί οι αφόρητοι πόνοι, ερχόταν στην Αγία Σοφία. Οι γιατροί του Παλατιού δεν μπορούσαν να βρουν θεραπεία και ο πονοκέφαλος δεν περνούσε με κανένα φάρμακο. Ερχόταν λοιπόν στην Αγία Σοφία και παρακαλούσε τον Θεό να τον απαλλάξει από αυτό το μαρτύριο. Ένα βράδυ, ακούμπησε το κεφάλι του σε μια κολόνα, την οποία πίστευαν ότι τη φυλάει ο Άγιος Γρηγόριος ο θαυματουργός. Μπροστά σε αυτή την κολόνα παρακάλεσε ο Ιουστινιανός να απαλλαχθεί από τον τρομερό πονοκέφαλο που είχε. Και το θαύμα έγινε! Ο πονοκέφαλος πέρασε και για την ακρίβεια δεν τον ταλαιπώρησε ξανά. Όταν διαδόθηκε αυτό μέσα στο λαό, άρχισαν να έρχονται όλοι και συγχρόνως να κάνουν μια ευχή. Προσεύχονταν να εισακουστεί η προσευχή τους, όπως ακριβώς εισακούστηκε του Ιουστινιανού.
Ομιλία για το πως οι ξένοι γίνονται οικείοι Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Πριν από την έλευση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, φαινόταν πως μόνον οι Ιουδαίοι ήταν κοντά στον Θεό, ενώ οι ειδωλολάτρες πόρρω απείχαν από τον Θεό. Αλλά στην πραγματικότητα, Ιουδαίοι και ειδωλολάτρες ήταν εξίσου απομακρυσμένοι απ’ τον Θεό και από την αληθινή λατρεία Του. Μετά ήλθε Εκείνος στον κόσμο, ο Σωτήρας Χριστός˙ καὶ ἐλθὼν εὐηγγελίσατο εἰρήνην ὑμῖν τοῖς μακρὰν καὶ εἰρήνην τοῖς ἐγγύς (Εφεσίους 2,17)˙ και έτσι έφερε τόσο τους Ιουδαίους όσο και τους ειδωλολάτρες ἐν ἑνὶ Πνεύματι πρὸς τὸν Πατέρα (ο.π. 2,18).
Στην καινή κτίση ή στον καινό άνθρωπο ή στην Εκκλησία του Θεού το Πνεύμα είναι ένα! Οποιοσδήποτε εισέρχεται στην Εκκλησία του Θεού λαμβάνει αυτό το Πνεύμα, ώστε όσο και αν αυξάνεται σε μέλη η Εκκλησία , παραμένει πάντοτε το ένα και το αυτό Πνεύμα του Θεού. Ανεξαρτήτως του πόσα έθνη ή φυλές ή γένη προσέρχονται στην Εκκλησία του Θεού, το Πνεύμα δεν αλλάζει, αλλά παραμένει πάντοτε ένα και το αυτό Πνεύμα! Γι’ αυτό οι εθνικοί δεν είναι ξένοι και πάροικοι στην Εκκλησία, αλλά συμπολίται των αγίων και οικείοι του Θεού, όπως και άλλα μέλη της Εκκλησίας. Διότι η Εκκλησία είναι θεμελιωμένη στην αγιότητα και ο θεμέλιος λίθος της είναι ο υπεράνω πάντων των αγίων Άγιος Θεός και σύμφωνα με το σχέδιό Του , όλα τα μέλη της θα έπρεπε να είναι άγιοι!
Όλοι εκείνοι που έζησαν πριν από τον Χριστό, αλλά έζησαν προσκαρτερούντες τον Χριστό και ελπίζοντες σ’ Αυτόν, όπως και όσοι έζησαν μετά Χριστόν και Τον αναγνώρισαν ως Κύριο, Υιό του Θεού, Σωτήρα, Λυτρωτή, Αναστάντα και Δικαιοκρίτη, και αυτοί επίσης λέγονται άγιοι. Η αμαρτία χωρίζει και αποξενώνει απ’ τον Θεό, αλλά δια του Ιησού Χριστού ο χωρισμός και η αποξένωση εξαφανίστηκαν και όλοι οι πιστοί, πρώην Ιουδαίοι ή εθνικοί, έγιναν οικείοι του Θεού δια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και χάρις σ’ Αυτόν.
Αδελφοί μου, ο Χριστός μας έδωσε κάτι υψηλότερο και πολυτιμότερο απ’ αυτή την ίδια τη ζωή! Μας έδωσε την ειρήνη και τη φιλία με τον Θεό και αυτό το δώρο είναι απείρως ανώτερο και πιο ακριβό από τη ζωή την αποξενωμένη από τον Θεό!
Ω Κύριε Ιησού Χριστέ, Δημιουργέ και Χορηγέ της Ειρήνης, διατήρησέ μας ως το τέλος ενωμένους με την ειρήνη Σου.
Σοί πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις, εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. Από το βιβλίο: «Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Πνευματικό ημερολόγιο, Ο Πρόλογος της Αχρίδος, Βίοι Αγίων, Ύμνοι, Στοχασμοί και Ομιλίες για κάθε ημέρα του χρόνου., Νοέμβριος», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ http://prologue.orthodox.cn/November12.htm
Synaxarion. On November 17,we commemorate our father among the saints Gregory the Wonderworker, Bishop of Neocaesarea. On this day we also commemorate righteous Saint Lazarus the Confessor, the Iconographer.(857) On this day we also commemorate devout Saints Zacharias the Leather-worker and John of Constantinople. We also relate an edifying story. (7th c.) On this day devout Abba Longinus of Egyptdied in peace. On this day Saints Gennadius and Maximus, Patriarchs of Constantinople. On this day devout Saint Justin died in peace. Devout Saint Gennadios, who lived as a monk in the Monastery of Vatopedi and served as its cellarer, and who was counted worthy to see an empty container overflowing with oil by a miracle of the Theotokos, died in peace. Our righteous Mother Hilda, Abbess of Whitby (680) On this day we also commemorate The holy Martyr Gobron, Prince of Georgia, and the 133 soldiersmartyred with him.(914) Our righteous Father Nicon the Wonderworker, disciple of Saint Sergius of Radonezh (1426). On this day we also commemorate The holy Hiero-schemamonk Daniel (Sandu Tudor), poet of Romania, the new confessor of Christ (1962)
Saint Gregory the Wonderworker, Bishop of Neocaesarea by Saint Nikolai Velimirovič
Let the following examples from the Life of St. Gregory show how God guards and saves the righteous from assaults. While he was still at the school of philosophy in Alexandria, St. Gregory preserved the purity of his soul and his body, as he preserved it to the end of his life. In this, he was an exception among the dissolute youth of that time. This evoked envy and hatred among his companions. In order to debase Gregory, they found a harlot to help them carry out an evil plan. Once, when Gregory was standing in the square with eminent teachers and philosophers, the foul woman approached him and loudly demanded that Gregory pay her the remainder due for impure relations with her. Some of the people present were scandalized, while others were angry at this shameless woman and began to chase her away; but she shouted even louder, demanding money. The innocent Gregory blushed, as any decent man would before such coarse slander, but he displayed neither anger nor hatred, and asked a friend to give her the amount that she sought so she would leave. The friend heeded Gregory, and gave her the money she wanted. But at that moment God let an evil spirit enter the woman and she fell to the ground and began writhing and convulsing, gnashing her teeth, and foaming at the mouth. Seeing this, everyone was terrified. But St. Gregory, innocent as a lamb, prayed to God for her, and the woman was healed and arose. Thus, instead of humiliation, Gregory acquired even greater glory.
Another example: When a bitter persecution of Christians took place, St. Gregory counseled Christians to hide, and he and his deacon hid on a hill. But the imperial soldiers caught sight of them and pursued them. When they were almost upon them, Gregory prayed to God for help, and God rendered them invisible to their pursuers. The soldiers searched for them in vain, and finally left without them. The Prologue from Ohrid: Lives of Saints by Saint Nikolai Velimirovič http://prologue.orthodox.cn/November17.htm
***
Saint Daniel (Sandu Tudor) of Romania, New Confessor
Sandu Tudor (Father Daniel ) demanding universal penance, seeking to revive medieval hesychasm, he joined other mystics and writers in creating the “Burning Pyre” religious movement.The Burning Pyre met daily, the group had among its members some high-profile intellectuals of various backgrounds. They were joined by high-profile Orthodox clergymen: Ghiuș, Dumitru Stăniloae, Sofian Boghiu and Arsenie Papacioc..
The Burning Pyre cell also offered a form of Orthodoxist resistance against the growth of communism in Romania. Sandu Tudor would also explain that the incessant prayer is the very “heavenly prayer” of (sinless) Adam, revived by Virgin Mary “when she was taken to the Holy of Holies, where she lived in uninterrupted prayer […]
The principal of guilt, as confessed by a court magistrate, was that he wanted to burn Communism with The Burning Bush. One day in winter, they put him together with a friend in a storehouse – the White or the Refrigerator – where it was minus 30 degrees. The storehouse had no windows, but a very dirty floor. People who were put in there would die of cold after no more than three days. Father Daniel lay down immediately with his face in the dirt and with open arms, and told the friend: “Sit on me back to back with open arms and say only this, ‘Lord Jesus Christ, Son of God, have mercy on me, the sinner!’” Immediately as they started to say this, the storehouse was filled by a very brilliant light, and thereafter they did not know what happened next. After eight days (without the two prisoners receiving any water or food, sleep or clothes), the guards came to take their carcasses, but they were alive and fine. When they touched Father Daniel he was hot, and what was around him had melted.
The spiritual movement, ‘The Burning Bush’, was meant to increase the fire of faith in the hearts of believers in those times of crucifixion. It ‘could not escape the scornful eye of security, and the end was predictable : the arrest of the initiators and participants’.
Father Roman (Braga) commented : The Bucharest government was panicking. It was afraid of the ‘Burning Bush’ more than all the centres of resistance in the Carpathians. For revolutionaries, there is the punishment of imprisonment and death. But what do you do with that ‘center’ of man that no one can control. One of them, the Abbot Daniil Sandu Tudor, ‘Saint Daniil’ as he was called among the prisoners, died in ‘Zarca de Aiud’, after four years of torture and beatings, being among the few prisoners who wore chains throughout their detention. This fact is attested by the former prisoner of Suceava Teofil Dumbrăveanu, who in a letter addressed to Metropolitan Antonie Plămădeală shows : ‘At the exit on the gate, to the cemetery they threw an iron spear in their heart, to see if he is alive or dead, as in classical martyrologies. In ‘Zarca de Aiud’, amongst the prisoners, the memory of “Saint Daniel” is always kept. Later, the young men who dug a ditch in prison found a skeleton with chains on the legs. They believed that he was the prisoner “Saint Daniel’.
***
HOMILY on how strangers become members of the household by Saint Nikolai Velimirovič
Now therefore ye are no more strangers and foreigners, but fellow-citizens with the saints, and of the household of God (Ephesians 2:19).
Before the coming of the Lord Jesus Christ, it seemed that only the Jews were close to God and that the pagans were farther away from God. But as a matter of fact, the Jews and the pagans were equally estranged from God, and from true reverence for Him. Then He came, Christ the Savior, and preached peace to you which were afar off, and to them that were nigh (Ephesians 2:17) and by that, brought both Jews and pagans by one Spirit unto the Father (Ephesians 2:18). In the new creation, or the new man, or the Church of God, the Spirit is one; and everyone who enters the Church of God receives this Spirit, so that no matter how much the Church increases in members, there always remains the one Spirit of God; and no matter how many nations or tribes or races enter the Church of God, the Spirit does not change, but remains forever and ever, one and the same Spirit. That is why pagans are not strangers and foreigners in the Church, but are fellow-citizens with the saints, and of the household of God, as are all other members of the Church. For the Church is founded on holiness, and her cornerstone is the Saint above saints, and according to the plan, all of her members should be holy. All those who lived before Christ but expected Christ and hoped in Him, as well as those who lived after Christ, and who recognized Christ as Lord, Son of God, Savior, Redeemer, Resurrector and Judge, are also called saints. Sin separates and alienates from God, but through the Lord Jesus Christ, division and alienation have vanished, and all the faithful-whether former Jews or pagans-became members of the household of God, by and through the Lord Jesus Christ.
O my brethren, the Lord Jesus Christ gave us something greater and more precious than this life: He gave us peace and friendship with God, and this is greater and more precious than life in alienation from God.
O Lord Jesus Christ, Creator of Peace and Giver of Peace, sustain us to the end in peace with God.
Troparion St Gregory the Wonderworker of Neocaesarea — Tone 8
You became worthy of your name through your way of life: through your vigilance in prayer and your constant works of mercy. Therefore, O Father Gregory, beseech Christ God to enlighten our minds, that we may not sleep in sin, which leads to death!
Apolytikion of Gregory the Wonderworker Plagal of the Fourth Tone
By vigilance in prayer, and continuance in the working of wonders, thou didst acquire thine achievements as a surname; wherefore, intercede with Christ our God, O Father Gregory, to enlighten our souls, lest we sleep in sin unto death.
Troparion of ST Nikon — Tone 1
Thou wast zealous in obedience,/ O righteous Father Nikon./ In praise of thy Father thou didst erect a church of the Holy Trinity./ Wherefore we thy children lovingly cry:/ Glory to Him Who has strengthened thee; glory to Him Who has crowned thee;/ glory to Him Who through thee works healings for all.
Apolytikion of ST Gennadius ― Plagal Tone 1
Having been adorned with the forms of the virtues, you were shown to be a wise Archbishop of the Church, and true shepherd, Father Gennadius, as a healer of Christ, and communicant with the venerables, in all righteousness. And now you entreat without ceasing, that He may have mercy on our souls.
Apolytikion in Plagal of the First
Flowers of Romania, planted by God, children of the Church true and faithful, let us exalt, O faithful, as martyrs of Christ; for they competed brilliantly, confessing Christ before the atheists, and were worthily crowned, in His glorious kingdom.
Kontakion of Gregory the Wonderworker Second Tone
Since thou hadst received the power to work miracles, thou dravest from men diseases, O wise Gregory, and with fearful signs thou madest the demons tremble; hence, thou art called Wonderworker, O man of God; for thou hast received thy surname from thy works.
Stichera Mode pl. 4. What are we to call you
Now what shall I call you, O Gregory? * Fierce destroyer of impiety and godless heresy; * right determiner of Orthodoxy, teacher of the world; * a peerless chief and leader of peace in the Church; * unyielding terminator of disputes therein. * Although you dwelt on a mountain far, * you were observing society. * So intercede, we entreat you, that our souls be saved.
Stichera Mode pl. 1. Rejoice.
Rejoice, for you were clearly adorned * in sacred manner with most sacred theology. * The Church’s unshaken pillar, * and the dogmatical base, * and the divine organ of the Paraclete; * the mind that is heavenly, * the divine Spirit’s cithara, * primatial shepherd, * gentle lamb and a genuine * member of the flock of the Chief Shepherd Christ our God. * Fountain that gushes forth the draught * of dogmas abundantly, * and an effusion of healings, * divine initiate Gregory: * to Christ pray intently * and petition Him to send down great mercy on our souls.
Torrents of your divine prayers, O Saint, * dried up the lakelet that had formerly caused a row. * O wise one, you stopped the wayward stream * from overflowing its banks * with your staff that sprouted and became a tree. * You leveled the altar stones of the demons, O Gregory. * By your most ardent supplications to God on high, * you have brought an end to the winter of unbelief. * You gave assurance unto souls * by miracles, leading them * unto the great Benefactor, * who has rewarded you worthily. * To Him pray intently * and petition Him to send down great mercy on our souls.
Glory. Mode pl. 2
You most wisely embarked upon the depths of knowledge, ⁄ hierarch of Christ! ⁄ You acquired the vision of the Trinity, ⁄ foreseeing steadfastly in the spirit Christ our God! ⁄ You poured forth on us a flood of miracles, ⁄ making solid the watery nature of the sea, ⁄ changing the pagan priest’s dark delusion to belief! ⁄ You persuaded the persecutors truly to believe, ⁄ revealing yourself to them as a pillar of virtue! ⁄ You were called a prophet through your miracles! ⁄ therefore we beseech you, ⁄⁄ ever pray for us to the Savior that our souls may be saved!
Μην μιλάτε στους ανθρώπους για τον Κύριο, αν δεν θέλουν να ακούσουν γι’ Αυτόν. Ζήστε όπως ο Κύριος και οι ίδιοι θα σας ρωτήσουν για να μάθουν… ΗΟρθοδοξία είναι η πίστη που αναγνωρίζεται από τον τρόπο που τη ζούμε, το πως ενεργούμε και το πως φερόμαστε. Η Ορθοδοξία είναι τρόπος ζωής.Πατριάρχης Παύλος της Σερβίας
Άγιος Γερμανός της Αλάσκας, ο στοργικός προστάτης των Αλεούτων
Ο ταπεινός άγιος μοναχός Γερμανός της Αλάσκας θέλοντας να ξεφύγη από το μίσος του Μπαρανώφ, του νέου διευθυντού της Ρωσοαμερικανικής Εταιρείας (τη «μαύρη σελίδα» της ιστορίας της Εκκλησίας της Αλάσκας), αποσύρθηκε σ’ ένα μικρό μοναχικό νησάκι Ελόβυγ, δηλαδή «νήσος των Ελάτων», (σημ. Spruce Island) κοντά στα Κόντιακ, το μετωνόμασε σε «Νέον Βαλαάμ». Εκεί εγκαινίασε έναν νέο τρόπο «σιωπηρής ιεραποστολής» κατά το παράδειγμα των παλαιών Πατέρων της ερήμου, έγινε «Ιεραπόστολος» με την υψηλότερη έννοια του όρου: λύχνος επί την λυχνίαν που ακτινοβολεί με το παράδειγμα του, κάνοντας με την πολιτεία του να ακτινοβολήσει η εικόνα της Βασιλείας των Ουρανών. Το παράδειγμα της αγίας ζωής του επέδρασε βαθύτατα στους ιθαγενείς.
Εστραμμένος στον εαυτό του και τον Θεόν, ζούσε σε ένα μικρό ξύλινο κελλί, χωρίς καμία άνεση, εκτεθειμένος στα στοιχεία της άγριας φύσεως, φορώντας όλες τις εποχές τα ίδια ρούχα, νηστεύοντας και έχοντας ως μόνη τροφή άγρια μούρα, χορταρικά και μανιτάρια, και φέρνοντας επάνω του σιδερένιες αλυσίδες, πιο βαρείες από οκτώ κιλά. Εργαζόταν σκληρά, αναπαυόταν λίγο, αγρυπνούσε πολύ και η προσευχή γι’ αυτόν είχε γίνει αδιάλειπτος, μέρα και νύχτα. Μ’ αυτήν απωθούσε τις διαρκείς επιθέσεις των δαιμόνων και τους κακούς λογισμούς. Γέροντα του είχε την τελευταία έκδοση της Φιλοκαλίας, που το 1793 είχε κυκλοφορήσει στα σλαβονικά, σε μετάφραση του αγίου Παϊσίου Βελιτσκόφσκυ. Αντιμετώπισε ακόμα διωγμό, συκοφαντία και ξυλοδαρμό από κάποιους Ιθαγενείς.
Εκεί άσκησε τη νοερά προσευχή κατά την ορθόδοξη παράδοση και, με την ίδια την ταπεινή και οσιακή παρουσία του, έγινε ο μεγάλος πνευματικός πατέρας των Αλεούτων. Έκανε τις παγωμένες ερημιές της Βόρειας Αμερικής τόπο της καρδιακής προσευχής όπως η Θηβαΐδα του Σιβηρικού Βορρά, οι πλαγιές του Άθωνα, τα βράχια του Σινά και οι έρημοι της Αιγύπτου. Σ’ αυτούς που απορούσαν πως άντεχε σε τόση μοναξιά, απαντούσε: «Δεν είμαι μόνος, ο Θεός είναι εδώ όπως παντού, κι οι άγγελοι του επίσης. Είναι τίποτε πιο επιθυμητό από μια τέτοια συντροφιά;». Άλλοτε πάλι έλεγε: «Σαράντα χρόνια προσπαθώ να αγαπήσω τον Θεόν και να που τελειώνοντας τις ήμερες μου, δεν μπορώ να σας βεβαιώσω ότι τον αγαπώ όπως του αρμόζη. Ν’ αγαπάς το Θεό είναι να Τον σκέπτεσαι συνεχώς και πάντοτε και παντού, να Τον υπηρετείς και να κάνης πάντα το θέλημα Του».
Γι’ αυτήν τη θεάρεστη ζωή του, ο Χριστός του χάρισε άφθονη θεία Χάρη και πολλή ευλογία, που εκδηλωνόταν ως απέραντη αγάπη για όλους τους ανθρώπους και περισσότερο για τους ιθαγενείς Αλεούτιους, για τους οποίους είχε γίνει ο πατέρας και προστάτης τους. Πρόσφερε σ’ αυτούς ό,τι είχε, μα κυρίως τον ίδιο τον εαυτό του, μιμούμενος τον Κύριο Του, ενώ παράλληλα δε σταματούσε να προσεύχεται εσωτερικά, αδιάλειπτα.Αγαπούσε ιδιαίτερα τα παιδιά και ίδρυσε ένα ορφανοτροφείο στο Νέο Βαλαάμ, οπού τα κατηχούσε στην αγάπη του Θεού και της Εκκλησίας. Κατασκεύασε με τα χέρια του ένα παρεκκλήσιο και κει κάθε Κυριακή μάζευε τις οικογένειες που σιγά σιγά ήλθαν και εγκαταστάθηκαν γύρω από το Βαλαάμ, έψαλλαν μαζί, λειτουργούσε και κήρυττε το λόγο του Θεού. Η αγάπη του για τους συνανθρώπους του δε σταματούσε ούτε όταν κινδύνευε η ίδια η ζωή του. Κάποτε ξέσπασε μια επιδημία στο Κόντιακ, δεν αναφέρεται ακριβώς ποιά. Ο άγιος Γερμανός δεν εγκατέλειψε το χωριό, για να προφυλαχθή. Παρέμεινε κοντά στους αρρώστους επί ένα μήνα, πήγαινε από σπίτι σε σπίτι για να φροντίσει τους αρρώστους, αψηφώντας τον κίνδυνο να προσβληθή και ο ίδιος. Όταν πέθαιναν, έθαβε και έψαλλε τους νεκρούς, ενίσχυε τους απορφανισθέντες. Διηγούνται ότι πάντοτε ήταν τριγυρισμένος από παιδιά με τα οποία έπαιζε, ενώ συγχρόνως τα εδίδασκε τα της Εκκλησίας, και για να τους προσφέρη χαρά, τους έψηνε με τα ίδια του τα χέρια κουλουράκια και τους τα πρόσφερε. Έτσι πέρναγαν τα χρόνια και οι χριστιανοί Εσκιμώοι πλήθαιναν στην γύρω περιοχή. Ο άγιος Γερμανός έφθασε σε μεγάλη ηλικία. Γερνώντας, άρχισε σιγά σιγά να χάνη το φως του. Όμως ο Θεός του χάρισε να βλέπη αγγέλους. Ακόμα του εδόθη το χάρισμα να εξουσιάζη τα στοιχεία της φύσεως, το χάρισμα των ιάσεων και το προορατικόν.
Κάποτε στο νησί Spruce Island έπιασε μια μεγάλη φωτιά. Ο άγιος με τον μαθητή του Ιγνάτιο έκανε μια ζώνη γύρω από το τόπο που έμεναν με βρύα. Ο Γέροντας είπε: “Να είστε βέβαιοι ότι η φωτιά δεν θα περάσει αυτή τη γραμμή.” Την επόμενη ημέρα, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Ιγνατίου, δεν υπήρχε ελπίδα σωτηρίας, η πυρκαγιά ωθούμενη από ισχυρό άνεμο έφτασε με μεγάλη δύναμη στο σημείο όπου ο Γέροντας έβαλε τα βρύα, Η φωτιά έτρεξε κατά μήκος τους και σταμάτησε, χωρίς να αγγίξει το πυκνό δάσος στην άλλη πλευρά της γραμμής .
Μια άλλη φορά στο νησί έγινε ένα τσουναμι. Οι κάτοικοι ήρθαν στο Γέροντα γεμάτοι φόβο. Ο πατέρας Γερμανός πήρε μια εικόνα της Μητέρας του Θεού από το σπίτι όπου ζούσαν τα παιδιά, και την έβαλε στην αμμουδιά και άρχισε να προσεύχεται. Μετά την προσευχή του στράφηκε στους παρευρισκόμενους και είπε, “Δεν υπάρχει κανένας φόβος, το νερό δεν θα ανέβει υψηλότερα από τον τόπο όπου βρίσκεται αυτή η ιερή εικόνα.” Τα λόγια του Γέροντα εκπληρώθηκαν. Μετά από αυτό τους βεβαίωσε ότι θα ‘χουν την ίδια βοήθεια από αυτή την ιερή εικόνα και στο μέλλον δια πρεσβείων της Πάναγνης Βασίλισσας. Εμπιστεύθηκε αυτή την εικόνα στην μαθήτρια του Σοφία, ώστε σε μελλοντικές πλημμύρες η εικόνα αυτή να τοποθετείται σε εκείνη την θέση στην ακτή.
Στις 15 Νοεμβρίου, κατά την ημέρα μνήμης του αγαπημένου του Αγίου Παϊσίου Βελιτσικόφσκυ, του 1836 το αστέρι που ανέτειλε πριν από 81 χρόνια στη Μόσχα, έδυσε στη Χώρα του Ηλίου του μεσονυκτίου. Μια τοιχογραφία στο εκκλησάκι του που βρίσκεται στο νησί Σπρούς γράφει: «The repose of Saint Herman on the day of his beloved St.Paisius» – Ο Άγιος Γερμανός εκοιμήθη την ημέρα που τιμούμε τη μνήμη του αγαπημένου του αγίου Παϊσίου (Βελιτσκόφσκυ!). Την στιγμή που η ψυχή του ανήλθε στον ουρανό, ο μαθητής του Γεράσιμος είδε το πρόσωπό του να ακτινοβολεί φως και οι κάτοικοι ενός γειτονικού νησιού είδαν έναν φωτεινό στύλο να υψώνεται πάνω από το Νέο Βαλαάμ. Πολλά θαύματα ακολούθησαν την κοίμησή του και ο άγιος παραμένει ολοζώντανος στη μνήμη των χριστιανών όλης της Αλάσκας.
Η Εκκλησία μας γιορτάζει τον άγιο Γερμανό όχι μόνο την ήμερα της κοιμήσεως του αλλά και στις 9 Αυγούστου, ήμερα της ανακηρύξεως του ως αγίου και στις 13 Δεκεμβρίου ήμερα της Συνάξεως όλων των αγίων των εν Αλάσκα.
Όσιε πάτερ Γερμανέ ο εν Αλάσκα, πρέσβευε υπέρ πάντων ημών. Αμήν.
***«Μόνον Συ, Κύριε, γνωρίζεις τι χρειάζεται εις ημάς» Η προσευχή του Πατριάρχου Σερβίας Παύλου.
«Πριν αρχίσετε να κρίνετε την ζωή μου, πάρτε τα παπούτσια μου και πηγαίνετε στο δρόμο μου! Περπατήστε στους δρόμους, στους λόφους και στις κοιλάδες. Νιώστε τον πόνο και την ευτυχία. Περάστε από τα χρόνια που πέρασα, πέστε πάνω στη κάθε πέτρα που βρήκα στο δρόμο. Σηκωθείτε και συνεχίστε πάλι με τον ίδιο τρόπο, όπως και εγώ! Και τότε μπορείτε να με κρίνετε.»Παύλος της Σερβίας
«Κανένας στη θορυβωδέστατη εποχή μας δεν μιλούσε τόσο χαμηλόφωνα και ταυτόχρονα δεν ακουγόταν μακρύτερα. Κανένας δεν μιλούσε λιγότερο και η ομιλία του να έλεγε περισσότερα. Κανένας στη θεληματικά τυφλή εποχή μας δεν αντίκριζε την αλήθεια με περισσότερη ηρεμία». Μ. Μπέκοβιτς, Σέρβος ποιητής για τον Πατριάρχη Παύλο
Γράφει ο π.Λίβυος: «Ο επίσκοπος της εκκλησίας του Χριστού Παύλος και Πατριάρχης της Σερβικής εκκλησίας, δεν άσκησε -ως συνήθως γίνεται από τις θέσεις αυτές- εξουσία. Δεν άφησε τον εαυτό του να γοητευθεί από την δαιμονική γοητεία της εξουσίας. Δεν υπηρέτησε την διπλωματία. Ούτε ιερή ούτε ανίερη. Δεν έκανε μικροπολιτική και μακροπολιτική. Ήταν Χριστιανός. Ακέραιος. Αυθεντικός.Μαρτυρικώς μαρτυρών την πίστη του στο Χριστό.
Αγωνίστηκε κόντρα σε όλες τις αντιεκκλησιαστικές, αντιχριστιανικές κοσμικές απόψεις και αντιλήψεις ότι η διοίκηση της εκκλησίας δεν ασκείται με προσευχή και νηστεία, με αρετή και πνευματικότητα, αλλά με δημόσιες σχέσεις, με διπλωματία και πολιτική. Καθώς δε και με την νεοεκφρασθείσα αλλά καθόλου άγνωστη από το εκκλησιαστικό παρελθόν άποψη ότι η αποστολή του επισκόπου δεν είναι η τέλεση της Θείας Ευχαριστίας και η εν Χριστώ διακονία, αλλά η διοικητική γραφειοκρατική συνδιαλλαγή με το κράτος και τις εξουσίες του κόσμου τούτου, κάτι σαν εκκλησιαστικός νομάρχης. Ο Πατριάρχης Παύλος εκλέχτηκε με κλήρο κατά την Σερβική παράδοση. Δεν πήρε μέρος σε συντεχνίες και εκλογικά μαγειρέματα. Άφησε τον Θεό να μιλήσει μέσα από καθαρές διαδικασίες. Όταν κηρύχτηκε από τον υπεραντλαντικό σουλτάνο (Η.Π.Α) ο πόλεμος ενάντια στην Σερβία δεν υπεράσπισε τον λαό του μόνο με παρουσία, φιλανθρωπική διακονία κ.α τα οποία επιτυχώς πολλές φορές διεκπεραιώνουν και μη θρησκευτικές ομάδες εθελοντών ακτιβιστών και οργανισμών. Αλλά ως αληθινός χριστιανός επίσκοπος μπόλιασε την φιλανθρωπία με την προσευχή και νηστεία. Δεν έφαγε λάδι όσες μέρες κράτησε ο πόλεμος πενθών για τον σφαγιασθέντα λαό του και τελούσε την Θεία Λειτουργία καθημερινά όπου και εάν βρισκόταν. »
***
Ομαρτυρικός ιεράρχης σαν επίσκοπος Ράσκας και Πριζρένης στο Κοσσυφοπέδιο πέρασε μαρτυρικές στιγμές, περίπου τριάντα χρόνια. Φανατικοί Αλβανοί αλλά και κομμουνιστές της περιοχής, πολλές φορές τον έβριζαν και τον προπηλάκιζαν, όταν τον έβλεπαν στον δρόμο και όλα αυτά με την ανοχή, αν όχι και με την προτροπή, των διοικούντων κομμουνιστικών αρχών. Κάποτε σε στάση λεωφορείου, φανατικός Αλβανός μουσουλμάνος τον ερράπισε με λύσσα, χωρίς καμιά αιτία. Υπέφερε τα πάντα, χωρίς γογγυσμό, με την αδιάλειπτη προσευχή του. Το 1989, ξυλοκοπήθηκε από αρκετούς Αλβανούς νέους τόσο πολύ που σχεδόν 3 μήνες νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο. Ήταν τόσο βαθιά ποτισμένος με το ευαγγελικό πνεύμα της ταπείνωσης και της συγχώρεσης, που αρνήθηκε να ασκήσει δίωξη.
Όταν του ανακοινώθηκε ότι εξελέγη Πατριάρχης, στενοχωρήθηκε πολύ, ήταν ο μόνος που δεν επιθυμούσε να εκλεγεί Πατριάρχης. Προσευχήθηκε πολύ και δέχθηκε με ταπείνωση το θέλημα του Θεού, βάζοντας όμως ένα τάμα για τον εαυτό του στην προσευχή αυτή: «Θεέ μου, Συ γνωρίζεις ότι δεν έχω τις δυνάμεις και την ικανότητα να ανταπεξέλθω σε αυτό το υψηλό λειτούργημα, να γίνω Πατριάρχης, ποτέ μου δεν το επεθύμησα ούτε καν το σκέφτηκα. Βάζω όμως ένα τάμα από τώρα και στο εξής μέχρι να πεθάνω, να Σου λειτουργώ καθημερινά, και Εσύ, όπως γνωρίζεις, να αναπληρώσεις τις ελλείψεις μου και τις ατέλειές μου». Και όντως ο μακάριος αυτός άνθρωπος του Θεού λειτουργούσε καθημερινά, όπου και αν βρισκόταν. Ακόμη και όταν ήταν εκτός Σερβίας, σε αποστολές, λειτουργούσε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου. Το σπάνιο αυτό λειτουργικό του φρόνημα και η εσωτερική του ζωή τον ανέδειξαν σε αληθινό εκκλησιαστικό ηγέτη, γι’ αυτό τον αγαπούσε πολύ ο λαός, αλλά και οι αποφάσεις του σε κρίσιμα θέματα ήταν πάντοτε σοφές και μέσα στο θέλημα του Θεού.
Ομακαριστός Παύλος ήταν ένα θαύμα του Θεού. Κυκλοφορούσε και ως Πατριάρχης μόνο με τα δημόσια μέσα μεταφοράς, κοιμόταν σε ένα απλό φτωχικό δωμάτιο, στο Πρίζρεν δε σε μια ψάθα, έραβε και επισκεύαζε μόνος του τα ενδύματα και τα υποδήματά του και ετοίμαζε το πάντοτε νηστίσιμο φαγητό του ο ίδιος. Αυτός δε έδωσε λύση στο οδυνηρό σχίσμα της λεγόμενης «Ελεύθερης Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας» και την οδήγησε στους κόλπους του Σερβικού Πατριαρχείου.
Θυμάται η αδελφή Θεοδώρα Ζάρκοβιτς: Ήταν μεγάλος ασκητής- λέει η αδελφή Θεοδώρα, από την Πρίζρεν μέχρι την Gracanica πάντα ταξίδευε με το λεοφωρείο, όπως όλος ο κόσμος. Πολλές φορές από την Gracanica μέχρι την Πρίστινα πήγαινε με τα πόδια. Θυμάμαι, μια φορά του είπα: «Σεβασμιώτατε, είναι ντροπή να πηγαίνετε με τα πόδια μέχρι την Πρίστινα», και αυτός μου ανταπάντησε: «Σώπα Θεοδώρα, για ποια ντροπή μιλάς όταν Κύριος ο Θεός μου έδωσε τα πόδια με αυτά να περπατάω». Ήταν ένας ζωντανός άγιος που περπατάει…
Περπατούσε πολύ, ενώ για τις μετακινήσεις του χρησιμοποιούσε το λεωφορείο και το τρένο. Τα παπούτσια του τα έφτιαχνε μόνος του από λάστιχα αυτοκινήτων. Όλοι γνώριζαν ότι δεν είχε πατήσει «ούτε μυρμήγκι».
Έλεγε μια φορά : «Βλέπετε τι καλά παπούτσια έχω; Τα βρήκα κοντά στον κάδο όταν πήγα στο πατριαρχείο. Κάποιος το πέταξε, αλλά είναι γνήσιο δέρμα. Τα έραψα λίγο – και ιδού, μπορούν να χρησιμεύσουν για πολύ καιρό».
***
Ο άγιος Πορφύριος προσεύχεται για την εκλογή του Παύλου σε Πατριάρχη
Άλλη φορά μόλις μπήκα στο κελλάκι του Αγίου, μου λέει: «Καλώς την. Κάνε, σε παρακαλώ, προσευχή και μην μου μιλάς, γιατί έχουν εκλογές στην Γιουγκοσλαβία σε λίγο. Θα ψηφίσουν καινούργιο Πατριάρχη. Μακάρι να βγάλουν τον Παύλο. Κάνε, σε παρακαλώ, κι εσύ προσευχή». Κάναμε εν σιωπή προσευχή. Σε λίγη ώρα παίρνει ο Δεσπότης Αθανάσιος Γιέφτιτς τηλέφωνο, για να ενημερώση τον Παππούλη ότι έχουν εκλογές και να τον ρωτήση ποιον να ψηφίσουν. Και ο Παππούλης του απαντά: «Ρωτάς, Αθανάσιε, ποιον να ψηφίσετε; Τον Παύλο να ψηφίσετε!» Κλείνει το τηλέφωνο και συνεχίσαμε την προσευχή, ώσπου μετά από μία ώρα και ένα τέταρτο, ο Δεσπότης Αθανάσιος ξαναπήρε τηλέφωνο για να πη: «Γέροντα, με την ευχή σας, παμψηφεί βγήκε ο Παύλος!» Μαρτυρία Γερόντισσας Στυλιανής, Ι. Μονή Παντοκράτορος Ταώ (Νταού Πεντέλης) Από το βιβλίο: «Ο Όσιος Πορφύριος (Μαρτυρίες – Διηγήσεις – Νουθεσίες)». Α’. Μαρτυρίες. Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη», σελ. 19.
***
Παύλου πατριάρχου Σερβίας, του απλού και ταπεινού λόγοι ποιμαντικής παρηγοριάς
Πρέπει κάθε στιγμή να ζούμε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο.
Για μας, αδελφοί και αδελφές, το Ευαγγέλιο, η Ορθόδοξη πίστη, δεν αποτελούν δίδαγμα που αποστηθίζεται και αναπαράγεται, αλλά τη διδασκαλία που ορίζει τη ζωή μας. Όταν το στόμα των Αποστόλων σώπαινε, μιλούσαν τα έργα τους, η αγιασμένη ζωή τους…. Μη λησμονούμε ότι ζητούμενο της εδώ ζωής μας είναι να κερδίσουμε την αιώνιο ζωή και τη μακαριότητα της Βασιλείας των ουρανών, να βρεθούμε κοντά στον Θεό και τους αγίους Του. Άρα, εδώ έγκειται το νόημα της ζωής μας…
«Πρέπει πρώτα να χτίσεις έναν αληθινό κόσμο μέσα σου και μετά να φτιάξεις τον κόσμο γύρω σου. Αν φτιάξεις τον κόσμο μέσας σου τότε θα μπορέσεις να διορθώσεις και τον κόσμο γύρω σου».
«Μην πολυδίνουμε σημασία στον εαυτό μας, λες και είναι ο εκλεκτός του Θεού. Να ακούμε τον λόγο Του και αμέσως να προσπαθούμε να Τον εφαρμόσουμε. Και το σημαντικότερο: Να φυλαγόμασθε από τη ματαιοδοξία και την υπερηφάνεια, που μας κρυφοψιθυρίζει ότι, είμασθε οι εκλεκτοί του Θεού. Να προσέχουμε την “ξιπασιά”, πόσο κομψά θα μιλήσουμε, πόσο εντυπωσιακό θα είναι το ντύσιμό μας, πώς θα κάνουμε τους άλλους να μας επιδοκιμάσουν. Αν μας κερδίσουν αυτά, πάει η πίστη! “Πῶς δύνασθε ὑμεῖς πιστεῦσαι, δόξαν παρὰ ἀλλήλων λαμβάνοντες, καὶ τὴν δόξαν τὴν παρὰ τοῦ μόνου Θεοῦ οὐ ζητεῖτε;”, διερωτάται ο Ευαγγελιστής Ιωάννης (Ιωάνν. ε΄44΄)»!!!
***
…Πόση δυστυχία προξενούν η ματαιοδοξία και η αλαζονεία, ο πόθος να φανούμε καλύτεροι απ’ αυτό που είμαστε… Σας καλώ, λοιπόν, ποτέ μην υποκρίνεστε πως είστε καλύτεροι απ’ ότι στην πραγματικότητα.Γιατί σ’ αυτή την υποκρισία φυτρώνουν η συκοφαντία, το κουτσομπολιό, η ταπείνωση του διπλανού μας,τον λέμε τιποτένιο και αυτοστιγμεί γινόμαστε σπουδαίοι. Τον κλωτσάμε προς τα κάτω, για να μεγαλώσει η μεταξύ μας απόσταση και να δουν οι άλλοι πόσο ανώτεροι είμαστε- τι ψέμα φυσικά! Ταπεινόφρονα ψυχή- αυτό χρειαζόμαστε, αδελφοί και αδελφές, γι’ αυτό κοπιάζουμε.Η ταπεινοφροσύνη δεν είναι απάθεια, διότι απαιτείται τεράστιο σθένος για να ταπεινωθούμε ενώπιον του Θεού. Με την ταπείνωση μας, στην πραγματικότητα, υψωνόμαστε και γινόμαστε όντως καλύτεροι.
Μην ξεχνάτε ποτέ τα λόγια του Ευαγγελιστού Ιωάννη ‘’Πως όμως μπορείτε εσείς να πιστέψετε, αφού αποζητάτε τον έπαινο ο ένας του άλλου, και δεν επιδιώκετε τον έπαινο του μοναδικού Θεού; (Ιωαν. 5,44). Επιζητώντας τον έπαινο του κόσμου από ματαιοδοξία, αδυνατούμε να επιζητήσουμε την αληθινή δόξα, αυτήν που προέρχεται από τον Θεό. Και συνετοί, και καλοπροαίρετοι να είναι, οι άνθρωποι δεν μπορούν να συλλάβουν τα πάντα, ενίοτε δε παραπλανώνται, για να μη σχολιάσω κι αυτούς που επαινούν ή ψέγουν ανάλογα με τα συμφέροντα τους. Όμως μπροστά στον Θεό είναι αδύνατον να παρουσιαστούμε τάχα καλύτεροι απ’ ότι είμαστε, να κρύψουμε την ανεντιμότητα, την αδικία και κάθε άλλο κακό.Ο Θεός βλέπει τα πάντα, ακούει τα πάντα, βλέπει τα έργα μας, ακόμη κι όσα κάνουμε στα σκοτεινά, και θ’ ανταμείψει τον καθένα ανάλογα με την αξία του, γιατί μας προίκισε με δώρα σπουδαία κι αναμένει να καλλιεργήσουμε τις δεξιότητες που μας προσέφερε μαζί με την ελευθερία μας. Στο τέλος της Αποκαλύψεως, λέει ο Κύριος, ‘’ο άδικος ας συνεχίσει να αδικεί, ο ακάθαρτος ας συνεχίσει τα βδελυρά έργα του, Ας συνεχίσει κι ο δίκαιος να κάνει το δίκαιο, κι ο άγιος την αγιοσύνη του. Να, έρχομαι σύντομα, και φέρνω μαζί μου την ανταμοιβή, για ν’ ανταποδώσω στον καθένα ανάλογα με τα έργα του (Αποκ. 22,11-12). Και καταλήγει ‘’Ναι, έρχομαι σύντομα’’ (Αποκ. 22,20)
Έλα, λοιπόν Κύριε Ιησού Χριστέ, μα πριν εμφανιστείς βοήθησε μας να’ μαστε πλάι Σου, ό,τι κι αν συμβεί στον κόσμο. Και την ζωή μας να δώσουμε σε Σένα και από το παράδειγμα Σου να μην απομακρυνθούμε…
Από το βιβλίο: «έτσι να λάμψει το φως!», Παύλου πατριάρχου Σερβίας, λόγοι ποιμαντικής παρηγοριάς, σελ., εκδόσεις ‘’εν πλω’’ 2019.Η ΑΓΙΟΤΗΤΑδεν διαφημίζεται, αλλά φαίνεται.Δεν διατυμπανίζεται, αλλά εκπέμπεται με μυστικό τρόπο. Δεν περιγράφεται, αλλά βιώνεται. Όσοι είχαν την ευλογία να συναντήσουν τον Πατριάρχη Σερβίας Παύλο, είχαν την «αγαθή τύχη» να πάρουν στίγματα από την αγιότητα του ανθρώπου και από την όψη αλλά και από το λόγο του ανθρώπου. Πριν μερικά χρόνια διοργανώθηκαν στην Πάτμο μεγάλοι εορτασμοί για την συμπλήρωση 1900 χρόνων από τη συγγραφή της Αποκάλυψης από τον Ιωάννη τον Θεολόγο, στους οποίους συμμετείχαν εκκλησιαστικοί και πολιτικοί ταγοί από όλον τον κόσμο. Ωστόσο, αυτός που τράβηξε τα βλέμματα και το ενδιαφέρον των περισσότερων δημοσιογράφων, ήταν ο ταπεινός Πατριάρχης Σερβίας Παύλος. Καθημερινώς τελούσε Θεία Λειτουργία, γεγονός το οποίο αποτελούσε αιτία συνωστισμού εκατοντάδων πιστών, οι οποίοι έτρεχαν για να πάρουν την ευλογία του. Ένα άλλο, ασήμαντο μεν, συγκλονιστικό δε γεγονός, ήταν ο τρόπος που λάμβανε το πρωινό του, ύστερα από την Πανηγυρική Θεία Λειτουργία, για την κορύφωση των εορτασμών. Στο τραπέζι κάθονταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, Πατριάρχες, Αρχιεπίσκοποι, Επίσκοποι, πολιτικοί και ανάμεσά τους ο Πατριάρχης Παύλος. Οι δημοσιογράφοι και οι κάμερες συνωστίζονταν για να καλύψουν το γεγονός. Ο μόνος που ήταν ατάραχος, μέσα στη φασαρία που προκαλούσε ο συνωστισμός λόγω των συνεργείων, ήταν ο Πατριάρχης Παύλος,ο οποίος βουτούσε ένα κουλουράκι μέσα στο τσάι του. Η όψη του ατάραχη και το πρόσωπό του μειλίχιο, εξέπεμπε αυτό που καλείται αγιότητα.
ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΕΣ μέρες του πολέμουστη Γιουγκοσλαβία, ο Πατριάρχης Παύλος κλήθηκε να στηρίξει τους πιστούς και να ορθώσει λόγο αληθείας, σε ένα περιβάλλον ψέματος, κακίας και σκοτωμών… ο ασκητικότατος Πατριάρχης έλεγε μεταξύ άλλων και ένα σερβικό, άκρως ορθόδοξο ρητό: «Ηρωισμός είναι το να υπερασπίζομαι τον εαυτό μου από τους εχθρούς μου, ενώ τιμιότητα είναι το να υπερασπίζομαι τον εχθρό μου από τον εαυτό μου». Χωρίς εθνικισμούς, χωρίς μεγαλοστομίες και χωρίς φόβο, ακόμη και την ώρα που ήταν γεμάτοι οι δρόμοι με αγγελτήρια θανάτων, ανθρώπων που σκοτώθηκαν στον πόλεμο, τολμούσε να προβάλλει την ουσία που θέλει «τα του Θεού τω Θεώ και τα του Καίσαρος τω Καίσαρι». ‘Αλλο ο ηρωισμός, ο οποίος απαιτεί πόλεμο, σκοτωμούς, πονηριά και σίγουρα θυσίες. Και άλλο η τιμιότητα, η οποία απαιτεί αγιότητα βίου, θέλει αγάπη, η οποία αγγίζει και τους εχθρούς και τελικά φθάνει μέχρι και την αυτοθυσία. ‘Αλλο το κράτος και η εξουσία, τα οποία είναι καλά, μόνο όταν περιορίζονται στη ρύθμιση της κοινωνικής ζωής και προσφέρουν ασφάλεια. Και άλλο εν Χριστώ ζωή, η οποία χωρίς κανόνες και νόρμες, χωρίς θρησκευτικές καταπιέσεις, αλλά με μόνη δύναμη την αγάπη, οδηγεί τον άνθρωπο στον παράδεισο και την αληθινή ευτυχία. (”Πολίτης”- 20/09/2009)
***
Σηκωνόταν πολύ νωρίς και λειτουργούσε κάθε μέρα προσευχόμενος για όλο το σερβικό λαό. Όλη η Σερβία βρίσκονταν στην μικρή καρδιά του.Ήταν μικρός στο ύψος, αλλά γίγαντας στο πνεύμα, είχε εύθραυστους ώμους, αλλά σε αυτούς τους ώμους έφερε ολόκληρο το έθνος, είχε λεπτά δάχτυλα, αλλά με αυτά τα δάχτυλα ενωμένα μαζί, χτυπούσε τις λεγεώνες των δαιμόνων. Φορούσε ένα ελαφρύ ράσο, αλλά κάτω από αυτό το ράσο κρύβονταν η ψυχή ενός γενναίου ασκητή. Οι άνθρωποι έλεγαν: “Αυτός είναι ο Άγγελος μας, ο οποίος με τα φτερά του μας προστατεύει από τις δυνάμεις του κακού”.
Από τότε που εξελέγη Πατριάρχης, λειτουργούσε κάθε μέρα! Η εκλογή του συνέπεσε με την πιο τραγική περίοδο της ιστορίας της Σερβίας, τότε που ο φρικτός πόλεμος κατέστρεφε την άλλοτε ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Τότε ακριβώς έδειξε την αγιότητά του. Συνέπασχε με τον μαρτυρικό λαό της καταφανώς αδικούμενης Σερβίας, αλλά ποτέ δεν παρασύρθηκε και μάλιστα καταδίκαζε έντονα κάθε ακραίο εθνικισμό.
«Κάτω από τον ήλιο υπάρχει αρκετός χώρος για όλους», έλεγε και τόνιζε: «Την ειρήνη τη χρειάζονται εξίσου όλοι οι άνθρωποι· όπως εμείς, το ίδιο και οι εχθροί μας».
«Έχουμε υποχρέωση και στην πλέον δύσκολη κατάσταση να συμπεριφερώμεθα ως άνθρωποι. Δεν υπάρχει», φώναζε, «συμφέρον ούτε εθνικό ούτε προσωπικό που θα μπορούσε να αποτελεί δικαιολογία του να μην είμαστε άνθρωποι»! Η φράση μάλιστα αυτή, που συχνά επανελάμβανε, «να είμαστε άνθρωποι», γέμισαν τα αυτιά ακόμη και των μικρών παιδιών, τα οποία χαϊδευτικά τον ονομάζουν : «Ο Παύλος, να είμαστε άνθρωποι »!
Έλεγε ο άγιος πατριάρχης Παύλος: Ότι η ζωή είναι δύσκολη δεν είναι εξαίρεση, είναι ο κανόνας. Μόνο ο 20ος αιώνας πίστεψε ότι η ζωή είναι εύκολη και ευχάριστη, ένα όνειρο που δεν υπήρξε ποτέ στην ιστορία (…) Τις δυσκολίες όμως μπορούμε ευκολότερα να τις υποφέρουμε όταν μέσα μας και ανάμεσά μας υπάρχει ανθρώπινη ζεστασιά. Επειδή κατά τη Δευτέρα Παρουσία Του ο Κύριος δεν θα μας ρωτήσει σε τι καιρούς ζήσαμε, αλλά πώς φερθήκαμε στον πλησίον μας. Ήταν η «κόλαση» μας ή ο «παράδεισός» μας;»
‘‘Ο δρόμος του Θεού δεν είναι εύκολος, αλλά είναι τίμιος.” Εάν είμαστε με τον Χριστός, θα αντέξουμε έως το τέλος!
”Τίποτα δεν είναι πιο πολύτιμο στη ζωή του ανθρώπου από την προσευχή.Η προσευχή κάνει το αδύνατο δυνατό. Η προσευχή είναι αναγκαία για την ψυχή του ανθρώπου, όπως είναι ο αέρας για την αναπνοή. Όποιος δεν προσεύχεται στερείται της συνομιλία με το Θεό και μοιάζει με το δέντρο που δεν αποδίδει καρπούς και κόβεται και ρίχνεται στη φωτιά (Ματθ. 7:19). Η νύχτα είναι πολύ κατάλληλη στιγμή για μοναχική προσευχή. Είναι μια ώρα που όλα είναι ήσυχα και ήρεμα. Όλα είναι σιωπηλά και η προσευχή που αναβλύζει από τα βάθη της καρδιάς στη σιωπή της νύχτας ακούγεται, και η χάρη του Θεού εγκαθίσταται στην ψυχή σε ακόμη μεγαλύτερη αφθονία.”
”Η Ταπείνωση, είναι η μητέρα, το θεμέλιο και η βάση όλων των ευαγγελικών αρετών.”
«Για έναν Ορθόδοξο χριστιανό είναι χίλιες φορές καλύτερα να σκοτωθεί ως χριστιανός, παρά να σκοτώσει και να γίνει δολοφόνος!». ”Ο Χριστός είπε στους μαθητές του: Σας στέλνω σαν πρόβατα ανάμεσα σε λύκους. Γι’ αυτό να είσθε φρόνιμοι σαν τα φίδια και αθώοι και ακέραιοι όπως τα περιστέρια. Η σοφία θα μας προστατέψει από τους λύκους, και η αθωότητα θα μας αποτρέψει από το να γίνουμε λύκοι.”
”Αυτός ήταν ο μέγας Πατριάρχης Παύλος!Υπήρξε ο μόνος που ήταν τόσο ξεκάθαρος, τόσο κρυστάλλινος, τόσο ακέραιος και ασυμβίβαστος! Αληθινός! Όπως ήταν όλη η ζωή του: Εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο πτωχείας, απλότητας, αγάπης. Ένας γνήσιος μαθητής του Χριστού. Αληθινός Επίσκοπος. Ένας άγιος!” (Στ. Μποζοβίτης)
Άγιε Παύλε, πατριάρχα των αδελφών μας Σέρβων, πρέσβευε υπέρ ημών στο Θεό. Αμήν.Η μούσα Ποίημα της Άννας Αχμάτοβα
Θα με ξεχάσουν; Καθόλου δεν εκπλήσσομαι γι’ αυτό! Τόσες φορές με ξέχασαν, πληθώρα… Χίλιες φορές βρισκόμουνα σε τάφο ανοιχτό Που ίσως βρίσκομαι και τώρα. Η μούσα έχει κουφαθεί και τυφλωθεί, Σα σπόρος έλιωσε μέσα στη γη Να ξαναζωντανέψει στον αιθέρα το γαλάζιο Σαν Φοίνιξ, απ’ την τέφρα, να υψωθεί. 1957
Synaxarion. On November 15 we commemorate the holy Martyrs Guria, Shamuna, and Habib the Confessors. On this day we also commemorate our devout father Quintian, Bishop of Seleucia, one of the 318 God-bearing Fathers of the First Ecumenical Council. We also commemorate the Orthodox Emperors Justin the First and Theodora his wife. We also commemorate Saint Thomas the New, Patriarch of Constantinople. On this day we also commemorate the holy Martyrs Elpidius, Marcellus, Eustochius, and those with them. On this day we also commemorate the holy Martyr Demetrius of Thrace, from the village Davoudio. On this day we also commemorate the holy Hieromartyr Felix, Bishop of Nola. Saint Malo, Bishop of Aleth in Brittany. On this day we also commemorate the Our righteous Father Philip of Rabang. On this day we also commemorate the Our righteous Father Païsius Velichkovsky. On this day we also commemorate the Our righteous Father Herman of Alaska, Wonderworker of All America On this day we also commemorate the Our righteous Father Pavle Patriarch of Serbia (2009)
Thou only, Lord, knowest what we need; (Prayer of Pavle, Patriarch of Serbia)
“None in this noisy era spoke so softly and yet was heard so widely as he. None spoke less and yet said more. None in our delusional age confronted truth with such calmness as he.” the Serb poet M. Betskovic– Матија Бећковић about the Patriarch Pavle of Serbia
Pavle, Patriarch of Serbia says: The teachers of the Church and the Holy Fathers advise that everyone should have humility and contrition in their hearts for their sins during prayer. For if a man does not feel deep within his heart his own sinfulness, God will not hear his prayer. One can see that clearly from the prayer of the Publican. A prayer cleansed by tears of humility and repentance is heard at once. Pouring forth from a contrite soul, the prayer penetrates the clouds, as the wise Solomon says, and does not stop until it reaches the Lord.
“Pray without ceasing”, said the holy apostle, “lest you fall into temptations.” Ceaseless prayer means that we should not only pray all the time, but that we should at all times remember God, feel His presence and know that He is here before us, that He sees our actions, our intentions and our thoughts. Therefore it is a beautiful custom to call upon the Lord from the heart with short prayers for every situation and every type of work one undertakes. At the beginning of work, one may say, for example: “O God help me!” or: “O Lord, bless.” Upon finishing one’s work, one might say: “Glory to God for all things”, or “I thank Thee, O Lord.” In unforeseen difficulties, or any kind of temptation, one should cry: “Save me , O Lord!” “O God, be merciful to me!” “Lord Jesus Christ, Son of God, have mercy on me, a sinner.” “Most Holy Mother of God, save us!”
Pavle, Patriarch of Serbia says: Wisdom will preserve us from wolves, and kindness will prevent us from turning into wolves.
IF it happens that one asks something of God and does not receive it, this can mean that God heard the prayer but in His providential wisdom He tests the man of prayer’s endurance, and when this man endures to the end then he will receive in greater amount than that for which he prayed.
Before you start judging me and my life, put my shoes on and go my way! Walk through the streets, hills and valleys! Feel the pain and happiness! Pass the years through which I’m passing, fall over every stone I found on the road! Get up and again keep going in the same way, like I am! And then you can judge me.
The deacon of Patriarch Pavle of Serbia once learned the following lesson while in Belgrade as they were going to a church in Banovo Brdo. He asked the Patriarch: “With what shall we go, with a car?” “No, with the bus!” said the Patriarch emphatically. “But the bus is always crowded and the heat is esphyxiating. It is not even nearby.” “This is how we are going”, said the Patriarch. “Your Holiness”, said the deacon in an effort to convince him otherwise, “it is summer time and the people are going swimming to the small island of Tsigalia and the majority of people are nearly naked. It isn’t right?” “Father”, said the Patriarch silently, “each person sees whatever he wants.”
***
Patriarch Pavle of Serbia: An Extraordinary Man of His Times
The Patriarch on the tram
It is difficult to speak about my service with Patriarch Pavle without sounding like I am boasting. Knowing the Patriarch was everyone’s privilege, not just of those who served with him or helped him in his administrative duties. After all, he was a very simple person; one could often see him walking through the streets of Belgrade or riding a city tram. Those whose duty it was to accompany him sometimes grew indignant: “Your Holiness, you have a car after all!” Whenever possible, however, he preferred to use public transport.
Nineteen Years with Patriarch Pavle
My service – as it happens, for which I am grateful to God – was always connected with His Holiness. I served with Patriarch Pavle for nineteen years, until his very last day.
During his primacy I held several positions: I was a teacher in the department of canon law at the Theological Faculty at the University of Belgrade; I taught homiletics and Russian at seminary (I graduated from the Moscow Theological Academy, so I had learned Russian); for nine years I was in charge of the Patriarchal Library; and for ten years I was secretary of the ecclesiastical court. I was also involved in the development of the Patriarchate’s information system by networking computers and purchasing and installing programs needed by the church administration.
His Holiness did not bless me to be ordained to the priesthood immediately. I served in the rank of deacon for fourteen years, which was quite normal with him. There was never any hurry in matters of ordination; he waited for the right time for a person.
Generally speaking, my ideas about what I should do with my life did not always come about. For example, after working in the Patriarchal Library I defended my doctoral dissertation in canon law and seriously contemplated devoting myself to scholarship. I requested a release from my administrative duties, but instead the Holy Synod appointed me director of administration at the Patriarchate. Naturally, my studies were sidelined because I had to deal with administrative affairs on a daily basis.
The Patriarch later blessed my ordination to the priesthood, appointing me for a short time as rector of the Church of St. Sava that was under construction.
The Patriarch spent his last years in the Military Hospital, but God gave us all the strength and ability to continue to conduct administrative affairs smoothly, so it did not feel as though His Holiness were not among us.
Serving with him was a precious gift; we saw and participated in much that was extraordinary.
We saw the boundless modesty of the life of His Holiness, even though he held the highest office in our Church. He took great care that no one would be offended, that no one would feel any burden associated with the Church.
Herbs at the Patriarchate
The Patriarch’s diet was very modest. He did not eat breakfast; normally he only drank a cup of tea and ate a piece of bread. He normally cooked lunch for himself, making a very small portion of vegetables: a few potatoes and some herbs he collected around the Patriarchate. He almost never had dinner.
He lived this way for years, and we were simply astonished at how he managed to move about and how his organism could bear not eating anything. But it was clear that he was a man of God, drawing from the Liturgy his strength, his cheerful spirit, and his understanding of all people.
He understood everyone perfectly, from the small child on the street who came and tugged at his sleeve to the presidents of various nations.
Liturgy at 5:00 am
Patriarch Pavle served the Liturgy daily. The only exceptions were days when he was travelling or ill. It was difficult to keep up with him, because he rose very early, at 4:00 am, and served the Liturgy in the Patriarchate at 5:00. So it was when he was eighty, and so it remained when His Holiness turned ninety. He said his cell rule and then went to church. We served with him and normally did not get much sleep because, after completing the administrative affairs that often lasted until quite late, not much time was left for sleep. It should be said that he did not ask any of us to come to these Liturgies: our work began at 8:00, and we could simply have come to the office at that time. But that would have been somewhat awkward: we are sleeping, but His Holiness is serving. So we came and served with him.
“His Holiness would like to serve the Liturgy”
I remember that we travelled to Moscow in 2000 for the consecration of the Cathedral of Christ the Savior, staying at the Danilovskaya Hotel [adjacent to the Danilov Monastery]. The cathedral was to be consecrated the next day. As such, His Holiness was to take part in the Liturgy – this was how it had been planned – only the next day, leaving him one free day. So at 4:00 am, His Holiness knocks at my door: “Fr. Luka, let’s go serve the Liturgy somewhere!”
I did not know where to take him. We went into one of the churches in Danilov Monastery and, around 5:00 am, found some monks preparing for the service. They were very surprised to see us!
I told them: “His Holiness would like to serve the Liturgy.”
“Where are his vestments?”
“He doesn’t have them with him, since we’ve already sent them to the Cathedral of Christ the Savior. But if you could possibly find a single set of priestly vestments, then please give them to him.”
They found vestments for us, Patriarch Pavle put on priestly vestments, and served as a simple priest. I think those monks themselves found it interesting that the Serbian Patriarch was serving in their church!
Evening fellowship
He preached daily; many of his sermons and talks have been transcribed and published.
He dedicated a great deal of time to fellowship. The Patriarch’s working day was as follows: Liturgy, tea, and receiving visitors. He was a monk, but he did not have an exclusively monastic life: he did not shut himself off from people, but tried to receive everyone who came to him; he wanted people to come and talk with him. To some he simply listened; to others, as the need arose, he gave advice.
After the evening service he normally received various pious women, conversing with them in an informal setting. Even priests rarely came to him at this time, since they knew that they could meet with the Patriarch at any time, while simple people could use this specific time to see him.
It sometimes happened that these women attempted to show him that they were in contact with the world above. One of them once related that St. Petka – Paraskeva – had appeared to her the night before and told her something special.
“I don’t know what to tell you,” His Holiness replied. “I’m the Serbian Patriarch, but she hasn’t appeared to me yet!”
Patriarch Pavle gave her to understand that one should not engage in such things, but simply behave like a normal person.
Parting with the Patriarch
That he was an extraordinary man of his times was also shown by the day of his funeral.
Nearly one million people filled the streets of Belgrade and another 600,000 came to our central cathedral to kiss the Patriarch’s hand one last time. His coffin remained open for six days, and nothing happened to it.
There were people who said: “Perhaps one shouldn’t kiss his hand. It’s good that you so revere the Patriarch, but there is an epidemic going around and one needs to be careful.” Some sort of flu epidemic was in fact going around, but ultimately nothing bad happened. People stood in line for up to nine hours, but no one ill-treated anyone else; everyone waited patiently to kiss the hand of His Holiness one final time. We, who had personally known the Patriarch for many years, were amazed to find that the people so revered him. Of course, we knew that people turned to him for advice and that they tried to attend his Liturgies, but we had not anticipated that one million people would fill the streets to accompany his coffin and that another 600,000 would come to say farewell to him in church.
Time will likely show that he was an extraordinary man of his times; we shall see what happens next. We hope, of course, that the Lord will make him a saint, but it is too early to speak of this. For the time being, we are taking careful note of what goes on at his grave and what sort of healings are taking place – but we will not say too much about this, since he has only just reposed. ARCHPRIEST LUKA HOVAKOVIC Translated from the Russian http://www.pravmir.com/patriarch-pavle-of-serbia-an-extraordinary-man-of-his-times/
The Muse Poem by Anna Akhmatova
They’ll forget? What a surprise! I ’ve been forgotten a hundred times; I ’ve lain in my grave a hundred times— Where maybe I am even now. The Muse has turned deaf and blind And rotted in the earth like a seed. So, like Phoenix out of ashes, She’ll rise in the bright blue sky.
In truth you were revealed to your flock as a rule of faith, an image of humility and a teacher of abstinence; your humility exalted you; your poverty enriched you. Hierarch Father Pavle, entreat Christ our God that our souls may be saved.
Troparion of Martyrs Guria, Shamuna, and Habib the Confessors. ― Tone 5
Wise Guria and Shamuna are praised today with Deacon Habib,/ they fill the faithful with joy and their contests are the boast of Edessa./ They trampled down error by their words,/ and by their deeds became martyrs and wonderworkers./ They pray for us to the Lover of mankind.
Apolytikion of Martyrs Guria, Shamuna, and Habib the Confessors. ― Tone 4
Equal in number to the supremely divine Trinity, indeed the renowned Gurias, Habibus and Samonas; they were divinely inspired before the ungodly in their confession, at the same time contesting through the storm and emerging without harm, steer us also to a place of refuge away from the storm.
Troparion of Martyrs .
O Christ God, Thou hast given us an impregnable rampart/ in the miracles of Thy holy martyrs./ Through their supplications destroy Thou the councils of the heathen/ and strengthen the scepters of kingdoms,// in that Thou art good and lovest mankind.
Troparion of ST Païsius Velichkovsky — Tone 2
Having become a stranger on earth, / you reached the heavenly homeland, venerable Father Paisius. / You taught the faithful to lift up their minds to God, / crying out to Him with all their hearts: / “Lord Jesus Christ, Son of God, have mercy on me a sinner!”
Troparion of St. Herman of Alaska, in Tone IV
O venerable Herman, ascetic of the northern wilderness and gracious advocate for all the world, teacher of the Orthodox Faith and good instructor of piety, adornment of Alaska and joy of all America: Entreat Christ God, that He save our souls.
Troparion of St. Herman of Alaska— Tone 7
O joyful north star of the Church of Christ, / guiding all men to the Heavenly Kingdom; / teacher and apostle of the true faith; / intercessor and defender of the oppressed. / Adornment of the Orthodox Church in America, / blessed Father Herman of Alaska, / pray to our Lord Jesus Christ / for the salvation of our souls!
Troparion of St. Herman of Alaska— Tone 4
O blessed Father Herman of Alaska, / north star of Christ’s holy Church, / the light of your holy life and great deeds / guides those who follow the Orthodox way. / Together we lift high the Holy Cross / you planted firmly in America. / Let all behold and glorify Jesus Christ, / singing his holy Resurrection.
Apolytikion of St. Herman of Alaska – Fourth Tone
Blessed ascetic of the northern wilds and gracious intercessor for the whole world, teacher of the Orthodox Faith, good instructor of piety, adornment of Alaska and joy of all America, holy Father Herman, pray to Christ God that He save our souls.
stichera, in Tone VI, Special Melody: “Having set aside…”
Following the words of the apostle, to give place to the wrath of God, thou didst withdraw to Spruce Island, turning away from the hard-heartedness of the lovers of this world; and, finding there a new Valaam, preferring life there with the birds and wild beasts, and conversing with God and the angels, illumined by visions from on high, thou now dwellest in the highest. Pray thou in behalf of our souls!
“What is above all, if not the Lord our Creator, the Adorner of majesty, the Bestower of life, the Sustainer and Nurturer of all things? Ought we not to love Him as the One most worthy of love, and place our own happiness in Him?” Thus didst thou teach, O venerable one; wherefore, teach us also to love God with all our heart.Lord, I know not what I ought to ask of Thee; Thou only knowest what I need; Thou lovest me better than I know how to love myself. O Father, give to Thy child that which he himself knows not how to ask. I dare not ask either for crosses or for consolations; I simply present myself before Thee, I open my heart to Thee. Behold my needs which I know not myself; see and do according to Thy tender mercy. Smite, or heal; depress me, or raise me up; I adore all Thy purposes without knowing them; I am silent; I offer myself in sacrifice; I yield myself to Thee; I would have no other desire than to accomplish Thy will. Teach me to pray. Pray Thyself in me. Amen..
On November 22, we commemorate Our Father among the Saints George Calciu Dumitreasa the New Confessor the Romanian, reposed in peace in the year 2006. 
There is a “spirit” unveiling in Europe and the world in general, a (proteic) New-Age kind of spirit that frequently changes its appearance and speech, striking the Christian world from all sides. Its image is generally gentle, its discourse attractive, but its intent perfidious. This spirit can speak in beautiful words about family, but its intent is to annihilate it. It can also sermonize on the Church, full of “love” for all, a sort of religious syncretism, but its urge is primarily to dispel Orthodoxy. It can speak about nations and their homelands as something that it tries to support, but its intent is to destroy both the Church and the nations. This spirit is called ecumenism.
You close your eyes, and direct your inner attention towards the heart.
Συναξάριον.
Ο
Μετά από έξι μήνες, μέσω ενός φίλου μου πάλι της Φοιτητικής Εστίας, είπε, έχει εκεί έναν ψηλό Κύπριο να του πείτε να ‘ρθει να του πω κάτι για τον αδελφό του.
Σεβαστέ μου και πολύ αγαπητέ μου Πατέρα Θεόδωρε σε προσκυνώ. Ασπάζομαι την δεξιάν σου μετά πολλής ευλαβείας και σεβασμού.
Ό
Σ
***
Τ
Ε
…..Ό
Ε
Ο Άγιος Γέροντας Ιάκωβος της Ευβοίας ένας ήλιος αγάπης, ένα ζωντανό ”ευαγγέλιο” του Χριστού
Συναξάριον 
Η
Η ησυχία είναι θεόσδοτος τρόπος ζωής,
«Ε
Σ
Στην πραγματικότητα την έννοια των πραγμάτων την χάνουμε. Θα πρέπει να αισθανόμαστε ότι είμεθα οικονόμοι μυστηρίων Θεού, όπως και οι ιερείς· και εδώ έχουμε το μυστήριο των παιδιών, τις αθάνατες ψυχές, που πρέπει να μυσταγωγήσουμε στον Θεό. Έτσι λοιπόν πρέπει να βλέπουμε το θέμα του γάμου και τη γέννηση των παιδιών. Το στριφογυρίζω πολλή ώρα στο μυαλό μου αν πρέπει να σας το πω, αλλά θα σας το πω, γιατί «οὐ βούλομαι σεμνότητι λόγων καλλωπίζεσθαι, ἀλλά σεμνούς ποιῆσαι τούς ἀκούοντας», όπως λέγει ο Μέγας Βασίλειος. Δηλαδή εκείνη η αχαρακτήριστος έκφρασις: «Το παιδί αυτό γεννήθηκε γιατί ξέφυγε!». Ε, όχι δα..! Όχι δα… Που δείχνει ότι όλα τα ελατήρια, όλα τα κίνητρα της δημιουργίας παιδιών, δεν είναι παρά μόνον οι ηδονές μας και τίποτε άλλο. Μα, αν είναι δυνατόν ποτέ, κάτω από τέτοιες καταστάσεις, να έχει ευλογία αυτό το παιδί που θα γεννηθεί.
Τι σημειώνει ο Απόστολος Παύλος στον Τιμόθεο; Του λέει ότι «από βρέφους γνωρίζεις τα ιερά γράμματα». Και ποιοι ήσαν που οδηγούσαν το παιδί από βρέφους εις τα ιερά γράμματα; «Η μάμμη σου», λέει, «η Λωίδα και η μητέρα σου η Ευνίκη». Το Πνεύμα του Θεού καταξίωσε να γραφούν τα ονόματα αυτών των δύο σπουδαίων γυναικών στην Αγία Γραφή. Και να ακούγονται και να μνημονεύονται παντού και πάντοτε. Δεν σημειώνεται γι’ αυτές ότι ήσαν μορφωμένες ή εργάζονταν σε γραφεία. Ή ότι ήσαν επιστήμονες. 
Ἀπολυτίκιον Τῆς Ἑορτῆς 
Synaxarion. 
With what trembling should we read the words in the divine service book, which are attributed to Joachim and Anne with such tenderness and intensity: 
Yes, the day of this holiday is indeed the day when we witness the occurrence of this miraculous event, the beginning of this growth. At the same time, it gives us the idea of what we are called to – where the Lord calls us – the Holy of Holies. Yes, we are defiled; yes, our minds are blurred; yes, our hearts are unclean; yes, our lives are corrupt and unworthy of God. Still, there is repentance available to all, which can purify our minds, our bodies, our hearts; it can correct our will and make our lives righteous, so that we may also enter the Holy of Holies.
“A
Apolytikion For the Feast 
Συναξάριον
Κ
Δ
Ο
Κυριακή Θ’ Λουκά
Κ
– Γέροντα, πώς θα απαλλαγή κανείς από την στενότητα της καρδιάς, από την δυσκολία που έχει να δίνη;
Ἀπολυτίκιον 
Συναξάριον 
Ο 
Κ
Κ
Ο
Ο πιο τρομερός εχθρός μας είναι η υπερηφάνεια. Ο υπερήφανος θέλει να κυριαρχεί, να επιβάλλει τη θέληση του στους άλλους, κι έτσι παρουσιάζεται η σύγκρουση ανάμεσα στα αδέλφια. Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ
Συναξάριον 
Ο
Ό
Σ
Θ
Ομιλία
Π
Ἀπολυτίκιον τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, Ἐπισκόπου Νεοκαισαρείας, τοῦ Θαυματουργοῦ
Συναξάριον 
Ο
Αγαπούσε ιδιαίτερα τα παιδιά και ίδρυσε ένα ορφανοτροφείο στο Νέο Βαλαάμ, οπού τα κατηχούσε στην αγάπη του Θεού και της Εκκλησίας. Κατασκεύασε με τα χέρια του ένα παρεκκλήσιο και κει κάθε Κυριακή μάζευε τις οικογένειες που σιγά σιγά ήλθαν και εγκαταστάθηκαν γύρω από το Βαλαάμ, έψαλλαν μαζί, λειτουργούσε και κήρυττε το λόγο του Θεού. Η αγάπη του για τους συνανθρώπους του δε σταματούσε ούτε όταν κινδύνευε η ίδια η ζωή του. Κάποτε ξέσπασε μια επιδημία στο Κόντιακ, δεν αναφέρεται ακριβώς ποιά. Ο άγιος Γερμανός δεν εγκατέλειψε το χωριό, για να προφυλαχθή. Παρέμεινε κοντά στους αρρώστους επί ένα μήνα, πήγαινε από σπίτι σε σπίτι για να φροντίσει τους αρρώστους, αψηφώντας τον κίνδυνο να προσβληθή και ο ίδιος. Όταν πέθαιναν, έθαβε και έψαλλε τους νεκρούς, ενίσχυε τους απορφανισθέντες.
Μ
«Μόνον Συ, Κύριε, γνωρίζεις τι χρειάζεται εις ημάς»
Γ
Ο
Ά
…Π
Η ΑΓΙΟΤΗΤΑ
Σ
‘‘Ο
Η μούσα
Ἀπολυτίκιον τῶν ἁγίων Μαρτύρων καὶ Ὁμολογητῶν· Γουρία, Σαμωνᾶ καὶ Ἀβίβου.
Synaxarion. 
M
T
Parting with the Patriarch
iconandlight 